Teşhis

Nükleer tıp, hastalıkların teşhis ve tedavisinde radyoaktif maddelerin ve görüntüleme yöntemlerinin kullanıldığı bir bilim dalıdır. Nükleer tıbbın bazı işlevleri: Organ ve dokuların fonksiyonlarını değerlendirme. Erken tanı koyma. Hedefe yönelik tedavi uygulama. Tedavi süreçlerini izleme. Nükleer tıbbın kullanıldığı bazı alanlar: Nörolojik uygulamalar. Onkolojik uygulamalar. Ortopedik uygulamalar. Böbrek uygulamaları. Kalp uygulamaları. Akciğer uygulamaları. Diğer uygulamalar (guatr, mide, safra kesesi hastalıkları vb.).

Doppler ultrasonografi, kan damarlarındaki kan akışını görüntülemek ve ölçmek için kullanılan bir görüntüleme yöntemidir. Kullanım alanlarından bazıları: Damar hastalıkları. Kalp hastalıkları. Gebelik takibi. Diğer durumlar.

Dudak kanseri, diğer kanser türleri kadar ölümcül değildir. Çünkü dudak kanseri, kolaylıkla görünebilen bir yüzeyde gelişir ve erken aşamada belirlenip tedavi edilir. Ancak, geç teşhis edildiğinde veya vücudun diğer bölgelerine yayıldığında hayati tehlike taşıyabilir. Dudak kanserinin tehlikeli olup olmadığı, hastanın durumuna ve hastalığın ilerleme seviyesine göre değişiklik gösterebilir. Dudak kanseri şüphesi durumunda, bir kulak-burun-boğaz uzmanına başvurulması önerilir.

Tevfik Fikret'in "Yağmur" şiirinde çeşitli edebi sanatlar bulunmaktadır: Teşhis (Kişileştirme). Tezat. Alliterasyon. Ahenk ve Ritim. Ayrıca, şiirde mübalağa (abartma) ve tenasüp (uygunluk) gibi sanatlar da bulunmaktadır.

Asperger sendromunun bazı belirtileri: Sosyal etkileşimde zorluklar: Göz teması kurmama, arkadaşlık ilişkilerinde güçlük. Tekrarlayıcı davranışlar ve rutinlere sıkı bağlılık. Sınırlı veya yoğun ilgi alanları. Jest, mimik ve beden dilini anlamada veya kullanmada zorlanma. Empati kurmada yetersizlik. Konuşma biçiminde tekdüzelik, resmiyet veya aşırı detaycılık. Motor koordinasyon becerilerinde zayıflık. Ani ses veya dokunmaya aşırı hassasiyet. Asperger sendromu tanısı, psikiyatristler, nörologlar ve gelişimsel pediatristler tarafından yapılan kapsamlı bir değerlendirme ile konur. Asperger sendromunu tespit edecek bir test bulunmamaktadır.

Kolonda 4 cm boyutundaki bir kitle, kendi başına kanser olup olmadığını belirlemek için yeterli bilgi değildir. Kolon kanserinin teşhisi için bir uzmana başvurulması ve aşağıdaki testlerin yapılması gereklidir: Dışkıda gizli kan incelenmesi. Radyolojik tetkikler (çift kontrastlı kolon grafisi, bilgisayarlı tomografi). Laboratuvar tetkikleri (tam kan sayımı, biyokimyasal testler, CEA tetkiki). Endoskopik tetkikler (rektoskopi, sigmoidoskopi, kolonoskopi, biyopsi). Kolon polipleri, 1 cm'den büyük olduğunda kanser riski taşıyabilir. Erken teşhis, kolon kanserinin tedavisinde büyük önem taşır.

Solunum fonksiyon testi (SFT), çeşitli hastalıkların teşhisi ve takibi için istenir. SFT'nin istenebileceği bazı hastalıklar şunlardır: Astım; Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH); İnterstisyel akciğer hastalıkları; Kronik bronşit; Tümör veya akciğerlerdeki enfeksiyon veya hasar sebebiyle solunum kısıtlayıcı hastalıklar; Asbest hastalığı; Akciğer sarkoidozu. Ayrıca, nefes darlığı, öksürük, balgam çıkarma gibi belirtiler gösteren kişilere ve genel anestezi altında ameliyat olacak kişilere de SFT yapılabilir.

İlaçlı tomografide birçok hastalığın teşhisi yapılabilir. İşte bazı örnekler: Tümörler: Kontrast madde, tümörlerin daha net görünmesini sağlayarak kanser teşhisine yardımcı olur. Damar Hastalıkları: Damar tıkanıklıkları, anevrizmalar ve varisler gibi hastalıklar tespit edilebilir. Akciğer Hastalıkları: Pnömoni, emboli ve tümörler gibi akciğer hastalıkları teşhis edilebilir. Karın Bölgesi Hastalıkları: Karaciğer, böbrekler, pankreas ve bağırsaklardaki hastalıklar belirlenebilir. Kemik ve Eklem Hastalıkları: Kırıklar, enfeksiyonlar ve tümörler gibi durumlar tespit edilebilir. Enfeksiyonlar: Vücuttaki enfeksiyon odakları görüntülenebilir. İlaçlı tomografi, hastalığın teşhisinin yanı sıra, tedavi sürecinin izlenmesi ve evre belirlenmesi gibi durumlarda da kullanılır. İlaçlı tomografi çekimi öncesinde, hastanın belirli ilaçları kullanmayı bırakması veya alerjisi olup olmadığını doktora bildirmesi gerekebilir.

Teşhis ve ifşa farklı kavramlardır: Teşhis, şüpheli veya sanığın kimliğinin tespit edilmesi veya suçun gerçek faili olup olmadığının belirlenmesi amacıyla, mağdur veya tanıklara şüpheli veya fotoğrafının gösterilmesi suretiyle yapılan bir işlemdir. İfşa, gizli bir bilgiyi veya belgeyi başkalarıyla paylaşmak anlamına gelir. Teşhis işlemi, 2559 sayılı Polis ve Vazife Salahiyet Kanunu’nun ek-6. maddesinde düzenlenirken, yüzleştirme işlemi Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 52. maddesinde düzenlenmiştir.

PET-CT, kanserin her evresinde farklı amaçlarla çekilebilir: Teşhis ve evreleme: Kanserin vücutta yayılımını (metastaz) belirlemek ve hastalığın evresini doğru saptamak için kullanılır. Tedaviye yanıtın değerlendirilmesi: Kemoterapi veya radyoterapi sonrası tümörün küçülüp küçülmediğini görmek amacıyla çekilir. Nüks tespiti: Kanser tedavisi sonrası, hastalığın tekrarlayıp tekrarlamadığını kontrol etmek için yapılır. PET-CT, kanserin yanı sıra kalp hastalıkları, nörolojik bozukluklar ve enfeksiyonların teşhis ve takibinde de kullanılır.

Kranyal sinir hasarının belirtileri, etkilenen sinire göre değişiklik gösterebilir. Genel olarak şu belirtiler gözlemlenebilir: Yüz yarısında şiddetli ağrılar. Baş dönmesi veya dengede bozukluk. Kulaklarda çınlama veya işitme kaybı. Göz ve ağız kenarında çekilmeler, tikler. Ense ve baş arkasında ağrı. Boğaz ve kulak ağrısı. Kranyal sinir hasarından şüphelenildiğinde, doğru teşhis ve tedavi için bir uzmana başvurulması önerilir. Teşhis yöntemleri: Nörolojik muayene. MR veya bilgisayarlı tomografi gibi görüntüleme yöntemleri.

Mantar enfeksiyonları için yapılan bazı tahliller: Mikroskopi: Mantar incelemesi için deri, saç ve tırnak dokuları toplanır. Kültür: Hangi organizmanın enfeksiyona neden olduğunu belirlemek için kullanılır. Wood Işığı Muayenesi: Bazı mantar enfeksiyonlarının tanımlanmasında kullanılır. Kan Tahlilleri: Kandaki mantar antijenleri ve antikorları test edilerek mantar varlığı araştırılır. Moleküler Yöntemler: Etkenin genetik yapısını tespit ederek hızlı tanı sağlar. Tanı için bir sağlık uzmanına başvurulması önerilir.

PET-CT (Pozitron Emisyon Tomografisi - Bilgisayarlı Tomografi), özellikle kanser teşhisi ve evrelemesi için yaygın olarak kullanılır. PET-CT ile görülebilecek kanser türlerinden bazıları: Akciğer kanseri; Meme kanseri; Kolon kanseri; Mide kanseri; Pankreas kanseri; Rahim ağzı (serviks) kanseri; Yumurtalık (over) kanseri. PET-CT, kanserin vücuttaki yayılımını (metastaz) belirleme, tedaviye yanıtı değerlendirme ve nüksü tespit etme gibi konularda da önemli bilgiler sağlar. PET-CT taraması, doktor tarafından gerekli görüldüğünde yapılmalıdır.

Sol nazofarenks kanseri, burun boşluğunun arka kısmı ile boğazın üst kısmında yer alan nazofarenkste gelişen bir kanser türüdür. Belirtileri: boyunda ağrısız şişlik; burun tıkanıklığı ve kanama; kulakta dolgunluk ve işitme kaybı; baş ağrısı; boğaz ağrısı ve yutma güçlüğü; yüzde uyuşma veya kas zayıflığı. Nedenleri: Epstein-Barr virüsü (EBV) enfeksiyonu; genetik yatkınlık; hava kirliliği ve toksik kimyasallara maruz kalma; tuzlu ve tütsülenmiş yiyecek tüketimi. Tedavi: Genellikle radyoterapi ve kemoterapi ile yapılır, cerrahi müdahale nadiren tercih edilir. Erken teşhis, tedavi başarısı açısından büyük önem taşır.

Mantar enfeksiyonunu kesin olarak teşhis eden test, mantara neden olan mikroorganizmanın ayırt edilebildiği laboratuvar testleridir. Bu testlerden bazıları: Mikroskopik inceleme. Kültür testi. Wood ışığı muayenesi. Deri biyopsisi. Teşhis için bir dermatoloji uzmanına başvurulması önerilir.

Hematoşezi ve melena arasındaki temel fark, dışkıda görülen kanın rengidir: Hematoşezi: Parlak kırmızı kan olarak görülür ve genellikle sindirim sisteminin alt kısımlarından, örneğin kolon veya rektumdan gelir. Melena: Siyah, katran benzeri bir görünümdedir ve sindirim sisteminin üst kısımlarından, örneğin mide veya oniki parmak bağırsağından gelir. Her iki durum da gastrointestinal kanama belirtisi olabilir ve ciddi sağlık sorunlarının işareti olabilir. Bazı nedenler: Hematoşezi: Divertikülit, hemoroid, kolon veya rektal kanser, anal fissürler. Melena: Mide ülseri, özofagus veya mide iltihabı, gastrit, yemek borusu varisleri, mide kanseri. Teşhis ve tedavi için bir sağlık uzmanına başvurulması önerilir.

Romatizma tanısı için yapılan testler, hastalığın türüne ve şiddetine göre değişiklik gösterebilir. Genel olarak şu testler yapılır: Kan Testleri: Eritrosit Sedimantasyon Hızı (ESH) ve C-Reaktif Protein (CRP): İltihap varlığını gösterir. Romatoid Faktör (RF) ve Anti-CCP Antikoru: Romatoid artrit gibi iltihaplı romatizma türlerini tespit eder. Anti-Nükleer Antikoru (ANA): Bazı romatolojik hastalıkların varlığını araştırır. Beyaz Küre Sayısı ve Sedimantasyon: İltihabik süreçlerde yükselir. Görüntüleme Teknikleri: Röntgen: Eklem hasarını değerlendirmek için kullanılır. Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR) ve Ultrason: Eklem yapılarını detaylı incelemek için tercih edilir. Bilgisayarlı Tomografi ve Ekokardiyografi: Çoklu organ tutulumundan şüphelenildiğinde yapılır. Eklem Sıvısı ve Doku Örneklemesi: Gerektiğinde yapılabilir. Tanı için bir romatoloji uzmanına başvurulması önerilir.

Konsultasyon ve konsültasyon terimleri arasında bir fark yoktur; her iki kelime de aynı anlama gelir. Konsültasyon, bir hastalığın teşhisi veya tedavisi için hekimlerin birbirine danışması, görüş alışverişinde bulunması anlamına gelir. Özetle: - Konsultasyon: Yanlış yazım şekli. - Konsültasyon: Doğru yazım şekli. Her iki kelime de aynı anlamı ifade eder.

Mantarlı deri, çeşitli belirtilerle kendini gösterebilir: Kaşıntı. Kızarıklık ve pullanma. Döküntüler. Tırnak değişiklikleri. Ağız ve boğazda beyaz lekeler. Bu belirtilerden biri veya birkaçı görüldüğünde, doğru teşhis ve tedavi için bir dermatoloji uzmanına başvurulması önerilir.

PCR testi ile belirlenebilen bazı hastalıklar: Viral ve bakteriyel enfeksiyonlar: COVID-19, grip, HIV, hepatit, verem (tüberküloz), boğmaca. Genetik bozukluklar: Taşıyıcılık taramaları, prenatal (doğum öncesi) genetik analizler. Kanser türleri: Tümörlerin genetik profillerinin belirlenmesi, tedavi planlamasının desteklenmesi. Paraziter ve bakteriyel enfeksiyonlar: Sıtma, Lyme hastalığı. Ayrıca, PCR testi babalık testleri, DNA analizi ve adli tıp alanlarında da kullanılmaktadır.