VUK

213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun (VUK) Mükerrer 355/1-2 maddesi, mükelleflerin vergi beyannamelerini, muhtasar ve prim ödeme bildirgelerini ve diğer bildirimlerini üzerlerine bırakılan süre içinde vermeleri ve bu bildirimlerin aykırılık teşkil edebilecek şekilde verilmesine veya verilmemesine ilişkin hükümleri içerir. Bu maddeye göre, özel usulsüzlük cezası şu durumlarda uygulanabilir: - Elektronik ortamda beyanname verilmemesi. - Belgelerin süresinde gönderilmemesi veya eksik gönderilmesi. - Beyan edilen bilgilerin yanlış veya eksik olması.

VUK'un 3A maddesi olarak belirtilen bir madde bulunmamaktadır. Ancak, VUK'un 3. maddesi iki ana bölümden oluşmaktadır: 1. Vergi Kanunlarının Uygulanması: Bu bölümde, vergi kanunlarının lafzı ve ruhu ile hüküm ifade ettiği, lafzın açık olmadığı hallerde ise hükümlerin konuluş maksadı ve diğer maddelerle olan bağlantısı göz önünde bulundurularak uygulanacağı belirtilmektedir. 2. İspat: Bu bölümde, vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin esas olduğu, gerçek mahiyetin yemin hariç her türlü delille ispatlanabileceği ifade edilmektedir.

1. ve 2. sınıf defter hadleri, Vergi Usul Kanunu (VUK) kapsamında belirlenen kriterlere göre hesaplanır. 2025 yılı için 1. ve 2. sınıf defter hadleri şu şekildedir: 1. Yıllık Alış ve Satış Hadleri: 2.000.000 TL. 2. Yıllık Gayrisafi İş Hasılatı: 990.000 TL. 3. İş Hasılatının Beş Katı ile Yıllık Satış Tutarının Toplamı: 2.000.000 TL. Sınıf değiştirme ise şu şekilde yapılır: - Hemen sınıf değiştirme: Bir hesap döneminde iş hacmi, belirlenen hadlerden %20 veya daha fazla artar veya düşerse sınıf değiştirilebilir. - Kademeli sınıf değiştirme: Birinci sınıf tacirler, arka arkaya üç hesap döneminde iş hacimlerini %20'ye kadar düşürmüşlerse; ikinci sınıf tacirler ise arka arkaya 2 hesap döneminde iş hacimlerini %20'ye kadar bir fazlalıkla aşarlarsa sınıf değiştirebilirler. - İhtiyari sınıf değiştirme: 2. sınıf tacirler, kendi istekleri ile ilgili vergi dairesine yazılı bildirimde bulunarak sınıf değiştirebilirler.

VUK 561 ve 562 sıra no’lu tebliğler, Vergi Usul Kanunu kapsamında yayımlanan iki farklı genel tebliğdir. VUK 561 sıra no’lu tebliğ, beyan edilen matrah üzerinden adına en fazla vergi tahakkuk eden gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin açıklanmasına ilişkin usul ve esasları belirler. VUK 562 sıra no’lu tebliğ ise, 435 sıra no’lu VUK genel tebliğinde değişiklik yaparak, tasarruf finansman şirketleri ile ödeme ve elektronik para kuruluşlarına BSMV’ye tabi işlemlerinde fatura yerine geçmek üzere dekont düzenleme zorunluluğu getirir.

71-353/2-213 sayılı VUK 353/2 maddesi gereğince demek, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun (VUK) 353. maddesinin 2. fıkrasına göre özel usulsüzlük cezası kesilmesini ifade eder. Bu maddeye göre, perakende satış fişi, ödeme kaydedici cihazla verilen fiş, giriş ve yolcu taşıma bileti, sevk irsaliyesi, taşıma irsaliyesi, yolcu listesi, günlük müşteri listesi gibi belgelerin düzenlenmediğinin, kullanılmadığının, bulundurulmadığının veya gerçeğe aykırı olarak düzenlendiğinin tespiti halinde özel usulsüzlük cezası kesilir.

Vergi Usul Kanunu (VUK) kapsamında defter tutma hadleri, her yıl Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğlerle açıklanır.

Şiş kebapta VUK'a göre kullanılacak belge, perakende satış vesikasıdır.

452 sıra no'lu VUK Genel Tebliği, 10/2/2005 tarihli ve 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu'na dayanarak çıkarılan Elektronik Ürün Senedi Yönetmeliği kapsamında elektronik ürün senedinin (ELÜS) alım satım işlemlerine ilişkin düzenlemeleri içermektedir. Bu tebliğ ile: ELÜS alım satım belgesinin Vergi Usul Kanunu uyarınca düzenlenmesi zorunlu belgeler kapsamına alınması; Bu belgeyi düzenleyenlere bilgi verme zorunluluğu getirilmesi; ELÜS alım satım belgesinin format ve standartlarının belirlenmesi gibi hususlar belirlenmiştir. Tebliğ, 1/7/2015 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

VUK 160/A terki, Vergi Usul Kanunu'nun 160/A maddesi kapsamında sahte belge düzenleme veya kullanma riski yüksek olan mükelleflerin vergi mükellefiyetlerinin durdurulması ve kayıtlarının silinmesi anlamına gelir. Bu durumda olan firmalar, devletin kara listesine alınır, vergi beyannameleri kabul edilmez ve vergi dairesi ile tüm ilişkileri askıya alınır.

176 sıra no.lu VUK sirküleri, 1 Kasım 2024 tarihinde yayımlanmıştır.

Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğleri (MSUGT) ve Vergi Usul Kanunu (VUK) ile Türkiye Finansal Raporlama Standartları (TFRS) arasında hazırlanan bilanço ve gelir tablolarında bazı temel farklar bulunmaktadır: 1. Sınıflandırma: - MSUGT ve VUK: Varlıklar dönen ve duran varlıklar, yabancı kaynaklar ise kısa vadeli ve uzun vadeli borçlar olarak sınıflandırılır. - TFRS: Finansal durum tablosu ve kar veya zarar tablosu gibi daha ayrıntılı sınıflandırmalar içerir. 2. Dönem Net Karı: - MSUGT ve VUK: Dönem net karı, gelir tablosunun en alt satırında yer alır. - TFRS: Kapsamlı gelir tablosunda, klasik kar ve diğer kapsamlı gelir bileşenlerinin toplamını içerir. 3. Konsolidasyon: - TFRS: Bağlı ortaklıkları olan tüm işletmelerin konsolide finansal tablo hazırlamasını zorunlu kılar. - MSUGT: Konsolide finansal tablo düzenleme zorunluluğu yoktur. 4. Ek Finansal Tablolar: - TFRS: Nakit akış tablosu, özkaynak değişim tablosu gibi ek finansal tabloların hazırlanmasını gerektirir. - MSUGT: Ek finansal tabloların hazırlanması isteğe bağlıdır.

Şarta bağlı alacaklar, muhasebeleştirilme zamanı açısından iki farklı yaklaşıma sahiptir: 1. Vergi Usul Kanunu (VUK) Yaklaşımı: VUK'nun 323. maddesine göre, şarta bağlı alacaklar alacağın şüpheli hale geldiği dönemde muhasebeleştirilir ve karşılık ayrılır. 2. Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (UFRS) Yaklaşımı: UFRS'ye göre, şarta bağlı yükümlülükler muhtemel olarak değerlendirildiğinde finansal tablolara alınır ve gelecekteki maliyetler ilk önce gider olarak kaydedilir, ardından bir yükümlülük hesabı kredilendirilir.

VUK 371, Vergi Usul Kanunu'nun "Pişmanlık ve Islah" başlıklı maddesini ifade eder. Bu madde, beyana dayanan vergilerde (emlak vergisi hariç) vergi ziyaına neden olacak şekilde vergi kanunlarını ihlal eden mükelleflere yönelik bir düzenlemedir. Pişmanlık hükümlerinden yararlanabilmek için aşağıdaki şartların yerine getirilmesi gerekir: 1. Vergi ziyaına neden olan eylemin beyana dayanan bir vergiyle ilgili olması. 2. Vergi ziyaının meydana gelmiş olması. 3. Mükellefin, vergi ziyaına neden olan fiilini dilekçe ile ilgili makamlara bildirmiş olması. 4. Mükellefin dilekçesinden önce başka birisi tarafından ihbarda bulunulmamış olması. 5. Dilekçenin, mükellef hakkında vergi incelemesine başlanılmasından veya olayın takdir komisyonuna intikal ettirilmesinden önce verilmiş olması. 6. Dilekçenin verildiği tarihten itibaren 15 gün içinde beyannamenin verilmesi veya eksikliklerin giderilmesi, vergi ve pişmanlık zammının ödenmiş olması.

VUK 176 ve 181 sayılı sirkülerler şunlardır: 1. VUK Sirküleri/176: 1/11/2024 tarihinde yayımlanan bu sirküler, enflasyon düzeltmesi işlemlerine yönelik bazı hususları ve örnekli açıklamaları içermektedir. 2. VUK Sirküleri/181: 10 Ocak 2025 tarihinde yayımlanan bu sirküler, enflasyon düzeltmesi işlemlerinde kullanılacak 2024/Ekim, 2024/Kasım ve 2024/Aralık aylarına ait ortalama ticari kredi faiz oranlarını belirlemiştir.

VUK 177 kapsamında sınıf değiştirme iki şekilde yapılabilir: 1. Hemen sınıf değiştirme: Bir hesap dönemindeki iş hacmi, içinde bulunulan sınıfın gerektirdiği ölçüyü %20 veya daha fazla artırır veya düşürürse sınıf değiştirilebilir. 2. Kademeli sınıf değiştirme: Birinci sınıf tacirler, arka arkaya üç hesap döneminde sınıflarının gerektirdiği iş hacimlerini %20'ye kadar düşürmüşlerse; ikinci sınıf tacirler ise arka arkaya iki hesap döneminde iş hacimlerini %20'ye kadar bir fazlalıkla aşarlarsa sınıf değiştirebilirler. Ayrıca, ikinci sınıf tacirler, kendi istekleri ile ilgili vergi dairesine yazılı bildirimde bulunarak da sınıf değiştirebilirler.

VUK 359'un b ve c bentleri arasındaki fark şu şekildedir: - VUK 359/b: Vergi kanunları uyarınca tutulan veya düzenlenen ve saklanması ve ibraz mecburiyeti bulunan defter, kayıt ve belgeleri yok edenleri, sahifelerini yok ederek yerine başka yapraklar koyanları veya hiç yaprak koymayanları, belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenleyenleri veya bu belgeleri kullananlara 3 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası öngörür. - VUK 359/c: Bu Kanun hükümlerine göre ancak Maliye Bakanlığı ile anlaşması bulunan kişilerin basabileceği belgeleri, Bakanlık ile anlaşması olmadığı halde basanları veya bilerek kullananlara 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası öngörür.

VUK 359/1 ifadesi, Vergi Usul Kanunu'nun 359. maddesinin birinci fıkrasını ifade eder. VUK 359/1-10 ifadesi hakkında spesifik bir bilgi bulunmamakla birlikte, maddenin genel hükümleri şu şekildedir: Defter ve belgelerde tahrifat, gizleme veya yanıltıcı belge kullanma: 18 aydan 5 yıla kadar hapis cezası öngörülür. Defter ve belgeleri yok etme: 3 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası verilir. Maliye Bakanlığı izni olmadan resmi belge basma veya kullanma: 2 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası uygulanır. Vergi kaçakçılığı suçları, şikayete tabi değildir ve yetkili makamlar tarafından resen soruşturulur.

VUK 359 ve 352 arasındaki farklar şu şekildedir: VUK 359: Vergi Usul Kanunu'nun 359. maddesi, vergi kaçakçılığı suçlarını düzenler ve bu suçlar genellikle defter, kayıt ve belgelerin usulsüz düzenlenmesi veya değiştirilmesini kapsar. VUK 352: Vergi Usul Kanunu'nun 352. maddesi ise genel usulsüzlük cezalarını düzenler.

Pişmanlık ve ıslah hükümleri, VUK 359/b-1 kapsamında yer almaktadır. VUK'nun 371. maddesi, vergi ziyaı gerektiren kanuna aykırı hareketlerini kendiliğinden idareye haber veren mükellefler için pişmanlık ve ıslah müessesesini öngörmektedir.

VUK 227, Vergi Usul Kanunu'nun Mükerrer 227. Maddesi anlamına gelir. Özetle, VUK 227 maddesi, bu meslek mensuplarının imzaladıkları beyannamelerde yer alan bilgilerin defter kayıtlarına ve belgelere uygun olmamasından dolayı ortaya çıkan vergi ziyanından mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmalarını öngörür.