SinirSistemi

Orta servikal sempatik gangliyon, orta ve alt servikal gangliyon nöronları aracılığıyla boyun, omuz ve üst ekstremitelerdeki kalp ve kan damarlarıyla bağlantılıdır. Ayrıca, orta servikal sempatik gangliyondan çıkan postganglionik nöronlar, sempatik sinirler olarak göğüs boşluğundaki organlara, örneğin kalp ve akciğerlere ulaşır. Bağlantılı olduğu sinirler: Omurilik sinirleri: Bazı postganglionik aksonlar, gri rami iletişimcileri aracılığıyla omurilik sinirleri ile birleşir. Sefalik periarteriyel sinirler: Bazı postganglionik aksonlar, karotis arterler gibi arterlerin etrafını sararak yüze sempatik innervasyon sağlar.

Asetilkolinesteraz (AChE), nörotransmitter asetilkolini (ACh) kolin ve asetata hidrolize eden bir enzimdir. Bu süreç, kolinerjik sinir iletimini düzenler ve şu işlevleri yerine getirir: Sinir iletimini sonlandırma: AChE, ACh'nin sinaptik boşlukta birikmesini önleyerek sinir uyarılarının aşırı uyarılmasını durdurur. Nörit gelişimini düzenleme: Hücre kültürlerinde AChE'nin sinir hücrelerinde akson büyümesini teşvik ettiği gözlemlenmiştir. Tümör baskılama: AChE'nin, sinyal yollarını etkileyerek tümör gelişimini baskılayabileceği düşünülmektedir. Sperm-yumurta etkileşimi: Spermde AChE aktivitesi, hareket ve döllenme yeteneklerini etkileyen düzenlemelerde rol oynar. AChE'nin aşırı ekspresyonu, Alzheimer gibi nörodejeneratif hastalıklarla ilişkilendirilmiştir.

Servikal plexus (C1-C4) aşağıdaki kasları innerve eder: Motor dallar: Ansa cervicalis: İnfrahyoid (strap) kasları (sternothyroid, sternohyoid, omohyoid) innerve eder. Frenik sinir (C3-C5, çoğunlukla C4): Diyafram ve perikardı innerve eder. Kas dalları: Prevertebral, sternokleidomastoid ve levator skapulae kaslarına innervasyon sağlar. Duyusal dallar: Deri dalları: Boyun, üst göğüs, baş ve kulak derisini innerve eder. Özetle, servikal plexus, boyun ve diyafram kaslarının motor innervasyonunu sağlarken, baş, boyun ve göğüs bölgesinin bir kısmına duyusal innervasyon sağlar.

Vücutta kaynama hissinin birkaç olası nedeni vardır: Kemik kırıkları: Kırık kemiklerde, iyileşme sürecinde hücre üretiminin artması ve kas içinde kanama nedeniyle yanma hissi oluşabilir. Dermatolojik problemler: Egzama, sedef hastalığı, alerjik reaksiyonlar veya kuruluk gibi cilt sorunları yanma hissine yol açabilir. Sinir sistemi problemleri: Sinir hasarı, periferik nöropati veya migren gibi durumlar vücutta yanma hissi yapabilir. Hormonal değişiklikler: Menopoz dönemindeki kadınlarda sıcak basmaları ve yanma hissi sıkça görülür. İlaç yan etkileri: Bazı ilaçların, özellikle kemoterapi ve sinir sistemi üzerinde etkili olanların, yan etkisi olarak yanma hissi ortaya çıkabilir. Diyabet: Diyabet, sinir hasarına ve vücutta yanma hissine neden olabilir. Bu tür belirtiler devam ederse, doğru teşhis ve tedavi için bir uzmana başvurulması önerilir.

Beyin tabanında bulunan otonom sistemler, sempatik sinir sistemi ve parasempatik sinir sistemi olarak ikiye ayrılır. Sempatik sinir sistemi, vücudun stres ve tehlike anlarına tepkisini hazırlar. Parasempatik sinir sistemi, vücut istirahat halindeyken devreye girer ve enerji tasarrufu sağlar. Otonom sinir sisteminin başlangıç hücreleri beyin ve medulla spinaliste bulunur. Otonom sinir sistemi, periferik sinir sisteminin bir parçasıdır ve çeşitli organ ve dokularla merkez sinir sistemi arasındaki iletişimi sağlar.

Glutamat reseptörleri dört ana aileye ayrılır: 1. AMPA Reseptörleri: Çabuk uyarma için uzmanlaşmış iyonotropik reseptörlerdir. 2. Kainat Reseptörleri: AMPA reseptörlerine benzer, ancak daha az bulunur. 3. NMDA Reseptörleri: İyonotropik olup, kalsiyum geçirgenliği vardır. 4. Metabotropik Glutamat Reseptörleri: G-protein reseptörleridir, ikinci haberci sistemleri aracılığıyla etki gösterir. Bu reseptörler, glutamatın sinir hücreleri arasında iletişim kurmasını ve çeşitli sinirsel süreçleri etkilemesini sağlar.

Merkezi sinir sistemi (MSS) ve periferik sinir sistemi (PSS) arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Konum: - MSS: Beyin ve omurilikten oluşur. - PSS: Merkezi sinir sisteminin dışında, vücudun diğer kısımlarında bulunan sinirlerden oluşur. 2. İşlev: - MSS: Vücudun denetim ve yönetimini sağlar, düşünme, öğrenme, hafıza gibi karmaşık işlevleri düzenler. - PSS: Merkezi sinir sistemi ile organlar arasındaki iletişimi sağlar, duyuları beyne taşır ve kaslara hareket sinyalleri gönderir. 3. Bileşenler: - MSS: Beyin, beyincik, beyin sapı ve omurilikten oluşur. - PSS: Kranyal sinirler, spinal sinirler ve sinir düğümlerini içerir. 4. Kontrol: - MSS: İstemli hareketleri başlatır ve omurilik reflekslerini kontrol eder. - PSS: Otonom (istemsiz) ve somatik (istemli) hareketleri kontrol eder.

Hayır, nöro ve nöroşirurji aynı değildir. Nöro, sinir sistemi anlamına gelir ve nöroloji, nöroradyoloji gibi alanları kapsar. Nöroşirurji ise beyin, sinir ve omurilik cerrahisi kökenli hastalıkların cerrahi tedavisiyle ilgilenen tıp dalıdır. Nöroloji, cerrahi olmayan girişimsel yöntemlerle tedavi sağlarken, nöroşirurji tedavi için cerrahi yöntemlere başvurur.

Özelleşmiş sinir hücreleri (nöronlar) şunlardır: Duyusal nöronlar (getirici = afferent). Motor nöronlar (götürücü = efferent). Ara nöronlar (internöronlar). Ayrıca, sinir hücreleri aksonların ve dendritlerin somadan çıkışlarına göre de sınıflandırılabilir. Multipolar nöronlar. Bipolar nöronlar. Unipolar nöronlar.

Spinal ve kord terimleri genellikle omurilik anlamında kullanılır ve aralarında fark yoktur. Spinal kord, beyin ile vücudun diğer kısımları arasında duyum ve hareket için gerekli olan mesajları transfer eden sinir demetini ifade eder. Spinal kelimesi, omurilikle ilgili veya onu etkileyen durumları tanımlamak için de kullanılabilir. Bu nedenle, spinal ve kord terimleri eş anlamlıdır ve aynı yapıyı ifade eder.

GVA (genel visseral afferent) lifleri, iç organlardan aldıkları duyuları merkezi sinir sistemine ileten liflerdir. GVA lifleri şu duyuları taşır: ağrı; basınç; açlık; susuzluk; bulantı; tiksinme; kan basıncı. GVA lifleri, spinal sinirlerde ve VII, IX ve X. kafa çiftinde bulunur.

Fasiyal sinir, hem motor hem de duyusal liflere sahiptir ve aşağıdaki işlevleri yerine getirir: Motor lifler: Yüzün mimik kaslarını kontrol eder. Duyusal lifler: Tat duyusu: Dilin ön üçte ikisinden tat duyusunu iletir. Genel duyu: Dış kulak yolunun arka duvarı ve timpan zarından ağrı, ısı ve dokunma duyularını taşır. Parasempatik lifler: Lakrimal, burun ve damak bezlerini innerve eder. Ayrıca, fasiyal sinir, submandibüler ve sublingual tükürük bezlerinin salgılanmasını da kontrol eder.

Motor nöron ve motor ünite arasındaki fark şu şekilde açıklanabilir: Motor nöron. Motor ünite. Bir motor nöron, birden fazla kas lifini innerve edebilir, ancak sadece bir motor nöron tek bir kas lifini innerve eder.

G-protein bağlı reseptör (GPCR), hücre dışı sinyalleri hücre içi yanıtlara dönüştüren, yedi adet transmembranal segmentten oluşan bir integral proteindir. Ökaryotik organizmalardaki en büyük reseptör ailesi olan GPCR’lar, memeli genomunda en çok bulunan membran proteini ailesidir. GPCR’ların bazı özellikleri şunlardır: Hücre zarından geçiş. Ligand çeşitliliği. Fizyolojik işlevler. İlaç hedeflemesi. GPCR’lara örnek olarak gözde bulunan ışık reseptörü rodopsin, koku reseptörleri, hormon reseptörlerinin çoğu (glukagon, kalsitonin, paratiroid hormon) ve santral sinir sistemindeki birçok reseptör (serotonin, dopamin) verilebilir.

Prof. Dr. Mehmet Tokmak, beyin ve sinir cerrahisi (nöroşirürji) alanında uzman olup, aşağıdaki ameliyatları gerçekleştirmektedir: Beyin tümörü ameliyatları; Beyin damar hastalıkları ameliyatları; Bel fıtığı ameliyatları; Boyun fıtığı ameliyatları; Omurilik tümörü ameliyatları; Hidrosefali ameliyatları; Periferik damar hastalığı ameliyatları; Skolyoz ameliyatları. Prof. Dr. Mehmet Tokmak, şu anda Kocaeli Medical Park Hastanesi'nde görev yapmaktadır.

Periferik sinir sisteminin (PNS) bazı görevleri: Duyusal bilgilerin iletilmesi. Motor fonksiyonların kontrolü. İstemsiz süreçlerin düzenlenmesi. İnflamasyonun kontrol edilmesi. Vücudu acil durumlara hazırlama. PNS, somatik ve otonom sinir sistemlerine ayrılır.

Uyarım kelimesi, TDK'ye göre iki farklı anlama sahiptir: 1. Bir uyaran karşısında organizmanın gösterdiği tepki, tembih. 2. Bir uyarma sebebiyle herhangi bir kas veya salgı bezinde olan açık veya gizli değişme. Ayrıca, felsefe, psikoloji, sosyoloji ve mantık terimi olarak iç ve dış çevreden gelen, duyu organları tarafından alınabilecek şiddette olan uyarıcıların organizmayı etkilemesi anlamına da gelir.

Ligamentum denticulatum, yani dentiküler ligament, omurilik pia materinin üçgen şeklinde yanal çıkıntılarıdır. Bu ligamentler, omuriliği her iki tarafta da dura mater'e sabitleyerek stabilite sağlar. Dentiküler ligamentlerin adı, Latince "denticulatus" kelimesinden gelir ve bu kelime "küçük diş" anlamına gelen "denticulus" kelimesinden türetilmiştir.

El bileği sinir sıkışmasında sıkışan sinir, median sinirdir. Median sinir, el bileğindeki karpal tünel adı verilen anatomik yapıda sıkışır.

İnsan, şu şekilde koku alır: 1. Koku moleküllerinin burna ulaşması. 2. Koku alanında çözünme. 3. Koku reseptör hücresi ile etkileşim. 4. Elektriksel sinyal oluşumu. 5. Beyne iletim. 6. Kokunun tanımlanması.