Aşılar

Özel durumlarda yapılması gereken aşılar, kişinin sağlık durumu, mesleği, seyahat planları ve risk faktörlerine göre değişiklik gösterir. İşte bazı özel durumlar ve önerilen aşılar: 1. Gebelik: Gebelik döneminde Tdap (tetanoz, difteri, boğmaca) aşısı, gebeliğin üçüncü trimesterinde yapılır. 2. Kronik hastalıkları olanlar: Diyabet, kalp hastalığı, kronik akciğer hastalığı gibi kronik hastalıkları olan bireylerin, zatürre, hepatit ve grip aşılarını olmaları önemlidir. 3. Sağlık çalışanları: Hepatit B, influenza, kızamık, kızamıkçık, kabakulak, suçiçeği ve boğmaca aşıları, sağlık çalışanları için temel aşılar arasındadır. 4. Seyahat edecekler: Ziyaret edilecek ülkede salgın hastalık riski varsa, seyahat öncesi gerekli aşıların yapılması tavsiye edilir. Aşı takvimi ve özel durumlardaki aşı ihtiyaçları için bir sağlık uzmanına danışmak önemlidir.

Karma aşı ve iç parazit tedavisi aynı anda yapılabilir.

Koyunlarda ciğer hastalıkları için kullanılan iğneler arasında antiparaziter ilaçlar ve mycoplasma enfeksiyonlarına karşı etkili antibiyotikler bulunmaktadır. Spesifik ciğer hastalıkları ve uygulanacak aşılar şu şekildedir: - Ektima Aşısı: Yeni doğan kuzu ve oğlaklarda ağız ve burun bölgesinde oluşan yaralar için mart ayında uygulanır. - Şap Aşısı: Ağız, tırnak, dil ve memelerde oluşan yaralar için yapılır. - Agalaksi Aşısı: Hayvanların devamlı ve sağlıklı süt verebilmeleri için nisan ayında uygulanır. - Pseudotübercüloz Aşısı: Dış parazitlere karşı korunmak için haziran ayında yapılır. Aşı ve tedavi yöntemleri için mutlaka bir veteriner hekime danışılmalıdır.

Türkiye'de hiçbir aşı yasaklanmamıştır. Ancak, bazı aşılar özel aşılar kategorisinde olup, Sağlık Bakanlığı tarafından önerilen ancak ödeme kapsamına alınmayan aşılardır. Bu aşılar arasında meningokok, rotavirüs ve HPV aşıları bulunmaktadır.

Domuz gribinin (H1N1) tamamen sona ermesi mümkün değildir, çünkü bu virüs mevsimsel grip salgınlarının yanı sıra pandemilere de neden olabilir. Ancak, domuz gribinden korunmanın etkili yolları vardır: - Yıllık grip aşısı yaptırmak, hastalıktan korunmanın en etkili yöntemlerinden biridir. - Hijyen kurallarına dikkat etmek: Elleri sık sık yıkamak, kalabalık ortamlardan kaçınmak, bağışıklık sistemini güçlü tutmak. - Hasta kişilerle temastan kaçınmak ve semptomlar şiddetliyse en yakın acil servise başvurmak.

HPV aşısı, 9 yaşından itibaren uygulanmaya başlanabilir ve 26 yaşına kadar olan her bireye aşı uygulanması tavsiye edilir. Ayrıca, kişinin risk durumuna göre 27-45 yaş arasındaki yetişkinlere de HPV aşısı yapılabilir.

Kedilerde iğne ile yapılan aşılar şunlardır: 1. Karma Aşı: Panleukopenia, Herpes, Calicivirus ve Chlamydiosis virüslerine karşı koruma sağlar. 2. Kuduz Aşısı: Kedinin kuduz virüsüne karşı bağışıklık kazanmasını sağlar. 3. Lösemi Aşısı: FeLV virüsüne karşı koruma sağlar. Bu aşılar, veteriner hekim tarafından genellikle kalça bölgesine uygulanır.

Soğuk zincir için aşıların saklanması ve taşınması amacıyla özel buzdolapları kullanılmalıdır. Bu buzdolaplarının özellikleri: - Sadece aşıların saklanması için tahsis edilmiş olmalıdır. - Üstten soğutmalı modeller tercih edilmelidir. - Aşıların donmasını engellemek için günde en az 2 kez termometre kontrolü yapılmalı ve ısı kaydedilmelidir. - Buzdolabının konumu, sağlık kuruluşunda hava sirkülasyonu olacak ve güneş ışığını doğrudan almayacak şekilde olmalıdır. - Buzdolabının arkası ile duvar arasında en az 10 cm açıklık olmalıdır. Ayrıca, uzun süreli elektrik kesintilerinde buzdolabının ısısının düzenli olarak kontrol edilmesi ve gerekirse buzluktaki buz akülerinin kullanılması önerilir.

2. ayda hangi hastalıkların belli olduğuna dair bilgi bulunamadı. Ancak, bebeklerde ikinci ayda dikkat edilmesi gereken bazı sağlık göstergeleri şunlardır: Aşı takvimi. Görme ve işitme yetenekleri. Bebeklerde hastalık belirtileri genellikle yüksek ateş, iştahsızlık, uyku düzeninde değişiklikler, aşırı huzursuzluk veya sürekli ağlama, hafif veya şiddetli öksürük, burun akıntısı veya tıkanıklığı, ciltte döküntüler veya kızarıklıklar şeklinde kendini gösterebilir. Bebeklerde hastalık belirtilerini tanımak, erken müdahale için oldukça önemlidir.

Evet, Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği (TJOD) HPV aşısını önermektedir. TJOD, rahim ağzı kanserinin önlenmesinde HPV aşısının etkili olduğunu ve bu aşının 11-12 yaş grubundaki ergen kız ve erkeklere yapılmasını savunmaktadır.

Evet, 16 aylık köpeklere bronşit (bronşin) aşısı yapılabilir. Bronşin aşısı, genellikle 6-8 haftalık yavru köpeklere uygulanmaya başlanır ve 2 doz şeklinde uygulanır. Aşı uygulaması ve zamanlaması için mutlaka veteriner hekime danışılmalıdır.

Varicellazoster aşısı, varicella-zoster virüsünün neden olduğu suçiçeği ve zona hastalıklarına karşı koruma sağlar. Aşıların faydaları: - Suçiçeği: Aşılama, hastalığın şiddetini önler ve komplikasyonlarını engeller. - Zona: Aşılanan bireylerde zona gelişme riski, suçiçeği geçirenlere göre çok daha düşüktür. Aşı takvimi: Genellikle çocukluk döneminde yapılır ve iki doz olarak uygulanır.

Hepatit B aşısı, rekombinant aşı tipine girer.

Yasin Sotem aşısı olarak bilinen aşı, 1 yaş aşısı olarak da adlandırılır ve bebeğin 1. yaşına geldiğinde yapılır.

Matriks aşısı, her cilt tipi için uygun olan güvenli ve etkili bir yöntemdir.

2,5 aylık bir bebeğin aşı sonrası huysuz olmasının birkaç nedeni olabilir: Yan etkiler: Aşıların yan etkileri arasında huzursuzluk, iştahsızlık, kusma, ateş ve kas ağrıları bulunabilir. Diş çıkarma: 6. ay, bebeklerde diş çıkarma belirtilerinin artabileceği bir dönemdir. Bebeğin durumunu değerlendirmek ve uygun önlemleri almak için bir doktora danışılması önerilir.

Kuduz aşısından sonra kolda şişlik ve sertlik, aşının yan etkileri arasında yer alabilir. Diğer yan etkiler arasında ise hafif ateş, baş ağrısı, kas ağrıları ve mide bulantısı bulunabilir. Şişlik ve sertlik 5-7 gün içinde azalmazsa veya artarsa, bir sağlık profesyoneline başvurmak önemlidir.

Evet, 13 yaşında tetanoz aşısı yapılabilir. Tetanoz aşısı, bebeklik döneminde başlayan ve düzenli aralıklarla tekrarlanması gereken bir aşılama programının parçasıdır. Tetanoz aşısı, her 10 yılda bir tekrarlanmalıdır. Aşılama programı hakkında en doğru bilgiyi, bir sağlık uzmanından almak önemlidir.

13 yaş tetanoz aşısı sonrası banyo yapmak için belirli bir süre beklemek gerekmez. Tetanoz aşısı sonrası duş alınabilir, ancak aşı yapılan bölgenin aşırı ovalamaktan ve tahriş etmekten kaçınılması önerilir. Genel olarak, aşı sonrası banyo yapmanın aşının etkisini değiştirmeyeceği ve yaygın yan etkilerden biri olan hafif ateş durumunda ılık bir duşun rahatlatıcı olabileceği belirtilmektedir. Ancak, aşı sonrası herhangi bir konuda kesin bilgi almak için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Varisella (su çiçeği) aşısı geçirildikten sonra ikinci doz aşı, ilk dozdan 4-8 hafta sonra yapılmalıdır.