Sümer

Anunnaki'lerin dünyaya ne zaman geldiğine dair farklı görüşler bulunmaktadır. MÖ 443000. Tufan'dan 120 şar (1 şar=3600) önce. Bu tarihler, Sümer mitolojisine dayanmaktadır ve bilimsel olarak kanıtlanmamıştır. Anunnaki'lerin geldiği Niburu gezegeninin var olup olmadığı da büyük bir tartışma konusudur.

Uruk'un hikayesi şu şekilde özetlenebilir: Kuruluş: Uruk, Sümer Krallar Listesine göre Enmerkar tarafından kurulmuştur. Gelişme: MÖ 4000-3000 yılları arasında Mezopotamya’nın en gelişmiş şehri hâline gelmiş, yaklaşık 80.000 kişilik nüfusuyla dönemin en büyük yerleşim merkezlerinden biri olmuştur. Gılgamış Dönemi: Gılgamış'ın hükümdarlığı sırasında en büyük zenginliğini yaşamıştır. Yazı: M.Ö. 3300’e tarihlenen çivi yazılı tabletler, Uruk'un yazıyı günlük yaşamda kullanan ilk kent olduğunu göstermektedir. Dini ve Politik Yapı: Zigguratlar, tapınak kompleksleri ve saraylar, Uruk’un dini ve politik yapısının somut göstergeleridir. Düşüş: M.S. 4. yüzyıla kadar meskun kalan Uruk, eski siyasal gücüne kavuşamamış ve harabeleri günümüzde Irak çöllerinin ıssızlığında kalmıştır. Ayrıca, Uruk'un gelişimi bazı alternatif teorilerle de açıklanmaya çalışılmıştır; örneğin, "ilahi etki" iddiaları.

Ziggurat, Antik Mezopotamya vadisi ve İran'da terası bulunan piramitlere benzeyen tapınak kulesidir. Zigguratları inşa eden uygarlıklar arasında şunlar yer alır: Sümerler; Asurlar; Babiller. Zigguratlar, sadece dini amaçlarla değil, aynı zamanda eğitim, gözlemevi ve depo olarak da kullanılmıştır.

En önemli Sümer tableti olarak birkaç aday öne çıkmaktadır: Gılgamış Destanı: Dünyadaki en eski edebiyat eseri olarak kabul edilir. Sümer Yaratılış Tabletleri: Sümerlerin dünyanın nasıl yaratıldığına dair inançlarını ve ölüm ile yeraltı dünyası hakkındaki düşüncelerini yansıtır. Sümer Kral Listesi: Sümer'in antik krallarını, varsayılan saltanat sürelerini ve krallıklarının yerlerini listeler. Sümer tabletleri genel olarak, bu kadim medeniyetin kültürü, yaşam biçimi, ticari, hukuki ve dini bilgileri hakkında paha biçilmez bir bilgi kaynağı sağlar.

Asur ve Sümerler aynı değildir, ancak aralarında bazı benzerlikler bulunmaktadır. Sümerler, Mezopotamya'da M.Ö. 3000 civarında ortaya çıkan ve ileri bir uygarlık kuran bir halktır. Benzerlikler: Her iki halk da Sümerlerden etkilenmiş ve onların din, yazı gibi kültürel unsurlarını benimsemiştir. Tapınak ve saray gibi yapıları pişmiş kil tuğlalarla inşa etmişlerdir.

Sümer tabletleri, Sümer uygarlığının dili olan Sümerce ile yazılmış kil tabletlerdir ve çeşitli konuları kapsar. Bazı tabletlerin içerikleri: Dini metinler ve mitler. Tarih ve takvim. Ekonomik kayıtlar. Annunaki anlatıları. Sümer tabletleri, Sümer dilinin çözülmesi sayesinde, bu kadim medeniyetin kültürü ve yaşam biçimi hakkında önemli bilgiler sunar.

Çivi yazısı, kil tabletler üzerine resimler veya harf görevi gören sembollerle yazılan tarihteki ilk yazı sistemidir. Özellikleri: Hece sistemine dayanır. Biçimi çiviye benzediği için bu adı almıştır. İlk kez Sümerler tarafından kullanılmıştır. Yaklaşık M.Ö. 3500'lerde icat edilmiştir. Papirüsün bulunmasıyla kullanımı sona ermiştir.

Samuel Noah Kramer'e göre Enki, Sümerlerin kurnaz tanrısıdır. Kramer, Sümerler: Tarihleri, Kültürleri ve Karakterleri, Sümerlerin Kurnaz Tanrısı Enki ve Sümer Mitolojisi gibi eserlerinde Enki'den bahsetmiştir. Enki ile ilgili Kramer'in görüşlerinden bazıları şunlardır: Enki, kudretli sözün tanrısıdır, kurnaz ve yaratıcıdır. Bütün diğer tanrılar kendilerini beladan kurtarmak için kurnaz tanrı Enki'yi çağırırlar. Enki, Atra-hasis'te, tanrıların yüce tanrıların oturma yerleri olan kentleri kurmakta harcamak zorunda kaldıkları emekten yakındıkları zaman bir çözüm önerir. Enki, insanoğlunu vebadan, kıtlıktan ve tufandan kurtarmak için kurnaz ve bilge planlar yapar. Enki hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki kaynaklara başvurulabilir: Sümerlerin Kurnaz Tanrısı Enki (kitap); "SÜMERLERİN KURNAZ TANRISI ENKİ: #SAMUEL NOAH KRAMER" (YouTube videosu).

Samuel Noah Kramer, Sümer ve Sümer dili konusunda önemli çalışmalar yapmış bir Sümerolog ve Asurologdur. Başlıca katkıları: 1930-31 yıllarında Irak'a yaptığı yolculukla Sümer tabletlerinin kazı ve çözme çalışmalarına başlamıştır. 1950'de Pennsylvania Üniversitesi müzesinin tablet koleksiyonlarından sorumlu olmuştur. "Tarih Sümer'de Başlar", "Sümerler: Tarihleri, Kültürleri ve Karakterleri", "Sümer Mitolojisi" gibi önemli eserler yazmıştır. İsrail'deki Bar-Ilan Üniversitesi bünyesinde kurulan "Asuroloji ve Eski Yakın Doğu Enstitüsü"ne adı verilmiştir.

Dünyanın bilinen ilk şiiri, Sümer dilinde, M.Ö. 2030 yılına ait bir toprak tablet üzerine çivi yazısıyla yazılmıştır. Şiirin bir kısmı şu şekildedir: > Damadım, kalbimin sevgilisi. > Güzelliğin büyüktür baldan tatlı. > Aslan, kalbimin kıymetlisi. > Güzelliğin büyüktür baldan tatlı. > Benim değerli okşayışlarım baldan tatlıdır. > Yatak odasında bal doludur. > Güzelliğinle zevklenelim. > Aslan, seni okşayayım. Bu şiir, aynı zamanda bir kadın tarafından yazılan ilk şiir olarak da kabul edilir.

9 yıl süren bir aşk mektubu hikayesi, gerçek bir olay olarak kabul edilmektedir. Bu hikaye, M.Ö. 2300-2500 yılları arasında Mezopotamya'da yaşayan Sümerli rahibe Enlil'in, Kral Su-sin'e yazdığı aşk mektubu ile ilgilidir. Enlil, Kral Su-sin ile evlendiği gün onun için bir şiir yazmış ve bu şiir, sarayda büyük beğeni toplayarak gerçek sevginin sembolü olarak ilan edilmiştir.

Sümerler zigguratları dini, siyasi ve toplumsal amaçlar için kullanmışlardır. Dini merkez: Zigguratlar, şehir tanrısına adanan kutsal alanlardı. Siyasi güç gösterisi: Zigguratlar, kralların ve yönetici rahiplerin gücünü simgelerdi. Toplumsal merkez: Ziggurat çevresinde ticaret, eğitim ve idari işlemler gerçekleşirdi. Ayrıca zigguratlar, gözlem evi, okul ve depo görevi de görmekteydi.

Patesi, İlkçağ'da, Mezopotamya'da, Sümer şehir devletlerini yöneten rahip-krallara verilen addır. Patesi kelimesi aynı zamanda, eski Mezopotamya yasal belgelerinde bir tür kiracı veya kiracıya atıfta bulunmak için kullanılan bir terimdir. Patesi terimi, "ensi" olarak da bilinir.

Çivi yazısı bir alfabe değil, alfabeden farklı bir yazı yazma şeklidir. Çivi yazısı, yaklaşık MÖ 3500'lerde Sümerler tarafından icat edilmiş, hece sistemine dayanan bir yazı sistemidir. Çivi yazısı, Sümerce ve Akadca başta olmak üzere, Hititçe, Elamca, Güney Suriye'de Eblaca, Eski Yakın Doğu'da Hurrice gibi birçok dilde kullanılmıştır.

En eski mektup, yaklaşık MÖ 2100-2016 arasına tarihlenen ve Sümer dilinde çivi yazısıyla yazılmış bir kil tablettir. Bu mektup, Anadolu'da bulunan en eski mektup olarak kabul edilmektedir.

En eski medeniyetler arasında şunlar sayılabilir: Sümerler. Antik Mısır. İndus Vadisi Uygarlığı. Çin Medeniyeti. Hangi medeniyetin en eski olduğu konusunda farklı görüşler olabilir.

Sümer şehir devletlerinin yıkılmasının bazı nedenleri: İstilalar: Akadlılar ve Babilliler gibi komşu halkların istilaları, Sümer şehir devletlerinin çöküşüne yol açtı. İç çatışmalar: Şehir devletleri arasındaki iç çatışmalar ve güç mücadeleleri, birliği zayıflattı. Tarım sisteminin bozulması: Bozulan tarım sistemi ve yetersiz sulama teknikleri gıda kıtlığına neden oldu. Çevresel faktörler: Çevresel bozulma ve değişen ticaret yolları, Sümer şehir devletlerini olumsuz etkiledi. Kralların aymazlığı: Kralların halkı sömürmesi, halkın devlete olan bağlılığını zayıflattı.

Bereketli Hilal'in en büyük uygarlığı olarak Babil İmparatorluğu gösterilebilir. Babil, MÖ 1900-1400'den itibaren Bereketli Hilal ile Avrupa, Mısır, Fenike ve Hindistan arasında ticaretin gelişmesiyle önemli bir merkez haline gelmiş ve yazı, kültür ve dinin bu bölgelere yayılmasında büyük rol oynamıştır. Ayrıca, MÖ 2334-2279 yılları arasında Akad İmparatoru Büyük Sargon'un yönetimi altında Bereketli Hilal'de büyük yapı projeleri, sanat eserleri ve dini edebiyatın gelişimi sağlanmıştır.

Nemrut'un hikayesi kısmen gerçek, kısmen efsanedir. Nemrut, kutsal kitaplarda adı geçen, farklı dinlerde farklı şekillerde anılan bir figürdür. Gerçeklik: Nemrut'un, Babil İmparatorluğu'nun kurucusu olduğu ve saltanatı sırasında Babil, Ninevâ ve Kalah gibi şehirleri inşa ettiği düşünülmektedir. Kur'an'da adı geçmemekle birlikte, bazı ayetlerde bahsedilen mülkü ve hükümdarlığı ile Hz. İbrahim'le tartışması gerçek olaylar olarak kabul edilir. Efsane: Nemrut'un kibre kapılması, kavmine heykel yaptırıp taptırması ve Hz. İbrahim'i ateşe attırması gibi olaylar efsanelere dayanmaktadır. Ayrıca, Nemrut Dağı'ndaki devasa heykellerin yapımı ve amacı hakkında da çeşitli efsaneler bulunmaktadır. Nemrut'un gerçekten yaşamış bir Mezopotamya-Bâbil kralı mı yoksa mitolojik bir kişi mi olduğu tartışma konusudur.

Tekerleğin icadı, Mezopotamya'da yaşayan Sümer uygarlığına atfedilmektedir. Amerikalı arkeolog Speiser'in Gawra'da gerçekleştirdiği kazılarda tekerleğin ilk izlerine rastlanmış ve bu kalıntılar M.Ö. 3000 ile M.Ö. 2500 yıllarına tarihlenmiştir. Ancak, tekerleğin bağımsız olarak Çin'de de M.Ö. 2800'lü yıllarda icat edildiğine dair bulgular mevcuttur. Tekerleğin tam olarak ne için icat edildiği bilinmemekle birlikte, yük taşımacılığı ve çanak-çömlek yapımı gibi amaçlarla kullanıldığı düşünülmektedir.