Arkeologiya

Balbura Antik Kenti, Likya Uygarlığı'na aittir. Roma döneminde Kabalia olarak bilinen Balbura, Kibyra ile beraber “Tetrapolis” olarak adlandırılan, dört kentin katılımıyla oluşan bir yönetimi olan bir şehirdi.

Maltaş Anıtı, Frig uygarlığına aittir. Afyonkarahisar’ın İhsaniye ilçesine bağlı Kayıhan Kasabası’nın sınırları içindeki Göynüş/Köhnüş Vadisi’nde bulunan anıt, MÖ 8.-6. yüzyıllar arasına tarihlendirilmektedir.

Samsun Toptepe'de bulunan şey, Helenistik döneme ait tarihi bir mezar odasıdır. Canik Belediyesi'nin "15 Temmuz Şehitler Tepesi" projesi kapsamında, Toptepe Mahallesi'ndeki 3. derece arkeolojik sit alanında yapılan çevre düzenleme çalışmaları sırasında, Samsun Müze Müdürlüğü kontrolünde, doğal kesme blok taşlardan yığma tekniği ile yapılan mezar odası keşfedilmiştir. Mezar odası, yaklaşık 12 metre uzunluğunda bir koridor (dramos) ve 250X280 cm ebatlarında bir mezar odasından oluşmaktadır.

Göbeklitepe'de beton kullanıldığı iddiaları, koruma ve güçlendirme çalışmaları kapsamında ortaya çıkmıştır. Kazı Başkanı Prof. Dr. Necmi Karul'un açıklamalarına göre, "Aslanlı Yapı" ve "F Yapısı" olarak bilinen alanlarda, deprem riskine karşı duvar derzleri boşalmış ve yıkılma tehlikesi oluşmuştur. Beyaz çimento gibi malzemeler kullanılmamıştır. Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü de iddiaların asılsız olduğunu, beton değil, orijinal duvar ve zemin dokusuna uygun harç kullanıldığını belirtmiştir.

Kınık Höyük, farklı dönemlerde çeşitli uygarlıklara ev sahipliği yapmıştır. Orta Kalkolitik Çağ: Bu dönemde Kınık Höyük'te yerleşim olduğu, Beycesultan'ın 1. ve 2. evrelerine ait çanak çömlek parçalarının bulunmasıyla belirlenmiştir. Orta Bronz Çağı: Kazılarda, bu döneme ait sur kalıntıları ve yerleşim yerleri bulunmuştur. Demir Çağı: Kınık Höyük, Demir Çağ'da önemli bir idari yönetim merkezi olarak kullanılmıştır. Helenistik ve Pers Dönemleri: Bu dönemlerde de höyükte yerleşim olduğu, tapınak kalıntılarının bulunmasıyla ortaya çıkmıştır. Kınık Höyük'ün tam olarak hangi uygarlığa ait olduğunu belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

Hayır, Göbeklitepe'yi Sümerler yapmamıştır. Göbeklitepe, M.Ö. 10.000 yani günümüzden 12.000 yıl öncesine tarihlenen Çanak Çömleksiz Neolitik döneme ait bir inanç merkezidir. Sümerler ise M.Ö. 4000 yılında ortaya çıkmıştır.

Kybele'nin kaya kabartması, Manisa'nın Akpınar mevkiinde, Spil Dağı'nın eteklerinde yer almaktadır. Kabartmaya ulaşmak için Manisa-Turgutlu karayolu üzerinde, Manisa kent merkezine yedi kilometre uzaklıkta bulunan Akpınar mesire alanına gitmek gerekmektedir.

Ciudad Perdida'nın terk edilmesinin nedeni, İspanyolların 16. yüzyılda Güney Amerika'ya gelişinden kısa bir süre sonra, yaklaşık 15. yüzyılda, İspanyol fethi sırasında yaşanan silahlı çatışmalar ve ticaret anlaşmazlıkları olarak kabul edilmektedir. Kogi halkının iddialarına göre, Tairona halkı, İspanyol konkistadorların gelişinden binlerce yıl boyunca Ciudad Perdida'da yaşamış, ancak 16. yüzyılda bölgeyi terk etmek zorunda kalmıştır. Ciudad Perdida'nın terk edilme nedeni tam olarak bilinmemektedir.

Harput Kabartması, MÖ 2. binyıla tarihlenen ve Akkad uygarlığının etkilerini taşıyan bir eserdir. Stilistik açıdan Akkad ekolünün etkilerini gösterse de, kabartmada görülen kanatlı tanrıça ve kralın giydiği püsküllü başlık gibi bazı ikonografik özellikler Orta Tunç Çağı'na kadar uzanmaktadır. Harput Kabartması, Elazığ yakınlarındaki Harput antik kentinde bulunmuş olup, günümüzde Elazığ Arkeoloji ve Etnografya Müzesi'nde sergilenmektedir.

Hatay'ın en eski tarihi, M.Ö. yüzbinli yıllara kadar uzanmaktadır. Araştırmacılar, Hatay yöresinin iskân tarihinin Orta Paleolitik döneme, yani M.Ö. 100.000-40.000 yıllarına kadar geri gittiğini ifade etmektedir. Hatay'da bulunan ve M.Ö. 40.000-11.000 yıllarına tarihlenen üst paleolitik döneme ait araçlar ve insan kalıntıları da mevcuttur.

Keops Piramidi'nin içine giren robot, farklı zamanlarda çeşitli bulgular elde etmiştir: Kırmızı işaretler ve grafitiler. Taş duvar. İkinci kapı. Robotların piramidin içindeki keşifleri, piramidin sırlarının çözülmesine katkı sağlamaktadır, ancak bu bulguların tam anlamı ve önemi henüz kesin olarak belirlenememiştir.

Çavdarhisar Antik Kenti'nin (Aizanoi) önemi şu şekilde sıralanabilir: Dünyanın ilk ticaret borsası: MS 2. yüzyılda yapılan ve gıda borsası olarak kullanılan Macellum, dünyanın ilk borsalarından biridir. İyi korunmuş Zeus Tapınağı: Anadolu'daki en iyi korunmuş İon düzenindeki tapınaklardan biridir. Stadyum ve tiyatro kombinasyonu: Antik dünyada aynı aks üzerinde ve tek sahneye ait başka bir tiyatro ve stadyum kombinasyonu bulunmamaktadır. Tarihî ve kültürel zenginlik: Efes, Bergama, Side gibi kentlerle çağdaş olan Aizanoi, antik Frigya'ya bağlı olarak yaşayan Aizanitis’lerin ana yerleşim merkeziydi. Kazı çalışmaları: 1824 yılında Avrupalı gezginlerce yeniden keşfedilmiş ve 1970 yılından bu yana her yıl düzenli olarak kazı çalışmaları devam etmektedir.

Göbeklitepe'deki taş baltaların ne işe yaradığı hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, Göbeklitepe'de bulunan taş aletler hakkında bazı bilgiler mevcuttur: Kazı çalışmaları sırasında ortaya çıkarılan küçük buluntuların büyük bir kısmını, çalışanların kullandığı çakmak taşından yapılma aletler oluşturmaktadır. Obsidiyen taş aletler de ele geçmiştir. Ayrıca, kireç taşından ve bazalttan oyulma malzemeler de ele geçmiştir. Göbeklitepe'deki taşların üzerinde hayvan figürleri ve çeşitli semboller kabartma veya oyma tekniğiyle işlenmiştir. Göbeklitepe, 1995 yılından beri devam eden kazı çalışmalarıyla ortaya çıkarılan, Neolitik Çağ'a ait dünyanın bilinen en eski tapınağıdır.

Tepe Sialk, İran'daki Elamite uygarlığına aittir. Ayrıca, bu arkeolojik sit alanı, Zayandeh Nehri Kültürü ile de bağlantılıdır.

Hayır, Çanakkale Truva ile Antandros aynı değildir. Truva (Troya), Çanakkale'nin Tevfikiye Köyü'nün Hisarlık bölgesinde yer alan ve tarihi M.Ö. 3000 yılına kadar uzanan bir antik kenttir. Antandros ise, Balıkesir'in Edremit ilçesinin Altınoluk beldesinde, İda Dağı'nın (Kaz Dağı) eteklerinde kurulmuş bir antik kenttir.

Machu Picchu'nun terk edilmesinin birkaç olası nedeni vardır: İspanyol istilası: Pizarro ve İspanyol fetihçiler gelmeden kısa bir süre önce İnkalar Machu Picchu'yu terk etti. Çiçek hastalığı: Bazı tarihçiler, bölgeye İspanyollar tarafından bulaşan çiçek hastalığı nedeniyle yerel halkın bir bir ölmeye başladığını ve bu yüzden Machu Picchu'nun kullanılmamaya başlandığını ve birkaç nesil içinde unutulduğunu düşünmektedir. Machu Picchu, 1911 yılında kaşif Hiram Bingham tarafından yeniden keşfedilene kadar unutulmuş bir şehir olarak kaldı.

Uzunköprü'nün en eski yerleşim yeri, Roma İmparatoru Trajan tarafından karısı Plotina adına kurulan ve Eski Uzunköprü olarak da bilinen Plotinopolis'tir. Uzunköprü kenti ise Sultan II. Murat tarafından 1427 yılında Ergene şehri adıyla kurulmuştur.

Antik sepetlerin yaşı, bulunan en eski örneklere göre 40.000 yıla kadar uzanabilir. Filipinler'deki Tabon Mağaralarında yapılan araştırmalar, bitki liflerinden halat ve sepetlerin 40.000 yıl önce yapıldığını ortaya koymuştur. Genel olarak bir eşyanın antika sayılabilmesi için en az 100 yaşında olması gerekir.

Antik yığma taş mezarları, genellikle krallar, kabile reisleri ve toplumun önde gelen bireyleri için yapılmıştır. Bu mezarların taş yığması, defin işleminden sonra mezarı kutsamaya gelen yakınları tarafından atılan taşlarla zamanla oluşur.

Göbeklitepe sakinlerinin ne iş yaptığına dair kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, yapılan kazılarda elde edilen bazı bulgular, bu dönemde yaşayan insanların faaliyetleri hakkında ipuçları sunmaktadır: Avcılık ve Toplayıcılık: Göbeklitepe'de bulunan hayvan figürleri ve alet izlerine dayanarak, insanların avcı-toplayıcı bir yaşam sürdüğü düşünülmektedir. Tarım: M.Ö. 8000 civarında Göbeklitepe'nin işlevini yitirdiği ve insanların buraya yeni sütunlar yapmayı bıraktığı bilinmektedir. Göbeklitepe'nin bir yerleşim yeri değil, bir ibadethane veya kült merkezi olduğu düşünülmektedir.