SinirSistemi

Küpün sinir sistemi yoktur. Sinir sistemi, canlıların içsel ve dışsal çevrelerini algılamalarını, bilgi işlemelerini ve vücut aktivitelerini düzenlemelerini sağlayan bir organ sistemidir. Küpler, geometrik şekillerdir ve böyle bir sisteme sahip değillerdir. Sinir sistemi, iki ana bölümden oluşur: 1. Merkezî sinir sistemi: Beyin ve omurilikten oluşur. 2. Çevresel sinir sistemi: Merkezî sinir sistemini vücudun diğer kısımlarıyla bağlayan sinirlerden oluşur.

Uzun süreli hıçkırık, altta yatan bir hastalığın belirtisi olabilir. Özellikle 48 saatten uzun süren veya sık tekrarlayan hıçkırıklar dikkate alınmalıdır. Uzun süreli hıçkırığa neden olabilecek bazı hastalıklar: Reflü. Diyaframı etkileyen tümörler veya kistler. Beyin tümörleri veya inme (felç). Metabolik bozukluklar (örneğin, diyabet veya böbrek yetmezliği). Merkezi sinir sistemi bozuklukları (örneğin, menenjit). Uzun süreli hıçkırık durumunda bir uzmana danışılması önerilir.

Beyin, kalbi otonom sinir sistemi aracılığıyla kontrol eder. Beyin tarafından kontrol edilen kalbin bazı işlevleri: Kalp atış hızı ve nefes alma ritmi. Kan basıncı. Ayrıca, hipotalamus, otonomik projeksiyonlar aracılığıyla kan basıncı, kalp hızı ve vücut ısısı gibi homeostatik mekanizmaları düzenler.

Gri ve beyaz madde arasındaki temel farklar şunlardır: Gri madde, beynin düşünme, analiz etme ve karar verme gibi yüksek bilişsel fonksiyonlarını kontrol eden bölgelerinin ana yapısını oluşturur. Beyaz madde, farklı beyin bölgeleri arasındaki iletişimi sağlayan sinir liflerinden oluşur. Gri ve beyaz maddenin işlevleri şu şekilde özetlenebilir: Gri maddenin işlevleri: Duyusal algı ve motor fonksiyonların düzenlenmesini sağlar. Talamus, uyku ve uyanıklık durumlarını kontrol eder. Beyaz maddenin işlevleri: Beynin farklı alanlarını birbirine bağlayan yollar oluşturur. Bilgi iletimini hızlandırır. Kadın ve erkek beyinlerindeki gri ve beyaz madde dağılımları da farklılık gösterir: Kadınlarda gri madde daha baskındır. Erkeklerde ise beyaz madde yoğunluğu daha fazladır.

Sığırlarda n. fibular paralizisi, n. fibularis veya n. peroneus olarak da bilinen sinirin felci anlamına gelir. Belirtileri: Tarsus ekleminde aşırı açılma ve gerilme. Yürüyüş sırasında ayağın ön yüzünün yerde sürüklenmesi. Phalanxlarda arkaya doğru aşırı bükülme. Tedavi: Erken dönemlerde medikal sağaltım uygulanabilir ve genellikle olumlu sonuçlar alınır. Konservatif tedavi, ilaç kullanımı, fizik tedavi ve bacak desteği sağlayan atelleri içerebilir. İleri vakalarda veya medikal tedaviye yanıt alınamadığında cerrahi müdahale gerekebilir.

Endokrin sistem ve sinir sistemi arasındaki temel farklar şunlardır: Mesajların İletimi: Sinir sisteminde mesajlar elektriksel ve kimyasal (aksiyon potansiyelleri) olarak iletilir. Endokrin sistemde ise mesajlar kimyasal (hormonlar) olarak iletilir. Hız ve Etki Süresi: Sinir sistemi hızlı ve kısa etkili tepkiler verir. Endokrin sistem ise yavaş ama uzun süreli etkiler gösterir. Kontrol Mekanizması: Sinir sistemi kontrolü nörolojiktir. Endokrin sistem kontrolü ise kimyasal ve feedback (geri bildirim) mekanizmalarıyla sağlanır. Bileşenler: Sinir sistemi, nöronlar ve merkezi sinir sisteminden (beyin, beyincik, omurilik soğanı, omurilik) oluşur. Endokrin sistem ise iç salgı bezlerinden ve ürettikleri hormonlardan oluşur. İşlevler: Sinir sistemi, vücudun dengesini koruma, uyarma, iletme ve istemli hareket başlatma gibi işlevlere sahiptir. Endokrin sistem ise davranışı düzenleme, büyüme ve gelişmeyi ilerletme gibi işlevlere sahiptir.

Sinaptik uçta impuls iletimi, aksona göre daha yavaştır.

Reseptörler, sinyal moleküllerinin (ligand) bağlanmasını sağlayarak hücrelerin ne yapacağını belirler. Çalışma prensipleri: Sinyal iletimi: Ligandın reseptöre bağlanması, reseptörün şeklini ve aktivitesini değiştirerek sinyalin iletimini sağlar. Hücre içi değişiklikler: Hücre yüzeyi reseptörleri, dışarıdan gelen uyarıyı hücre içine aktaran bir sinyal transduseri işlevi görür. Gen ifadesi: Hücre içi reseptörler, DNA'ya bağlanıp transkripsyonda doğrudan değişikliğe sebep olarak gen ifadesini düzenler. Reseptör türleri: Hücre yüzeyi reseptörleri: Hücre zarında bulunur ve iyon kanalı reseptörleri, G-protein reseptörleri, tirozin kinaz reseptörleri olarak üçe ayrılır. Hücre içi reseptörler: Hücre içinde, genellikle çekirdek ya da sitoplazmada bulunur. Bazı reseptörlerin çalışma örnekleri: Nükleer reseptörler: Steroid hormonları bağlar ve bağlandığında gen ifadesini düzenler. Asetilkolin reseptörü: Na+ kanalını kontrol eder. HER2 reseptörü: Meme kanserinde sürekli aktif hale gelerek hücre çoğalmasına neden olur.

Anemi (kansızlık), sinirlilik gibi ruh hali sorunlarına yol açabilir. Aneminin diğer sinirle ilgili belirtileri arasında unutkanlık, depresyon ve denge sorunları yer alabilir. Anemi belirtileri gözlemlendiğinde, doğru teşhis ve tedavi için bir uzmana danışılması önerilir.

Nöron (sinir hücresi), sinir sisteminin temel fonksiyonel birimidir ve bilgi transferini gerçekleştirmekle görevlidir. Nöronun başlıca parçaları: Soma (hücre gövdesi). Dendritler. Akson. Terminal butonlar (akson uçları). Nöronlar, yaptıkları özelleşmiş işlere bağlı olarak farklı şekillerde ve çeşitlerde olabilirler.

Vücut hareketlerinin koordinasyonunu sağlayan unsurlar şunlardır: Sinir sistemi. Kas kuvveti ve esnekliği. Denge. Ritim. Çevresel faktörler. Ayrıca, yoga, Pilates, tai chi, bale ve jimnastik gibi aktiviteler de vücut hareketlerinin koordinasyonunu geliştirmeye yardımcı olur.

Balık burcunun en çok muzdarip olduğu hastalıklar arasında şunlar yer alır: Sinir sistemi hastalıkları. Psikolojik rahatsızlıklar. Bağımlılık. Kilo problemleri. Romatizma. Burçların sağlık durumuyla ilgili bilgiler, astrolojik inançlara dayanır ve bilimsel bir temeli yoktur.

Nöropil, sinir sistemi hücreleri arasındaki boşlukları dolduran yoğun nöronal süreç ve sinaps ağıdır. Nöropilin görevleri: Bilgi aktarımı. Duyusal entegrasyon. Hücresel bağlantı. Nöropilin bileşenleri: nöronların aksonları ve dendritleri; astrositler ve oligodendrositler gibi destekleyici hücreler.

İnguinal kanalda bulunan sinirler, cinsiyetlere göre farklılık gösterir: Erkeklerde: spermatik kord ve ilioinguinal sinir bulunur. Kadınlarda: uterusun yuvarlak ligamenti ve ilioinguinal sinir bulunur. İlioinguinal sinir, yüzeysel halkadan geçerek skrotuma ulaşır, ancak inguinal kanaldan geçmez.

Dorsal kök, omurilikten çıkan sinir liflerinin birleştiği bir noktadır ve vücudun çeşitli bölgelerinden gelen duyusal bilgileri iletmekten sorumludur. Dorsal kök gangliyonu ise, dorsal köklerden çıkan sinir liflerinin gövdelerini içeren bir birikimdir ve duyusal bilgilerin iletilmesi ve işlenmesinde önemli bir rol oynar. Dorsal kök ve gangliyonlarındaki bir tümör veya sinir sıkışması, ağrı, uyuşma veya güç kaybı gibi semptomlara yol açabilir.

PNS kısaltması farklı bağlamlarda farklı anlamlara gelebilir: Parlak Nesne Sendromu (PNS). Periferik Sinir Sistemi (PNS). Parlayan Nesleler Sendromu (PNS Çağı).

Hayır, sinaps ve sinapsis aynı şey değildir. Sinaps, nöronların (sinir hücrelerinin) diğer nöronlara veya kas ve salgı bezleri gibi nöron olmayan hücrelere mesaj iletmesini sağlayan özelleşmiş bağlantı noktalarıdır. Sinapsis ise, mayozun profazında anadan ve babadan gelen homolog kromozom çiftlerinin geçici olarak birleşmesi anlamına gelir.

Sinir sistemi hastalıklarının bazı türleri: Santral sinir sistemi hastalıkları: Parkinson hastalığı: Titreme, hareketlerde yavaşlama ve kas sertliği ile karakterizedir. Multipl skleroz (MS): Bağışıklık sisteminin sinir hücrelerine saldırması sonucu ortaya çıkar. Epilepsi: Beyindeki anormal elektriksel aktiviteye bağlı nöbetlerle kendini gösterir. Alzheimer hastalığı: Beyin sinir hücrelerinin hasar alıp ölmesiyle bellek kaybı ve zihinsel işlevlerde bozulmaya yol açar. İnme (felç): Beyindeki kan damarlarının tıkanması veya yırtılması sonucu oluşur. Periferik sinir sistemi hastalıkları: Periferik nöropati: Sinirlerin hasar görmesiyle el ve ayaklarda ağrı, uyuşma ve karıncalanmaya neden olur. Guillain-Barré sendromu: Bağışıklık sisteminin sinirlere saldırması sonucu hızla ilerleyen bir hastalıktır. Kas hastalıkları: Duchenne kas distrofisi: Genetik bir kas zayıflığı hastalığıdır. Miyastenia gravis: Kas zayıflığına yol açan otoimmün bir hastalıktır. Sinir sistemi hastalıklarının belirtileri arasında baş ağrıları, baş dönmesi, kas güçsüzlüğü, uyuşukluk, koordinasyon ve hareket bozuklukları bulunur. Teşhis ve tedavi için uzman bir doktora başvurulması önerilir.

Sinir sistemi bozukluğunda yapılan bazı tahliller şunlardır: Kan, idrar ve diğer testler: Durumun şiddetini ve ciddiyetini anlamak veya ilaç düzeylerini kontrol etmek için istenebilir. Lomber ponksiyon (belden sıvı alınması): Beyin omurilik sıvısı analizi için yapılır, beyin kanaması, enfeksiyon, multipl skleroz ve metabolik hastalıkların kanıtlarını tespit edebilir. Biyopsi: Kas, sinir veya beyin dokusundan örnek alınabilir. Anjiyografi: Kan damarlarının durumunu inceler, anevrizma ve kan pıhtılarını tespit edebilir. Elektroensefalografi (EEG): Beyin elektriksel aktivitesini ölçer, nöbetler ve beyin hasarının teşhisinde kullanılır. Elektromiyografi (EMG): Kasların elektriksel aktivitesini kaydeder, sinir ve kas bozukluklarını teşhis eder. Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG): Detaylı beyin ve omurilik görüntüleri sağlar, tümörler ve yapısal anormallikleri tespit eder. Sinir sistemi bozukluklarının teşhisi ve uygun tahlillerin belirlenmesi için bir uzmana danışılması önerilir.

Diensefalon, beynin orta hattında, iki serebral hemisferin arasında ve mezensefalonun hemen üzerinde yer alan bir bölgedir. Diensefalonun temel işlevleri: Talamus aracılığıyla duyu organlarından gelen bilgileri ön değerlendirmeye tabi tutar ve uygun beyin bölgelerine yönlendirir. Hipotalamus ile iç organ çalışmalarının düzenlenmesi gibi hayati süreçleri kontrol eder. Retiküler aktive edici sistemin bir parçası olarak uyku-uyanıklık durumunu ve uyarılmışlık halini kontrol eder. Diensefalonun alt birimleri: Talamus. Hipotalamus. Epitalamus. Subtalamus.