HukukiTerimler

Kanun ve yasa terimleri genellikle eş anlamlı olarak kullanılır ve politik iradenin oluşturduğu, ilgili kişileri bağlayan veya serbest bırakan kuralları ifade eder. Ancak, bazı hukukçular kanun ve yasa arasında şu şekilde bir ayrım yapmaktadır: Kanun, fizikî dünyadaki, insan iradesinden bağımsız olarak işleyen, değiştirilemez ve objektif düzenlilikleri ifade eder. Yasa, yasama organının yaptığı herhangi bir düzenlemeyi kapsar ve bu düzenlemeler her zaman doğru veya kalıcı olmayabilir. Bu ayrım, kanunların daha çok nesnel ve değişmez niteliklerini, yasaların ise daha çok öznel ve değişken yönlerini vurgulamak amacıyla yapılmıştır.

Resen ve re'sen arasındaki fark, yazım şeklidir. Resen kelimesi, TDK'ya göre doğru yazım şeklidir ve "kendiliğinden" anlamına gelir. Özetle: - Resen: Yanlış yazım şekli - Re'sen: Doğru yazım şekli, "kendiliğinden" anlamına gelir.

Mütemmim cüz (tamamlayıcı parça) ve teferruat (eklenti), hukukta mülkiyet kavramı ile ilişkili terimlerdir. Mütemmim cüz, bir malı oluşturan ve o mal niteliğini kaybetmedikçe veya bozulmadıkça ondan ayrılması mümkün olmayan parçalardır. Teferruat, bir şeyin işletilmesi veya korunması için sürekli olarak ona tahsis olunan ve kullanışta o şeye bağlı kılınan taşınır mallardır. Mütemmim cüz ve teferruat arasındaki temel fark, eklentinin asıl mala daha gevşek bir şekilde bağlı olmasıdır.

Hukukta simsar, "simsarlık sözleşmesi" kapsamında, taraflar arasında bir sözleşme kurulması imkânının hazırlanmasını veya kurulmasına aracılık etmeyi üstlenen ve bu sözleşmenin kurulması halinde ücrete hak kazanan kişidir. Simsara örnek olarak emlak komisyoncusu, evlilik ajansları ve özel istihdam büroları verilebilir. Simsar, çalışmasını müvekkilin emir ve talimatları altında sürdürmez; sadece işin görülmesi ile ilgili hususlarda müvekkilin talimatlarını esas alır.

Tüzel, hukuki, adli veya hükmi anlamlarına gelir. Tüzel kişi, belirli bir amaç için yasal olarak kurulan ve ayrı bir hukuki kişiliğe sahip olan kuruluşları tanımlar. Tüzel kişiler, gerçek kişilerden farklı olarak bireysel kimlikten bağımsızdır ve kuruluşun amacı doğrultusunda işlev görürler.

Evet, sulh ve uzlaşma aynı anlama gelir. Uzlaşma, uyuşmazlığın taraflarının dava açılmadan veya dava açılmış olup da henüz duruşma başlamadan önce bir araya gelerek uyuşmazlığın konusu hakkında anlaşmaya varmalarıdır. Dava açıldıktan veya dava açılmış olup da duruşma başladıktan sonra, uyuşmazlığın taraflarının mahkeme dışında kendi aralarında veya avukatları aracılığıyla uyuşmazlığın konusu hakkında anlaşmalarına ise “sulh olma” ve yapılan görüşmelere de “sulh görüşmeleri” denmektedir.

Evet, "reşit" ve "ergin" aynı şeyi ifade eder. Türk Medeni Kanunu'na göre erginlik, on sekiz yaşın doldurulmasıyla başlar.

Hukukta "mislî" terimi, fiyatı etkileyecek bir fark olmadan birbirinin yerine geçebilen, görünüm, iç yapı ve ekonomik fayda bakımından eş özelliklere sahip aynı türe ait malları ifade eder. Mislî mallara örnek olarak, piyasada benzeri bulunabilen ve standart bir takım özelliklerinden dolayı emsali olan elbise, kap-kacak, buzdolabı gibi mallar verilebilir. Mislî olmayan (kıyemî) mallar ise, piyasada benzeri bulunmayan veya biri diğerinin yerini alamayacak derecede birimleri arasında fark bulunan mallardır.

Hukukta saik, bir kişinin bir suçu işlerken hareket etmesine neden olan düşünce veya amaç olarak tanımlanır. Saik, ceza hukukunda suçun işlenmesindeki motivasyonu belirlediği için cezanın ağırlaştırılmasında veya hafifletilmesinde rol oynayabilir. Bazı saik örnekleri: Olumlu saik: Yardım etme amacıyla hareket etmek. Olumsuz saik: Kişisel intikam veya kıskançlık nedeniyle eylemde bulunmak. Ağırlaştırıcı saikler: Suçun kişisel kin veya nefret nedeniyle işlenmesi. Hafifletici saikler: Zor durumda kalarak eylemde bulunmak.

Mücbir, TDK'ya göre zorlayıcı anlamına gelir. Mücbir olmayan ifadesi hakkında bilgi bulunamamıştır. Bazı mücbir sebep örnekleri: deprem, sel baskını gibi doğal afetler; grev, lokavt; ölüm, iflas, hastalık, tutukluluk.

Müteselsil ve müteselsilen sorumlu ifadeleri, hukukta birden fazla kişinin aynı borçtan sorumlu olduğu durumu ifade eder. Müteselsil sorumlu: Alacaklı, borcun tamamının veya bir kısmının ifasını, dilediği borçludan talep edebilir ve borçluların sorumluluğu, borcun tamamı ödeninceye kadar devam eder. Müteselsilen sorumlu: Var olan bir borcun belirli bir kısmı yerine, tamamından sorumlu olma durumudur. Müteselsil sorumluluk, kanundan kaynaklı olabileceği gibi, tarafların iradeleriyle de oluşabilir.

Hukukta tefvîz, kişinin kendine ait hukuki bir yetkiyi başkasının kullanmasına izin vermesi anlamına gelir. Bazı hukuk dallarında tefvîzin anlamları: Osmanlı hukuku: Bir gayrimenkulün tasarruf hakkını belirli bir bedel karşılığında bir kişinin üzerinde bırakmak. İslam hukuku: Erkeğin sahip olduğu boşama hak ve yetkisini eşine vererek, boşanmayı onun irade ve isteğine bırakması. Ayrıca, tasavvuf terimi olarak tefvîz, kulun tüm işlerini tam bir teslimiyet ve tevekkülle Allah'a havale etmesi anlamına gelir.

İhdas, hukukta mevcut olmayan bir taşınmazın, düzenleme ve kadastro işlemleriyle tescil edilerek resmî kayıtlara kazandırılması anlamına gelir. Tesis kelimesi ise hukukta "ihdas" ile birlikte kullanıldığında bir anlam kazanmaz. İhdas işlemi, özellikle kadastro çalışmaları ve imar düzenlemelerinde sıkça karşılaşılan bir kavramdır.

Resmi belgelerde ibare, belirli bir ifade, söz veya cümle parçası anlamına gelir. Örneğin, "Kanunun ilgili maddesinde geçen ‘…' ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır." cümlesinde "ibare" kelimesi, metinde yer alan özel bir ifadeyi tanımlamak için kullanılmıştır. Ayrıca, resmi yazışmalarda "arz ederim", "rica ederim", "saygılarımla" gibi ifadeler de ibare olarak değerlendirilebilir.

Hukukta iltisaklı ilişki, bir davanın tarafları arasında meydana gelen bağlantılı veya ilişkili olma durumunu ifade eder. Bu terim, genellikle "iltisaklı" şeklinde kullanılarak, bir konu, kavram veya olayla bağlantılı kişiyi tanımlar. İltisaklı ilişkiler, mülkiyet, hak ve borç gibi farklı türlerde olabilir.

Re’sen işlem yapmak, bir makamın (mahkeme, savcılık, idari kurum vb.) herhangi bir talep veya başvuru olmaksızın, kanunun verdiği yetkiye dayanarak kendiliğinden bir işlem yapması, karar alması veya harekete geçmesi anlamına gelir. Re’sen işlem yapılan bazı hukuki durumlar: Vergi hukuku: Vergi dairesi, vergi kaçırıldığını tespit ettiğinde resen inceleme başlatabilir. Ceza hukuku: Savcılık, ihbar veya şikayet olmadan bir suç unsuruna ulaştığında resen soruşturma başlatabilir. İdare hukuku: Belediye, imar kurallarına aykırı yapıları resen tespit edip işlem yapabilir. Re’sen yapılan işlemler, keyfi uygulamalara yol açmaması için belirli sınırlamalara tabidir ve ilgili kişilerin itiraz etme veya dava açma hakları bulunur.

Muris, miras hukukunda kullanılan bir terim olup, "miras bırakan kişi" anlamına gelir. Türk Medeni Kanunu'nda "muris" yerine "mirasbırakan" ifadesi kullanılmaktadır. Muris, yalnızca gerçek kişi olabilir; tüzel kişilerin muris olması mümkün değildir.

Hukukta "muhtelif eşya" kavramı, çeşitli, çeşit çeşit, birbirinden farklı ve çeşitli yapıdaki ürünleri ifade eder. Ayrıca, fertleri arasında ihtilaflar oluşturmuş topluluk anlamında da kullanılabilir.

Hukukta ikrar, görülmekte olan bir davada, bir tarafın, diğer tarafça ileri sürülen ve kendisi aleyhine hukuki sonuç doğurabilecek nitelik taşıyan maddi bir vakıayı kabul etmesi, onaylaması anlamına gelir. İkrarın bazı özellikleri: Yapılış şekline göre ikrar: Mahkeme içi ikrar. Mahkeme dışı ikrar. İçeriğine göre ikrar: Basit ikrar. Nitelikli ikrar. Bileşik ikrar. İkrar, tek başına delil olarak kabul edilmez; başka delillerle desteklenmesi gerekir.

Rü kelimesi farklı bağlamlarda farklı anlamlara gelebilir: Kimya terimi: Rutenyum elementinin simgesi. Osmanlıca kullanım: "Olan, biten" anlamlarında birleşik kelimeler oluşturur; örneğin, "hod-rü" (kendiliğinden). Kısaltma: Rize Üniversitesi (RÜ).