AsliyeHukuk

Asliye hukuk mahkemesi, özel hukuk uyuşmazlıklarına bakmakla görevli olan asıl mahkemedir. Asli görevli asliye hukuk mahkemesi, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'na göre, dava konusunun değer ve miktarına bakılmaksızın malvarlığı haklarına ilişkin davalar ile şahıs varlığına ilişkin davalarda görevlidir. Özel görevli asliye hukuk mahkemesi, belirli bir uyuşmazlık türü için açıkça özel bir mahkemenin görevli olduğu kabul edilmişse, o özel görevli mahkemedir.

Tam kabul kararı asliye hukuk, asliye hukuk mahkemesinde açılan bir davada, dava dilekçesinde ileri sürülen tüm taleplerin mahkeme tarafından kabul edilmesi anlamına gelir.

Evet, ihtiyati tedbir kararı asliye hukuk mahkemesinden istenebilir. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 390. maddesine göre, ihtiyati tedbir, dava açılmadan önce esas hakkında görevli ve yetkili olan mahkemeden; dava açıldıktan sonra ise ancak asıl davanın görüldüğü mahkemeden talep edilir. Asliye hukuk mahkemesi, genel görevli mahkeme olarak bu kapsamda yer alır.

Maddi hasar tazminatı için başvurulacak mahkeme, davalının yerleşim yerindeki Asliye Hukuk Mahkemesidir. Ancak, özel durumlarda farklı mahkemeler de yetkili olabilir: Haksız fiil nedeniyle açılan davalar: Haksız fiilin işlendiği yerdeki Asliye Hukuk Mahkemesinde görülür. Ticari işlerden kaynaklanan davalar: Asliye Ticaret Mahkemesinde görülür. İş kazalarından kaynaklanan davalar: İş Mahkemesinde görülür. Ayrıca, zarar görenin yerleşim yerinde de tazminat davası açılabilir.

Menfi tespit davası, icra takibinden önce veya sonra açılabilir ve her iki durumda da farklı mahkemelerde görülür: İcra takibinden önce açılan menfi tespit davası, asliye hukuk mahkemelerinde görülür. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davası, icra takibi yapılan yerin icra dairesinin bulunduğu yer mahkemesinde veya davalının yerleşim yeri mahkemesinde açılır. Menfi tespit davasında yetki, kamu düzenine ilişkin olmadığı için mahkeme veya icra dairesi tarafından resen dikkate alınmaz; yetki itirazının süresi içinde yapılması gerekir.

Sulh ve asliye hukuk mahkemeleri arasındaki temel farklar şunlardır: Görev Alanı: Asliye Hukuk Mahkemesi: Özel hukuk ilişkilerinden kaynaklanan her türlü davaya bakar. Sulh Hukuk Mahkemesi: Kanunda açıkça belirtildiği şekilde sınırlı sayıda davaya bakar. Yargılama Usulü: Asliye Hukuk Mahkemesi: Yazılı yargılama usulü uygulanır. Sulh Hukuk Mahkemesi: Basit yargılama usulü uygulanır. Parasal Sınır: Asliye Hukuk Mahkemesi: 5.490 TL'nin üzerindeki davalara bakar. Sulh Hukuk Mahkemesi: 5.490 TL'nin altındaki davalara bakar. İlk Derece Mahkemesi: Her ikisi de: İlk derece mahkemeleridir. Hâkim Sayısı: Asliye Hukuk Mahkemesi: Tek hâkimli mahkemelerdir. Sulh Hukuk Mahkemesi: Tek hâkimli mahkemelerdir.

Asliye hukuk mahkemesi, özel hukuk uyuşmazlıklarına bakmakla görevli olan asıl mahkemedir. Asliye hukuk mahkemesinin görev alanına giren bazı davalar şunlardır: tapu iptal ve tescil davası; el atmanın önlenmesi davası; geçit hakkı davası; şufa (önalım) davası; zilyetliğin tespiti ve korunmasına ilişkin davalar; menfi tespit ve istirdat davası; alacak davası; maddi ve manevi tazminat davası; mirastan mal kaçırma davası; soy bağının düzeltilmesi ve babalık davası. Ayrıca, kanunda aksi bir düzenleme olmadıkça, dava konusunun değer ve miktarına bakılmaksızın malvarlığı haklarına ilişkin davalar ile şahıs varlığına ilişkin davalar da asliye hukuk mahkemesinin görev alanına girer.

Kayseri 11. Asliye Hukuk Mahkemesi, özel hukuk uyuşmazlıklarına bakmakla görevli olup, dava konusunun değer ve miktarına bakılmaksızın malvarlığı haklarına ilişkin davalar ile şahıs varlığına ilişkin davalara bakar. Bu mahkemenin görev alanına giren bazı dava türleri şunlardır: alacak davası; el atmanın önlenmesi davası; itirazın iptali davası; menfi tespit davası; maddi ve manevi tazminat davası; önalım (şufa) davası; ecrimisil davası; mirastan mal kaçırma davası; miras sözleşmesinin iptali davası; mirasçılıktan çıkarma davası. Asliye hukuk mahkemeleri, tek hakimli olup her yargı çevresinde kurulması zorunlu mahkemelerdendir.

Muhdesatın aidiyeti davasında görevli mahkeme, Asliye Hukuk Mahkemesi'dir. Yetkili mahkeme ise muhdesatın bulunduğu yer mahkemesidir.

İSKİ'ye açılan tazminat davası, asliye hukuk mahkemelerinde görülür. Ancak, zararın idarenin hizmet kusuruna dayalı olarak görülmesi durumunda, dava idare mahkemesinde açılmalıdır. Tazminat davası açmadan önce bir avukata danışılması önerilir.

Polatlı 3. Asliye Hukuk Mahkemesi, dava konusunun değer ve miktarına bakılmaksızın malvarlığı haklarına ilişkin davalar ile şahıs varlığına ilişkin davalara bakar. Bu mahkemelerin görev alanına giren bazı dava türleri şunlardır: tapu iptal ve tescil davası; el atmanın önlenmesi davası; geçit hakkı davası; şufa (önalım) davası; maddi ve manevi tazminat davası; soy bağının düzeltilmesi ve babalık davası. Ayrıca, sulh hukuk mahkemelerinin görevli olduğu davalar dışında kalan tüm işlere de Polatlı 3. Asliye Hukuk Mahkemesi bakar.

Tanıma tenfiz temyiz dilekçesinin nereye verildiğine dair bilgi bulunamadı. Ancak, tanıma ve tenfiz davalarında temyiz incelemesini Yargıtay yapar. Tanıma ve tenfiz davalarında görevli mahkeme asliye mahkemeleridir. Yetkili mahkeme ise MÖHUK madde 51 düzenlemesine göre belirlenir.

Tanıma ve tenfiz davalarında görevli mahkeme, asliye hukuk mahkemeleridir. Boşanma, nafaka gibi aile hukukundan kaynaklanan uyuşmazlıklarla ilgili kararların tanınması ve tenfizi için açılacak olan davalarda ise, aile mahkemeleri görevlidir. Yetkili mahkeme ise şu şekildedir: Davacının Türkiye’deki yerleşim yeri mahkemesi; Davacının Türkiye’de bir yerleşim yeri yoksa, sakin olduğu yer mahkemesi; Bu mahkemelerden hiçbiri mümkün değilse, Ankara, İstanbul veya İzmir mahkemeleri yetkilidir.

Tapu iptali davası, taşınmazın bulunduğu yer Asliye Hukuk Mahkemesinde açılır. Ancak, tapu iptal davasının açılması konusunda yetkili olan mahkemeler, 6100 sayılı Hukuk Mahkemeleri Kanununun 12. maddesinde belirtildiği üzere, taşınmazın değerine göre Asliye Hukuk Mahkemesi ya da Sulh Hukuk Mahkemesi de olabilir. Tapu iptali ve tescil davalarında doğru mahkemenin belirlenmesi için bir avukata danışılması önerilir.

Objektif davalarda görevli mahkeme, davanın niteliğine ve konusuna göre belirlenir. Genel görevli mahkemeler: Asliye hukuk mahkemeleri. Özel görevli mahkemeler: Aile mahkemesi. İş mahkemesi. Tüketici mahkemesi. Değer veya konu bakımından görevli mahkemeler: Sulh hukuk mahkemesi. Görev kuralları kamu düzenine ilişkin olduğundan, mahkeme kendiliğinden görevli olup olmadığını inceler ve görevli değilse görevsizlik kararı verir.

Vakıf senedi için asliye hukuk mahkemesi yetkilidir. Vakıf kurmak için açılan davada görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesi, yetkili mahkeme ise vakıf kuran kişinin yerleşim yeri mahkemesidir. Ticaret mahkemelerinin vakıf senediyle ilgili davalara baktığına dair bir bilgi bulunmamaktadır.

Hayır, isim değişikliğinde görevli ve yetkili mahkeme asliye ceza mahkemesi değildir. İsim değişikliği davaları, asliye hukuk mahkemesinde görülür. Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun 36. maddesine göre, isim değiştirme davaları, davacının yerleşim yeri adresinin bağlı olduğu Asliye Hukuk Mahkemesinde açılır.

Otelden kaynaklanan uyuşmazlıklar, tüketici mahkemelerinde görülür. 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun uyarınca, ayıplı mal ve hizmetler, taksitli satışlar, devre tatil, paket tur, abonelik sözleşmeleri gibi uyuşmazlıklar tüketici mahkemelerinde ele alınır. Parasal sınırın altında kalan uyuşmazlıklar için ise tüketici hakem heyetine başvuru zorunludur.

Vekalet ücret alacağı davasında görevli mahkeme, tarafların durumuna ve davanın niteliğine göre değişiklik gösterir: Asliye Hukuk Mahkemesi: Eğer iş sahibi ticari veya mesleki bir faaliyet kapsamında avukattan hizmet alıyorsa, vekalet ücret alacağı davasında görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesidir. Tüketici Mahkemesi: Ancak, eğer avukatın müvekkili tüketici sıfatına sahipse (örneğin, bir kişi ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket ediyorsa) ve vekalet sözleşmesi tüketici işlemi olarak değerlendiriliyorsa, davada görevli mahkeme tüketici mahkemesidir. Bu nedenle, davanın doğru mahkemede görülmesi için bir avukata danışılması önerilir.

Ecrimisil (haksız işgal tazminatı) davasında görevli mahkeme, asliye hukuk mahkemesidir. Ecrimisil davası, taşınmazın aynına ilişkin bir dava olmadığından, Hukuk Muhakemeleri Kanunu madde 6 uyarınca, davalının yerleşim yeri asliye hukuk mahkemesi yetkilidir. Ancak, müdahalenin men’i davası ile ecrimisil birlikte talep edilmişse, yetkili mahkeme taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir.