BilişselSüreçler

"Amintiri" ve "memorie" Roman dilinde farklı anlamlara sahiptir: - "Memorie" (hafıza) bilişsel süreci, bilgi depolama ve hatırlama yeteneğini ifade eder. - "Amintiri" ise daha çok duygusal ve nostaljik bir bağlamda, geçmiş deneyimlerin veya olayların hatırlanması anlamına gelir.

Bilgi edinme yolları genel olarak yedi ana kategoriye ayrılır: 1. Bireysel Yaşantılar: Duyular aracılığıyla elde edilen deneyimler. 2. Görüş Birliği: Diğer kişilerle yapılan bilgi paylaşımları. 3. Uzman Görüşü: Güvenilir bilgiye sahip uzmanlara başvurma. 4. Mantık: Olguları analiz ederek sonuçlar çıkarma. 5. Araştırma: Bilimsel yöntem ve veri toplama süreçleri. 6. Otorite: Kaynaklardan alınan bilgileri doğru kabul etme. 7. Medya Araçları: Toplum ve dünyadan bilgi alma.

Algıda seçicilik, yani dikkatin belirli bir noktaya odaklanması ve gereksiz uyaranların göz ardı edilmesi, çeşitli faktörlerden kaynaklanır: 1. Dış Faktörler: - Uyarıcının şiddeti ve büyüklüğü: Parlak bir ışık veya yüksek bir ses gibi güçlü uyaranlar daha fazla dikkat çeker. - Yenilik: Alışılagelmiş olmayan nesneler ve olaylar daha fazla dikkat çeker. - Hareket eden uyaranlar: Hareket eden nesneler doğuştan gelen bir yönelme eğilimi nedeniyle daha çabuk fark edilir. - Zıt uyaranlar: Çevreden farklı olan durumlar dikkati daha fazla çeker. 2. İç Faktörler: - İlgiler: Kişinin ilgi alanları, hangi uyaranları algılayacağını belirler. - Beklenti: Beklenen bir şeyin gerçekleşmesi ihtimali, o şeyin daha çabuk algılanmasına neden olur. - Güdüler ve ihtiyaçlar: Aç olan bir kişinin şekilleri yiyeceğe, susuz olan birinin ise suya benzetmesi gibi, algılar da ihtiyaç ve güdülerden etkilenir.

Cingulate gyrus, beynin önemli bir yapısı olup, çeşitli bilişsel, duygusal ve davranışsal süreçlerde rol oynar. Başlıca işlevleri: - Ağrı algısı: Fiziksel ve duygusal ağrının işlenmesinde rol alır. - Duygu düzenleme: Limbik sistemin bir parçası olarak duyguları düzenler ve duygusal tepkileri kontrol eder. - Dikkat ve bilişsel kontrol: Karar verme, hata tespiti ve çatışma çözümü gibi bilişsel süreçlerde yer alır. - Hafıza: Özellikle uzamsal ve episodik hafızada rol oynar, yeni bilgilerin kodlanması ve eski bilgilerin hatırlanmasında görev yapar. Ayrıca, cingulate gyrus'un iletişim, dil ifadesi ve agresif davranışın düzenlenmesi gibi işlevlerde de önemli olduğu belirtilmiştir.

Bir insanın hiçbir şeyi anlamamasının birkaç nedeni olabilir: 1. Kelime Dağarcığı Yetersizliği: Kişi, metinde geçen bazı kelimelerin anlamını bilmiyorsa, metni tam olarak anlayamaz. 2. Dikkat Eksikliği: Dikkat dağınıklığı veya zihinsel yorgunluk, okuma ve anlama yeteneğini etkileyebilir. 3. Konu Bilgisi Eksikliği: Metinde geçen konu hakkında yeterli bilgiye sahip olmamak, anlama zorluğuna yol açabilir. 4. Karmaşık Dil Kullanımı: Metnin karmaşık veya teknik bir dil kullanması, anlama sürecini zorlaştırabilir. 5. Öğrenme Güçlükleri: Disleksi gibi özgül öğrenme güçlükleri, okuma ve anlamada zorluk yaratabilir. Bu tür durumlarda, metni daha dikkatli okumak, araştırma yapmak veya bir uzmandan yardım almak faydalı olabilir.

Süreç temelli yaklaşım, psikolojide öğrenme ve problem çözme süreçlerinin öğrencinin aktif katılımıyla gerçekleşmesini vurgulayan bir öğretim yaklaşımıdır. Bu yaklaşımda: 1. Planlama önemlidir; öğrencinin kendi öğrenme sürecini planlaması teşvik edilir. 2. Bilişsel süreçler ön plandadır; düşünme, algılama ve hafıza gibi zihinsel etkinlikler üzerine odaklanılır. 3. Bütüncül bakış açısı benimsenir; parçaların ancak bütünlük içinde anlam kazandığı kabul edilir.

Dinleme ve anlama arasında doğrudan bir ilişki vardır, çünkü anlama, dinleme sürecinin temel bir bileşenidir. Dinleme, sesleri duyma ve anlamaya dönüştürme sürecidir. Anlama ise, iletilen mesajı doğru bir şekilde algılamak ve yorumlamak anlamına gelir.

Gördüğümüz rüyayı hatırlayamama durumu birkaç nedenden kaynaklanabilir: 1. Rüya Hafızasının Kısa Ömrü: Rüyalar, oluştukları REM uykusu evresinde kısa süreli hafızada kalır ve hızla unutulur. 2. Uyanma Şekli: Rüyayı hatırlamak için, rüya sırasında ya da hemen ardından uyanmak gereklidir. Aksi takdirde, hafıza izleri silinerek rüya unutulur. 3. Beyin Aktivitesi: Beynin serebral korteksinde norepinefrin hormonunun eksikliği, rüyaların hatırlanamamasına neden olabilir. 4. Uyku Kalitesi: Derin ve kesintisiz uyku süren kişilerin rüya hatırlama olasılıkları daha düşüktür. 5. Soyut ve Hızlı İmgeler: Rüyaların doğası gereği soyut ve hızlı imgelerden oluşması, uyanınca ayrıntıların hızla silinmesine yol açar.

İnkarın çeşitleri şunlardır: 1. Temel İnkar: Bir olayın veya durumun gerçekleşmediğini kesin bir şekilde reddetmek. Örneğin, bir kişinin alkol bağımlılığı olduğunu kabul etmemesi. 2. Seçici İnkar: Kişi, belirli bir olayı veya durumun bazı yönlerini reddederek yalnızca kendi için kabul edilebilir olanları kabul eder. Örneğin, bir kişinin bir hastalığı olduğunu kabul etmesi ancak tedavi gerektiren yönlerini inkar etmesi. 3. Yansıtma (Projection): Kişi, kendi olumsuz duygularını veya düşüncelerini başkalarına atfederek inkar eder. Örneğin, bir kişinin kendisinde hissettiği öfkeyi başkalarına yükleyerek, "Onlar benden nefret ediyor" demesi. 4. Çarpıtma (Distortion): Kişi, gerçekliği çarpıtarak kendini rahatsız edici bir durumdan korumaya çalışır. Örneğin, bir kişinin ilişkisi kötü gitmesine rağmen, her şeyin yolunda olduğunu düşünmesi. 5. Duygusal İnkar: Kişi, belirli bir duygu ya da durumu hissetmeyi reddeder. Örneğin, bir kişinin bir kayba karşı yas tutmayı reddetmesi ve duygularını bastırması. 6. Gerçeklerden Uzaklaşma: Kişi, gerçeklikle olan bağlantısını kopararak, gerçekle yüzleşmeyi reddeder. Genellikle bu durum, travmatik olaylar sonrası görülür. 7. Düşünsel İnkar: Bireyin belirli bir bilgi veya gerçeği zihinsel olarak kabul etmemesi ile ilgilidir. Örneğin, bir kişinin sağlık sorunlarıyla ilgili bilimsel verileri reddetmesi.

Iraksak düşünme, bir problemi çözmede veya bir karara varmada yaygın olarak kullanılan stratejilerden sapan ve daha önce öğretilmemiş farklı stratejilerin kullanıldığı bir düşünme biçimidir. Bu tür düşünme, yaratıcılığı teşvik eder ve alternatif çözüm yollarını keşfetmeye yardımcı olur. Özetle, ıraksak düşünme, var olan bilgiden yola çıkarak birden fazla veya farklı sonuçlar çıkarmayı içeren bir düşünme sürecidir.

Cognition kelimesi, biliş anlamına gelir.

Zihin ve duygu arasındaki ilişki, birbirini etkileyen dinamik bir süreçtir. Zihin, insanın düşüncelerini, algılarını, belleğini ve duygularını kapsayan bilinçli süreçlerin bütünüdür. Bu bağlamda: - Zihinsel süreçler, duygusal deneyimleri belirler ve bireyin nasıl düşündüğünü, karar verdiğini ve problem çözdüğünü etkiler. - Duygular, bilişsel süreçleri yönlendirir ve stres gibi durumlarda bilişsel işlevlerin bozulmasına veya olumlu duygu durumlarında yaratıcılığın artmasına neden olabilir.

Kolb modeli, dört aşamadan oluşur: 1. Somut Deneyim (Concrete Experience). 2. Yansıtıcı Gözlem (Reflective Observation). 3. Soyut Kavramsallaştırma (Abstract Conceptualization). 4. Aktif Deneme (Active Experimentation).

Cerebrum, beynin en büyük kısmı olup, birçok önemli işlevi yerine getirir: 1. Cognition (Biliş): Düşünme, akıl yürütme ve problem çözme gibi yüksek seviyeli bilişsel süreçleri yönetir. 2. Hafıza: Kısa ve uzun vadeli hafıza depolama ve işlemede rol oynar; özellikle hipokampüs bu işlev için kritiktir. 3. Duyusal İşleme: Görme, işitme, dokunma ve tatma gibi duyusal bilgilerin işlenmesinden sorumludur. 4. Motor Kontrol: Gönüllü hareketleri koordine eder ve başlatır; birincil motor korteks bu işlevi yerine getirir. 5. Dil ve İletişim: Sol hemisferde bulunan Broca ve Wernicke alanları, dil üretimi ve anlamını işlemede önemlidir. 6. Emosyonel Düzenleme: Duygusal tepkileri ve düzenlemeyi yönetir; limbik sistem bu süreçte yer alır.

Yenilenmiş Bloom Taksonomisine göre LGS soruları genellikle uygulama ve çözümleme basamaklarındaki bilişsel süreçleri ölçmektedir. Bu taksonomiye göre LGS sorularının bilgi boyutu açısından ise kavramsal ve işlemsel türde olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, soruların anlama basamağında yoğunlaştığı da tespit edilmiştir.

Rogers'ın koruma motivasyonu kuramı, iki temel bilişsel sürece odaklanır: tehlike değerlendirmesi ve başa çıkma değerlendirmesi. 1. Tehlike değerlendirmesi: Durumun ciddiyetini ve kişinin bu tehlikeye karşı savunmasızlığını değerlendirmeyi içerir. 2. Başa çıkma değerlendirmesi: Önerilen önleyici yanıtı benimsemenin etkinliğini ve kişinin bu yanıtı başarıyla uygulayabileceğine olan inancını değerlendirmeyi içerir.

Çağrışımın özellikleri şunlardır: 1. Zihinsel Bağlantılar: Çağrışım, önceki deneyimler, duygular veya bilgiler arasında zihinsel bağlantılar kurarak çalışır. 2. Kişisel ve Özneldir: Her bireyin çağrışımları, kişisel deneyimlere ve bilgi birikimine bağlı olarak farklılık gösterebilir. 3. Otomatik Olabilir: Çağrışımlar genellikle farkında olmadan ve otomatik olarak gerçekleşir. 4. Zamansal ve Mekansal Yakınlık: Bireyler, zamansal ve mekânsal olarak yakın olan iki durumu çağrışım yoluyla birbirine bağlayabilir. 5. Tekrar Etme: Tekrar sayısı arttıkça çağrışım yapmak kolaylaşır ve hatırlama daha güçlü hale gelir.

Akıl ve akıl yürütme kavramları farklı anlamlara sahiptir: - Akıl, insanın düşünme, anlama ve kavrama yeteneğini ifade eder. - Akıl yürütme ise, bilinen olgular ve kurallar kullanılarak yeni bilgiye ulaşma sürecidir.

Prefrontal korteks, karar verme sürecinde merkezi bir rol oynar ve bu süreç şu şekilde çalışır: 1. Bilgi Toplama: Beyin, mevcut seçenekleri analiz eder ve gerekli bilgileri toplar. 2. Değerlendirme: Her seçeneğin olası sonuçları hesaplanır ve değerlendirilir. 3. Duygusal Tepki: Seçeneklerin risk ve ödül değerleri duygusal tepkiler ışığında ölçülür. 4. Karar Seçimi: En çok fayda sağlayacağı düşünülen eylem gerçekleştirilir. Bu süreçte prefrontal korteks, planlama, mantık yürütme, geleceği tahmin etme ve sonuçları değerlendirme gibi işlevleri yerine getirir.

Bilgiye hızlı ve kolay erişim, bireylerin düşünsel süreçlerini çeşitli şekillerde etkiler: 1. Öğrenme ve Kendini Geliştirme: İnternet sayesinde bireyler, istedikleri konularda yeni beceriler öğrenebilir ve kendilerini geliştirebilirler. 2. Eleştirel Düşünme: Bilgiye anında erişim, bireylerin eleştirel düşünme ve bilgi yönetimi becerilerini geliştirir. 3. Dikkat Dağınıklığı: Aşırı bilgi akışı ve kolay erişilebilirlik, dikkat dağınıklığına yol açabilir ve derinlemesine öğrenme becerilerini zayıflatabilir. 4. Sosyal Etkileşim: Bilgiye dijital ortamlarda erişim, yüz yüze sosyal etkileşimleri azaltabilir ve bu da bireylerin sosyal becerilerini etkileyebilir.