CezaMuhakemesi

CMK (Ceza Muhakemesi Kanunu) Madde 326 son maddesi, "Bağlantılı Davalarda Giderler" başlığını taşır ve iki fıkradan oluşur: 1. Fıkra 1: Birden çok suçtan dolayı aleyhinde kovuşturma yapılmış olan kimse, bunların bir kısmından mahkum olmuş ise, beraat ettiği suçların duruşmasının gerektirdiği giderleri ödemekle yükümlü değildir. 2. Fıkra 2: İştirak halinde işlenmiş bir suç nedeniyle mahkum edilmiş olanlara, sebebiyet verdikleri yargılama giderleri ayrı ayrı yükletilir.

CMK 253, Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 253. maddesi anlamına gelir ve bu madde, uzlaşma (uzlaştırmayı) düzenler. Uzlaşma, şüpheli ile mağdur veya suçtan zarar gören gerçek veya özel hukuk tüzel kişisinin, belirli suçlar kapsamında anlaşarak davanın mahkemeye gitmeden çözülmesini sağlar. CMK 253 kapsamında uzlaştırmaya tabi olan suçlar arasında şunlar bulunur: - Şikayete bağlı tüm suçlar; - Kasten yaralama (86. madde hariç); - Taksirle yaralama; - Tehdit; - Konut dokunulmazlığının ihlali; - Hırsızlık; - Dolandırıcılık; - Çocuğun kaçırılması ve alıkonulması. Uzlaşmanın uygulanmayacağı durumlar ise cinsel dokunulmazlığa karşı suçlardır ve bu tür eylemlerde şikayet şartı olsa bile uzlaşma aranmaz.

CMK'nın 251 ve 252. maddeleri, ceza muhakemelerinde basit yargılama usulü ile ilgilidir. CMK'nın 251. maddesi şu konuları düzenler: 1. Uygulama Alanı: Adli para cezası veya üst sınırı 2 yıl veya daha az hapis cezası gerektiren suçlarda basit yargılama usulü uygulanabilir. 2. İlk Aşama: Mahkeme, iddianamenin kabulünden sonra dosya üzerinden inceleme yapar ve sanık, mağdur ve şikâyetçiye beyanları için on beş gün süre verir. 3. Karar Aşaması: Süre dolduktan sonra mahkeme, Cumhuriyet savcısının görüşü alınmadan, Türk Ceza Kanunu'nun 61. maddesi dikkate alınarak hüküm verir. 4. Ek Hükümler: Kısa süreli hapis cezasının seçenek yaptırımlara çevrilmesi, ertelenmesi veya hükmün açıklanmasının geri bırakılması gibi kararlar da verilebilir. 5. Duruşma Açma: Gerekli görülmesi halinde her aşamada duruşma açılarak genel hükümler uyarınca yargılamaya devam edilebilir. CMK'nın 252. maddesi ise basit yargılama usulünde itiraz konusunu ele alır: 1. 251. madde uyarınca verilen hükümlere karşı itiraz edilebilir. 2. İtiraz üzerine hükmü veren mahkeme, duruşma açarak genel hükümlere göre yargılamaya devam eder. 3. İtirazdan vazgeçilmesi halinde duruşma yapılmaz ve itiraz edilmemiş sayılır.

CMK'ya göre ek savunma süresi, sanığın aleyhine yeni delillerin ortaya çıkması durumunda, bu delillere karşı savunmasını yapabilmesi için mahkeme tarafından sanığa bildirim yapıldığında başlar.

Evet, son sözün sanığa verilmesi zorunludur.

Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 289 ve 297 maddeleri şu şekildedir: Madde 289 (Hukuka Kesin Aykırılık Halleri): 1. Temyiz dilekçesi veya beyanında gösterilmiş olmasa da aşağıda yazılı hallerde hukuka kesin aykırılık var sayılır: Mahkemenin kanuna uygun olarak teşekkül etmemiş olması; Hakimlik görevini yapmaktan kanun gereğince yasaklanmış hakimin hükme katılması; Geçerli şüphe nedeniyle hakkında ret istemi öne sürülmüş olup da bu istem kabul olunduğu halde hakimin hükme katılması veya bu istemin kanuna aykırı olarak reddedilip hakimin hükme katılması; Mahkemenin kanuna aykırı olarak davaya bakmaya kendini görevli veya yetkili görmesi; Cumhuriyet savcısı veya duruşmada kanunen mutlaka hazır bulunması gereken diğer kişilerin yokluğunda duruşma yapılması; Duruşmalı olarak verilen hükümde açıklık kuralının ihlal edilmesi; Hükmün 230. madde gereğince gerekçeyi içermemesi; Hüküm için önemli olan hususlarda mahkeme kararı ile savunma hakkının sınırlandırılmış olması; Hükmün hukuka aykırı yöntemlerle elde edilen delile dayanması. Madde 297 (İnfaz Kurumuna veya Tutukevine Yasak Eşya Sokma): 1. İnfaz kurumuna veya tutukevine yasak eşya sokmak suçu, iki seçimlik hareketle işlenebilen bir suçtur.

Evet, katılma yoluna başvuran taraf istinafa cevap verebilir. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 348. maddesine göre, istinaf dilekçesi kendisine tebliğ edilen taraf, başvurma hakkı bulunmasa veya başvuru süresini geçirmiş olsa bile, cevap dilekçesi ile istinaf yoluna başvurabilir ve buna karşı iki hafta içinde asıl başvuran tarafa cevap verebilir.

Yargılamanın yenilenmesi, geriye yürümez. Yani, yargılamanın yenilenmesi kararı, sadece hükmün infazı sırasında değil, gelecekteki benzer davalar için de geçerlidir.

Adli kontrol için kuvvetli suç şüphesi derecesi gereklidir.

Veli Özer Özbek'in "Ceza Muhakemesi Hukuku" adlı kitabının pratik çalışma kitabı 19. baskısını 2024 yılında yayımlanmıştır.

CMK'nın 289 ve 290 maddeleri şu şekildedir: Madde 289 (Hukuka Kesin Aykırılık Halleri): 1. Temyiz dilekçesi veya beyanında gösterilmemiş olsa bile aşağıdaki durumlarda hukuka kesin aykırılık var sayılır: Mahkemenin kanuna uygun olarak teşekkül etmemesi; Hakimlik görevini yapmaktan kanun gereğince yasaklanmış hakimin hükme katılması; Geçerli şüphe nedeniyle hakkında ret istemi öne sürülmüş olup da bu istem kabul olunduğu halde hakimin hükme katılması veya bu istemin kanuna aykırı olarak reddedilip hakimin hükme katılması; Mahkemenin kanuna aykırı olarak davaya bakmaya kendini görevli veya yetkili görmesi; Cumhuriyet savcısı veya duruşmada kanunen mutlaka hazır bulunması gereken diğer kişilerin yokluğunda duruşma yapılması; Duruşmalı olarak verilen hükümde açıklık kuralının ihlal edilmesi; Hükmün 230. madde gereğince gerekçeyi içermemesi; Hüküm için önemli olan hususlarda mahkeme kararı ile savunma hakkının sınırlandırılmış olması; Hükmün hukuka aykırı yöntemlerle elde edilen delile dayanması. Madde 290 (Sanığın Yararına Olan Hukuk Kurallarına Aykırılık): 1. Sanığın yararına olan hukuk kurallarına aykırılık, sanık aleyhine hükmün bozdurulması için Cumhuriyet savcısına bir hak vermez.

CMK 272 maddesi, Ceza Muhakemesi Kanunu'nun istinaf başvurusunu düzenleyen maddesidir. Bu maddeye göre: 1. İlk derece mahkemelerinden verilen hükümlere karşı istinaf yoluna başvurulabilir. 2. Hükümden önce verilip hükme esas teşkil eden veya başkaca kanun yolu öngörülmemiş olan mahkeme kararlarına karşı da hükümle birlikte istinaf yoluna başvurulabilir. 3. Ancak: Hapis cezasından çevrilen adli para cezaları hariç olmak üzere, sonuç olarak belirlenen üçbin Türk Lirası dahil adli para cezasına mahkumiyet hükümlerine; Üst sınırı beşyüz günü geçmeyen adli para cezasını gerektiren suçlardan beraat hükümlerine; Kanunlarda kesin olduğu yazılı bulunan hükümlere, karşı istinaf yoluna başvurulamaz.

Ev araması için iki temel karar türü bulunmaktadır: 1. Hakim Kararı: Anayasa'nın 20. maddesi ve Ceza Muhakemesi Kanunu'nun (CMK) 116. maddesi uyarınca, ev araması için genel olarak hakim kararı gereklidir. 2. Cumhuriyet Savcısının Yazılı Emri: Gecikmede sakınca bulunan hallerde, Cumhuriyet savcısının yazılı emri ile de arama yapılabilir. Kolluk amirinin veya mülki amirin emri ile ev araması yapılması mümkün değildir.

Ek savunmada kullanılan haklar, Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) madde 226'da düzenlenmiştir. Bu haklar şunlardır: 1. Suç vasfının değişmesi: İddianamede yer almayan yeni bir suç tipi gündeme geldiğinde sanığa ek savunma hakkı tanınır. 2. Cezanın artırılması: Yargılama sırasında ortaya çıkan ve cezanın artırılmasını gerektiren durumlarda ek savunma yapılır. 3. Güvenlik tedbiri uygulanması: Duruşmada ilk kez beliren bir olay nedeniyle güvenlik tedbirine karar verilmesi halinde ek savunma hakkı verilir. Ek savunmada sanık, yeni hukuki duruma karşı görüşlerini sunar, delil gösterebilir ve tanık dinlenmesini talep edebilir.

CMK 104, Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 104. maddesi anlamına gelir ve "Şüpheli veya Sanığın Salıverilme İstemleri" başlığını taşır. Bu maddeye göre: 1. Her Aşamada İstem: Soruşturma ve kovuşturma evrelerinin her aşamasında şüpheli veya sanık salıverilmesini isteyebilir. 2. Karar Verme Yetkisi: Şüpheli veya sanığın tutukluluk hâlinin devamına veya salıverilmesine hâkim veya mahkeme karar verir. 3. Bölge Adliye Mahkemesi ve Yargıtay: Dosya, bölge adliye mahkemesine veya Yargıtay'a geldiğinde, salıverilme istemi hakkındaki karar, bu merciler tarafından dosya üzerinde yapılacak incelemeden sonra verilir; bu karar re'sen de verilebilir.

CMK 140. maddeye göre, teknik araçlarla izleme kararı en fazla üç hafta süreyle verilebilir.

CMK 151 maddesi, Ceza Muhakemesi Kanunu'nun "Müdafi Görevini Yerine Getirmediğinde Yapılacak İşlem ve Müdafilik Görevinden Yasaklanma" başlıklı maddesidir. Bu maddeye göre: 1. 150. madde hükmüne göre görevlendirilen müdafi, duruşmada hazır bulunmaz veya görevini yerine getirmekten kaçınırsa, hakim veya mahkeme derhal başka bir müdafi görevlendirilmesi için gerekli işlemi yapar. 2. Eğer yeni müdafi savunmasını hazırlamak için yeterli zaman olmadığını açıklarsa, oturum ertelenir. 3. Türk Ceza Kanunu'nun 220 ve 314. maddelerinde sayılan suçlar ile terör suçlarından şüpheli, sanık veya hükümlü olanların müdafilik görevini üstlenen avukat, hakkında bu suçlar nedeniyle kovuşturma bulunması halinde bu görevden yasaklanabilir. 4. Yasaklama kararı, kovuşturma konusu suçla sınırlı olmak üzere bir yıl süre ile verilebilir ve bu süre, kovuşturmanın niteliği gereği en fazla iki defa uzatılabilir.

CMK 325/1 maddesi, Ceza Muhakemesi Kanunu'nun bir hükmü olup, "Sanığın Yükümlülüğü" başlığını taşır ve şu şekildedir: "Cezaya veya güvenlik tedbirine mahkûm edilmesi hâlinde, bütün yargılama giderleri sanığa yüklenir".

Jandarma karakolunda ifade alma süreci şu adımlarla gerçekleşir: 1. Davetiye veya Gözaltına Alma: Şüpheli, jandarma tarafından ifadeye çağrılır veya hakkında gözaltı kararı varsa doğrudan karakola götürülür. 2. Kimlik Tespiti: İfade almadan önce şüphelinin kimliği doğrulanır. 3. Hakların Bildirilmesi: Şüpheliye, susma hakkı, avukat tutma hakkı ve diğer hakları hatırlatılır (CMK m.147). 4. İfade Alma: Jandarma, olayla ilgili sorular sorar ve şüphelinin verdiği cevaplar tutanağa geçirilir. 5. İmza: İfade tamamlandıktan sonra şüpheli, ifadeyi okuyarak doğruluğunu onaylar ve imzalar. Yasak Yöntemler: İfade sırasında kötü muamele, işkence, ilaç verme gibi yasak yöntemler kullanılamaz ve hukuka aykırı ifadelerle elde edilen bilgiler geçersizdir.

İlk bozulmanın konusu, genellikle hukuka aykırılıkların giderilmesi ve uygulama birliğinin sağlanması amacıyla, ceza muhakemesinde verilen karar veya hükümlerdeki hataların düzeltilmesidir. Bu tür bozulmalar, iki ana kategoriye ayrılır: 1. Normal Bozulma: Üretim sürecinin doğal bir sonucu olarak ortaya çıkan ve beklenen israf malzemesinin kullanımı. 2. Anormal Bozulma: Hırsızlık, yangın veya beklenmedik diğer nedenler gibi önlenebilir kayıplar sonucu oluşan bozulmalar.