Aşılar

Varisella (suçiçeği) aşısı genellikle iki doz halinde uygulanır: 1. İlk doz: 12-15 aylıkken. 2. İkinci doz: 4-6 yaş arasında. Eğer rutin aşılama zamanında yapılmadıysa, telafi aşısı için: - 7-12 yaş arası bireyler için 3 ay arayla (en az 4 hafta arayla) iki doz. - 13-18 yaş arası bireyler için 4 ila 8 hafta arayla (en az 4 hafta arayla) iki doz önerilir. Aşılama kararı ve zamanlaması için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Çocukların hiç hastalanmamasının birkaç nedeni olabilir: Genetik faktörler: Bazı kan gruplarına sahip çocukların bağışıklık sistemi daha güçlü olabilir. Kalabalık ortamda büyüme: Kalabalık ortamlarda büyüyen çocuklar, soğuk algınlığı gibi hastalıkları daha sık yaşayarak bağışıklık sistemlerini güçlendirebilir. Doğal bağışıklık: Çocuklar, hastalanarak bağışıklık kazanır ve vücutları antikor üretir. Ancak, çocukların bağışıklık sistemlerinin zayıf olması da mümkündür. Sık hastalanma durumu, bağışıklık yetmezliği veya kronik bir hastalığın belirtisi olabilir. Çocuğun sağlık durumu hakkında doğru bilgi ve yönlendirme için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Bebeklere yapılan aşıların etki süresi, aşının türüne ve kişinin bağışıklık sistemine bağlı olarak değişebilir. Hepatit B aşısı: Etkin olabilmesi için toplamda üç doz aşılanma gereklidir ve koruma süresi 20 yıl veya daha uzun olabilir. Tetanoz aşısı: Koruma süresi 10 yıldır. Kızamık, kabakulak, kızamıkçık (KKK) aşısı: Genellikle ömür boyu koruma sağlar. Grip aşısı: Her yıl yenilenmesi gerekir. COVID-19 aşısı: 6-12 ay içinde takviye dozu gerekebilir. Aşıların yan etkileri ise genellikle hafif ve geçici olup, aşı yapıldıktan kısa bir süre sonra ortaya çıkar ve 1-2 gün içinde kendiliğinden geçer. Aşıların etkisi ve yan etkileri hakkında daha fazla bilgi için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Sağlık çalışanlarına özel durumlarda uygulanması gereken aşılar şunlardır: Polio (Çocuk Felci) Aşısı: Poliovirüs numunelerini işleyen laboratuvar çalışanları ve vahşi polio taşıyıcısı kişilerle temas riski olanlar için önerilir. Kuduz Aşısı: Kuduz virüsü veya infekte hayvanlarla deneysel çalışma yapan personel için gereklidir. Hepatit A Aşısı: Mutfak personeli, yenidoğan yoğun bakım ünitesi gibi riskli bölümlerde görev yapan veya kronik karaciğer hastalığı olan sağlık çalışanları için önerilir. Tifo Aşısı: Özel durumlarda uygulanması gereken aşılar arasında yer alır. Sarı Humma Aşısı: Sarıhumma virüsü ile temas riski olan laboratuvar personeli için önerilir. Human Papilloma Virüs (HPV) Aşısı: Riskli ülkelerde yaşayan veya seyahat edecek sağlık çalışanları için önerilir. Aşı uygulamaları, sağlık çalışanlarının çalışma koşulları ve bireysel özelliklerine göre belirlenmelidir.

Kesici alet yaralanmasında hangi aşının yapılacağına dair bilgi bulunamadı. Ancak, kesici-delici alet yaralanmalarında tetanoz profilaksisi için şu adımlar izlenir: Yaralanan kişinin tetanoz aşısı hikayesi sorgulanır. Tetanoz aşısı yapılmamışsa tetanoz aşısı yapılır, ayrıca yaralanmadan sonraki 24-72 saat içinde başvurulmuşsa eş zamanlı olarak diğer koldan tetanoz immünglobulini yapılır. Tetanoz aşısı 1. ay ve 6. ay olmak üzere üç doza tamamlanır. Daha önce aşılanmış kişilerin yara tipi ve son aşı üzerinden geçen süre göz önüne alınarak aşılama şeması veya rapel doz yapılması planlanır. Kesici-delici alet yaralanmalarında ayrıca hepatit B, hepatit C ve HIV enfeksiyonu gibi hastalıkların bulaşma riskine karşı da gerekli profilaksi uygulanır. En doğru ve güncel bilgiler için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Verem aşısı (BCG), özellikle aşağıdaki gruplara yapılmalıdır: Yenidoğanlar: Özellikle tüberkülozun yaygın olduğu bölgelerde doğan bebekler. Tüberküloz riski taşıyan kişiler: Tüberküloz prevalansı yüksek bölgelerde yaşayan veya bu bölgelere seyahat edenler. Tüberküloz hastalarıyla teması olanlar: Özellikle bebeklik ve erken çocukluk döneminde. Türkiye'de, Sağlık Bakanlığı Genişletilmiş Bağışıklama Programı çerçevesinde, doğumdan 2 ay sonra, yani 3. ayın içinde BCG aşısı yapılması önerilmektedir. Bazı durumlarda BCG aşısı uygulanmamalıdır: Alerjik reaksiyon geçmişi (lateks veya aşının içerdiği maddelere karşı aşırı duyarlılık). Aktif enfeksiyon durumu (çocuğun ateşi veya enfeksiyonu varsa). Gebelik. Aşı yapılmadan önce bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Polisakkarit aşıların kaç doz yapılacağı, aşının türüne ve kişinin yaşına göre değişiklik gösterir: Konjuge meningokok aşısı: 2-55 yaş arası bireyler için genellikle tek doz yeterlidir. Polisakkarit meningokok aşısı: 55 yaşın altındaki yetişkinlerde tek doz olarak uygulanır. Polisakkarit pnömokok aşısı: 2 yaşından büyük çocuklarda tek doz uygulanır ve 5 yaştan sonra uygulanması önerilmez. Aşı planı, kişinin yaşına ve sağlık durumuna göre belirlenmelidir.

Evet, askerlikte tetanoz aşısı yaptırmak zorunludur. Tetanoz, ciddi sonuçlar doğurabilen bir hastalık olduğundan, aşılama ile önlenmesi büyük önem taşır.

Tetanoz aşısından sonra duş almak genellikle güvenlidir ve yan etkileri arasında yer almaz. Ancak, aşı yapılan bölgenin aşırı ovalamaktan ve tahriş etmekten kaçınılması önerilir. Aşı sonrası duş alıp almama konusunda en doğru bilgiyi, aşıyı uygulayan sağlık personeli verebilir.

Paslı tel ile el kesilmesi durumunda, son tetanoz aşısının üzerinden 5 yıldan fazla zaman geçtiyse tekrar aşı yapılması önerilir. Tetanoz aşısının koruyuculuğu yaklaşık 10 yıldır, ancak tetanoz riski yüksek bir yaralanma durumunda, doktor tekrar aşı yapmayı önerebilir. En doğru bilgi ve yönlendirme için bir sağlık kuruluşuna başvurulması önerilir.

Yanıkara aşısı, özellikle hastalığın sık görüldüğü bölgelerde yaşayan hayvanlar için zorunlu bir önlem olarak kabul edilir. Sığırlar için yanıkara aşısı uygulama zamanları: İlk aşılama: 2 ila 6 aylık dönemde, iki hafta arayla iki doz şeklinde uygulanır. Tekrar aşılama: Hayvanın yaşı ilerledikçe yapılmalı ve beş yılda bir aşılama tekrarlanmalıdır. Koyunlar için yanıkara aşısı uygulama zamanları: Kırkım veya doğumdan önce aşılama yapılması önerilir. Aşı uygulanmadan önce bir veteriner hekime danışılması önerilir.

Kalp hastalarının yaptırması önerilen aşılar şunlardır: Grip (İnfluenza) Aşısı: Amerikan Hastalıkları Kontrol ve Önleme Komitesi (CDC) ve Amerikan Bağışıklama Tavsiye Komitesi (ACIP), 6 ay ve üzeri tüm kişilere gripten korunmak için yıllık grip aşısı önermektedir. Zatürre (Pnömokok) Aşısı: 19-64 yaş arası kronik kalp yetmezliği ve kardiyomiyopati hastalarına pnömokok aşısı önerilmektedir. Aşıların en uygun zamanlaması için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

7 aylık bir bebeğe yapılması gereken aşı bulunmamaktadır. Türkiye'de Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen bebek aşı takvimine göre, 7. ayda yapılması gereken herhangi bir aşı yoktur. Ancak, bebeğin aşı takvimi hakkında en doğru bilgiyi almak için bir doktora danışılması önerilir.

2-8 derece arasında saklanması gereken ürünler, soğuk zincirde şu şekilde sıralanabilir: İlaçlar. Gıda ürünleri. Gıda ürünlerinin türüne göre soğuk zincirde tutulması gereken sıcaklık aralıkları birbirinden farklıdır. Soğuk zincirde saklanması gereken ürünlerin listesi, ürünün özelliklerine göre değişiklik gösterebilir.

Köpek tırmalaması durumunda aşı yapılması gerekip gerekmediği, tırmalayan köpeğin aşı durumu ve davranışlarına bağlıdır. Aşılı ve evcil köpek: Eğer tırmalayan köpek aşılı ve evcil ise, kuduz riski düşüktür ve genellikle aşı yapılması gerekmez. Aşısız veya sahipsiz köpek: Aşısız veya sahipsiz köpeklerin tırmalaması durumunda, kuduz riski nedeniyle mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurulmalı ve gerekli aşılar yapılmalıdır. Kuduz aşısı, tırmalama olayından sonra en kısa sürede, mümkünse ilk gün içinde uygulanmalıdır. En doğru kararı vermek için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Aşı dolabında hangi aşıların yan yana konulabileceğine dair bilgi bulunamadı. Ancak, aşıların aşı dolabına yerleştirilmesi sırasında dikkat edilmesi gereken bazı hususlar şunlardır: Aşıların donmaya karşı hassasiyetleri dikkate alınarak yerleştirilmelidir. Buzdolabının kapağına yapıştırılmış olan “Aşı Yerleşim Şeması”na uyulmalıdır. Aşılar orijinal kutularında saklanmalı ve buzdolabı duvarına temas etmemelidir. Miadı yakın olan aşılar ön kısımda yer almalıdır. Dolap kapağına hiçbir şey konulmamalıdır. Dolapta aşı, sulandırıcı, antiserum, buz aküsü ve su bidonlarından başka hiçbir malzeme bulundurulmamalıdır.

Kuduz aşısı titre testi, kuduz aşısının uygulanmasından en az 30 gün sonra yapılır. Test için şu adımlar izlenir: 1. Mikroçip Uygulaması ve Aşı: Evcil hayvana kuduz aşısı yapılır ve mikroçip takılır. 2. Kan Örneği Alımı: Aşıdan 30 gün sonra, veteriner hekim tarafından kan örneği alınır. 3. Laboratuvar Analizi: Kan örneği, yetkili bir laboratuvara gönderilir. 4. Sonuçların Değerlendirilmesi: Sonuçlar yaklaşık bir ay içinde çıkar. Bazı ülkeler, test sonucunun ardından 90 gün beklenmesi koşuluyla bu testi geçerli kabul edebilir.

Tetanoz aşısı sonrası halsizlik genellikle birkaç saatten bir güne kadar sürebilir. Tetanoz aşısı sonrası yaygın yan etkiler arasında halsizlik, baş ağrısı veya hafif ateş bulunur ve bu yan etkiler genellikle 1-2 gün içinde ortaya çıkar ve 3-4 gün içinde geçer. Ancak, her bireyin tepkisi farklı olabilir. Eğer halsizlik uzun süre devam ederse, bir sağlık profesyoneline başvurulması önerilir.

Evet, H100 aşısı ile gençlik aşısı aynı kavramı ifade eder. Gençlik aşısı, içeriğindeki hyalüronik asit ve diğer bileşenlerle ciltteki nem oranını artırmayı, hücrelerde yenilenme sağlayarak cilt dokularında canlılık ve gençleştirme etkisi oluşturmayı hedefleyen bir tedavi yöntemidir.

28. haftada tetanoz aşısı yapılabilir, ancak en uygun zaman genellikle gebelik döneminin 27. ile 36. haftaları arasındadır. Tetanoz aşısı, hamilelik sırasında hem annenin hem de bebeğin sağlığını korumak için önerilir. Aşı öncesi, olası riskleri değerlendirmek için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.