CMK

CMK madde 237 ve 238, ceza muhakemesinde kamu davasına katılma ve bu sürecin usulünü düzenler. CMK madde 237: Mağdur, suçtan zarar gören gerçek ve tüzel kişiler ile malen sorumlu olanlar, ilk derece mahkemesindeki kovuşturma evresinin her aşamasında hüküm verilinceye kadar şikâyetçi olduklarını bildirerek kamu davasına katılabilirler. Kanun yolu muhakemesinde davaya katılma isteğinde bulunulamaz. CMK madde 238: Katılma, kamu davasının açılmasından sonra mahkemeye dilekçe verilmesi veya katılma istemini içeren sözlü başvurunun duruşma tutanağına geçirilmesi suretiyle olur. Duruşma sırasında, şikâyeti belirten ifade üzerine, suçtan zarar görenden davaya katılmak isteyip istemediği sorulur. Cumhuriyet savcısının, sanık ve varsa müdafiinin dinlenmesinden sonra davaya katılma isteminin uygun olup olmadığına karar verilir.

Türkiye Barolar Birliği CMK Komisyonu dışında, barolarda CMK ve Uzlaşma Komisyonu gibi farklı CMK komisyonları da bulunabilir. Türkiye Barolar Birliği CMK Komisyonu, Yürütme Kurulu ve Genel Kurul olmak üzere iki ana komisyondan oluşur. Ayrıca, baroların kendi iç yapılanmalarına göre oluşturdukları CMK komisyonlarının sayısı ve yapısı farklılık gösterebilir. Dolayısıyla, toplam CMK komisyonu sayısı kesin olarak belirlenememiştir.

Şikayetten vazgeçme halinde CMK'nın 231. maddesi uygulanabilir. CMK 231. madde, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasını düzenler ve bu, sanığın belirli şartlar dahilinde hakkında verilen hükmün açıklanmamasını sağlar. Ancak, şikayetten vazgeçme kararının, sanığın denetim süresi boyunca yükümlülüklere uyması koşuluna bağlı olduğunu unutmamak gerekir.

Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) uyarınca, tutuklama kararı en geç 24 saat içinde verilir. Yakalanan kişi, en geç 24 saat içinde yetkili hakim veya mahkeme önüne çıkarılır. Ayrıca, soruşturma aşamasında tutukluluk süresi, ağır ceza mahkemesinin görevine girmeyen işlerde 6 ay, ağır ceza mahkemesinin görevine giren işlerde ise 1 yıl ile sınırlıdır. Bu süreler, ciddi gerekçelerle uzatılabilir. Kovuşturma aşamasında ise tutukluluk süresi, asliye ceza mahkemesinde 1 yıl, ağır ceza mahkemesinde ise 2 yıl ile sınırlıdır. Bu süreler de zorunlu hallerde uzatılabilir.

Polis, cüzdan arayabilir ancak bunun için belirli koşullar gereklidir: Yeterli şüphe: Polis, suça konu bir eşya veya tehlike oluşturan bir eşyanın bulunduğuna dair yeterli bir şüpheye sahip olmalıdır. Arama kararı veya emri: Arama, ancak usulüne uygun bir arama kararı veya mülki amirin yazılı emri ile yapılabilir. Keyfi arama yapılamaz; polis, kanunlarla belirlenen sınırlara ve koşullara uymak zorundadır.

CMK'nın 303. maddesi, "Yargıtayca Davanın Esasına Hükmedilecek Hâller, Hukuka Aykırılığın Düzeltilmesi" başlığını taşır. Bu maddeye göre, temyiz olunan hükmün, maddi hukuk kurallarının veya yargılama hukukuna ilişkin kuralların uygulanmaması, eksik veya yanlış uygulanması hâlinde Yargıtayca bozulması kuraldır. Ancak, istisna olarak, hükme esas kabul edilen maddi olaylara hukuk kurallarının uygulanmasında hata yapılması nedeniyle hüküm bozulmuşsa ve yeniden yargılama yapılması gerekmiyorsa, mahkemeye bırakılmış serbest değerlendirme yetkisi söz konusu değilse maddede dokuz bent hâlinde ve sınırlı olarak sayılan durumlarda davanın esasına hükmedebilecek veya hükümdeki hukuka aykırılık Yargıtayca düzeltebilecektir. Bu maddenin tam hâline aşağıdaki kaynaklardan ulaşılabilir: barandogan.av.tr; mevzuat.gov.tr; turkhukuksitesi.com.

CMK madde 206/2-a, ortaya konulması istenen bir delilin kanuna aykırı olarak elde edilmiş olması halinde reddedileceğini belirtir. Anayasa'nın 38/6. maddesi ve CMK'nın 217/2. maddesi de aynı yönde olup, hukuka uygun olarak elde edilmiş her türlü delille suçun ispat edilebileceğini hükme bağlar. Delilin hukuka aykırı olarak elde edilip edilmediğinin tespiti, esas mahkemesinin takdirindedir.

CMK'da yetki belgesi, soruşturma aşamasında ifade alma aşamasında verilemez. Kovuşturma aşamasında ise, görevli avukatın ciddi bir mazeretinin varlığı halinde, geçici olmak kaydıyla yetki belgesi verilerek başka bir avukatın duruşmayı takip etmesi sağlanabilir. Ayrıca, acil veya zorunlu durumlarda, Baro Başkanı veya CMK Komisyonu Başkanı tarafından Atama Sistemi dışında da görevlendirme yapılabilir ve bu durumda yapılan görevlendirme derhal CMK Komisyonuna bildirilir.

Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) kapsamında itiraz edilebilecek kararlar şunlardır: Gözaltına alma kararı ve gözaltı süresinin uzatılması kararı. Tutuklama kararı. Yargıcın reddi isteminin kabul edilmemesine ilişkin kararlar. Yer veya madde bakımından yetkisizlik kararları. Eski hale getirme isteminin reddine ilişkin kararlar. Tanıklıktan veya yeminden nedensiz çekinmeden dolayı uygulanan disiplin hapsi kararları. Gözlem altına alınma kararları. Şüpheli veya sanığın beden muayenesi ve vücudundan örnek alınması kararları. Elkoyma işlemi ile elkonulan eşyanın iadesi talebinin reddi kararı. İddianamenin iadesi kararları. Yargılamanın yenilenmesi talebinin kabulü veya reddine dair kararlar. Ayrıca, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 353. ve 5236 sayılı Kabahatler Kanunu'nun 29/2. maddeleri gibi özel yasalarda da mahkeme kararlarına itirazın mümkün kılındığı durumlar mevcuttur.

TCK'nın 53. maddesi, CMK'da (Ceza Muhakemesi Kanunu) yer almaz. TCK'nın 53. maddesi, Türk Ceza Kanunu'nda "Belli Hakları Kullanmaktan Yoksun Bırakılma" başlıklı bir güvenlik tedbirini düzenler. CMK ise ceza muhakemesi süreçlerini ve usullerini düzenler. İki kanun arasındaki madde numaraları ve başlıklar farklılık gösterir.

Evet, Yargıtay tek hazırunla yapılan aramayı hukuka aykırı bulmuştur. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 119/4. maddesine göre, Cumhuriyet savcısı hazır olmaksızın konut, iş yeri veya diğer kapalı yerlerde arama yapılabilmesi için o yer ihtiyar heyetinden veya komşulardan iki kişi bulundurulması gerekmektedir.

5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'na (CMK) göre olağanüstü kanun yolları şunlardır: Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının itirazı. Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığının itirazı. Kanun yararına bozma. Yargılamanın yenilenmesi. Olağanüstü kanun yollarına başvurulması, kararın infazını durdurmaz.

CMK m. 254'e göre uzlaşma teklifi aşağıdaki hallerde reddedilir: Teklifin üç gün içinde kabul edilmemesi. Teklifin hukuken geçersiz olması. Ayrıca, resmi mercilere beyan edilmiş olup da soruşturma dosyasında yer alan adreste bulunmama veya yurt dışında olma ya da başka bir nedenle mağdura, suçtan zarar görene, şüpheliye veya bunların kanuni temsilcisine ulaşılamaması halinde de uzlaştırma yoluna gidilmeksizin soruşturma sonuçlandırılır.

CMK'da düzenlenen delil serbestliği ilkesi, ceza muhakemesinde her şeyin delil olarak kabul edilebileceğini ve her türlü delille ispat yapılabileceğini ifade eder. Bu ilkeye göre: Her şey delil olabilir. İlgililer delil ileri sürebilir. Hakim kendiliğinden delil araştırabilir. Kanıtlamada zaman kısıtlaması yoktur. Kanıtlama külfeti sanığa yüklenemez. Hakim, delilleri serbestçe değerlendirir. Ancak, bu ilkeye göre hakim, sadece duruşmaya getirilmiş ve huzurunda tartışılmış hukuka uygun delilleri hükme esas alabilir.

CMK'ya (Ceza Muhakemesi Kanunu) göre sanığın yokluğunda duruşma, aşağıdaki hallerde yapılabilir: Suçun sadece adli para cezası veya müsadereyi gerektirmesi. Mahkumiyet dışında bir karar verilmesi. Sorgusu yapılmış sanığın savuşması. Duruşmanın disiplinini bozan sanığın mahkeme salonundan dışarı çıkartılması. Tanık veya suç ortaklarının dinlenmesi sırasında sanığın dışarı çıkartılması. Sanığın bağışık tutulması. Sanığın kaçak olması. Basit yargılama usulünün uygulanması. Kovuşturma aşamasında aslolan sanığın duruşmada hazır bulunmasıdır.

CMK'da sirayet, Ceza Muhakemesi Kanunu'nda (CMK) "hükmün sanık lehine bozulması ve bu hususların temyiz isteminde bulunmamış olan diğer sanıklara da uygulanabilme olanağı bulunması" durumunu ifade eder. Bu kavram, "davasız yargılama olmaz" ilkesinin bir istisnasıdır. CMK'da sirayetin yalnızca temyiz için kabul edildiği, itiraz için ise yasada açık bir düzenleme bulunmadığı belirtilmektedir.

CMK (Ceza Muhakemesi Kanunu) kapsamında belirlenen en az ceza süresi, suçun niteliğine ve uygulanan infaz oranına bağlı olarak değişiklik gösterir. Genel kural: 6 yıl veya daha az hapis cezası alan hükümlüler, doğrudan tahliye olma hakkı kazanır. Ağır suçlar: Kasten öldürme, cinsel saldırı, terör suçları gibi ağır suçlarda infaz oranı %66 veya %75 olabilir. Özel durumlar: Denetimli serbestlik: 3 yıl ve altı hapis cezaları için cezanın tamamı denetimli serbestlik kapsamında infaz edilebilir. İyi hâl indirimi: İyi hâlli hükümlüler, ceza süresinin üçte ikisini tamamladıklarında koşullu salıverilmeden yararlanabilirler. Her durumda, kesin ceza süresi ve infaz süresi için bir avukata danışılması önerilir.

CMK 226'ya göre ek savunma, sanığın, iddianamede yer almayan veya yargılama sırasında hukuki nitelendirmesi değişen yeni suçlamalar karşısında, kendisini savunabilmesi için tanınan haktır. Bu hak, aşağıdaki durumlarda sanığa tanınır: Suçun hukuki niteliğinde değişiklik. Cezanın artırılmasını gerektiren durumların ortaya çıkması. Cezaya ek olarak güvenlik tedbiri uygulanmasını gerektiren hallerin ortaya çıkması. Ek savunma hakkı tanınmadan verilen mahkumiyet kararları, Yargıtay tarafından usul hatası olarak kabul edilir ve bozma nedeni sayılır.

İzmir Barosu'nun "CMK Görevlendirmeleri İçin Uygulamada Rehber El Kitabı"nı indirmek için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz: 1. İzmir Barosu'nun resmi web sitesine (izmirbarosu.org.tr) gidin. 2. "Yayınlar" bölümüne tıklayın. 3. "CMK Görevlendirmeleri İçin Uygulamada Rehber El Kitabı" bağlantısını bulun ve tıklayın. 4. Kitap, tarayıcıda okunabilir veya PDF formatında indirilebilir. Alternatif olarak, kitabın PDF versiyonunu avukathaklari.net sitesinden de indirebilirsiniz.

Mülga 251 ve 252, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun (CMK) 251. ve 252. maddelerinin yürürlükten kaldırıldığını ifade eder. Bu maddeler, 7188 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile yeniden düzenlenerek "basit yargılama usulü" başlığı altında yeniden yürürlüğe girmiştir. Basit yargılama usulü, asliye ceza mahkemelerinin görev alanına giren ve adli para cezasını veya üst sınırı iki yıl veya daha az süreli hapis cezasını gerektiren suçlarda uygulanan bir yargılama yöntemidir.