Çölyak

Evet, çölyak hastalığında kaşıntı olabilir. Çölyak hastalarında görülebilecek cilt belirtilerinden biri, dermatitis herpetiformis adı verilen kaşıntılı ve kabarcıklı bir deri döküntüsüdür.

Evet, çölyak hastalığı tehlikeli bir hastalıktır. Tedavi edilmezse, uzun vadede ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Çölyak hastalığının tehlikeli olabileceği durumlar şunlardır: - Otoimmün bozukluklar: Tip 1 diyabet ve multipl skleroz gibi diğer otoimmün hastalıkların gelişmesine neden olabilir. - Beslenme yetersizlikleri: Kansızlık, kemik erimesi, vitamin ve mineral eksiklikleri gibi sorunlara yol açabilir. - Bağırsak kanseri riski: Sürekli iltihaplanma ve hasar, bağırsak kanseri gibi kanser türlerinin gelişmesine zemin hazırlayabilir. - Nörolojik durumlar: Epilepsi, migren ve dikkat eksikliği gibi nörolojik semptomlara neden olabilir. Çölyak hastalığının tek tedavisi, ömür boyu glütensiz bir diyet uygulamaktır.

Çölyak hastaları, gluten içeren yiyecekleri tüketmemelidir. Bu yiyecekler şunlardır: Tahıllar: Buğday, arpa, çavdar ve bu tahıllardan yapılan tüm ürünler (bulgur, irmik, kuskus gibi). Unlu mamuller: Normal ekmek, kek, pasta, bisküvi ve poğaça gibi unlu gıdalar. Hazır soslar ve çorbalar: Gluten içeren hazır çorbalar ve bazı salata sosları. İşlenmiş et ürünleri: Sucuk, sosis, salam gibi işlenmiş etler. Bira ve maltlı içecekler: Gluten içerir ve tüketilmemelidir. Ayrıca, çölyak hastalarının ilaç, kozmetik ürün ve şampuan gibi gluten içerebilecek ürünleri de dikkatli kullanmaları gerekmektedir.

Gluteni kesince vücudun düzelme süresi, kişinin sağlık durumuna, gluten duyarlılığına ve metabolizmasına bağlı olarak değişir. Genel olarak: - Çölyak hastaları için glutenin tamamen vücuttan atılması 3-6 ay sürebilir. - Gluten hassasiyeti olan bireylerde belirtiler birkaç hafta içinde düzelebilir. - Sağlıklı bireylerde ise glutenin vücuttan atılması birkaç gün ile birkaç hafta arasında değişir. Gluten intoleransı veya çölyak hastalığı şüphesi olan kişilerin, beslenme değişikliklerini uygulamadan önce bir uzmana danışmaları önerilir.

Gluten, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan bir protein grubudur. Glutenin zararlı olmasının bazı nedenleri: 1. Çölyak Hastalığı: Bağışıklık sisteminin gluteni vücuda zararlı bir madde olarak algılaması sonucu ince bağırsaklarda hasara neden olur. 2. Gluten Hassasiyeti: Çölyak hastalığı teşhisi almamış kişilerde de gluten tüketimi bağırsak hasarına neden olmasa da şişkinlik, baş ağrısı ve yorgunluk gibi belirtilere yol açabilir. 3. Buğday Alerjisi: Buğday proteinlerine karşı alerjik reaksiyonlar gelişebilir, bu da kaşıntı, nefes darlığı ve sindirim sorunlarına neden olabilir. 4. Bağırsak Sorunları: Gluten, bazı bireylerde bağırsak iltihabı ve sızıntılı bağırsak sendromuna yol açabilir. Özetle, gluten tüm bireyler için zararlı olmasa da, belirli sağlık sorunları olan kişiler için ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.

Çölyaklılar, çölyak hastalığı ömür boyu devam ettiği için hayatlarının sonuna kadar yaşarlar.

Çölyak hastalığının çaresi yoktur, ancak ömür boyu sürecek bir durum olarak kabul edilir. Çölyak hastalığının tek tedavisi, gluten içeren gıdaların diyetten tamamen çıkarılmasıdır.

Çölyak hastalığında etkilenen organlar şunlardır: 1. İnce Bağırsak: Çölyak hastalığının en çok etkilediği organ olup, gluten tüketimi ince bağırsakta villus adı verilen yapıların zarar görmesine neden olur. 2. Karaciğer: Bağırsaklardaki hasar nedeniyle besinlerin doğru bir şekilde emilememesi, karaciğerin daha fazla çalışmasına ve enzimlerinin yükselmesine yol açabilir. 3. Kemikler ve Eklemler: Kalsiyum ve D vitamini emiliminin bozulması, osteoporoz ve eklem ağrılarına neden olabilir. 4. Sinir Sistemi: Gluten alımı, sinirlerde iltihaplanma ve işlev kaybına yol açabilir, bu da nörolojik sorunlara ve baş ağrılarına sebep olabilir. 5. Cilt: Dermatitis herpetiformis adı verilen kaşıntılı ve döküntülü bir cilt hastalığı çölyak hastalığına özgüdür. 6. Endokrin Sistem: Hormonal dengesizlikler ve tiroid hastalıkları riski artabilir.

Çölyak hastalığında meyveler yasak değildir, aksine çölyak hastalarının meyve tüketmesi önerilir. Ancak, meyve bazlı tatlılar ve şekerlemeler gluten içerebilir ve bu nedenle dikkatli tüketilmelidir.

TTG (transglutaminaz) testi pozitif çıkarsa, bu genellikle çölyak hastalığının güçlü bir göstergesi olarak kabul edilir. Pozitif TTG testi sonuçları aşağıdaki gibi ek tetkikleri gerektirebilir: - Endoskopi ve bağırsak biyopsisi: Tanıyı kesinleştirmek için ince bağırsaktan doku örneği alınır. - IgG antikor testi: IgA eksikliği durumunda çölyak hastalığını tespit etmek için kullanılır. Çölyak hastalığı teşhisi konulduktan sonra, glutensiz bir diyet uygulamak tedavinin temelidir.

TTA testi, "Transglutaminaz IgA Antikoru Testi" anlamına gelir ve çölyak hastalığını tespit etmek için kullanılan bir kan testidir. Bu test, doku transglutaminaz enzimine karşı IgA antikorlarının varlığını ölçer ve genellikle şu durumlarda önerilir: - Çölyak hastalığı belirtileri gösteren bireyler; - Aile geçmişinde çölyak hastalığı olanlar; - İlgili otoimmün bozuklukları olanlar (örneğin, Tip 1 diyabet, tiroid hastalığı). Normal TTA değeri 1.3-Negatif U/mL olarak kabul edilir.

Glutensiz Ada'nın sahibi, Yayla Grup bünyesinde yer alan ve çölyaklı annesi mimar olan bir kişidir.

Çölyak hastaları, Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından askerlikten muaf tutulmaktadır. Dolayısıyla, çölyak hastalarının askerlik yapması mümkün değildir.

Çölyak hastalığı herhangi bir yaşta ortaya çıkabilir, ancak en sık 18. aydan sonra, özellikle 2 yaş civarında belirgin hale gelir.

Çölyak hastaları nöbet geçirebilir çünkü çölyak hastalığı, bazı hastalarda epileptik nöbetleri tetikleyebilir. Bunun nedeni, çölyak hastalığının bağışıklık sisteminin gluten proteini ile anormal bir tepki vermesi ve bu tepkinin sinir sistemi üzerinde olumsuz etkiler yaratmasıdır.

Çölyak hastalığında ilaç tedavisi yoktur. Çölyak hastalığının tek tedavisi, glutenin ömür boyu diyetten çıkarılmasıdır.

Çölyak sağlık raporu, çölyak hastalarının glutensiz gıdalarla beslenmesi gerektiğini belgeleyen ve çeşitli haklardan yararlanmalarını sağlayan bir belgedir. Bu raporla: 1. Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan (SGK) yardım alınabilir: Çölyak hastaları, SGK tarafından aylık olarak ödenen destekten yararlanabilirler. 2. Diğer kurum ve kuruluşlardan yardım talep edilebilir: Belediyeler, sosyal yardım kuruluşları ve benzeri yerlerden gıda desteği ve diğer yardımlar alınabilir. 3. Engelli raporu oranı belirlenebilir: Çölyak hastaları için engel oranı %25 olarak kabul edilir ve bu, engelli aylığı gibi haklardan yararlanmayı mümkün kılar.

Gluteni yememesi gereken kişiler şunlardır: 1. Çölyak hastaları: Gluten, çölyak hastalığının tek tedavi yöntemi olan sıkı bir diyetin parçası olarak tamamen kaçınılması gereken bir proteindir. 2. Gluten intoleransı olanlar: Gluten tüketimi, bu kişilerde sindirim sorunlarına ve çeşitli sağlık problemlerine yol açabilir. 3. Buğday alerjisi olanlar: Buğday ve buğday ürünlerine karşı alerjisi bulunan kişiler gluteni tüketmemelidir. Ayrıca, irritabl bağırsak sendromu gibi rahatsızlıkları olan kişilerin de gluten tüketiminden kaçınmaları önerilir.

Evet, çölyak hastalığı eklemlere zarar verebilir. Çölyak hastalığı olan bireylerde osteoartrit (eklem kireçlenmesi) ve eklem iltihaplanması gibi sorunlar sıkça görülebilir. Ayrıca, çölyak hastalığının neden olduğu emilim bozuklukları sonucunda kalsiyum ve D vitamini eksikliği ortaya çıkabilir, bu da kemik erimesi (osteoporoz) ve eklem ağrılarına yol açabilir.

Çölyaklılar makarna yiyemezler, çünkü makarna buğdaydan yapılır ve buğday gluten içerir.