Varoluş

Çile şiiri, Necip Fazıl Kısakürek tarafından 1939 yılında yayımlanan ve şairin yaşadığı dönüşüm dönemini anlatan bir eserdir. Ana temalar arasında korku, çaresizlik, ölüm korkusu, yalnızlık ve insanın benliği ile ilgili konular yer alır.

Felsefe, insanın varoluşunu, bilgiyi, gerçeği, değerleri, ahlakı, evreni ve yaşamın anlamını sorgulayan bir disiplindir. Felsefe, Yunanca "philosophia" kelimesinden türemiştir ve bu kelime "bilgelik sevgisi" veya "bilgi arayışı" anlamına gelir.

Tarihin en zor sorusu olarak kabul edilen iki farklı soru bulunmaktadır: 1. "Zaman neyin özüdür?" sorusu, zekaproblemleri.com sitesinde yer alan bir hikayede Zaman Yolcusuna sorulan sorulardan biridir. 2. "Hayatın anlamı nedir?" sorusu ise, insanlığın varoluşundan beri filozofları, bilim insanlarını ve düşünürleri meşgul eden ve hala kesin bir cevabı bulunamamış bir sorudur.

Zeki Demirkubuz'un "Yeraltı" filmi, bireyin varoluşsal sorunlarını ve toplumsal koşullardan kaynaklanan çıkarcılığını ele almaktadır. Filmin konusu, Muharrem adlı karakterin, nefret ettiği eski arkadaşlarının akşam yemeğine zorla davet edilmesiyle başlar. Bu bağlamda film, günümüz insanının samimiyetsizliğini ve toplumun dayattığı değerleri sorgulamaktadır.

Emil Cioran'ın felsefesi, genellikle karamsarlık, umutsuzluk ve anlamsızlık temaları üzerine kuruludur. Temel kavramları arasında "zamana düşmek" ve "zamandan düşmek" yer alır. 1. Zamana düşmek: Tanrı'yla veya varlığın bütünlüğü ile bütünleşik olduğumuz dinginlikten kopuşu ifade eder. 2. Zamandan düşmek: Tarihin veya zamanın kurgusunun bilincine varmayı, bu da tehlikeli bir kayıtsızlık ve yok oluş arzusuna yol açar. Ayrıca, Cioran nihilizmi de eleştirir ve hayatın hiçbir kesinlik veya anlam içermediğini savunur.

Varolmanın hafifliği ve ağırlığı kavramları, Milan Kundera'nın "Varolmanın Dayanılmaz Hafifliği" romanında ele aldığı temel temalardandır. Hafiflik, romanda insanın varoluşunu şekillendirmesi ve özgür iradeyle seçimler yapması olarak yorumlanır. Ağırlık ise, gelenekselliğin, bağlılıkların ve toplumsal beklentilerin getirdiği yükleri simgeler.

"İnsan Ne ile Yaşar" kitabının konusu, insanın varoluşuna dair derin soruları yanıtlamaya çalışmasıdır. Kitapta yer alan dört hikayede de yaşamın anlamını bulmaya çalışan kişilerin bu cevabı verebilecek olaylar yaşaması anlatılır: 1. İnsan ne İle Yaşar: Simon adında fakir bir ayakkabıcı ve ona yardım eden bir yabancının hikayesi, iyilik ve kötülük kavramlarını işler. 2. Üç Soru: Bir kralın aklındaki soruların cevabını ararken yaşadığı deneyimler, Tanrı'nın iradesi ve insanın bu iradeye nasıl uyum sağlayabileceği üzerine düşünceler sunar. 3. İnsana Ne kadar Toprak Lazım: Pahom adlı bir adamın hırsı ve ihtirasları sonucu yaşadığı olaylar, açgözlülüğün insanı nasıl kontrol edebileceğini ve sonunda nasıl bir boşluk yaratabileceğini anlatır. 4. Tek Kıvılcım Tüm Evi Yok Eder: İvan ve Gabriel adlı iki komşunun kavgası ve sonrasında yaşadıkları, düşünmeden hareket etmenin sonuçları üzerine bir hikayedir.

Stalker filmi, varoluş, inanç ve insan doğasının karmaşıklığı üzerine derin felsefi sorular sormayı amaçlamaktadır. Filmin konusu, Bölge adı verilen gizemli bir bölgeye yapılan yolculuğu ve bu yolculukta yaşanan olayları anlatır. Film, gerçeklik, arzu ve umudun doğası gibi temaları işleyerek, izleyiciyi kendi iç dünyasıyla yüzleşmeye davet eder.

"Dünyanın Sonuna Doğmuşum" ifadesi, iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Dizi "Carol & the End of the World": Bu dizi, kaçınılmaz bir kıyamet gününden önceki son yedi ayda insanlığın durumunu anlatır. 2. Şarkı "Dünyanın Sonuna Doğmuşum" (maNga): Bu şarkı, modern toplumun tüketim odaklı yaşam tarzını, dijitalleşmeyle birlikte mahremiyetin kaybolmasını ve bireylerin varoluşsal krizini eleştirir.

Cem Güventürk'ün "Ay, Güneş ve Ay" sergisi, insanın varoluşsal sancılarını ve anlam arayışını ele almaktadır. Sergide, gece ve gündüzü simgeleyen ay ve güneş, karanlık ve aydınlıkla ilişkilendirilerek zaman, anlam ve varoluş sorgulanmaktadır. Sanatçı, bu eserlerinde Albert Camus'nün Sisifos Söylemi ve Yabancı eserlerinden ilham alarak, varoluşun uyumsuzluğunu ve insanın içsel direnişini işlemektedir.

"İsteme ve Tasarım Olarak Dünya" adlı eser, Arthur Schopenhauer'un felsefesinin temel taşlarını oluşturan bir kitaptır. Kitapta anlatılan ana konular: - İsteme: Schopenhauer, insanın temel güdüsü olan istemenin evrensel doğasını keşfeder ve bu istemenin hayatın merkezine yerleştiğini savunur. - Tasarım: Dünyayı, öznenin zihinsel yapılarına göre şekillenen bir tasarım olarak görür ve bu tasarımın zaman, mekân ve nedensellik kalıpları içinde gerçekleştiğini belirtir. - Hayatın Anlamı: Hayatın anlamı, acı ve zevk ilişkisi, doğanın işleyişi ve sanatın rolü gibi konuları sorgular. Bu eser, okuyucuları varoluşun karmaşık dinamikleriyle yüzleştirirken, aynı zamanda içsel bir sorgulama sürecine de yönlendirir.

Bedensiz bir organ, Deleuze'ün felsefesinde, organların hiyerarşik bir sistem içinde yer almadığı, şekilsiz ve yoğun bir madde olarak tanımlanır. Çalışması, dış hatlardan ve farklılaşmadan önce gelen bir kütlenin, yani potansiyellerin ve ihtimallerin varlığı üzerine kuruludur.

Karl Jaspers'in varoluş felsefesi, insanın varoluşunu temel alan ve varoluşun anlamını araştıran bir yaklaşımdır. Jaspers'e göre varoluşun temel unsurları şunlardır: 1. Özgürlük: İnsan, varoluşunu özgürce gerçekleştirebilir. 2. İletişim: İnsan, diğer insanlarla iletişim kurarak kendini tamamlar. 3. Sınır durumlar: Ölüm, acı çekme, suç gibi durumlar, insanın varoluşunu sorgulamasına ve kendini tanımasına yol açar. Ayrıca, Jaspers'in felsefesinde Aşkın Varlık (Tanrı) da önemli bir yer tutar.

Varoluşun amacı farklı inanç sistemleri ve felsefi yaklaşımlara göre değişiklik gösterir: 1. İslam'a göre: Varoluşun amacı Allah'a kulluk etmek olarak kabul edilir. 2. Hristiyanlıkta: Hayatın amacı, Tanrı'nın planına uygun yaşayarak insanlığı mutlu etmektir. 3. Budizm'de: Amaç, Nirvana'ya ulaşmak ve insanın kendisiyle barışık olmasıdır. 4. Varoluşsal felsefe: İnsanın varoluşunu ve yaşamın anlamını araştırarak, kendini gerçekleştirmesi ve kişisel özgürlüklerini ifade etmesi olarak görür.

Turgut Uyar'ın "Sonsuzluk Şiiri", varoluş, zaman ve mekan gibi evrensel temaları ele alır. Şiirde geçen imgeler, okuyucuyu zamanın ötesine taşıyan bir atmosfer yaratır ve doğayı, insanı ve evreni birbirine bağlayan bir dil kullanılır. Ayrıca, şiirde aşk ve mutluluk gibi kavramlar da işlenir ve bu duyguların sürekliliği vurgulanır.

Aşk ve ölüm, bazı açılardan birbirine benzer çünkü her ikisi de: Derin duygular uyandırır: Hem aşk hem de ölüm, insanlarda yoğun duygusal tepkiler ve etkiler yaratır. İnsanı dönüştürür: Aşk, bireyi eski halinden kopararak bambaşka bir insana dönüştürebilir. Varoluşsal sorgulamalara yol açar: Hem aşk hem de ölümle yüzleşme, insanın yaşam ve anlam arayışını sorgulamasına neden olur.

"Na Srebrnym Globie" (Gümüş Küre), bir grup kozmik kaşifin yeni bir medeniyet kurmak için Dünya'dan ayrılmalarını konu alır. Filmde, kaşifler teker teker ölürken, çocukları ilkel bir kültüre dönüp, yeni mitler ve bir tanrı yaratırlar. Ana temalar arasında varoluşun döngüsel doğası, özgürlüğün etiği, inancın gücü ve ideolojinin tehlikeleri yer alır.

"Yedi Kapılı Kırk Oda" kitabı, Murathan Mungan tarafından yazılmış ve yedi öyküden oluşmaktadır. Kitapta yer alan öyküler şunlardır: "Dumrul ile Azrail", "Kan Kalesi", "Robenson ile Cruose", "Mavisakal", "Hamlet ile Hitler", "Wagner Körfezi" ve "Güvercin Gömleği". Bu öyküler, varoluşun ve kendini var etmenin yedi kapısına işaret etmeyi ve giz düşürmeyi amaçlamaktadır.

Theodore Zeldin, iki ana eserinde farklı konuları ele almaktadır: 1. "İnsanlığın Mahrem Tarihi" adlı kitapta, Zeldin insanlığın unutulmuş anılarını gün ışığına çıkararak, modern zihinlere yerleşmiş yanılsamaları yıkmayı ve tarihe geçenlerden çok geçmeyenlerin tarihini anlatmayı amaçlamaktadır. 2. "Hayatın Gizli Hazları" adlı kitapta ise Zeldin, varoluşa dair sorular sormakta ve cevaplar aramaktadır. Kitapta ele alınan bazı konular şunlardır: Zamanımızın büyük macerası nedir? Heba edilmiş bir yaşam nedir? Yoksul zengine ne söyleyebilir? Farklı bir tür cinsel devrim mümkün mü? Yaşıyor olmak ne anlama gelir?

Camus'ye göre varoluşun anlamı yoktur. Camus, insanların kendi yaşamlarına anlam katmaları gerektiğini savunur. Ayrıca, absürdizm olarak bilinen felsefesine göre, evrenin insanın anlam arayışına kayıtsız olduğunu ve insanın anlam arayışının kendisinin varoluşun bir parçası olduğunu öne sürer.