YargılamaSüreci

Anayasa Mahkemesi'nin makul süre ihlalini değerlendirirken göz önünde bulundurduğu bazı kriterler şunlardır: Davanın karmaşıklığı. Yargılamanın kaç dereceli olduğu. Tarafların ve ilgili makamların yargılama sürecindeki tutumu. Başvurucunun davanın hızla sonuçlandırılmasındaki menfaatinin niteliği. Ayrıca, yargı makamları yanında, dava süreciyle ilgili kamu gücü kullanan tüm devlet organlarına atfedilebilir yapısal sorunlar ve organizasyon eksikliğinden kaynaklanan bir gecikme olup olmadığı da değerlendirilir. Anayasa Mahkemesi, devam etmekte olan bir yargılamada, makul sürede yargılama yapma yükümlülüğünün yerine getirilmediği iddiası ile bireysel başvuruda bulunulabilmesini, başvuru yollarının tüketilmesi kuralının istisnalarından biri olarak kabul etmektedir. Makul süre incelemesinde, etkili bir başvuru yolunun bulunmaması, Anayasa'nın 40. maddesinde düzenlenen etkili başvuru hakkının ihlali olarak değerlendirilebilir.

Tutuklama mevcutlu olursa, yani tutuklama kararı verilirse, şüpheli veya sanık hakkında aşağıdaki durumlar söz konusu olabilir: Özgürlük Kısıtlaması: Kişi, suçu işlediğine dair kuvvetli şüphe nedeniyle özgürlüğünden yoksun bırakılır. Geçici Tedbir: Tutuklama, bir ceza değil, yargılama sürecinin sağlıklı yürütülmesi için başvurulan geçici bir koruma tedbiridir. Hakların Kullanımı: Tutuklanan kişinin, suçlanma nedenlerini öğrenme, avukat yardımından yararlanma, yakınlarıyla görüşme gibi hakları kullandırılır. İtiraz Hakkı: Tutuklama kararına karşı kanun yoluna, yani itiraza başvurulabilir. Tutuklama kararı, yalnızca hâkim tarafından verilebilir; savcının tutuklama kararı verme yetkisi yoktur.

İnfaz hâkimliği ve ağır ceza mahkemesi arasındaki temel farklar şunlardır: Görev Alanı: İnfaz Hâkimliği: Hükümlü ve tutukluların ceza infaz kurumları ile ilgili işlemlerine yönelik şikâyetleri inceler. Ağır Ceza Mahkemesi: Türk Ceza Kanunu'nda yer alan ve ağırlaştırılmış müebbet, müebbet ve on yıldan fazla hapis cezasını gerektiren suçlarla ilgili dava ve işlere bakar. Yapısal Farklar: İnfaz Hâkimliği: Tek hâkimli olarak faaliyet gösterir. Ağır Ceza Mahkemesi: Başkan ve iki üye ile toplanır.

Dava aşamaları genel olarak şu şekilde sıralanır: 1. Dilekçeler Aşaması: Dava dilekçesi; Cevap dilekçesi; Cevaba cevap dilekçesi; İkinci cevap dilekçesi. 2. Ön İnceleme Aşaması: Dava koşulları ve ilk itirazların incelenmesi; Uyuşmazlık konularının belirlenmesi; Hazırlık işlemlerinin yapılması. 3. Tahkikat Aşaması: Tarafların ileri sürdükleri olguların doğru olup olmadığının araştırılması; Kanıtların tartışılması. 4. Sözlü Yargılama Aşaması: Taraflara son sözlerinin sorulması; Hükmün verilmesi. 5. Karar Aşaması: Mahkemenin kararını açıklaması. Dava süreci, davanın niteliğine ve mahkeme takvimine göre değişiklik gösterebilir.

Bozmadan sonra ilk derece mahkemesi, aşağıdaki adımları izler: 1. Duruşma günü tayin eder. 2. İlgili tarafları duruşmaya çağırır. 3. Bozmaya karşı diyeceklerini sorar. 4. Bozma kararına uyma veya direnme kararı verir. 5. Uyma kararı verdiyse, bozma kararına uygun olarak yeni bir hüküm kurar. Uyma kararından sonra soruşturmanın genişletilmesi Mahkeme, uymadan sonra serbestlik ilkesi gereği delil toplayabilir ve soruşturmayı genişletebilir. İstisna: Sanık lehine temyiz Eğer hüküm sadece sanık lehine temyiz edilmişse, verilecek yeni karar öncekinden daha ağır bir cezayı içeremez.

Hırsızlık şüphelisi ifadenin ardından şu süreçlerle karşılaşabilir: Serbest Bırakılma. Sulh Ceza Hakimliğine Sevk. Bu süreçler, delillerin değerlendirilmesi ve soruşturmanın niteliğine göre değişiklik gösterebilir. Şüpheli, ifade verme sürecinde bir avukattan hukuki destek alması önerilir.

"İtiraz kd sonucunun kaydedilmesi dosyanın iade edilmesi" ifadesi hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, "dosyanın iade edilmesi" genel olarak şu anlamlara gelebilir: İtirazın iptali davası. İddianamenin iadesi. Dosyanın karar düzeltme talebi. Ayrıca, "itiraz kd" ifadesinin "Yargıtay'da dosyanın karar düzeltmede olduğunu" ifade ettiği de belirtilmiştir.

Tahkikat aşaması, ön inceleme aşaması tamamlandıktan sonra başlar. Ön inceleme aşamasında, dava koşulları ve ilk itirazlar incelenir, uyuşmazlık konuları belirlenir ve tarafların kanıtları sunmaları için gerekli işlemler yapılır. Tahkikat, tarafların ileri sürdükleri iddia ve savunmaların doğru olup olmadığının araştırıldığı, delillerin tartışılıp değerlendirildiği esas inceleme aşamasıdır.

"Hükümsüz tutuklu" ifadesi, Türkçe'de yaygın olarak kullanılan bir terim değildir. Ancak, "tutuklu" ve "hükümlü" kavramları arasında bir fark vardır. Tutuklu, soruşturma veya kovuşturma aşamasında, kaçma veya delilleri karartma şüphesi gibi nedenlerle hürriyetleri kısıtlanan kişilerdir. Hükümlü ise, ceza yargısı sonucunda hakkında verilen mahkumiyet hükmü kesinleşen kişidir. Eğer "hükümsüz tutuklu" ifadesiyle bir terim kastediliyorsa, bu terim hakkında daha fazla bilgi veya bağlam sağlanması gerekebilir.

İdari davalarda 6 ay kuralı, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 20. maddesinin 5. fıkrasında yer alır. Ancak bu süre hak düşürücü değildir. Ayrıca, idari davalarda dosyanın karara bağlanması için öngörülmüş azami süre, tekemmül tarihinden itibaren 6 aydır. İdari davaların ne kadar süreceği, işin niteliğine ve yüküne göre değişir.

CMK'ya göre mahkemelerin görevleri şunlardır: Soruşturma. Kovuşturma. İfade alma. Sorgu. Malen sorumlu belirleme. Mahkemelerin görevleri, kanunla belirlenir.

İş mahkemesinde ara karar, davanın tamamen sona erdirmeyen, ancak davanın ilerlemesini ve yürütülmesini sağlayan geçici nitelikteki kararlardır. Ara kararların bazı türleri: Usule ilişkin ara kararlar: Duruşma günü belirlenmesi, keşfe gidilme tarihi, tebligat yapılması gibi. Maddi işleyişe ilişkin ara kararlar: Delillerin toplanması ve değerlendirilmesine yönelik kararlar. Esasa ilişkin ara kararlar: Tedbir nafakası veya bir senedin sahteliği gibi maddi hukuka ilişkin bazı meselelerin çözümüne yönelik kararlar. Ara kararlar, genellikle belirli bir durum veya konuyla sınırlıdır ve genel bir çözüm sunmazlar.

Makul süre ihlali, davanın türüne ve niteliğine göre değişiklik gösterir. Ceza davaları: Basit ve orta ağırlıktaki davalarda ilk derece ve istinaf/temyiz aşamalarıyla birlikte 5-6 yılı aşan davalar genellikle ihlal olarak kabul edilir. Hukuk davaları: Alacak, boşanma, tapu iptali gibi davalarda ortalama karmaşıklıktaki bir davanın, tüm kanun yolları dahil olmak üzere 4-6 yılı aşması, Anayasa Mahkemesi tarafından ihlal olarak değerlendirilebilir. İdari davalar: Devlete karşı açılan iptal veya tam yargı davalarında, özellikle bir idari işlemin iptali için açılan ve kişinin mesleki veya ekonomik geleceğini etkileyen davalarda 4-6 yıl aralığını aşan süreler makul süre ihlali olarak kabul edilebilir. Her davanın kendi özel koşulları olduğundan, makul sürenin aşılıp aşılmadığı, Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından belirlenen kriterlere göre değerlendirilir.

Belirsiz alacak davasında fazlaya ilişkin hakların artırılması, davanın başında belirtilen talebin, iddianın genişletilmesi yasağına tabi olmaksızın, yargılama sırasında elde edilen bilgi ve belgelerle belirlenebilir hale geldiğinde mümkündür. Bu durumda, davacı talebini artırmak için talep artırım dilekçesi kullanır. Önemli noktalar: Belirsiz alacak davasında talep artırım hakkı, sadece bir kez kullanılabilir; ikinci kez artırım yapmak istenirse, bu iddianın genişletilmesi yasağına tabi olur. Zamanaşımı, belirsiz alacak davasında dava açıldığında tüm alacak için kesilir. Faiz, belirsiz alacak davasında dava tarihinden itibaren işlemeye başlar.

Hukukta final haftasında genellikle derslere dair final sınavlarına çalışılır ve girilir. Final haftası, birkaç hafta sürebiliyor ve sınav tarihleri ile saatlerinin yer aldığı takvim, sınavlara 2-3 hafta kala üniversitelerde panoya asılır. Final haftasında yapılabilecek diğer aktiviteler arasında: notların tekrar edilmesi; özet çıkarılması; eksiklerin giderilmesi; ders notlarının gözden geçirilmesi sayılabilir. Ayrıca, final haftası boyunca öğrencilerin bir kısmı ders çalışırken, bir kısmı da arkadaşlarıyla vakit geçirmeyi tercih edebilir. Final haftasında yapılanlar, kişisel çalışma alışkanlıklarına ve üniversiteye göre değişiklik gösterebilir.

Davaya müdahale, genellikle tahkikat (soruşturma) aşaması sona ermeden yapılır. Asli Müdahale: Görülmekte olan bir dava sırasında, hüküm verilinceye kadar yapılabilir. Fer'i Müdahale: Tahkikat sona erinceye kadar, yani davanın sonuna kadar yapılabilir. İstinaf ve temyiz aşamalarında davaya müdahalede bulunulamaz.

Ara karar, bir davanın görülmesi sırasında mahkemenin verdiği, davayı tamamen bitirmeyen ancak ilerlemesini sağlayan kararlardır. Ara kararlarda verilebilecek bazı kararlar: Duruşma günü belirlenmesi; Keşfe gidilme tarihinin saptanması; Tebligat yapılması; Tarafların duruşmaya çağrılması; Davanın bekletici sorun yapılması; Davaların birleştirilmesi veya ayrılması; Nüfus kayıtlarının istenmesi. Ayrıca, delillerin toplanması ve değerlendirilmesine yönelik kararlar da ara karar kapsamındadır. Ara kararlar, genellikle geçici nitelikte olup, davayı sonlandırmaz ve nihai bir çözüm getirmez.

Adli kontrolde kısıtlanan haklar, kişinin tutuklanması kadar ağır olmayan, ancak temel hak ve hürriyetlere sınırlama getiren yükümlülüklerden oluşur. Bu yükümlülükler arasında en yaygın olanlar şunlardır: Yurtdışına çıkış yasağı. İmza atma yükümlülüğü. Belirli kurum veya kişilerin çağrılarına uyma. Taşıt kullanma yasağı. Tedavi ve rehabilitasyon yükümlülüğü. Güvence bedeli (kefalet). Silah bulundurma ve taşıma yasağı. Evden çıkmama (ev hapsi). Belirli bir yerleşim yerini terk etmeme. Belirli yer veya bölgelere girmeme yasağı. Adli kontrol altında geçen süre, cezadan mahsup edilmez.

Elden takipli, devlet dairelerinde, bir dilekçenin resmi bürokrasiden kaynaklanan zaman kaybını önlemek amacıyla, ilgili kişi tarafından ilgili makam ve birimlerine iletilmesi ve neticelendirilmesi işini ifade eder. Ayrıca, "elden takipli müzekkere" ifadesi de kullanılmaktadır. İcra hukukunda ise elden takipli, icra dairesinden alınan bir müzekkerenin, üzerinde "elden takiplidir" ibaresi bulunsa bile, bazı durumlarda ilgili daire tarafından kabul edilmemesi durumunu ifade edebilir.

Davanın açılmamış sayılması kararının bazı sonuçları şunlardır: Davadaki talep: Vaki olmamış sayılır. Usuli sonuçlar: Dava hiç açılmamış kabul edilir, bu nedenle derdestlik sona erer. Zamanaşımı ve hak düşürücü süreler: Kesilmiş olan zamanaşımı geri gelir, hak düşürücü süre ise koruyucu etkisini yitirir. Yargılama giderleri: Davacı tarafa yüklenir. İhtiyati tedbir kararı: Kendiliğinden hükümsüz kalır. Vekalet ücreti: Davalı lehine hükmedilir. Kayıt kapatma: Mahkeme tarafından kendiliğinden karar verilerek kayıt kapatılır.