Arkeologiya

Kütahya'nın antik dönemdeki adı Kotiaeion'dur. Bu isim, "Kotys'in Kenti" anlamına gelir ve Trakya'da yaşayan Odrisler'den olan Kotys'in, Romalılar'ın M.S. 38'de Anadolu'ya gönderdiği bir komutan olduğuna inanılır.

Antik Yunan'da terracotta (pişmiş toprak) şu yerlerde bulunmuştur: Atina'daki Parthenon. Antik Yunan terracotta figürinleri. Antik Yunan'da terracotta'nın bulunduğu diğer yerler hakkında bilgi bulunamadı. Terracotta, Antik Yunan'ın yanı sıra Antik Mısır, Çin, Mezopotamya ve Roma'da da yaygın olarak kullanılmıştır.

Kültepe'de Kaniş ve Karum'un bulunmasının nedeni, bölgenin tarih boyunca önemli bir ticaret merkezi olmasıdır. Kaniş, Kültepe'nin eski adı olup, Anadolu'daki ilk yazılı belgelerin bulunduğu yer olarak bilinir. Karum, Asurlu tüccarların ticaret kolonisi kurduğu pazaryeridir. Bu nedenle, Kültepe, Anadolu'daki ilk yazılı tabletleri barındırması ve dünyanın ilk organize ticaret merkezi olmasıyla ön plana çıkmaktadır.

Antik Pers kentlerinden bazıları şunlardır: Şuşa. Pasargad. Tizpon. Sardes. Persepolis. Ayrıca, Dara, Aspendos, Myra ve Sardes gibi antik kentler de Pers etkisiyle şekillenmiş veya Persler tarafından kurulmuş yerleşim yerlerindendir.

İvriz Kabartması'ndaki boynuzlu figür, Tanrı Tarhundas'ı temsil etmektedir. Tanrı Tarhundas, Hitit mitolojisinde gök, fırtına ve bereket tanrısı olarak bilinir.

Kaisereia antik kentinin sikkelerinde yer alan bazı betimlemeler: Argaios (Erciyes Dağı). Tapınak betimleri. Vexillum (lejyon bayrağı). İmparatorluk kültü. Agonistik urneler. Gemi tasvirleri. Kaisereia antik kentinin sikkeleri, farklı dönemlerde yerel ve Roma imparatorluk tiplerini de yansıtmaktadır.

Efes, tarihi bir eserdir. İzmir'in Selçuk ilçesinde yer alan Efes Antik Kenti, UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan ve Antik Dünyanın Yedi Harikası'ndan biri olan Artemis Tapınağı'na ev sahipliği yapan tarihi bir arkeolojik sit alanıdır.

Radyokarbon tarihleme, organik madde içeren nesnelerin yaşını belirlemek için kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntem, şu şekilde yapılır: 1. Örnek Toplama: Tarihlenmek üzere ağaç parçaları, odun kömürü, kurumuş bitkiler, tahıl taneleri, dokuma parçaları, deri, hayvan kabukları, kemik ve yemek artıkları gibi örnekler toplanır. 2. Ölçüm: Örneklerdeki karbon-14 izotopunun yoğunluğu veya radyoaktivitesi ölçülür. 3. Hesaplama: Canlı öldüğünde vücuttaki karbon-14 miktarı azalmaya başlar ve bu azalma, karbon-14'ün yarı ömrü (5730 yıl) kullanılarak hesaplanır. 4. Tarih Belirleme: Canlının ölüm tarihi veya oluşum zamanı belirlenir. Bu yöntem, 50.000 yıldan daha eski örnekler için yeterince hassas değildir; bu nedenle elde edilen sonuçların hata payı yüksek olabilir.

Lascaux Mağaraları, insan varlığının antik sanat eserlerine zarar verebileceği gerekçesiyle 1963 yılından beri ziyarete kapalıdır. Mağaralar, yalnızca güvenlik görevlilerinin girişine açıktır ve onlar da haftada bir kez ve birkaç dakikalığına mağaralara girebilmektedir. Orijinal mağara ziyarete kapalı tutulurken, Lascaux II adlı bir replikası ziyaretçilere açıktır.

Kroisos'un kouros olarak adlandırılmasının sebebi, Anavyssos'ta bulunan ve Kroisos adlı bir genç savaşçıya ait olduğu düşünülen mezar taşı (stel) olmasıdır. Kouros, Antik Yunan'da genç bir adamı temsil eden mermer heykellere verilen isimdir. Heykelin kaidesinde, "Ön saflarda savaşırken vahşi Ares tarafından öldürülen Kroisos'un mezarı önünde durun ve ağlayın" anlamına gelen bir yazıt bulunmaktadır.

Fil dişi heykellerin ait olduğu uygarlık, heykelin bulunduğu döneme ve bölgeye göre değişiklik gösterebilir. Bazı uygarlıklar ve fil dişi heykel örnekleri: Hititler: Hattuşa Antik Kenti'nde bulunan, yaklaşık 2800 yıllık fil dişi süsleme parçası, Hitit uygarlığına aittir. Minos Uygarlığı: Girit'te bulunan pişmiş toprak, fildişi ve kriselefantin (altın ve fildişiyle kaplanmış) heykelcikler, Minos uygarlığına örnektir. Miken Uygarlığı: MÖ 1600 yılından itibaren Yunan anakarasında etkili olan Mikenliler'in aslanlı kapı rölyefleri ve diğer heykelcikleri, Miken uygarlığına aittir. Antik Yunan: Atina'da bulunan, MÖ 730 tarihine ait beş adet fildişi heykel, Antik Yunan sanatına örnektir. Ayrıca, fildişi heykeller tarih boyunca Mısır, Mezopotamya, Roma, Gotik dönem, Rönesans ve Barok dönemleri gibi çeşitli medeniyetlerde de kullanılmıştır.

Kazakistan'daki Tamgalı kaya resimleri, farklı dönemlere ait çeşitli sahneleri ve sembolleri yansıtarak eski Türk kültürünün birçok etabını taşlara işlemiştir. Resimlerdeki bazı temalar: Tunç Çağı: Güneş başlı insan figürleri, boğa ve hayvan resimleri. Orta Çağ: 6-7. yüzyıllara ait eski Türk savaşçıları, sancaklar, silahlar ve at teçhizatı. Erken Demir Çağı: Av sahneleri, geyik ve keçilerin avcılar tarafından kovalanması. Modern dönem: Av sahneleri, düello yapan savaşçılar. Tamgalı kaya resimleri, aynı zamanda inanç ve ritüelleri de yansıtabilir; bazı sahnelerin şamanizmle ilişkili olduğu düşünülmektedir. Tamgalı petroglifleri, 2004 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne dahil edilmiştir.

Kaya üzerinde ayı figürü, farklı uygarlıklara ait olabilir. Urartu, Roma, Bizans ve bazı yerel topluluklar ayı figürünü güç sembolü olarak kullanmışlardır. Define işaretlerinde ise ayı figürü, genellikle iki hazineye işaret eder: 1. Eksik sağ ayağın bulunduğu kayanın altında. 2. Yakınlarda 7-8 basamaklı bir merdiven varsa, üzerinde ok işareti olan basamağın altında. Bu tür işaretler, eski medeniyetlere ait semboller olarak kabul edilir ve anlamlarını çözmek için o dönemin kültürü ve tarihi hakkında bilgi sahibi olmak gerekir.

Aynalı Mağara'nın hikayesi, "Güzelce Kız Efsanesi" olarak da bilinir. Efsaneye göre, Aynalı Mağara, bir kralın olağanüstü güzellikteki kızı olan Güzelce Kız'ın kaya mezarının bulunduğu yerdir. Ülkenin her yerinden birçok kişi bu şarta rağmen cesaretini toplayamaz. Halk arasında dilden dile anlatılan bu efsane, mağaranın parlaklığından dolayı "Aynalı Mağara" olarak anılmasına yol açar. Aynalı Mağara, Amasya'da şehir merkezine 3,3 km uzaklıkta yer alan ve MÖ 2. yüzyılda Helenistik Çağ'da yaşamış Mitra Rahibi Tes'e ait olduğu düşünülen bir kaya mezarıdır.

Mersin merkezde bulunan antik kentler şunlardır: Soli (Pompeiopolis) Antik Kenti. Yumuktepe Höyüğü. Ayrıca, Mersin Arkeoloji Müzesi'nde de Mersin yöresinde bulunan antik kentlerden getirilen eserler sergilenmektedir.

Beyşehir'in tarihi M.Ö. 7000 yıllarına kadar uzanmaktadır. Bölgede yapılan araştırmalar, Beyşehir'in daha o dönemde önemli bir yerleşim alanı olduğunu ortaya koymuştur.

Isparta'da bulunan lahit, Geç Roma dönemine aittir. Ayrıca, 2018 yılında Isparta'da, Roma Dönemi'ne ait Sidamara lahdine ait bir duvar parçası bulunmuştur.

Siirt'te bulunan Delikli Taş, dik kireç taşlarının binlerce yıl boyunca doğal aşınma ve erozyon süreçleriyle şekillenmesi sonucu oluşmuştur. Ayrıca, Delikli Taş'ın barınma amaçlı kullanıldığı da bilinmektedir. Delikli Taş'ın tam olarak ne anlama geldiği hakkında net bir bilgi yoktur, ancak halk arasında bereket ve şans getirdiğine dair efsaneler bulunmaktadır.

Hattuşaş'ta vasiyet tabletlerinin bulunmadığına dair bilgi bulunmaktadır. Ancak, Hattuşaş'ta bulunan tabletlerin içerikleri arasında hukuki belgeler, dini ritüeller, mitolojik hikayeler ve diplomatik yazışmalar yer almaktadır. Hattuşaş'taki tabletler, Hititlerin günlük yaşamlarını, sosyal yapılarını ve kültürel özelliklerini anlamak için büyük önem taşır. Vasiyet tabletleri hakkında spesifik bir bilgi bulunmadığından, bu tür bir belgenin Hattuşaş'ta neden bulunduğuna dair kesin bir açıklama yapmak mümkün değildir.

Uluburun'da bulunan bazı eserler şunlardır: Hammadde: 10 ton bakır külçe ve bir ton kalay külçe. Silahlar ve aletler: Ok uçları, mızrak uçları, gürzler, hançerler, baltalar, Yakın Doğu tipinde zırh, katlanır yazı tahtası. Takılar: Altın ve gümüş pektoraller, madalyonlar, kolyeler, boncuklar, küçük bir halka. Gıda kalıntıları: Badem, çam fıstığı, incir, zeytin, üzüm, nar. Diğer buluntular: Fildişi, suaygırı dişleri, devekuşu yumurtaları, Kıbrıs üretimi seramikler, Kenan takıları, altın kadehler. Ayrıca, Mısır Kraliçesi Nefertiti’ye ait olduğu düşünülen bir mühür de Uluburun'da bulunan dikkat çekici eserler arasında yer alır.