Ahlak

Hikmet, Arapçadan Türkçeye geçmiş bir kelime olup, "bilgelik", "gerçek bilgi", "derin anlayış" anlamlarına gelir. Hikmet örnekleri: Ahmet Yesevi'nin şiirleri: 12. yüzyılda Orta Asya'da yazılan ve "hikmet" olarak adlandırılan şiirler, Ahmet Yesevi'nin dörtlük biçiminde ve hece ölçüsüyle düzenlenmiş şiirlerini içerir. Kur'an ve hadislerde hikmet: Genellikle bir erdem ve manevi yüksekliği simgeler. Felsefi anlamda hikmet: Evrenin yapısını, insanın varlık amacını ve hayatın anlamını sorgulayan bir düşünsel çabadır. Tasavvufta hikmet: Allah'a yakınlaşmanın ve manevi olgunlaşmanın bir göstergesidir. Hikmetin bazı özellikleri: Hem teorik bilgi hem de doğru olanı uygulama ve yaşamda en yüksek erdemi arama ile ilişkilidir. Akıl, kalp ve deneyim yoluyla edinilen derin bilgi ve anlayışın birleşimidir. İlmin nihai hedefi hikmette derinleşmektir; ilâhî sanatın "Kur'an, kâinat ve insan"da sergilediği sonsuz muammâlarını çözmektir.

Komşu hakkı ile ilgili bazı hikayeler şunlardır: Abdülgani Efendi'nin Hikayesi. İmam Ebu Hanife'nin Hikayesi. Yahudi Komşunun Hikayesi. İslam dininde komşu hakkı, saygı, yardımlaşma ve iyi ilişkiler kurma gibi değerleri içerir.

İhsan ile ilgili günlük hayattan bazı örnekler: İş ve sosyal ilişkilerde dürüstlük ve adalet: İş yerinde verilen sözlerde sadık kalmak, güvenilir ve açık olmak; adil ve doğru davranmak. Yardımseverlik ve merhamet: İhtiyaç sahiplerine yardım eli uzatmak, zor durumda olanlara merhametle yaklaşmak. Güzel ahlak ve davranış: Her durumda hoşgörü, cömertlik ve adalet gibi erdemleri hayata entegre etmek, çevresine iyi örnek olmak. Aile içi ilişkiler: Ana-babaya, yakın akrabalara, yetimlere ve yoksullara karşı iyi davranmak. Toplumsal sorumluluk: Aile, iş ve sosyal yaşamdaki sorumlulukları en iyi şekilde yerine getirmek, toplumsal barışı ve adaleti destekleyen davranışlar sergilemek. İbadetlerde istikrar: Namaz, oruç, zekât gibi dini vecibeleri düzenli ve içtenlikle yerine getirmek.

Erdem kelimesi, Türk Dil Kurumu'na (TDK) göre iki farklı anlama gelir: 1. Ahlakın övdüğü iyi olma, alçak gönüllülük, yiğitlik, doğruluk vb. niteliklerin genel adı, fazilet. 2. İnsanın ruhsal olgunluğu.

Etik karar verme ve etik ikilem arasındaki temel fark, karar verme sürecinin doğası ve karmaşıklığıdır: Etik karar verme, etik ilkelere uygun, diğer canlılara zarar vermeyen kararlar almayı içerir. Etik ikilem, iki veya daha fazla değerin çatışma halinde olduğu durumlardır.

Hayır, gelinlerin kayınbabaya bakmak zorunda değildir. İslam hukukuna göre, bir gelin kayınvalidesi ve kayınpederine bakmakla doğrudan yükümlü değildir. Bu yükümlülük hukuki değil, ahlaki düzeydedir.

İsâr ahlakı, bir kişinin, kendisi ihtiyaç içinde bulunsa bile sahip olduğu imkânları başkalarının ihtiyacını karşılamak üzere kullanması, başkasının yararı için fedakârlıkta bulunması anlamına gelir. İsâr kavramı genellikle malî fedakârlıklar için kullanılsa da bazı kaynaklarda “can ile isâr”dan, yani kişinin sevdiği bir kimse için kendi rahatını, huzurunu hatta hayatını feda etmeyi göze almasından da söz edilir. İsâr, İslam'da imanın bir gereği olarak kabul edilir ve bireyler arası sevgi bağlarını pekiştirdiği, böylece insanî ilişkilerin güçlenmesine yardım ettiği için toplumsal açıdan da oldukça önemlidir.

Tevazu, alçakgönüllülük, kibirsizlik anlamına gelir. Tevazu, aynı zamanda ilahi kudret karşısında acziyetin farkına varmak, tüm yaratılanlara karşı şefkat ve merhamet göstermek anlamına da gelir. Tevazu kelimesi, Arapça “vaz’a” kökünden türemiştir ve bu kök, yerleştirmek, yere koymak anlamlarına gelir. Tevazu, İslam kültürü ve tasavvuf anlayışında da önemli bir erdem olarak görülmektedir.

Doğal hukuk, doğa ve evrensel ahlaki ilkelerden türetilen, akıl yoluyla keşfedilebilen bir dizi içsel yasayı savunan felsefi ve hukuki bir teoridir. Doğal hukuk teorisinin temel konuları: Evrensel haklar ve değerler. Ahlak ve adalet. Pozitif hukukla ilişki. Tarihsel ve kültürel etki. Doğal hukuk kavramı, antik Yunan filozofları Aristoteles ve Platon'a kadar uzanır ve daha sonra Thomas Aquinas gibi düşünürler tarafından geliştirilmiştir.

Temiz bir insan şu şekilde davranır: Merhametli ve iyi niyetlidir. Dürüsttür. Kibirli değildir. Özverilidir. Kibar, sadık ve hoşgörülüdür. Adil ve yardımseverdir. Sevecendir. Nezaketi önemser ve ahlaklı bir dille konuşur. Doğaya ve yaşam alanlarına saygı gösterir. Uzlaşmayı ve güveni önemser. Ayrıca, temiz bir insan fiziksel temizliğe de önem verir; vücudunun her kısmını hijyenik koşullarda korur, gerektiğinde banyo yapar, tırnaklarını keser, dişlerini fırçalar.

Gösterişten uzak durmanın önemli olmasının bazı nedenleri: Bireysel karakterin sağlamlaşması. Toplumsal dengenin korunması. Sağlıklı ve mutlu bir yaşam. Etik ve ahlaki sorumluluk. Toplumsal ve dini değerlerin korunması. İmanın korunması. İç huzur ve mutluluk.

Zan, Arapça kökenli bir kelime olup "sanı" anlamına gelir. Zan kelimesinin diğer anlamları: Kesin bilgiye ulaşmaksızın, ihtimaller üzerinden hüküm verme. Şüphelenme, kuşku duyma. Töhmet, itham. Zan kelimesi, günlük dilde çeşitli ifadelerde kullanılır: Zannetmek: Sanmak. Zan altında kalmak: Suçlu sanılmak. Zan altında bırakmak: Biriyle suçlamak ve sanık durumuna sokmak.

"Kötü tohumlu insan" ifadesi, Türkçe'de yaygın olarak kullanılan bir deyim değildir. Ancak, "kötü tohum" ifadesi, genellikle kötü niyetli, art niyetli davranışlarda bulunan kişiler için kullanılır. Kötü insanların bazı ortak özellikleri şunlardır: Bencillik. Empati eksikliği. Manipülatif davranışlar. Kibir ve kendini üstün görme. Sorumluluktan kaçınma.

Bulmacada "iyi ahlaklı" ifadesi, aşağıdaki kelimelerden biriyle yanıtlanabilir: Edep; Onat; Haluk; Aktöröe. Ayrıca, "dürüst, iyi ahlaklı" için "kavim" kelimesi de kullanılabilir.

"Konuş Benimle" (Talk to Me) filmi, Kuveyt'te toplum ahlakını ve sosyal gelenekleri koruma çabaları nedeniyle yasaklandı. Ülkenin resmi haber ajansı KUNA'da yer alan habere göre, Enformasyon Bakanlığı Basın Yayın Müsteşar Yardımcısı ve Sinema Filmlerini Denetleme Komitesi Başkanı Lafi es-Sabii, filmin gösterime girmeyeceğini belirtti. Lübnan da aynı gerekçelerle filmi yasaklamıştı; Barbie filminin ise ahlaki ve dini değerlere aykırı olduğu ve eş cinselliği öne çıkardığı belirtilmişti.

Kierkegaard'ın varoluşçuluğu, 19. yüzyıl sonları ile 20. yüzyılda, felsefi düşüncenin salt düşünen özne ile değil, eyleyen, duyumsayan, yaşayan bir birey olarak insan öznesi ile başlaması gerektiğini savunan bir felsefi akımdır. Kierkegaard'ın varoluşçuluğunun bazı temel özellikleri: Varoluşun önceliği: Kierkegaard'a göre, varoluş özden önce gelir. Bireysellik: Akım, bireysel varlığı ve deneyimi merkeze alır. Öznellik: Hakikat ve gerçeklik, nesnel değil, öznel olarak kabul edilir. Tanrı ile ilişki: Varoluş, insanın özünden uzaklaşıp Tanrı'ya yabancılaşmasının bir sonucu olarak görülür. Kierkegaard, varoluş terimini modern anlamda kullanan ilk filozof olarak kabul edilir.

Vicdanlı bir insan, empati yeteneği, adalet ve dürüstlük, sorumluluk bilinci, başkalarına yardım etme isteği, ahlaki değerlere bağlılık gibi özelliklere sahiptir. Bazı davranışları: Empati kurar: Karşıdaki kişinin duygularını anlamaya çalışır ve ona göre davranır. Adaletli ve dürüsttür: Doğru ile yanlışı ayırt eder, yalan söylemez ve haksızlık yapmaktan kaçınır. Sorumluluk alır: Hatalarını kabul eder ve düzeltmek için çaba gösterir. Başkalarına saygı gösterir: Haklarına ve özgürlüklerine saygı duyar, ayrımcılık yapmaz. Merhametli ve şefkatlidir: Zor durumdaki insanlara veya hayvanlara yardım eder. Barışçıldır: Çatışmalardan kaçınır, uzlaşmacı bir yaklaşımla sorunları çözmeye çalışır. Güvenilirdir: Sözlerini tutar ve tutarlı davranır. Toplum ve çevre için duyarlıdır: Sosyal sorumluluk projelerine katılır ve çevreye duyarlıdır.

Bonkörlük, iyi bir özellik olarak kabul edilir çünkü bonkör insanlar, diğerlerine yardım etmek için ekstra çaba gösterirler ve genellikle cömert, iyi yürekli ve sevecen olarak tanımlanırlar. Bonkörlük, insan ilişkilerinde karşı tarafa saygı ve sevgi göstermek, güven ve dürüstlüğü artırmak gibi olumlu etkiler yaratır. Ancak, bonkörlük kavramının göreceli olduğu ve kişinin maddi durumuna oranla değerlendirilmesi gerektiği de unutulmamalıdır.

Dürüstlük, düşünce, söz ve davranışlarda doğruluk, aldatma ve yanıltma içermeyen bir yaşam biçimidir. Dürüstlüğün önemi: Güven ve saygı: Dürüst bireyler, başkalarının güvenini kazanır ve daha derin ilişkiler kurar. İletişim kalitesi: Doğru ve açık iletişim, sağlıklı ilişkilerin gelişmesini sağlar. İtibar: Dürüst bireyler, iş yaşamında daha tercih edilen kişiler haline gelir. Ahlaki değerler: Toplumda ahlaki bir yapının oluşmasına katkıda bulunur. Stres ve zihinsel sağlık: Dürüstlük, stresi azaltır ve zihinsel sağlığı korur. Başarı: Mesleki ve kişisel başarı için önemli bir etik ilkedir.

Vicdan, kişinin kendi davranışları hakkında bir yargıda bulunmasını sağlayan, ahlaki değerleri temel alan bir kişilik özelliğidir. Vicdanın diğer anlamları: İyiyi kötüden ayırabilen, iyilik etmekten lezzet alan ve kötülükten elem duyan manevi his. İnsan ruhunun (maneviyatının) görünmeyen gücü. Allah'ın, kullarının kalbine hayır ve şerri ayırabilmeleri için koyduğu nur. Felsefede vicdan, iç huzuru veya iç sıkıntısı vererek kişiyi uyaran bir yetenek olarak tanımlanır.