SinirSistemi

Evet, "otonomik" ve "otonom" sinir sistemleri aynı şeyi ifade eder. Otonom sinir sistemi, periferik sinir sisteminin istemsiz hareketleri ve organ fonksiyonlarının kontrolünü gerçekleştiren bölümüdür.

Medulla spinalis, yani omurilik, merkezi sinir sisteminin en önemli bileşenlerinden biridir. Görevleri: - Beyin ile vücut arasında bilgi alışverişini sağlamak. - Refleks hareketlerini düzenlemek. Yapısı: - İç yapısı gri ve beyaz madde olarak iki ana bileşenden oluşur. - Omuriliğin bölümleri, servikal, torakal, lomber, sakral ve koksigeal olarak beş ana bölgeye ayrılır. Korunması: - Omurilik, omurga ve onu çevreleyen üç zar (dura mater, arachnoid mater ve pia mater) tarafından korunur.

NTS (Nonstres Test), genellikle sinir sistemi ve kas-iskelet sistemi ile ilgili rahatsızlıkların bir sonucu olarak ortaya çıkan ağrıları değerlendirmek için kullanılır. NTS ile belli olan hastalıklar arasında şunlar yer alabilir: - Diyabetik nöropati: Uzun süreli yüksek kan şekeri seviyelerinin neden olduğu sinir hasarı. - Romatoid artrit veya lupus: Bağ dokusu hastalıkları, sinirlerde iltihaplanmaya yol açabilir. - Viral veya bakteriyel enfeksiyonlar: Sinir sistemini etkileyerek NTS ağrısına neden olabilir. - Travma: Yaralanmalar veya kazalar, sinir sistemini etkileyerek NTS sancısına yol açabilir. Ayrıca, gebeliğin takibi sırasında bebeğin kalp atış hızını ve harekete tepkisini değerlendirmek için de NST yapılır.

Nöronun üç temel görevi şunlardır: 1. Bilgi Alımı: Çevreden gelen uyarıları almak ve bu uyarıları değerlendirmek. 2. İletim: Değerlendirilen bilgileri hücre gövdesinden diğer nöronlara veya tepki organlarına iletmek. 3. Cevap Oluşturma: Oluşan cevapları kas ve bezlere ileterek gerekli tepkileri sağlamak.

Nöron, sinir sisteminin temel fonksiyonel birimidir ve elektriksel veya kimyasal sinyallerle bilgi işleyebilen elektriksel olarak uyarılabilen bir hücredir.

Sinir sistemini oluşturan yapılar şunlardır: 1. Merkezi Sinir Sistemi: Beyin, beyincik, omurilik ve omurilik soğanından oluşur. 2. Çevresel Sinir Sistemi: Vücudun her yerine dağılan sinir hücrelerinden oluşur ve merkezi sinir sistemi ile organlar arasındaki iletişimi sağlar. Diğer önemli yapılar: - Nöronlar: Sinir sisteminin temel yapı taşlarıdır, uyarı alıp iletirler. - Glia Hücreleri: Nöronlara destek olur, besin sağlar ve koruyucu kılıflar oluştururlar.

Vagus siniri, kraniyal sinirlerin en büyüğü olarak kabul edilir.

Üç çeşit nöron şunlardır: 1. Duyu Nöronu (Getirici Nöron): Vücudun doku ve organlarındaki reseptörlerden aldıkları elektriksel sinyalleri merkezi sinir sistemine (beyin ve omurilik) ulaştıran nöronlardır. 2. Motor Nöron (Götürücü Nöron): Merkezi sinir sisteminden aldığı uyartıyı kas, bez veya diğer sinir hücreleri gibi efektörlere doğru taşıyan nöronlardır. 3. Ara Nöron (Bağlayıcı Nöron): Beyin, omurilik gibi sinir sisteminde bulunurlar ve duyu sinirleri ile motor sinirleri arasında bağlantı kurarlar.

Otonom sistem üç ana kategoriye ayrılır: sempatik, parasempatik ve enterik sistem.

Sinapsın görevi, sinir hücrelerinin (nöronların) birbirleriyle veya kas ya da salgı bezleri gibi nöron olmayan hücrelerle mesaj iletmesini sağlamaktır. Bu sayede: merkezi sinir sistemindeki nöronlar birbirleriyle bağlantı kurarak bir sinir ağı oluştururlar; sinir sistemi, vücudun diğer organlarıyla iletişim kurar; algılama ve düşünme gibi zihinsel işlevler gerçekleştirilir.

Refleks mekanizması şu şekilde çalışır: 1. Uyarıcı Algılama: Refleks süreci, vücut tarafından algılanan bir uyarıcı ile başlar. 2. İmpuls İletimi: İmpulslar, sinir lifleri boyunca merkezi sinir sistemine, genellikle omuriliğe iletilir. 3. Bilgi İşleme: Omurilik veya beyin sapı, bu bilgiyi işler ve gerekli tepkiyi oluşturur. 4. Hareket veya Tepki: Merkezi sinir sistemi tarafından oluşturulan impuls, hedef organ veya kas gruplarına iletilir ve bir hareket veya tepki oluşturulur. Bu süreç, bilinçli düşünce gerektirmeden, hızlı ve otomatik olarak gerçekleşir.

GABA (gamma-aminobutyric acid), vücutta doğal olarak üretilen bir amino asit ve nörotransmitterdir. Temel işlevleri şunlardır: 1. Sinir aktivitesini baskılamak: Sinir hücrelerinin aşırı uyarılmasını önleyerek beyindeki sinyal iletimini düzenler. 2. Sakinleştirici etki: Merkezi sinir sistemini sakinleştirerek kaygı, stres ve korkuyu azaltabilir. 3. Uyku kalitesini artırmak: Uyku sorunlarına karşı yatıştırıcı bir etki gösterebilir. 4. Kan basıncını düşürmek: Bazı küçük çalışmalarda kan basıncını düşürdüğü gözlemlenmiştir. GABA takviyeleri, bu faydalardan yararlanmak için kullanılabilir, ancak etkililiği ve güvenliği konusunda daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir. Yan etkiler arasında ise mide rahatsızlığı, baş ağrısı, uyuşukluk ve kas güçsüzlüğü bulunabilir. Takviye kullanmadan önce bir sağlık uzmanına danışmak önemlidir.

Kranial sinirler, beyinden doğrudan çıkan ve baş ve boyun bölgesine yayılan 12 çift sinirdir. Bu sinirlerin işlevleri şunlardır: 1. Koku Alma Siniri (CN I): Koku algısını sağlar. 2. Optik Sinir (CN II): Görme fonksiyonunu kontrol eder. 3. Okülomotor Sinir (CN III): Göz hareketlerini, göz kapağı yükselmesini ve gözbebeği daralmasını düzenler. 4. Troklear Sinir (CN IV): Sadece tek bir kası innerve eden kranial sinirdir. 5. Trigeminal Sinir (CN V): Yüzün duyusunu sağlar ve çiğneme hareketlerini kontrol eder. 6. Abducens Siniri (CN VI): Gözün dışa hareketini sağlayan kası innerve eder. 7. Fasial Sinir (CN VII): Yüz ifadelerini ve dilin ön kısmındaki tat duyusunu kontrol eder. 8. Vestibulokoklear Sinir (CN VIII): İşitme ve dengeyi sağlar. 9. Glossofaringeal Sinir (CN IX): Dilin arka kısmından tat bilgisi ve yutma hareketlerini kontrol eder. 10. Vagus Siniri (CN X): Kalp, akciğerler ve sindirim sisteminin fonksiyonlarını düzenler. 11. Aksesuar Sinir (CN XI): Baş ve omuz hareketlerini kontrol eden kasları innerve eder. 12. Hipoglossal Sinir (CN XII): Dil kaslarını kontrol eder.

Vücutta pislik hissi, çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir ve bu nedenler genellikle sinir sistemi, cilt ve dolaşım problemleriyle ilişkilidir. İşte bazı olası sebepler: 1. Sinir Hasarları: Diyabet, alkol bağımlılığı ve vitamin eksiklikleri gibi durumlar sinir hasarına yol açarak vücutta batma ve pislik hissine neden olabilir. 2. Dolaşım Problemleri: Kan akışındaki bozukluklar, özellikle periferik arter hastalığı, vücutta batma hissine yol açabilir. 3. Alerjik Reaksiyonlar: Gıda, ilaç veya cilt bakım ürünlerine karşı alerjik reaksiyonlar kaşıntıya ve dolayısıyla pislik hissine sebep olabilir. 4. Cilt Hastalıkları: Egzama, sedef hastalığı ve kurdeşen gibi cilt hastalıkları yaygın kaşıntı nedenleridir. 5. Psikolojik Durumlar: Anksiyete ve stres gibi psikolojik durumlar da bedensel hissiyatları etkileyebilir. Bu tür belirtiler kalıcı veya şiddetli olduğunda, bir sağlık profesyoneline başvurulması önemlidir.

EMG (Elektromiyografi) testi ile aşağıdaki rahatsızlıkların teşhisi konulabilir: 1. Periferik nöropati ve sinir sıkışma sendromları. 2. Servikal radikülopati veya siyatik gibi omurgadan çıkan sinir köklerini etkileyen sorunlar. 3. Kas distrofisi, polimiyozit ve dermatomiyozit gibi kas bozuklukları. 4. Amyotrofik lateral skleroz (ALS) veya polio sonrası sendromu gibi beyindeki ve omurilikteki motor nöronları etkileyen durumlar. 5. Myastenia gravis gibi sinirleri ve kasları arasındaki bağlantıyı etkileyen sorunlar. EMG testi, ayrıca ameliyat sonrası sinirlerin ve kasların iyileşme sürecini izlemek için de kullanılır. Not: Her tıbbi durumda olduğu gibi, uzman hekim EMG sonuçlarına ek olarak başka testler de yapabilir.

Periferik ve santral sinir sistemi arasındaki fark, yapı ve görev farklılıklarına dayanır. Santral sinir sistemi (SSS), beyin, beyincik, beyin sapı ve omurilikten oluşur. Periferik sinir sistemi (PSS) ise beynin ve omuriliğin dışında yer alır ve kranial ve spinal sinirlerden oluşur.

Nöroloji, sinir sistemi fizyolojisi ve hastalıklarıyla ilgilenen tıbbi bilim dalıdır. Nörolojinin baktığı başlıca hastalıklar ve durumlar şunlardır: Beyin ve omurilik hastalıkları. Epilepsi (Sara hastalığı). Parkinson ve hareket bozuklukları. Uyku bozuklukları. Kas hastalıkları ve nöropatik ağrılar. Nöroloji, ayrıca tanı ve tedavi süreçlerinde bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans görüntüleme, elektroensefalografi (EEG) ve elektromiyografi (EMG) gibi testleri de kullanır.

Omurilik ve omur arasındaki farklar şunlardır: 1. Omurilik: Beyinden başlayarak kuyruk sokumuna kadar uzanan, boz madde ve ak maddeden oluşan sinirsel dokuya verilen addır. 2. Omur: Omurilik sisteminin bir parçasıdır ve bu sistemdeki kemiklere verilen addır.

Medulla spinalis'in (omurilik) görevleri şunlardır: 1. İletişim: Beyin ile vücut arasında bilgi alışverişini sağlar. 2. Refleks Yanıtları: Hızlı ve otomatik tepkileri düzenler, refleks hareketlerini kontrol eder. 3. Motor Kontrol: Kasların hareketlerini kontrol eden motor sinirleri içerir, istemli ve istemsiz hareketlerin gerçekleştirilmesine olanak tanır. 4. Duyusal İşlemleme: Duyusal bilgilerin işlenmesinde rol oynar, bu bilgiler beyne iletilmeden önce medulla spinalis'te bazı işlemlerden geçer. 5. Otonom Fonksiyonlar: İç organların ve bezlerin otomatik işlevlerini düzenler.

B12 eksikliği durumunda, aşağıdaki sağlık sorunlarının iyileştirilmesi için fayda sağlayabilir: 1. Anemi: B12 vitamini, kırmızı kan hücrelerinin üretimini destekleyerek anemiyi önler. 2. Sinir Sistemi Sağlığı: Sinir hücrelerinin sağlıklı çalışmasını sağlar, miyelin kılıfının sentezinde rol alır ve sinir hasarını önler. 3. Hafıza ve Bilişsel Fonksiyonlar: Unutkanlık, konsantrasyon bozukluğu ve hafıza sorunlarını azaltır. 4. Enerji Metabolizması: Karbonhidratların enerjiye çevrilmesini sağlayarak enerji seviyesini artırır. 5. Cilt, Saç ve Tırnak Sağlığı: Hücre yenilenmesini destekleyerek sağlıklı saç, cilt ve tırnak büyümesini teşvik eder. B12 eksikliği teşhisi ve tedavisi için bir doktora başvurulması önerilir.