Bilanço

2025 yılı için bilanço esası hadlerinin nasıl hesaplanacağına dair bilgi bulunamadı. Ancak, 2024 yılı için geçerli olan bilanço esası hadleri şu şekildedir: Yıllık alış tutarı: 1.400.000 TL. Yıllık satış tutarı: 2.000.000 TL. Yıllık gayrisafi iş hasılatı: 690.000 TL. İş hasılatının beş katı ile yıllık satış tutarının toplamı: 1.400.000 TL. Bu tutarların altında kalanlar işletme hesabına göre defter tutar. 2025 yılı için geçerli olan hadlerin, yıl sonunda açıklanması beklenmektedir. Bilanço esası hadlerinin hesaplanması ve defter tutma koşulları hakkında doğru bilgi almak için bir mali danışmana başvurulması önerilir.

İşletmeden bilançoya geçiş hadlerinin nasıl hesaplanacağına dair güncel bilgi bulunamadı. Ancak, 2025 yılı için işletmeden bilançoya geçiş hadlerinin hesaplanmasında dikkate alınacak bazı tutarlar şunlardır: Yıllık alış tutarı: 2.000.000 TL. Yıllık satış tutarı: 2.800.000 TL. Yıllık gayrisafi iş hasılatı: 990.000 TL. Bu tutarların belirli limitleri aşması durumunda, mükellef ertesi yıldan itibaren bilanço esasına geçmek zorundadır. Sınıf değiştirme hadleri, her yıl Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan yeniden değerleme oranına göre güncellenir. Daha fazla bilgi için bir uzmana danışılması önerilir.

Bilançonun temel denklemi şu şekildedir: Varlıklar = Borçlar + Özkaynaklar. Bu denklem, şirketin tüm kaynaklarının (varlıkların), borçlar ve özkaynaklar yoluyla finanse edildiğini gösterir.

Bilançoda yer alan temel kalemler şunlardır: Varlıklar (Aktifler). Yükümlülükler (Pasifler). Özkaynaklar. Varlıklar kalemine dahil olan bazı alt kalemler: nakit ve nakde eşdeğer varlıklar; menkul kıymetler; alacak hesapları; envanter; ön ödemeli giderler. Yükümlülükler kalemine dahil olan bazı alt kalemler: kısa vadeli borç; ödenebilir hesaplar; gelir vergisi ödenecek; uzun vadeli borç. Özkaynaklar kalemine dahil olan bazı alt kalemler: ödenmiş sermaye; sermaye yedekleri; kâr yedekleri; geçmiş yıl kârları.

Bilançoya göre bir şirketin karlı olup olmadığını anlamak için aşağıdaki finansal göstergeler değerlendirilebilir: Kârlılık oranları. Likidite durumu. Borç/özkaynak oranı. Gelir tablosu. Bilanço analizi yaparken, sektöre veya şirkete ait özel durumların da göz önünde bulundurulması gerekir. Şirketin karlılığı hakkında kesin bir yargıya varmak için bir finansal danışmana başvurulması önerilir.

Bilançoya göre özkaynak, aşağıdaki formülle hesaplanır: Özkaynak = Varlık - Yükümlülük. Bu formül, şirketin toplam varlıklarından toplam borçlarının çıkarılmasıyla elde edilen net değeri ifade eder. Özkaynağın hesaplanmasında iki ana yöntem kullanılır: 1. Vergi Usul Kanunu'nun 192. maddesine göre. 2. Müteşebbisin şirkete koyduğu varlık toplamı. Özkaynak, şirketin varlıklarından borçlarının çıkarılmasıyla elde edilen değeri ifade eder ve şirketin net varlıklarını, dolayısıyla hissedarların şirketteki toplam payını gösterir.

Bilançonun aktif ve pasif toplamı, "Toplam Varlıklar = Toplam Yükümlülükler + Toplam Özkaynak" formülüne göre eşit olmalıdır. Aktif toplamı, bilançonun sol tarafında yer alır ve dönen varlıklar (nakit, alacaklar, stoklar) ile duran varlıklardan (makine, bina) oluşur. Pasif toplamı ise sağ tarafta yer alır ve kısa vadeli borçlar, uzun vadeli borçlar ile özkaynaklardan (sermaye, kâr ve zarar) oluşur. Bu eşitlik, bilançonun temel denklemi olup, aktif ve pasif tarafların dengede olması gerektiğini gösterir.

Tekdüzen hesap planında yer alan bazı hesaplar: Dönen varlıklar: Hazır değerler (100 Kasa, 102 Bankalar, 108 Diğer Hazır Değerler); Menkul kıymetler (110 Hisse Senetleri, 112 Kamu Kesimi Tahvil, Senet ve Bonoları); Ticari alacaklar (120 Alıcılar, 121 Alacak Senetleri); Diğer dönen varlıklar (190 Devreden KDV, 195 İş Avansları, 196 Personel Avansları). Duran varlıklar: Maddi duran varlıklar (250 Arazi ve Arsalar, 252 Binalar, 253 Tesis, Makine ve Cihazlar); Maddi olmayan duran varlıklar (260 Haklar, 263 Araştırma ve Geliştirme Giderleri); Özel tükenmeye tabi varlıklar (271 Arama Giderleri); Gelecek yıllara ait giderler ve gelir tahakkukları (280 Gelecek Yıllara Ait Giderler, 281 Gelir Tahakkukları). Kısa vadeli yabancı kaynaklar: Mali borçlar (300 Banka Kredileri); Ticari borçlar (320 Satıcılar); Diğer borçlar (399 Diğer Çeşitli Yabancı Kaynaklar). Gelir tablosu hesapları: Brüt satışlar (600 Yurt İçi Satışlar, 601 Yurt Dışı Satışlar); Satışların maliyeti (620 Satılan Mamuller Maliyeti, 621 Satılan Ticari Mallar Maliyeti). Maliyet hesapları: Direk ilk madde ve malzeme giderleri (71 Direk İlk Madde ve Malzeme Giderleri). Daha fazla bilgi için ismmmo.org.tr ve acikders.ankara.edu.tr gibi kaynaklar incelenebilir.

Bilançoda yer alan hesaplar, 9 ana gruba ayrılır: 1. Dönen Varlıklar (1 numaralı hesap grubu). 2. Duran Varlıklar (2 numaralı hesap grubu). 3. Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar (3 numaralı hesap grubu). 4. Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar (4 numaralı hesap grubu). 5. Öz Kaynaklar (5 numaralı hesap grubu). 6. Gelir Tablosu Hesapları (6 numaralı hesap grubu). 7. Maliyet Hesapları (7 numaralı hesap grubu). 8. Nazım Hesaplar (8 numaralı hesap grubu). 9. Düzenleyici Hesaplar (9 numaralı hesap grubu). Ayrıca, bilançoda aktif ve pasif kısımlar da bulunur. Aktif kısım, bilançonun sol tarafında yer alır ve işletmenin tüm varlıklarını ve alacaklarını içerir. Pasif kısım, bilançonun sağ tarafında yer alır ve işletmenin kısa vadeli ve uzun vadeli yabancı kaynakları ile öz kaynaklarını içerir.

Borsa şirketlerinin bilanço açıklama tarihleri, konsolide olup olmama durumuna göre değişiklik gösterir: Konsolide olmayan şirketler ve bankalar için son bilanço açıklama tarihi 11 Ağustos 2025 olarak belirlenmiştir. Konsolide şirketler ve bankalar için son tarih ise 19 Ağustos 2025 olarak açıklanmıştır. Şirketler, kendi takvimlerini öne çekebilir veya erteleyebilir, bu nedenle kesin tarihler için şirketlerin resmi duyurularını takip etmek önemlidir.

Zirai işletme hesabı ile bilanço esası arasındaki temel farklar şunlardır: Defter Tutma Şekli: İşletme Hesabı Esası: Gelir ve giderler sadece işletme defterine kaydedilir. Bilanço Esası: Finansal kayıtlar daha detaylı ve çift taraflı kayıt sistemine uygun şekilde tutulur. Finansal Takip: İşletme Hesabı Esası: Yıllık performans net kâr veya zarar olarak belirlenir. Bilanço Esası: Finansal durum daha net ve ayrıntılı bir şekilde takip edilir. Vergi Yükümlülüğü: İşletme Hesabı Esası: Gerçek usulde vergilendirilen çiftçiler için geçerlidir. Bilanço Esası: Büyük ve karmaşık finansal yapıya sahip işletmeler için uygundur. Geçiş Şartları: İşletme Hesabından Bilançoya Geçiş: İş hacmi belirlenen hadleri aştığında mümkündür. Bilançodan İşletme Hesabına Geçiş: İş hacmi belirlenen hadlerin %20'sini aşmadığında mümkündür.

Genel muhasebe hesap sınıfları şunlardır: 1. Dönen Varlıklar: Nakit, alacaklar, stoklar gibi bir yıl içinde nakde çevrilmesi veya tüketilmesi öngörülen varlıklar. 2. Duran Varlıklar: Arazi, bina, makine gibi bir yıldan uzun sürede değer kazanan varlıklar. 3. Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar: İşletmenin bir yıl içinde ödemek zorunda olduğu borçlar. 4. Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar: Ödeme süresi bir yıldan uzun olan borçlar. 5. Özkaynaklar: İşletmenin sahiplerine ait sermaye ve kar payları. 6. Gelir Tablosu Hesapları: Satışlar, gelirler, giderler gibi gelir tablosu kalemleri. 7. Maliyet Hesapları: Üretim maliyetleri ve diğer işletme giderleri. 8. Nazım Hesaplar: Yönetim muhasebesi amacıyla kullanılan hesaplar. Her hesap, belirli bir kod numarası ile tanımlanır ve bu kodlar, finansal işlemlerin düzenli ve sistemli bir şekilde kaydedilmesini sağlar.

Evet, bilanço açıklama süresi uzatılabilir. Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), şirketlere bilanço açıklama sürelerini uzatma yetkisi verebilir. Örneğin, 2025 yılında Gübretaş, Batıçim Çimento, Çuhadaroğlu Metal gibi şirketlere 11 Nisan 2025'e kadar, Girişim Elektrik ve Europower Enerji gibi şirketlere ise 25 Mart 2025'e kadar ek süre verilmiştir. Ayrıca, 2021 yılında SPK, COVID-19 salgını nedeniyle sermaye piyasası mevzuatında belirlenmiş olan bilanço bildirim sürelerine 30 gün ekleme kararı almıştır.

Bilanço usulünden işletme hesabı usulüne geçiş yapmak için aşağıdaki adımlar izlenmelidir: 1. Vergi Dairesine Bildirim: İşletmenin faaliyet türünde veya muhasebe usulünde değişiklik yapmak istediği dilekçeyle bağlı bulunulan vergi dairesine bildirilmelidir. 2. Eski Defterlerin Kapanışı: Bilanço usulünde tutulan defterler, dönem sonunda kapatılarak yasal olarak saklanmalıdır. 3. Yeni Defterin Açılışı: İşletme hesabı usulüne geçişte, gelir ve giderlerin kaydedileceği yeni bir işletme defteri açılmalıdır. 4. Geçiş Tarihinin Belirlenmesi: Geçiş işlemi genellikle yeni mali yıl başlangıcında yapılır. 5. Mali Müşavir Desteği: Geçiş süreci karmaşık prosedürler içerebileceğinden, bir mali müşavir veya muhasebeciden profesyonel destek alınması önerilir. 2025 yılı için işletme hesabına geçiş hadleri henüz açıklanmamıştır. Ancak, 2024 yılı için belirlenen bazı hadler şu şekildedir: Yıllık alış tutarı 1.400.000 TL'den %20 eksik = 1.120.000 TL; Yıllık satış tutarı 2.000.000 TL'den %20 eksik = 1.600.000 TL; Yıllık gayri safi iş hasılatı 690.000 TL %20 fazla = 828.000 TL. Bu hadler, her yıl yeniden değerlendirilerek belirlenir.

Bilanço esası hadleri, Vergi Usul Kanunu'na göre, tacirlerin yıllık satış hasılatı ve alış tutarlarına göre belirlenir. Bu sınır değerlerine "had" denir. 2025 yılı için belirlenen bilanço esası hadleri şunlardır: yıllık alış tutarı: 2.000.000 TL; yıllık satış tutarı: 2.800.000 TL; yıllık gayri safi iş hasılatı: 990.000 TL. Ayrıca, 1 ve 2 numaralı bentlerde yazılı işlerin birlikte yapılması durumunda, 2 numaralı bentte yazılı iş hasılatının beş katı ile yıllık satış tutarının toplamı 2.000.000 TL'yi aşanlar da bilanço esasına göre defter tutmak zorundadır. İsteyen mükellefler, bu miktarlara bağlı kalmaksızın bilanço esasına göre defter tutabilirler.

Hayır, gelir tablosu ve bilanço aynı şey değildir. Bilanço, bir işletmenin belirli bir tarihteki mali durumunu gösteren finansal tablodur. Gelir tablosu ise, işletmelerin belirli bir dönemdeki mali performansını gösteren bir finansal rapordur. Özetle, bilanço belirli bir andaki mali durumu, gelir tablosu ise belirli bir dönemdeki finansal hareketleri analiz eder.

İşletme defteri haddi 200 bin TL'yi aşarsa, Vergi Usul Kanunu'na göre mükellef bilanço esasına göre defter tutmak zorundadır. 2025 yılı için işletme defteri tutma hadleri şu şekildedir: Mal alım ve satımı yapanlar: Yıllık alım tutarı 2.000.000 TL'yi, satış tutarı ise 2.800.000 TL'yi aşmamalıdır. Diğer işlerle uğraşanlar: Yıllık gayri safi iş hasılatı 990.000 TL'yi geçmemelidir. Hem alım satım hem de diğer işlerle uğraşanlar: İş hasılatının beş katı ile yıllık satış tutarının toplamı 2.000.000 TL'yi aşmamalıdır.

2025 yılı ikinci çeyrek bilanço tarihleri için son açıklamalar şu şekildedir: Konsolide olmayan şirketler ve bankalar: Finansal raporlarını 11 Ağustos 2025 tarihine kadar yayımlayacak. Konsolide şirketler ve bankalar: Finansal raporlarını 19 Ağustos 2025 tarihine kadar yayımlayacak. Bazı şirketlerin bilanço tarihleri: TOASO, TTRAK: 28 Temmuz 2025. AKBNK: 29 Temmuz 2025. FROTO: 30 Temmuz 2025. YKBNK: 31 Temmuz 2025. Bilanço tarihleri, şirketlerin resmi internet sitelerinden ve Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP) üzerinden de takip edilebilir.

2025 yılı 4. çeyrek bilanço tarihleri için bazı önemli tarihler: Konsolide olmayan banka ve şirketler: Finansal sonuçların Kamuyu Aydınlatma Platformu'na (KAP) son gönderme tarihi 3 Mart 2025 olarak belirlenmiştir. Konsolide banka ve şirketler: Raporlarını 11 Mart 2025 tarihine kadar göndermeleri gerekmektedir. Bazı şirketlerin bilanço açıklama tarihleri: Garanti BBVA Bankası (GARAN): 29 Ocak 2025. Akbank (AKBNK): 30 Ocak 2025. Doğuş Otomotiv (DOAS): 28 Şubat 2025. Migros (MGROS): 5 Mart 2025. Bilanço tarihleri, şirketlerin KAP duyuruları ve resmi internet sitelerinden takip edilmelidir.

İşletme defteri ve bilanço defteri arasındaki temel farklar şunlardır: Kayıt Sistemi: İşletme Defteri: Tek taraflı kayıt sistemi kullanılır. Gelir ve giderler ayrı sayfalarda kaydedilir; gelirler sağ, giderler ise sol tarafa yazılır. Bilanço Defteri: Çift taraflı kayıt sistemi kullanılır. Hem borç hem de alacak tarafı kaydedilir. Kullanım Amacı ve Kullanıcı Grubu: İşletme Defteri: Genellikle küçük işletmeler, serbest meslek erbapları ve KDV'den muaf küçük işletmeler için uygundur. Bilanço Defteri: Orta ve büyük ölçekli işletmeler için uygundur. Anonim ve limited şirketler, vergi mükellefi olup satış veya alış tutarları belirli limitleri aşan şahıs işletmeleri tarafından tutulur. Finansal Detay: İşletme Defteri: Gelir ve giderler kaydedilir, ancak stok veya kıymetli evrak detayı tutulmaz. Bilanço Defteri: Varlıklar, borçlar ve öz kaynaklar kaydedilir.