Tepkime

Denge sabiti (K) hesaplamak için, bir kimyasal tepkimede ürünlerin derişiminin, tepkimeye girenlerin derişimine oranı kullanılır. Formül şu şekildedir: K = [C] / [A][B] Burada: - K: Denge sabiti - [C]: Ürünlerin derişimi - [A] ve [B]: Tepkimeye girenlerin derişimi. Ayrıca, denge sabitinin hesaplanmasında sıcaklık da önemli bir faktördür, çünkü denge sabitinin değeri sıcaklığa bağlıdır.

Bir tepkimenin yanma tepkimesi olduğunu anlamak için aşağıdaki belirtilere dikkat edilebilir: 1. Isı ve ışık açığa çıkması: Yanma tepkimeleri genellikle ısı ve ışık üretir. 2. Alev oluşumu: Tepkime sırasında alev görülmesi, yanmanın gerçekleştiğini gösterir. 3. Oksijen tüketimi: Yanma tepkimesinde oksijen tüketilir, bu nedenle tepkimeye giren maddenin oksijenle tepkimeye girdiği ve oksijen miktarının azaldığı gözlemlenebilir. 4. Duman oluşumu: Yanma sırasında duman oluşabilir, bu duman yanıcı gazların ve katı partiküllerin bir araya gelmesiyle oluşur. 5. Ürünlerin analizi: Tepkimenin ürünlerinde karbondioksit (CO2) ve su (H2O) gibi bileşiklerin bulunması, yanma tepkimesine işaret eder.

Kimyasal tepkimelerde verimin %100 olmamasının birkaç nedeni vardır: 1. Yarışmalı Reaksiyonlar: Aynı koşullarda iki reaksiyonun birbiriyle yarışması, istenen ürünün yanında yan ürünlerin oluşmasına yol açar. 2. Denge Reaksiyonları: Reaktantların hepsi ürüne dönüşmez, bu da ürün veriminin %100'den düşük olmasına neden olur. 3. Saflaştırma Kayıpları: Oluşan ürünün saflaştırılması sırasında bir miktar madde kaybı olur. 4. Tepkime Koşullarının Uygun Olmaması: Sıcaklık, basınç veya çözücü seçimi gibi faktörler tepkimenin verimini etkileyebilir. 5. Reaktantların Yetersizliği: Tüm reaktantların tamamen tüketilmemesi de verimin düşmesine sebep olabilir.

Soy metaller (Au, Pt) bazlarla tepkime vermez.

Ateş ve su birbirini yok etmez, aksine birleştiğinde yeni bir süreç başlatır: yanma. Bu süreçte, hidrojen ve oksijen tepkimeye girerek su oluşturur ve enerji ısı ve ışık şeklinde açığa çıkar.

Evet, NaOH (sodyum hidroksit) ve HNO3 (nitrik asit) nötralleşme tepkimesi verir. Bu tepkimenin denklemi şu şekildedir: NaOH + HNO3 → NaNO3 + H2O (sodyum nitrat + su).

Aktif metaller bazlarla tepkime vermez, sadece asitlerle tepkimeye girerler ve bu tepkime sonucunda hidrojen gazı (H₂) açığa çıkar.

Sentez tepkimesi, iki veya daha fazla element ya da küçük molekülün birleşerek daha büyük veya karmaşık yapılı bir bileşik oluşturduğu kimyasal tepkimedir. Bu tür tepkimelerin genel denklemi şu şekilde ifade edilebilir: X + Y → Z.

AgNO₃ (gümüş nitrat) ve amonyak (NH₃) tepkime verdiğinde, gümüş amonyak kompleksi (Ag(NH₃)₂NO₃) oluşur.

Hidroliz tepkimelerinde su açığa çıkmaz, aksine kullanılır.

Hidrojen patlaması, genellikle iki ana nedenden kaynaklanır: 1. Kimyasal Tepkimeler: Periyodik tablonun birinci grubunda yer alan alkali metallerin (örneğin sodyum) suyla teması sonucu şiddetli bir şekilde tepkimeye girmesi, ısı, hidrojen ve diğer tepkime ürünlerinin açığa çıkmasına neden olur. 2. Nükleer Reaksiyonlar: Hidrojen bombası gibi nükleer silahlarda, hidrojen izotoplarının (döteryum ve trityum) füzyonu sırasında büyük miktarda enerji açığa çıkar.

Bir tepkimenin ekzotermik veya endotermik olması, reaksiyon sırasında enerji alışverişine bağlıdır. - Ekzotermik tepkimeler, ortamdan aldıkları enerjiden daha fazlasını geri verirler ve bu nedenle çevreye ısı enerjisi verirler. - Endotermik tepkimeler ise, başlamak için çevreden enerji almak zorundadır ve reaksiyon sırasında ısı enerjisini emerler.

Soy metaller (Au, Pt) bazlarla tepkime vermez.

Tek basamaklı tepkimelerde molekülerite, giren maddelerin kat sayılarının toplamı olarak bulunur.

24 gram karbon (C) ile 24 gram oksijen (O) tepkimeye girdiğinde, 28 gram karbondioksit (CO2) oluşur.

Tuz oluşumu, asitle bazın tepkimeye girmesi neticesinde gerçekleşir.

Alkoller çeşitli tepkimeler verir: 1. Yanma Tepkimesi: Alkoller, oksijen (O2) ile yanma tepkimesi verirler. 2. Aktif Metallerle Tepkimesi: Na ve K gibi aktif metallerle tepkimeye girerek alkolat oluştururlar ve H2 gazı açığa çıkarırlar. 3. Yükseltgenme Tepkimesi: Primer alkoller bir basamak yükseltgendiğinde aldehite, iki basamak yükseltildiğinde karboksilik asite dönüşürler. 4. Su Çekilmesi: H2SO4 katalizörlüğünde yüksek sıcaklıkta (180 °C) alkollerden su çekilerek alkenler oluşur. 5. Esterleşme: Karboksilik asitlerle kondenzasyon tepkimesi vererek ester oluşur.

C3H8 + O2 = CO2 + H2O denklemi şu şekilde denkleştirilir: 1. Karbon (C) atomlarını dengelemek için, CO2'nin önüne 3 katsayısı yazılır: C3H8 + O2 = 3CO2 + H2O 2. Hidrojen (H) atomlarını dengelemek için, H2O'nun önüne 4 katsayısı yazılır: C3H8 + O2 = 3CO2 + 4H2O 3. Oksijen (O) atomlarını dengelemek için, O2'nin önüne 5 katsayısı yazılır: C3H8 + 5O2 = 3CO2 + 4H2O Sonuç olarak, dengeli denklem C3H8 + 5O2 = 3CO2 + 4H2O olur.

Net tepkime denklemi, bir kimyasal denklemde katılma tepkimesi ile ayrılma tepkimesi arasında dengeye ulaşmış olan tepkimelere göre yazılır. Bu denklemi yazmak için: 1. Reaksiyona giren tüm katılma ve ayrılma tepkimelerinin toplamı alınır. 2. Denge durumunda olan tepkimeler birleştirilir.

CaCO3 (kalsiyum karbonat) ve HCl (hidroklorik asit) tepkimesi sonucu şu ürünler oluşur: - CaCl2 (kalsiyum klorür); - H2O (su); - CO2 (karbon dioksit).