Anayasa

Cumhuriyet ile ilişkili kavramlar şunlardır: 1. Egemenlik: Yönetme yetkisinin halkta olması. 2. Temsil: Halkın seçtiği temsilciler aracılığıyla yönetilmesi. 3. Seçim: Yöneticilerin belirli bir süre için halk tarafından seçilmesi. 4. Devlet Başkanlığı: Devletin başında seçilmiş bir başkanın (Cumhurbaşkanı) bulunması. 5. Anayasa: Devletin temel yasalarının belirlendiği metin. 6. Hukuk Devleti: Yasaların üstünlüğü ilkesinin geçerli olması. 7. Laiklik: Devletin dinlere karşı tarafsız olması, din ve devlet işlerinin ayrılığı.

Antlaşma yapma yetkisi, genellikle yürütme organına aittir. Türkiye'de, 1969 tarihli Viyana Andlaşmalar Hukuku Sözleşmesi'ne göre, dışişleri bakanları, hükûmet başkanları ve devlet başkanları antlaşma yapma yetkisine sahiptir. Ancak, bazı durumlarda yasama organı da antlaşma yapma yetkisi verebilir.

Kanunların şekil bakımından Anayasa Mahkemesi'nde iptal davası açmaya Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde en fazla üyeye sahip iki siyasi parti grubu ve üye tamsayısının en az beşte biri tutarındaki milletvekilleri yetkilidir.

AÖF Türk Anayasa Hukuku dersinde ara (vize) sınavında 20, dönem sonu (final) sınavında ise 30 soru sorulmaktadır. Ayrıca, tek ders, üç ders ve yaz okulu sınavlarında da yaklaşık olarak bu sayıda soru sorulmaktadır. Soruların içeriği, temel hak ve özgürlükler, yasama organının yetkileri, cumhurbaşkanının görev ve yetkileri, yargı bağımsızlığı, Anayasa Mahkemesi ve bireysel başvuru gibi konuları kapsamaktadır.

Anayasa Mahkemesine yapılan başvurunun reddedilmesi durumunda, başvuru sahibi reddin gerekçelerini dikkatlice değerlendirerek, ek delil veya bilgi sunma imkanı olup olmadığını araştırmalıdır. Başvurunun reddedilme nedenlerinden bazıları şunlardır: Eksik veya yanlış belgeler. Başvuru süresinin aşılması. İç hukuk yollarının tüketilmemesi. Konunun yetki alanı dışında olması. Somut olmayan iddialar. Eğer başvuru sürecinde bir yanlışlık veya eksiklik varsa, ilgili düzenlemelere uygun bir şekilde başvuruda yeni bir düzeltme yaparak tekrar başvuruda bulunulabilir. Başvurunun reddedilmesi durumunda, başvuru sahibi Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) başvurma hakkına da sahip olabilir.

12. sınıf inkılap tarihi ders kitabı sayfa 106'da, SDR İpekyolu Yayınları'na göre, Türk anayasalarıyla ilgili bir etkinlik bulunmaktadır. Bu sayfada, yürürlüğe giren ilk Türk anayasası, egemenliği millete veren ilk Türk anayasası, Türkiye Devleti’nin hükümet şeklinin cumhuriyet olduğu anayasası, kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanıyan ilk anayasa ve ikili meclis sistemi kullanılan Türk anayasası gibi bilgiler yer almaktadır. Ayrıca, aşağıdaki web siteleri de bu kitaba ait sayfa 106'daki içerikle ilgili bilgi ve cevaplar sunmaktadır: evvelcevap.com; derstarih.com.

9 Temmuz 1961'de yapılan 1961 Anayasası referandumuna katılım oranı %80,7 olarak gerçekleşmiştir. Referandumda seçmenlerin %61,7'si "evet" oyu verirken, %38,3'ü "hayır" oyu kullanmıştır.

1961 ve 1982 Anayasalarının Benzerlikleri: Askeri müdahale sonucu oluşmaları. Kurucu meclislerinin bir kanadının askeri, bir kanadının sivil olması. Halk oyuyla kabul edilmeleri. Sivil kanadın Bakanlar Kurulu'nun oluşturulması ve düşürülmesine ilişkin yetkilerinin olmaması. Her iki anayasanın da başlangıç, genel esaslar, temel haklar ve ödevler, devletin temel kuruluşu, geçici hükümler ve son hükümler şeklinde benzer bir yapıya sahip olması.

Anayasanın 168. maddesine göre devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler şunlardır: Tabii servetler ve kaynaklar. Kıyılar. Tarih, kültür ve tabiat varlıkları.

1982 Anayasası'nda temel haklar, ikinci kısımda düzenlenmiştir. Temel hakların düzenlendiği bazı maddeler: Kişinin hakları ve ödevleri (m. 17-40). Sosyal ve ekonomik hak ve ödevler (m. 41-65). Siyasi haklar ve ödevler (m. 36-42). Ayrıca, temel hak ve hürriyetlerin genel nitelikleri ve sınırlanması gibi konular da Anayasa'nın ilgili maddelerinde ele alınmıştır.

Anayasa Mahkemesinin 2004/68 K 2006/112 sayılı kararına dair bilgi bulunamadı. Ancak, Anayasa Mahkemesinin E.2006/111, K.2006/112 sayılı kararı, 15.12.2006 tarihinde verilmiş olup, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun bazı maddelerinin iptaline ilişkindir. Bu karar, aşağıdaki internet sitelerinden okunabilir: memurlar.net; resmigazete.gov.tr; anayasa.gov.tr; lexpera.com.tr.

Anayasanın 66. maddesi, Türk vatandaşlığını düzenlemektedir: Türk vatandaşlığı: Türk Devletine vatandaşlık bağı ile bağlı olan herkes Türktür. Vatandaşlık kazanımı ve kaybı: Vatandaşlık, kanunun belirlediği şartlarla kazanılır ve yine kanunda belirtilen hallerde kaybedilir. Vatandaşlıktan çıkarma işlemleri: Vatandaşlıktan çıkarma ile ilgili karar ve işlemlere karşı yargı yolu kapatılamaz. Anayasanın 67. maddesi, seçme, seçilme ve siyasi faaliyette bulunma haklarını düzenlemektedir: Seçme ve seçilme hakkı: Vatandaşlar, kanunda belirtilen şartlara uygun olarak seçme, seçilme ve bağımsız olarak veya bir siyasi parti içinde siyasi faaliyette bulunma ve halkoylamasına katılma hakkına sahiptir. Seçimlerin yönetimi: Seçimler ve halkoylamaları serbest, eşit, gizli, tek dereceli, genel oy, açık sayım ve döküm esaslarına göre, yargı yönetim ve denetimi altında yapılır.

Adil yargılanma hakkı, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 36. maddesinde "hak arama hürriyeti" başlığı altında düzenlenmiştir. İlgili madde şu şekildedir: "Herkes, meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahiptir".

Anayasa Hukuku'nda kuvvetler ayrılığı, devletin temel yetkilerinin (yasama, yürütme, yargı) ayrı organlarca kullanılmasıdır. Kuvvetler ayrılığı üç temel erkten oluşur: Yasama yetkisi. Yürütme yetkisi. Yargı yetkisi. Kuvvetler ayrılığı fikri ilk olarak John Locke tarafından ortaya atılmış, Montesquieu tarafından sistemleştirilmiştir.

Anayasa Mahkemesi kararlarını aramak için aşağıdaki yöntemler kullanılabilir: anayasa.gov.tr. kararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr. Mevbank Neo. lexpera.com.tr.

Anayasa'nın 139. maddesi, "Hâkimlik ve savcılık teminatı" başlığını taşır ve şu şekildedir: > Hâkimler ve savcılar azlolunamaz, kendileri istemedikçe Anayasada gösterilen yaştan önce emekliye ayrılamaz; bir mahkemenin veya kadronun kaldırılması sebebiyle de olsa, aylık, ödenek ve diğer özlük haklarından yoksun kılınamaz. Meslekten çıkarılmayı gerektiren bir suçtan dolayı hüküm giymiş olanlar, görevini sağlık bakımından yerine getiremeyeceği kesin olarak anlaşılanlar veya meslekte kalmalarının uygun olmadığına karar verilenler hakkında kanundaki istisnalar saklıdır. Bu madde, hakim ve savcıların görev ve haklarını düzenler; azledilemeyeceklerini, belirli durumlar dışında emeklilik veya özlük haklarından mahrum bırakılamayacaklarını belirtir.

Gençlik ve spor ile ilgili maddeler, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 58. ve 59. maddelerinde yer almaktadır.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 67. ve 68. maddelerinin değiştirilme nedenlerinden bazıları şunlardır: Seçme ve halkoylamasına katılma yaşının 19'dan 18'e indirilmesi. Yurt dışında yaşayan vatandaşların oy hakkının düzenlenmesi. Tutukluların oy kullanma hakkının tanınması. Siyasi partilere üye olabilme hakkının genişletilmesi. Devletin siyasi partilere yardım yapmasının düzenlenmesi. Ayrıca, 21 Ocak 2017 tarihinde kabul edilen 6771 sayılı Anayasa değişikliği ile 67. maddeye "askerlikle ilişiği olanlar" ibaresi eklenmiştir. Anayasa değişikliklerinin tam listesine şu sitelerden ulaşılabilir: anayasa.gov.tr; ihop.org.tr.

Meksika Devrimi, 1917 Anayasası'nın kabul edilmesiyle sonuçlandı.

Evet, hukukun üstünlüğü anayasacılık ilkesinin bir gereğidir. Anayasacılık, devlet iktidarının sınırlandırılması ve insan haklarının korunması amacıyla anayasanın kullanılmasını öngörür.