Omurilik

MOK tıpta iki farklı anlamda kullanılabilir: 1. mOk- For Doctors Uygulaması: Bu, doktorlar için sağlık hizmetlerini dijitalleştiren bir mobil uygulamadır. 2. Metastatik Omurilik Kompresyonu (MOK): Omurilik kemiklerine yayılmış kanserli hastalarda görülen acil bir durumdur.

C7 omurilik yaralanması, omuriliğin yedinci servikal vertebrada hasar görmesi durumudur. Belirtileri arasında: - Ellerde ve kollarda kısmi hareket kabiliyeti; - Triceps, bilek fleksörleri ve parmak ekstansörlerinin kontrolünün azalması; - Solunum, konuşma ve çiğneme fonksiyonlarının kısmen korunması; - Gövde veya postüral kontrolün bir kısmının kaybı. Tedavi süreci, multidisipliner bir yaklaşımla yürütülür ve şunları içerebilir: - Acil müdahale: Omurganın stabil tutulması. - Cerrahi müdahale: Sinir sıkışmasını önlemek ve omurga stabilizasyonunu sağlamak için. - Rehabilitasyon: Kas güçsüzlüğünü azaltmak, günlük yaşam aktivitelerini yeniden kazandırmak için. Omurilik yaralanmaları ciddi sağlık sorunları yaratabileceğinden, tedavi için bir uzmana başvurmak önemlidir.

Baklofen, iskelet kası gevşetici olarak kullanılan bir ilaçtır. Temel kullanım alanları: Multipl skleroz veya omurilik yaralanması gibi durumlarda ortaya çıkan kas spastisitesini (kas sertliği ve kasılması) tedavi etmek. Kas ağrısını hafifletmek ve kas hareketini iyileştirmek. Ayrıca, hayatının sonuna yaklaşan kişilerde hıçkırık ve kas spazmları için de kullanılabilir. Baklofen kullanmadan önce bir doktora danışılmalıdır, çünkü bu ilaç bazı yan etkilere neden olabilir ve aniden kesilmesi durumunda ciddi reaksiyonlar ortaya çıkabilir.

Medulla omurilik soğanı ve medulla spinalis (omurilik) arasındaki farklar şunlardır: 1. Konum ve Yapı: - Medulla omurilik soğanı, beynin alt kısmında, omuriliğin üst kısmında yer alan, medulla oblongata olarak da bilinen bir yapıdır. - Medulla spinalis (omurilik), vertebral kolon içinde uzanan, beynin alt kısmından başlayarak bel bölgesine kadar devam eden uzun, silindirik bir yapıdır. 2. Fonksiyonlar: - Medulla omurilik soğanı, solunum, dolaşım, sindirim gibi yaşamsal ve homeostatik işlevleri düzenler. - Medulla spinalis, merkezi sinir sisteminden gelen sinyalleri vücut organlarına iletir ve vücut organlarından gelen geri bildirimleri beyne taşır, ayrıca refleks hareketlerin gerçekleşmesini sağlar. 3. Çaprazlama: - Medulla spinalis içindeki duyu sinirleri omurilik içinde çapraz yapar. - Medulla spinalis soğanında ise beyinden çıkan motor sinirler çapraz yapar.

C5 seviyesi, omurilik anatomisinde boyun bölgesindeki beşinci servikal omurları ifade eder ve bu seviye, üst ekstremitelerin (kollar) hareketi ve hissetmesi için kritik öneme sahiptir. Bu nedenle, C5 seviyesinin iyi olup olmadığı, kişinin motor ve duysal işlevlerinin normal olup olmamasına bağlıdır. Eğer bu seviyede bir yaralanma veya bozukluk varsa, omuz ve kol hareketlerinde sorunlar yaşanabilir.

Dekompresif cerrahi, sinir kökleri veya omurilik üzerindeki baskıyı azaltmak amacıyla yapılan bir cerrahi müdahaledir. Bu cerrahi işlem, genellikle aşağıdaki durumlarda uygulanır: - kemik çıkıntıları; - stenoz veya daralma; - şişkinlik veya çökmüş diskler; - kalınlaşmış eklemler ve gevşek bağlar. Dekompresif cerrahi, genel anestezi altında, uzman bir cerrah ve anestezi ekibi tarafından gerçekleştirilir.

Medulla spinalis (omurilik), vertebral kolonun içinde yer alır.

Medulla spinalis, yani omurilik, merkezi sinir sisteminin en önemli bileşenlerinden biridir. Görevleri: - Beyin ile vücut arasında bilgi alışverişini sağlamak; - Refleks hareketlerini düzenlemek. Yapısı: - İç yapısı gri ve beyaz madde olarak iki ana bileşenden oluşur: - Gri madde: Nöronların hücre gövdelerinin bulunduğu bölgedir. - Beyaz madde: Miyelinli aksonların bulunduğu bölgedir ve omuriliğin dış kısmında yer alır. Bölümleri: - Servikal, torakal, lomber, sakral ve koksigeal olmak üzere beş ana bölüme ayrılır.

Miyelografi, tıpta omurilik ve sinir köklerini değerlendirmek için yapılan bir görüntüleme muayenesidir. Bu işlem, subaraknoid boşluğa (omurilik etrafındaki boşluk) kontrast madde enjekte edildikten sonra yapılan bir radyografi ile gerçekleştirilir. Miyelografinin bazı kullanım alanları: - Omurilik, spinal kanal ve sinir köklerindeki tümörlerin tespiti. - Omurilik enfeksiyonu ve iltihaplanmalarının teşhisi. - Spinal stenoz (omurilik kanalının daralması) gibi durumların görüntülenmesi. Hazırlık aşamaları arasında doktorun talimatlarına göre ilaç kullanımı, sıvı alımı ve belirli gıdaların tüketiminden kaçınma yer alır.

Conus Medullaris Sendromu (CMS), omuriliğin L1-L2 vertebral seviyeleri yakınında bulunan konus medullaris adı verilen terminal kısmının hasar görmesi veya sıkışması sonucu ortaya çıkan bir nörolojik durumdur. Belirtileri genellikle duyusal, motor ve otonom bozukluklar şeklinde görülür: - Sensory belirtiler: Özellikle kalça, genital bölge ve iç uyluklarda olmak üzere alt ekstremitelerde karıncalanma, uyuşma veya his kaybı. - Motor belirtiler: Alt ekstremitelerde kas zayıflığı, yürüme ve ayakta durma güçlüğü. - Otonom belirtiler: İdrar retansiyonu veya inkontinansı, kabızlık veya dışkı inkontinansı, cinsel işlev bozukluğu. Nedenleri arasında omurilik yaralanmaları, tümörler, enfeksiyonlar, vasküler bozukluklar ve dejeneratif hastalıklar bulunur. Teşhisi için tıbbi öykü değerlendirmesi, fizik muayene ve MRI gibi görüntüleme çalışmaları yapılır. Tedavisi, altta yatan patolojiye bağlı olarak değişir ve ilaç tedavisi, cerrahi müdahale ve rehabilitasyonu içerebilir.

Otonomik hiperrefleksi, genellikle omurilik yaralanmaları nedeniyle ortaya çıkar ve özellikle altıncı torasik vertebra (T6) ve üzerinde görülür. Diğer nedenler arasında: - Multipl skleroz, Guillain-Barre sendromu ve bazı kafa veya beyin yaralanmaları bulunur. - İlaç veya uyuşturucu kullanımı da bu duruma yol açabilir. Tetikleyiciler ise genellikle sinir sinyallerini artıran herhangi bir şey olabilir, örneğin: - Şişmiş mesane veya tıkalı kateter. - İdrar retansiyonu, idrar yolu enfeksiyonu veya mesane taşları. - Kabızlık, bağırsak gömüklük ve hemoroid. - Cilt tahrişleri, basınç yaraları ve sıkı kıyafetler. Otonomik hiperrefleksi, tıbbi bir acil durum olarak kabul edilir ve hayati tehlike oluşturabilir.

L1 vertebra düzeyinde, spinal kord (omurilik) conus medullaris olarak sonlanır.

Kord ve kauda terimleri farklı bağlamlarda kullanılır: 1. Kord terimi, genellikle göbek kordonu anlamına gelir ve doğumdan sonra bebeğin plasentasından toplanan kanı ifade eder. 2. Kauda terimi ise, omurilik ile ilgili bir yapıya atıfta bulunur. Omuriliğin alt ucundaki sinir demetine "kauda equina" denir ve bu yapı, latince "at kuyruğu" anlamına gelir.

Spinal hastalıklar, omuriliği etkileyen çeşitli sağlık sorunlarını kapsar. Bu hastalıklar arasında şunlar bulunur: Omurilik yaralanmaları: Kazalar, düşmeler, spor yaralanmaları veya travmatik olaylar sonucu oluşur. Omurilik tümörleri: İyi huylu veya kötü huylu tümörlerin omurilikte gelişmesi durumudur. Omurilik enfeksiyonları: Bakteriyel veya viral enfeksiyonlar sonucu ortaya çıkar. Omurilik kompresyonu: Omurilik üzerinde basınç oluşturan durumlar (tümörler, kistler veya omurga deformiteleri) sonucu oluşur. Dejeneratif omurilik hastalıkları: Yaşlanma, omurga eğriliği ve dejeneratif disk hastalığı gibi nedenlerle ortaya çıkar. Tedavi yöntemleri, hastalığın türüne ve şiddetine göre değişir ve ilaç tedavisi, fizik tedavi, rehabilitasyon veya cerrahi müdahaleyi içerebilir.

Conus medullaris, omuriliğin koni şeklindeki uç kısmıdır ve genellikle birinci veya ikinci bel omurları civarında bulunur.

Spinal kord tümörü, omurilik içinde veya çevresinde gelişen anormal hücre büyümesidir. Bu tümörler iyi huylu (benign) veya kötü huylu (malign) olabilir. Belirtileri arasında: - sırt veya boyun ağrısı; - kollara veya bacaklara yayılan ağrı; - uyuşma ve karıncalanma; - kaslarda güçsüzlük; - idrar veya dışkılama kontrolü kaybı yer alır. Teşhis için manyetik rezonans görüntüleme (MRI), bilgisayarlı tomografi (BT) taraması ve biyopsi gibi yöntemler kullanılır. Tedavi seçenekleri, tümörün tipine, boyutuna, yerine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak cerrahi, radyoterapi ve kemoterapi gibi yöntemleri içerebilir.

Tekal kese basısı ifadesi, tıbbi bir terim olup, tek taraflı testis şişliğini ifade eder. Ayrıca, omurilik çevresindeki koruyucu zar olan tekal kesenin sıkışması anlamında da kullanılabilir.

Omurilik pili (spinal kord stimülatörü), omuriliğe yerleştirilen bir cihaz aracılığıyla sinir sistemine düzenli elektrik uyarıları göndererek çalışır. Omurilik pilinin çalışma prensibi: Beyinden omuriliğe sinyal iletimi: Omurilikteki sinir köklerine düşük şiddetli elektrik akımları göndererek, beyinden gelen sinyallerin omuriliğe ulaşmasını sağlar. Kasların harekete geçirilmesi: Omurilik altındaki kasların dışarıdan uyarılarak harekete geçirilmesini sağlar. Senkronizasyon: Kaslar ve sinirlerin yeniden senkronize çalışmaya teşvik edilmesini sağlar. Omurilik pilinin temel parçaları: Elektrotlar: Omuriliğin üzerine yerleştirilir. Pil (jeneratör): Cilt altına yerleştirilir ve elektrotlara sinyaller gönderir. Kontrol cihazı: Uyarı şiddeti ve süresi ayarlanabilir. Omurilik pili, genellikle minimal invaziv cerrahi yöntemlerle yerleştirilir.

Siringo ve hidromiyeli terimleri, omurilikteki anormal sıvı birikimiyle ilgili durumları ifade eder. - Siringomiyeli, omurilikte sıvı dolu kistlerin (siringe) oluşması ve bu kistlerin omurilik kanalının genişlemesiyle (hidromiyeli) birleşmesi durumudur. - Hidromiyeli ise omurilikteki kanalın anormal genişlemesi olarak tanımlanır. Bu durumlar genellikle ileri yaşlarda görülür, ancak nadir durumlarda doğuştan da olabilir.

Omuriliğin anatomisi şu şekilde özetlenebilir: 1. Yapısı: Omurilik, omurga içinde bulunan ve yaklaşık 42-45 cm uzunluğunda, silindirik bir yapıdır. 2. Bölümleri: Beş ana bölümden oluşur: - Servikal (boyun): 8 adet omurilik segmentinden oluşur. - Torasik (göğüs): 12 omurilik segmenti içerir. - Lumbar (bel): 5 adet omurilik segmenti içerir. - Sakral (kuyruk sokumu): 5 omurilik segmentine sahiptir. - Koksigeal (kuyruk): 1 adet segmentten oluşur. 3. Dış Yapısı: Omurilik, üç temel zarla korunmaktadır: dura mater, arachnoid mater ve pia mater. 4. İç Yapısı: Omurilik, beyaz ve gri madde olarak iki ana bileşenden oluşur: - Beyaz Madde: Sinir liflerinin yoğun olduğu bölgedir ve omuriliğin dış kısmını oluşturur. - Gri Madde: Sinir hücrelerinin (nöronlar) yoğun olduğu bölgedir ve omuriliğin iç kısmında "H" şeklinde bir yapı oluşturur. 5. İşlevleri: Beyin ile vücut arasında sinyal iletimini sağlar, refleks tepkilerini yönetir, motor kontrol ve duyusal bilgi işleme gibi önemli işlevleri yerine getirir.