Anksiyete

Anksiyete ve ansia aynı değildir. Anksiyete, stres veya tehlike karşısında duyulan endişe, gerginlik veya huzursuzluk hissidir. Ansia ise, "anksiyete" kelimesinin İspanyolca karşılığıdır. Anksiyete, kısa süreli stres tepkisi olarak normal kabul edilse de, günlük yaşamı olumsuz etkileyen ve uzun süre devam eden durumlar anksiyete bozukluğu olarak değerlendirilir ve tedavi gerektirebilir.

Telefonla konuşurken nefes nefese kalınmasının birkaç nedeni olabilir: 1. Stres ve Anksiyete: "Savaş veya kaç" tepkisi, solunum hızını artırarak daha fazla oksijen alınmasına neden olabilir. 2. Doğru Nefes Almayı İhmal Etmek: Nefes egzersizleri yapmamak, konuşmanın ortasında nefes almakta zorlanmaya yol açabilir. 3. Altta Yatan Sağlık Sorunları: Kalp ve akciğer hastalıkları gibi tıbbi durumlar, oksijen alışverişini etkileyerek nefes darlığına neden olabilir. Eğer nefes nefese kalma sorunu sürekli hale gelirse veya şiddetlenirse, bir sağlık profesyoneline danışmak önemlidir.

Angst bir hastalık değildir, ancak çeşitli durumlarla ilişkili bir duygu durumudur. Angst, kaygı, endişe, huzursuzluk, güvensizlik ve bazen de depresyonla birlikte yaşanan bir iç huzursuzluk hissidir. Bu duygu durumu, genellikle varoluşsal sorular, yaşam geçişleri, stres, çözülmemiş travma veya düşük özsaygı gibi faktörlerden kaynaklanır. Ara sıra yaşanan angst duyguları normaldir, ancak günlük yaşamı, ilişkileri veya işi olumsuz etkileyecek kadar yoğun ve sürekli olduğunda profesyonel destek almak gerekebilir.

"Beni huzursuz eden her şey var" ifadesi, kişinin zihnini meşgul eden ve rahatsızlık hissi yaratan çeşitli düşüncelerin veya durumların varlığını ifade edebilir. Bu tür huzursuzlukların bazı yaygın nedenleri şunlardır: Stres: İş veya okul stresi, sağlık sorunları, ilişki problemleri gibi yaşamın çeşitli alanlarındaki zorluklar. Anksiyete bozuklukları: Obsesif-kompulsif bozukluk, travma sonrası stres bozukluğu gibi psikolojik rahatsızlıklar. Belirsizlik: Gelecekle ilgili endişeler, kontrol edilemeyen durumlar. Huzursuzlukla başa çıkmak için bazı stratejiler şunlardır: Farkındalık geliştirmek: Düşünceleri gözlemlemek ve onları sorgulamak. Gevşeme teknikleri: Derin nefes alma, meditasyon. Sosyal destek aramak: Arkadaş veya aile üyeleriyle konuşmak. Profesyonel yardım almak: Bir terapist veya danışmandan destek almak.

Plasebo etkisi, en çok ağrı yönetimi, depresyon ve anksiyete gibi durumlarda etkilidir. Bunun yanı sıra plasebo etkisi şu hastalıklarda da gözlemlenmiştir: - Fiziksel ağrılar (kronik baağrıları, migren, ameliyat sonrası ağrılar); - Uyku bozuklukları; - Ülser. Plasebo etkisinin etkinliği kişiden kişiye değişebilir ve her durumda uzun vadeli bir çözüm sunmayabilir.

Kapıyı kilitleyip kilitlemediğini kontrol etme davranışı, kontrol etme takıntısının bir belirtisi olabilir. Diğer nedenler arasında: Çocukluk travmaları, aşırı stres veya anksiyete bozuklukları gibi psikolojik sorunlar yer alabilir; Teknolojiye bağımlılık, özellikle sosyal medya veya dijital planlayıcıların aşırı kullanımı bu takıntıyı tetikleyebilir. Eğer bu tür bir kontrol ihtiyacı günlük yaşamı olumsuz etkiliyorsa, profesyonel yardım almak faydalı olabilir.

Ayrılık anksiyetesi, çocuklarda genellikle 6 aya kadar sürebilir. Yetişkinlerde ise ayrılık anksiyetesinin ne kadar süreceğine dair kesin bir süre vermek mümkün değildir. Bu durum, kişinin yaşadığı stres faktörleri, bağlanma stilleri ve genel psikolojik durumuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Ayrılma anksiyetesi belirtileri uzun süreli veya işlevselliği bozan bir düzeye ulaşırsa, profesyonel yardım almak önemlidir.

Bazı vitaminler korkuyu azaltmada yardımcı olabilir: 1. B vitaminleri: B1, B3, B6 ve B12 vitaminleri sinir sistemi sağlığını destekleyerek stresle başa çıkmaya yardımcı olabilir. 2. C vitamini: Stresin neden olduğu oksidatif stresi azaltarak korku ve kaygıyı hafifletebilir, ayrıca bağışıklık sistemi fonksiyonlarını destekler. 3. D vitamini: Depresyon ve anksiyete riskini artırabileceği düşünülen D vitamini, bağışıklık sistemi fonksiyonlarını destekleyerek stresle başa çıkmaya yardımcı olabilir. Ancak, vitaminler tek başlarına korku ve anksiyeteyi tedavi etmeye yeterli olmayabilir. Korku ve anksiyete sorunlarınız varsa, bir uzmana danışmanız önemlidir.

İstemediğimiz şeyleri düşünmemizin birkaç nedeni olabilir: 1. Anksiyete Bozuklukları: Kaygı seviyesi yüksek olan kişiler, sürekli olumsuz senaryolar üretme eğilimindedir. 2. Travmalar: Geçmişte yaşanan travmalar, zihinde gerçek dışı düşüncelerin oluşmasına neden olabilir. 3. Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB): Bu durum, tekrarlayan düşünceler ve kaygılar üretilmesine yol açar ve bazen gerçek dışı olayların olmuş gibi algılanmasına neden olabilir. 4. Mükemmeliyetçilik: Mükemmeliyetçi kişiler, işlerin mükemmel olmadığını hissetmek için sürekli nasıl daha iyi yapabileceğini düşünürler. 5. Zihinsel Yorgunluk: Zihnin sürekli meşgul olması ve odaklanma zorluğu, gereksiz düşüncelerin artmasına sebep olabilir. Bu tür düşüncelerle başa çıkmak için bilişsel davranışçı terapi, ilaç tedavisi ve meditasyon gibi yöntemler etkili olabilir.

Dalma fobisi (kimofobi), genellikle birden fazla nedenin bir araya gelmesiyle ortaya çıkar ve bu nedenler kişiden kişiye değişebilir. En yaygın nedenler şunlardır: 1. Travmatik Deneyimler: Çocukluk döneminde yaşanan olumsuz bir deneyim, örneğin boğulma tehlikesi geçirmek veya dalgalar tarafından sürüklenmek gibi olaylar, derin bir korku yaratabilir. 2. Sosyal Öğrenme: Aile bireylerinden veya yakın çevreden birinin dalgalardan korkması, kişinin de bu korkuyu öğrenmesine neden olabilir. 3. Beyin Kimyası ve Anksiyete Bozuklukları: Beyindeki kimyasal dengesizlikler ve genel anksiyete bozukluğu gibi kaygı temelli sorunlar, fobi gelişimini tetikleyebilir. 4. Medya ve Kültürel Etkiler: Filmler, haberler veya sosyal medyada görülen olumsuz içerikler, bazı insanlarda korkunun pekişmesine neden olabilir.

Kuruntu hastalığı (yaygın anksiyete bozukluğu) çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir: 1. Geçmiş Deneyimler: Geçmişte yaşanan olumsuz durumlar, kişinin bu durumların tekrarlanacağından korkmasına ve sürekli olarak bu konular üzerinde düşünmesine neden olabilir. 2. Stresli Yaşam: Stresli bir yaşam, kuruntuların ortaya çıkmasında önemli bir faktördür. 3. Genetik Faktörler: Genetik yatkınlık, yaygın anksiyete bozukluğunun oluşumunda rol oynayabilir. 4. Kontrol Kaygısı: Hayatın belirsizliği ve kontrol edilemeyen durumlar, kişinin zihninde senaryolar kurmasına yol açabilir. 5. Özgüven Düşüklüğü: Başkalarının ne düşündüğü ve ne söyleyebileceği hakkında yoğun senaryolar, kişinin kendine olan güvenini zedeleyebilir. Bu nedenler, kuruntuların kişinin günlük yaşamını olumsuz etkilemesi durumunda bir uzmana başvurmayı gerektirir.

Kapı kilitli mi değil mi takıntısı, obsesif-kompulsif bozukluk (OKB) gibi psikolojik bozukluklarla ilişkili olabilir. Diğer nedenler arasında çocukluk travmaları, aşırı stres, anksiyete bozuklukları ve genetik faktörler de yer alabilir. Eğer bu tür takıntılar günlük yaşamı olumsuz etkiliyorsa, profesyonel yardım almak en iyi seçenek olabilir.

Dehşeti yaşamak, kişinin tehlikeli bir durumla karşı karşıya kaldığında veya korkunç bir şey gördüğünde hissettiği duyguyu deneyimlemek demektir. Bu duygu, kısa süreli anksiyete belirtileri ile birlikte olabilir, bunlar arasında çarpıntı, yüz kızarması, titreme ve terleme yer alır. Eğer sürekli olarak dehşete maruz kalınırsa, fobi veya daha ciddi durumlarda anksiyete bozukluğu gelişebilir. Bu tür durumlarda bir psikiyatristten yardım almak gerekebilir.

DASS 21 (Depresyon, Anksiyete, Stres Ölçeği) ve Beck Depresyon Ölçeği farklı araçlardır, ancak her ikisi de depresyon ve anksiyete belirtilerini değerlendirmek için kullanılır. DASS 21, 21 maddeden oluşan ve üç alt ölçekten (depresyon, anksiyete, stres) oluşan bir öz bildirim anketidir. Korelasyon açısından, DASS 21'in Beck Depresyon Ölçeği ile 0.74 oranında bir ilişkisi olduğu gösterilmiştir.

Anksiyetede görülebilecek titreme türleri şunlardır: İntansiyonel tremor. Postural tremor. Göreve özgü tremor. İzometrik tremor. Ayrıca, anksiyete sırasında genel olarak ellerde, kollarda veya bacaklarda ritmik sallanma şeklinde titreme görülebilir. Titreme durumunda bir uzmana danışılması önerilir.

Volenika bitkisi (Valerian), genellikle sakinleştirici ve yatıştırıcı etkileri nedeniyle kullanılır. Bu bitkinin faydaları şunlardır: Uykusuzluk ve stres: Hafif uykusuzluk ve strese bağlı gerilim durumlarında destekleyici olabilir. Kas gevşemesi: Bazı kullanıcı deneyimlerinde, kas gevşetici ve kramp çözücü etkisi olduğu belirtilmiştir. Anksiyete: Gerginlik, kaygı ve sinirsel rahatsızlıkları hafif düzeyde dengelemeye yardımcı olabilir. Ancak, volenika bitkisinin uzun süreli ve yüksek dozda kullanımı yan etkilere yol açabilir, bu nedenle uzman görüşü almak önemlidir.

Yüksekten korkmak, akrofobi olarak adlandırılan bir anksiyete bozukluğunun belirtisi olabilir. Diğer belirtiler arasında baş dönmesi, terleme, kalp çarpıntısı, mide bulantısı ve yoğun panik hissi yer alır. Bu tür korkular, genetik yatkınlık, çocukluk travmaları, çevresel etkiler ve geçmiş deneyimlerle ilişkili olabilir. Yükseklik korkusunun teşhisi ve tedavisi için bir psikiyatrist veya klinik psikolog ile görüşmek önemlidir.

Dideral (propranolol) çeşitli sağlık sorunlarının tedavisinde kullanılan bir ilaçtır. Başlıca kullanım alanları: Hipertansiyon: Kan basıncını düzenlemek için kullanılır. Migren: Atakların önlenmesi ve tedavisinde etkilidir. Anksiyete ve kalp atım hızı kontrolü: Anksiyete bozukluğu ve buna bağlı kalp atış hızını kontrol altında tutmak için kullanılır. Tremor: Esansiyel tremor gibi nörolojik durumlarda kullanılır. Kalp ritim bozuklukları: Kalp kasının tıkayıcı hale gelecek kadar kalınlaşması gibi durumlarda tedavi amacıyla kullanılır. Dideral'i kullanmadan önce bir doktora danışmak gereklidir, çünkü bu ilaç bazı durumlarda kontrendikedir ve yan etkilere neden olabilir.

Pasif agresif anksiyete bozukluğu olarak spesifik bir tanı yoktur, ancak pasif agresif kişilik bozukluğu ile anksiyete birlikte görülebilir. Pasif agresif kişilik bozukluğu, bireyin duygularını ve düşüncelerini doğrudan ifade edememesi ve bunun yerine dolaylı, genellikle olumsuz ve yıkıcı yollarla ifade etmesiyle karakterize edilen bir kişilik bozukluğudur. Anksiyete ise, bireyin bir tehlike veya tehdit karşısında yaşadığı kaygı ve endişe durumudur. Bu tür bozuklukların teşhisi ve tedavisi için bir uzmana danışmak önemlidir.

Aaron Beck'in bazı kitapları: Bilişsel Terapi ve Duygusal Bozukluklar; Anksiyete Bozuklukları ve Fobiler; Aşk Asla Yetmez; Kişilik Bozukluklarının Bilişsel Terapisi; Depresyon: Nedenleri ve Tedavisi; Beynin Sınırları - Beck, Ellis ve Frankl ile Psikolojik Yolculuk; Prisoners of Hate: The Cognitive Basis of Anger, Hostility, and Violence; Cognitive Therapy of Depression; Recovery-Oriented Cognitive Therapy for Serious Mental Health Conditions; Anxiety and Worry Workbook: The Cognitive Behavioral Solution. Ayrıca, Aaron T. Beck'in 450'nin üzerinde makalesi bulunmaktadır.