Atasözleri

Nazım Hikmet'in bu söze dair tam ifadesi şu şekildedir: "Beni benden öğren, herkese aynı değilim". Bu söz, "Başkasının lafıyla sana tavır alan biri, ya olgunlaşmamıştır ya da sana tavır almak için bahane arıyordur" şeklinde bir yorumla ilişkilendirilir.

"Yüzündür Cihânı Münevver Eden" şarkısının sözleri ve bestesi Hammâmîzâde İsmaîl Dede Efendi'ye aittir.

"Doğru söyleyeni dokuz köyden kovarlar" atasözü, toplumda dürüstlüğün ve doğruluğun nadir bulunmasından dolayı insanların doğruyu dile getiren kişileri dışlayabileceğini ifade eder. Bu söz, aynı zamanda doğruların bazen insanların arzularıyla çatışabileceğini ve bu yüzden hoş karşılanmayabileceğini de belirtir. "Doğru söyleyenin dokuz köyü gezmesi" ifadesi ise bu atasözüyle ilgili bir yorum değildir.

Bir şeyi tadında bırakmak, ölçüyü kaçırmamak ve aşırılığa kaçıp işi bozmamak açısından önemlidir. Tadında bırakmanın önemli olduğu bazı durumlar: Sağlık: Aşırı tüketim, ölüme varan sağlıksız sonuçlara yol açabilir. İlişkiler ve etkinlikler: Marjinal faydanın düşmesinden önce eylemi sonlandırmak, ilişkinin veya etkinliğin tadını korur. Toplumsal olaylar: Eylemler, simgesel değerini kaybetmeden ve kimseye zarar vermeden sürdürülmelidir.

"Dün öleni dün gömerler" atasözü, yaşanan üzücü bir olayın üzüntüsünü sürdürmemek, ilgiyi başka şeylere vererek unutmaya çalışmak anlamına gelir. Ayrıca, bu atasözü, bir olayın hemen ardından yapılan işlemin daha etkili ve anlamlı olduğunu ifade eder.

"El elden üstündür" atasözü, bir kişinin kendisini her zaman diğer insanlardan üstün görmesinin iyi bir şey olmadığını ve her zaman daha yetenekli birinin bulunabileceğini ifade eder. Bu atasözü, genellikle işbirliğinin ve dayanışmanın önemini vurgulamak için kullanılır. Örnek bir kullanım: "İşinde çok iyi olabilirsin ancak, hayatta her zaman bir işte senden daha iyi insanlar olabileceğini unutmamalısın çünkü 'el elden üstündür'".

"Gülün nazını çekemezsen" ifadesi, Âşık Hüdâî'nin bir dizesinde geçen ve aşkın zorluklarını anlatan bir sözdür. Bu dize şu şekildedir: > "Çekemezsen gülün nazını, ne dikene dokun ne gülü incit." Âşık Hüdâî bu dizeleriyle, aşkın yalnızca sevdaya talip olmakla sınırlı bir hâl olmadığını; aksine, bu sevdanın getireceği çileye, zorluğa ve fedakârlığa da razı olunması gerektiğini anlatır. "Gülün nazını çekemezsen" ifadesi ayrıca şu anlamlara da gelebilir: Haluk Levent'in "Gönül Çalamazsan" şarkısında geçen bir söz; "Eğer Çekemezsen Gülün Nazını" başlıklı bir yazı.

"Armut Ağacına da Yaslanmayasın" türküsünün hikayesi hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, bu türkü Malatya yöresine aittir ve Mustafa Özarslan tarafından başarılı bir şekilde yorumlanmıştır. Türkünün sözleri şu şekildedir: > Armut ağacına da yaslanmayasın > Yarim var diye de güvenmeyesin > El kızı dediğin uçan bir kuştur > Tatlı dillerine de inanmayasın > Yürü güzel yürü kemendim ol tacım ol > Darılma sevdiğim anam ol bacım ol > Ben ölürsem salacama sicim ol > Onun için ağlar yanar gezerim.

Sporun faydaları ile ilgili bazı atasözleri: "İlk vuran okçudur". "Sağlam kafa, sağlam vücutta bulunur". "Sağlık varlıktan yeğdir". "Spora eğitimli bir devlet asla yorulmaz". "Sporsuz bir millet gerilemeye mahkûmdur".

"Rüzgar eken fırtına biçer" atasözü, bir kişinin yaptığı kötülüğün karşılığını daha büyük bir kötülük olarak alacağını ifade eder. Ayrıca, bu atasözü, öfke ile hareket etmenin zarar verici sonuçlarına da işaret eder; sakin ve soğukkanlı olmanın önemini vurgular.

Evet, "her şeyin azı karar, çoğu zarar" ifadesi doğrudur. Bu atasözü, bir şeyin az miktarının faydalı veya yeterli olabileceğini, fakat fazlasının zararlı veya problem yaratabileceğini ifade eder. Örneğin, az miktarda tuz yemek lezzet katabilir, ama çok fazla tuz sağlığa zarar verebilir.

"Ele verir talkını, kendi yutar salkımı" atasözü, başkalarına verdiği öğütleri kendisi uygulamayan kişiler için kullanılır. Bu atasözünün kimin sözü olduğuna dair bilgi bulunamamıştır.

Dengeli yaşamakla ilgili bazı atasözleri: Ayağını yorganına göre uzat. Bir kuruşun hesabını yapmayan, bir altının hesabını yapamaz. Damlaya damlaya göl olur. Bol bol yiyen, bel bel bakar.

"Hiç ölmeyecekmiş gibi çalışmak" ifadesi, dünyaya aşırı derecede dalıp ahireti unutanlara bir uyarı olarak yorumlanabilir. Bu sözün tam hali şu şekildedir: "Hiç ölmeyecekmiş gibi dünya için, yarın ölecekmiş gibi ahiret için çalış." Bu söz doğrudan bir hadis olarak rivayet edilse de, bazı kaynaklarda hadis olarak kabul edilmediği ve zayıf bir rivayet olduğu belirtilmektedir. Konu ile ilgili bazı ayetler şu şekildedir: "İnsanlardan öyle kimseler vardır ki, ‘Rabbimiz! Bize (nasibimizi) dünyada ver.’ derler; böyle kimseler için ahirette bir nasip yoktur." "Mal çokluğu nedeniyle şımaran ve şükrü unutan Karun’a şu sözlerle nasihat edilmişti: ‘Allah’ın sana verdiği servet ile ahiret yurdunu ara; dünyadan da nasibini unutma; Allah sana nasıl iyilik ettiyse sen de öyle iyilik et’." Ayrıca, Risale-i Nur'da bu konu ile ilgili şu ifadeler yer almaktadır: "Dünyaya ait işler, kırılmaya mahkûm şişeler hükmündedir." "İnsanın fıtratındaki şiddetli merak ve hararetli muhabbet ve dehşetli hırs ve inatlı talep ve hâkezâ şedit hissiyatlar, umur-u uhreviyeyi kazanmak için verilmiştir."

"Zamanından önce yapılan iş yarım kalır" atasözü değil, "bugünün işini yarına bırakma" atasözü kastedilmiş olabilir. Bugünün işini yarına bırakma atasözü, bugün yapılması gereken bir işin ertelenmesinin kötü sonuçlar doğuracağını ifade eder. Yarın daha önemli bir iş çıkabilir ve bugünkü işten önce onun yapılması gerekir, bugünkü iş yine gecikecek ve başka işler bugünküne ekleneceğinden hepsini yapmaya vakit yetmez. Ayrıca, bugün yapılması gereken işin sonraki güne bırakılmasıyla önemini yitirmesi, istenen sonucu vermemesi de söz konusu olabilir.

"Gariban eli ekmek tutunca" ifadesinin ne anlama geldiğine dair bilgi bulunamadı. Ancak, "eli ekmek tutmak" deyimi, geçimini kendi emeğiyle sağlayacak duruma gelmek anlamına gelir. Bu deyim, aynı zamanda kişinin bağımsızlık elde etmesi, sorumluluk alması ve ekonomik özgürlük kazanması gibi anlamlar da taşır.

Özbekçe güzel sözlerden bazıları şunlardır: Seni Yaxshi Ko'raman: "Seni iyi tanıyorum, seni seviyorum". Uzülde, üzen olma: "Üzülme, üzen olma. Mahşerde hesap zordur. Ezil ama ezen olma". Qandaysan?: "Nasılsın?". Mamnun bo'ldim: "Memnun oldum". Yoshing nechada?: "Kaç yaşındasın?". Ayrıca, Özbek atasözleri de güzel sözler olarak değerlendirilebilir: "Su akarsa, taş yıpranır; söz geçerse, gönül kırılır". "El ele veren, taş dağını deler". "Deve kuraklıkta yürür, ama bir de onu bataklıkta gör". "Keçinin başı olacağına, koyunun kuyruğu ol". "Bir adam köprü kurar, bin adam geçer".

"Ne mutlu eğri zamanda doğru yerde durabilene" sözü, Pir Sultan Abdal'a aittir.

"Dost (iyi dost) kara günde belli olur" atasözü, gerçek dostun, insanın üzüntülü ve sıkıntılı günlerinde yanında olduğunu, onu yalnız bırakmadığını ifade eder. Mutlu günlerde birçok kişi insanın çevresinde olabilir, ancak zor zamanlarda yalnızca gerçek dostlar kalır.

"Bal tutan parmağını yalar" atasözü, başkalarına yararı dokunan yerlerde çalışan ve onlara iyi ve güzel şeyleri sunmakla görevli bulunan kimsenin, ürettiğinden ya da dağıttığından kendisi de faydalanması anlamına gelir. Bu durum genellikle hoş karşılanır çünkü o görevi yapan kişinin bunu hak ettiği düşüncesi yaygındır. Örnek cümle: "Çok çalışıyor, çok emek veriyor ve bir sürü kişiye faydası dokunuyor. Ama sonucunda da hak ettiği maaşı alıyor, bal tutan parmağını yalar."