Anayasa

Bir kişi aynı konuda bir kez Anayasa Mahkemesi'ne (AYM) başvurabilir.

Anayasa Mahkemesi'ne göre iltisaklı, "kavuşan, bitişen, birleşen" anlamına gelir. Anayasa Mahkemesi, 2019 yılında verdiği bir kararda, iltisaklı kavramının belirsiz ve öngörülemez nitelikte olmadığını, hukuki niteliğinin ve objektif anlamının yargı içtihatlarıyla belirlenebilecek durumda olduğunu belirtmiştir. Ayrıca, bir kişinin terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara iltisaklı olması, ancak Anayasa'nın 36. ve 38. maddeleri uyarınca bir ceza isnadı sonucunda verilecek bir mahkeme kararı ile belirlenebilir.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve İYİ Parti eski Genel Başkanı Meral Akşener'in görüşmesinin bazı nedenleri: Yerel seçim sonuçlarının değerlendirilmesi. Yeni anayasa çalışmaları. Akşener'in aday olmayacağını açıklamasının ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Akşener'i araması. Görüşmeye dair detaylar ve perde arkası, CNN Türk Ankara Temsilcisi Dicle Canova tarafından açıklanmıştır. Görüşmenin sonucunda, Akşener'in siyaseti bırakmadığı mesajı verilmiş olabileceği de ifade edilmiştir. Ayrıca, bazı kaynaklarda Akşener'e Cumhurbaşkanı Yardımcılığı verilmesi yönünde iddialar da yer almaktadır, ancak İYİ Parti Genel Başkanı Müsavat Dervişoğlu bu iddialara ihtimal vermediğini belirtmiştir.

Anayasa'nın 46. maddesi, "Kamulaştırma" başlığını taşır ve şu şekildedir: > "Devlet ve kamu tüzel kişileri; kamu yararının gerektirdiği hallerde, gerçek karşılıklarını peşin ödemek şartıyla, özel mülkiyette bulunan taşınmaz malların tamamını veya bir kısmını, kanunla gösterilen esas ve usullere göre, kamulaştırmaya ve bunlar üzerinde idari irtifaklar kurmaya yetkilidir. > Kamulaştırma bedeli ile kesin hükme bağlanan artırım bedeli nakden ve peşin olarak ödenir. Ancak, tarım reformunun uygulanması, büyük enerji ve sulama projeleri ile iskân projelerinin gerçekleştirilmesi, yeni ormanların yetiştirilmesi, kıyıların korunması ve turizm amacıyla kamulaştırılan toprakların bedellerinin ödenme şekli kanunla gösterilir." Bu madde, 3/10/2001 tarihli ve 4709 sayılı Kanunla değiştirilmiştir.

Anayasa madde 107, "G. Cumhurbaşkanı Genel Sekreterliği"ni düzenlerdi.

DEM Parti ve Numan Kurtulmuş arasındaki görüşmede, İmralı'da PKK lideri Abdullah Öcalan ile yapılan görüşme ve yeni anayasa çalışmaları ele alındı. Görüşmenin ardından DEM Parti heyetinden Sırrı Süreyya Önder, görüşmenin iyi geçtiğini ve umutlu olduklarını belirtti.

MD 32 maddesi farklı bağlamlarda farklı anlamlara gelebilir: 1. Anayasa'nın 32. maddesi: "Düzeltme ve cevap hakkı, ancak kişilerin haysiyet ve şereflerine dokunulması veya kendileriyle ilgili gerçeğe aykırı yayınlar yapılması hallerinde tanınır ve kanunla düzenlenir". 2. Medeni Kanun'un 32. maddesi: Ölüm tehlikesi içinde kaybolan veya kendisinden uzun zamandan beri haber alınamayan bir kimsenin ölümü hakkında kuvvetli olasılık varsa, hakları bu ölüme bağlı olanların başvurusu üzerine mahkeme bu kişinin gaipliğine karar verebilir. 3. İstimlâk Kanunu'nun 32. maddesi: Tapu kayıtlarında, malik gözüken kişinin tasarruf taleplerini karşılayamayacak şekilde şerhler bulunabilir.

Anayasa Mahkemesi'nin amblemi, 5 Temmuz 2014 tarihinde değiştirilmiştir. Bu değişiklik, Anayasa Mahkemesi İçtüzüğünün Ek-4 numaralı ekinde yer alan amblemin yeniden düzenlenmesiyle gerçekleştirilmiştir.

Anayasa Mahkemesi kararları, Yargıtay denetimine tabi değildir. Anayasa Mahkemesi, bireysel başvuru yoluyla kamu gücünü kullanan bir organ tarafından bir Anayasa normuna dayanılarak temel hak veya özgürlüğe müdahalede bulunulması halinde, müdahalenin Anayasa'nın 13. maddesindeki ölçütlere uygunluğu bakımından denetlemektedir. Yargıtay ise, Anayasa'nın 153. maddesinin 6. fıkrasında belirtilen "Anayasa Mahkemesi kararları Resmî Gazete'de hemen yayımlanır ve yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını, gerçek ve tüzel kişileri bağlar" hükmünü temel alarak, Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararlarının, itiraz eden mahkeme bakımından bağlayıcı olduğunu ve geriye yürüdüğünü kabul etmektedir. Ancak, Anayasa Mahkemesi'nin kararları, kamu gücünü kullanan organlar ve mahkemeler tarafından Anayasa'nın 138. maddesi gereğince Anayasa'ya uygun karar verme yükümlülüğü karşısında yeniden gözden geçirilmelidir.

İlk modern anayasa olarak kabul edilen 1787 Amerika Birleşik Devletleri Anayasası'dır.

1810 yılında İspanya'da şu olaylar gerçekleşti: 1. Yarımada Savaşı: Fransız Marshal Michel Ney, Ciudad Rodrigo'yu ele geçirdi. 2. Mexiko Bağımsızlık Savaşı: Miguel Hidalgo y Costilla, "Grito de Dolores" ile İspanyol sömürge yetkililerine karşı ayaklandı. 3. 1812 İspanyol Anayasası: Cadiz'de, Napolyon modelinden esinlenerek oluşturulan ve dönemin en demokratik anayasası ilan edildi. 4. Valencay Antlaşması: Fransa, VII. Fernando'yu serbest bırakarak kralın yetkilerini kısıtlayan anayasayı tanımadığını açıkladı.

Trump, 18 eyaleti, doğumla vatandaşlık hakkını kaldıran kararına karşı dava açtı çünkü bu karar, Anayasa'ya aykırı olarak değerlendirildi. Dava dilekçesinde, Trump'ın kararnamesiyle "yerleşik ve uzun süredir devam eden bir anayasal ilkeyi" değiştirmeye çalıştığı ve başkanın anayasal bir değişikliği veya yürürlüğe konulmuş bir yasayı yeniden yazma veya geçersiz kılma yetkisine sahip olmadığı vurgulandı.

Küba, 1976 Anayasası ile özel mülkiyeti yasakladı çünkü o dönemde sosyalist blokun bir parçası olarak Sovyet toplumlarındaki sisteme entegre olmuştu. Ancak, 1990'ların başlarından itibaren Küba, özel mülkiyete dayalı ufak çaplı girişimlere izin vermeye başladı ve 2011 yılında özel mülkiyeti ekonominin tamamlayıcı bir unsuru olarak tanıyan yeni bir anayasa hazırlandı.

İnançlı sözleşme, Anayasa Mahkemesi tarafından doğrudan tanımlanmamış bir terimdir. Ancak, genel olarak taraflar arasında güven esasına dayanarak yapılan ve bir mülkiyetin veya hakkın devredilip daha sonra geri alınmasını öngören hukuki bir işlem olarak tanımlanır. Bu tür sözleşmelerde, inanan taraf bir mülkiyeti veya hakkı inanılan kişiye devreder ve inanılan kişi de bu malı belirlenen şartlar gerçekleştiğinde inanana geri devretme yükümlülüğü altına girer.

I. İnönü Savaşı'ndan sonra yaşanan bazı gelişmeler: TBMM Hükümeti'nin gücünün ve otoritesinin artması. Türk halkının milli mücadelenin kazanılacağına dair inancının artması ve orduya katılımın yükselmesi. Albay İsmet Bey'in rütbesinin generalliğe yükseltilmesi. Londra Konferansı'nın toplanması. Moskova Antlaşması'nın imzalanması. İstiklal Marşı'nın kabulü. Türk-Afgan Dostluk Antlaşması'nın imzalanması. Teşkilat-ı Esasiye'nin (1921 Anayasası) ilan edilmesi. Asker kaçaklarının azalması ve askere alma işlemlerinin kolaylaşması. Yeni Türk Devleti'nin iç durumunun kuvvetlenmesi ve dıştaki itibarının artması.

Anayasanın 45. maddesi, tarım, hayvancılık ve bu üretim dallarında çalışanların korunmasına ilişkindir: Devlet, tarım arazileri ile çayır ve meraların amaç dışı kullanılmasını ve tahribini önlemek, tarımsal üretim planlaması ilkelerine uygun olarak bitkisel ve hayvansal üretimi artırmak maksadıyla, tarım ve hayvancılıkla uğraşanların işletme araç ve gereçlerinin ve diğer girdilerinin sağlanmasını kolaylaştırır. Devlet, bitkisel ve hayvansal ürünlerin değerlendirilmesi ve gerçek değerlerinin üreticinin eline geçmesi için gereken tedbirleri alır. Anayasanın 46. maddesi, kamulaştırmaya ilişkindir: Devlet ve kamu tüzel kişileri; kamu yararının gerektirdiği hallerde, gerçek karşılıklarını peşin ödemek şartıyla, özel mülkiyette bulunan taşınmaz malların tamamını veya bir kısmını, kanunla gösterilen esas ve usullere göre, kamulaştırmaya ve bunlar üzerinde idari irtifaklar kurmaya yetkilidir. Kamulaştırma bedeli ile kesin hükme bağlanan artırım bedeli nakden ve peşin olarak ödenir. Anayasanın 45. ve 46. maddelerinin tam metnine aşağıdaki kaynaklardan ulaşılabilir: anayasa.gov.tr; mevzuat.gov.tr; lexpera.com.tr.

Cumhuriyet Senatosu, 1961 Anayasası ile kurulmuştur.

14. ve 15. maddeler, farklı bağlamlarda farklı anlamlar taşıyabilir. Anayasa'nın 14. maddesi, hak ve hürriyetlerin kötüye kullanılmasını yasaklar. 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'un 14. maddesi, Rekabet Kurulu'nun gerekli gördüğü her türlü bilgiyi tüm kamu kurum ve kuruluşlarından, teşebbüslerden ve teşebbüs birliklerinden isteyebileceğini belirtir. Ayrıca, 2016 yılında Anayasa değişikliği teklifi kapsamında, 14. ve 15. maddelerin tekliften çıkarıldığı belirtilmiştir.

Anayasa Mahkemesi'nin 2019/11847 numaralı başvuruya ilişkin kararı, 16 Haziran 2021 tarihinde verilmiştir.

Uluslararası antlaşmalar, anayasadan üstün değildir, ancak kanun hükmünde kabul edilirler. Anayasa'nın 90. maddesinin son fıkrasına göre, usulüne göre yürürlüğe konulmuş uluslararası antlaşmalar, Anayasa Mahkemesi'ne başvurulamayacak şekilde kesin hüküm taşır.