YargılamaSüreci

Hukukta esasa ve usule ilişkin savunma şu şekilde açıklanabilir: Esasa ilişkin savunma. Usule ilişkin savunma. Esas ve usul kavramlarının hukuktaki yeri şu şekilde açıklanabilir: Esas. Usul. Adli yargılama hukukunda usulün esasla ilişkisi "usul esastan önce gelir" şeklinde özetlenebilir.

Ceza davasının düşmesi, zaman aşımı veya diğer yasal nedenlerin ortaya çıkmasıyla mümkün olur. Zaman aşımı süreleri: Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezalarında: 30 yıl. Müebbet hapis cezalarında: 25 yıl. 20 yıl ve daha fazla süreli hapis cezalarında: 24 yıl. 5 yıldan fazla hapis cezalarında: 20 yıl. 5 yıla kadar hapis ve adli para cezalarında: 10 yıl. Ayrıca, suçun işlendiği tarihten itibaren işlemeye başlayan zaman aşımı süresi, dava açılmadan önce sanığın suçun işlendiğinden haberi olmadığı durumlarda, o andan itibaren başlar. Dava dosyasının düşmesi, sanık lehine bir durumdur; kişi ceza almaz ve suçsuz olduğu kabul edilir.

Evet, yargılamanın makul sürede sonuçlandırılmaması adil yargılanma hakkının ihlali anlamına gelir. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 36. maddesi ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 6. maddesi, herkesin davasının “makul süre” içerisinde ve bağımsız bir mahkeme tarafından görülmesini öngörmektedir. Anayasa Mahkemesi, makul sürede yargılanma hakkı ile ilgili temel ilkeleri hukuk davaları yönünden Güher Ergun ve diğerleri, idari davalar yönünden Selahattin Akyıl ve ceza davaları yönünden B.E. kararlarında ortaya koymuştur. Yargılamanın makul sürede sonuçlandırılmaması, aşağıdaki durumlara yol açabilir: Tarafların uzun süren yargılama faaliyeti nedeniyle maruz kalacakları maddi ve manevi baskı ve sıkıntılar; Adaletin gerektiği şekilde temin edilememesi; Hukuka olan inancın muhafazasının sağlanamaması. Ayrıca, yargılamaların uzun sürmesi ve yargı kararlarının etkili şekilde icra edilmemesi nedeniyle doğan hak ihlalleri, iç hukukta oluşturulan Adalet Bakanlığı İnsan Hakları Tazminat Komisyonu tarafından telafi edilmeye çalışılmaktadır.

Zanlıların tutuklanma nedenleri arasında şunlar bulunabilir: Suç itirafı: Kızına ve parktaki çocuklara cinsel tacizde bulunduğunu itiraf eden Yasin Tunahan N. gibi kişiler, toplum güvenliğini tehdit ettikleri için tutuklanabilir. Dini değerlere hakaret: Sosyal medyada dini değerlere hakaret içeren paylaşımlar yapan T.S.Ü. adlı kişi, bu tür eylemleri nedeniyle tutuklanmıştır. Suç işlemleri: Uyuşturucu ticareti, havai fişek atarak yangın çıkarma veya belediye binasına taşla saldırı gibi suçlarla ilgili zanlılar, adli makamlarca tutuklanabilir. Suç kayıtları: Daha önce çeşitli suçlardan kayıtları bulunan zanlılar, yeni bir suç işlemeleri durumunda tutuklama ile karşılaşabilir.

Hakem kararının mahkeme tarafından bozulması durumunda, dosya ilgili mahkemeye geri gönderilir ve yeniden yargılama süreci başlar. Bu süreçte: 1. Mahkeme, Yargıtay'ın bozma kararına uymak zorundadır ve bu karara göre yeni bir değerlendirme yapar. 2. Tarafların yeni iddia ve savunmalarını ileri sürmeleri mümkündür. 3. Bozma kararı, usule ilişkin hataları da kapsarsa, bu hatalar geçersiz olur.

Replik ve düplik dilekçeleri, yazılı yargılama aşamasında, dava ve cevap dilekçelerinden sonra verilir. Replik, davalının cevap dilekçesine karşı davacının verdiği cevap dilekçesidir. Her iki dilekçe türü de 2 hafta içerisinde sunulmalıdır.

Dilekçe teatisi, hukuk davalarında davacı ve davalı tarafların birbirlerine gönderdikleri dava dilekçesi, cevap dilekçesi, cevaba cevap ve ikinci cevap dilekçelerinin karşılıklı olarak sunulması sürecini ifade eder. Bu aşama, medeni yargılamanın ilk aşaması olup, ardından ön inceleme aşamasına geçilir.

Açık ve aleni kelimeleri, benzer anlamlara sahip olup, bir şeyin gizlenmeden, ortada ve herkesin içinde yapılan durumunu ifade eder. Açık: Bir durumun veya işin gizlenmeden, serbestçe ortaya konulması anlamına gelir. Aleni: Açık, ortada, meydanda, herkesin içinde yapılan anlamına gelir. Örnek cümleler: "Bütün arkadaşlarının içinde aleni bir şekilde sevgilini aldattığına inanamıyorum". "Siz bugüne kadar zevcenizin vicdansızca ve aleni hıyanetine, edepsizliğine tahammül ettiniz".

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) kararına itiraz kabul edilirse, aşağıdaki sonuçlar doğar: 1. Mahkeme Kararı Yeniden Değerlendirir: İtirazın kabulüyle birlikte mahkeme, HAGB kararını kaldırarak dosyayı yeniden değerlendirir. 2. Yeni Yargılama Süreci Başlar: Eğer itiraz sonucunda önceki karar geçersiz kılınırsa, yeni bir yargılama süreci başlar ve sanık hakkında yeni bir hüküm verilir. 3. Sanığın Yükümlülükleri Devam Eder: Denetim süresi boyunca sanık, mahkeme tarafından belirlenen yükümlülükleri yerine getirmeye devam eder. 4. Cezanın İnfazı Başlar: Eğer yeni yargılama sonucunda ceza kesinleşirse, infaz süreci başlar ve sanık cezasını çekmek zorunda kalır.

Adil yargılanma hakkının ihlal edildiğine dair bazı örnek olaylar: Ayşe Eşlik (B. No: 2014/15969, 21/6/2017). Erdal Sonduk (B. No: 2020/23093, 15/2/2024). Pişkin (33399/18, 15.12.2020). Üçdağ (23314/19, 31.08.2021). Altınok/Türkiye. Alparslan Altan/Türkiye.

Ağır ceza mahkemesi kararının bozulması durumunda, dosya yeniden değerlendirme için ya ilk derece mahkemesine ya da istinaf mahkemesine geri gönderilir. Bu süreçte yaşanabilecek olası gelişmeler şunlardır: - Yerel mahkeme hükmünü değiştirebilir: Bozma kararı sonrası yerel mahkeme, eski hükümde direnme kararı verebilir veya tarafları davet ederek yeniden bir yargılama yapabilir. - Yargıtay kararı onayabilir: Temyiz incelemesi sonucunda Yargıtay, bölge adliye mahkemesinin kararını onayabilir, bu durumda karar kesinleşir ve sanık olağan kanun yollarını tüketmiş olur. - Yargıtay kararı düzelterek onayabilir: Kararın düzeltilmesi istemiyle Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına başvurulabilir, bu durumda karar düzeltilerek onanır.

Yargılamanın uzun sürmesi durumunda başvuru yeri, 6384 sayılı Kanun'a göre Anayasa Mahkemesi değil, Adalet Bakanlığı İnsan Hakları Tazminat Komisyonu Başkanlığı'dır. Bu komisyona başvuru yolu tüketilmeden yapılan bireysel başvurular, Anayasa Mahkemesi tarafından gerekli başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle kabul edilemez bulunmaktadır.

İş göremezlik tazminatı dava değeri artırım dilekçesi, yargılama sürecinde, bilirkişi raporu alındıktan sonra verilir. Bu dilekçe ile davacı, alacağının miktarını netleştirerek, iddiayı genişletme yasağına tabi olmadan ve ıslaha gerek olmadan asıl talebini artırabilir.