ReproduktifSistem

Ovülasyon (yumurtlama) dönemi, yumurtanın salındığı günü ve öncesindeki ve sonraki birkaç günü kapsar ve yaklaşık 24 ila 48 saat sürer. Ancak, sperm hücrelerinin dişi üreme yolunda beş güne kadar yaşayabileceği göz önüne alındığında, verimli pencere ovülasyon gününden önceki günleri de içerecek şekilde düşünülür. Ovülasyon dönemi süresi, kişiden kişiye değişebilir ve adet döngüsü uzunluğuna bağlı olarak farklılık gösterebilir.

1 damla spermin kaç günde oluştuğu ile ilgili bilgi bulunamadı. Ancak, spermlerin olgunlaşma sürecinin yaklaşık 64-72 gün sürdüğü bilinmektedir. Spermlerin oluşum süreci, spermatogenez olarak adlandırılır. Sperm oluşumu için folikül uyarıcı hormon (FSH), luteinize edici hormon (LH) ve testosteron gibi hormonların üretimi gereklidir.

1 damla sperm, ortalama 15-100 milyon sperm içerir. Boşalma sırasında erkekler 1,5 ila 5 ml arası meni salgılar. Sperm sayısı, kişinin yaşam tarzı, beslenme alışkanlıkları, yaşı ve uyku düzeni gibi birçok faktöre bağlı olarak değişebilir.

Boşaldıktan sonra spermlerin yeniden dolması, 24 ila 72 saat arasında gerçekleşir. Ancak tam doluluğa ulaşması, 5-7 günü bulabilir. Bu süreler, yaş, hormonal dengesizlikler, genetik faktörler ve çevresel etkenler gibi çeşitli durumlara bağlı olarak değişebilir.

Oogenezi kontrol eden hormonlar şunlardır: Folikül Uyarıcı Hormon (FSH). Lüteinizan Hormon (LH). Östrojen ve Progesteron. Ayrıca, Gonadotropin Salgılatıcı Hormon (GnRH) hipotalamustan salgılanarak hipofiz bezinin ön lobuna etki eder ve FSH ile LH salgılanmasını sağlar.

Sperm hücrelerinin ömrü, bulundukları ortama ve koşullara bağlı olarak değişiklik gösterir: Vücut içinde: Sperm hücreleri, kadın üreme sistemi içinde 5 güne kadar canlı kalabilir. Vücut dışında: Sperm hücreleri, hava ile temas ettiğinde birkaç dakika içinde ölür. Tüp bebek tedavisi gibi durumlarda: Sperm hücreleri, uygun koşullarda 72 saate kadar canlı tutulabilir. Dondurulmuş sperm: Uygun koşullarda kontrol edilen bir ortamda bırakıldığında, dondurulmuş sperm yıllarca saklanabilir.

Bir erkek bir kadının içine boşaldıktan sonra çocuğun oluşması, döllenmenin gerçekleşmesiyle başlar. Hamileliğin kesin olarak belli olması ise, döllenmeden yaklaşık 14 gün sonra yapılan gebelik testiyle mümkündür.

10 dakika içinde yaklaşık 100 bin sperm üretilir. Sperm üretimi, erkeklerde ergenlik dönemi boyunca başlar ve hayatları boyunca devam eder.

Döllenmeden kaç gün sonra renk değişiminin olacağına dair bilgi bulunamadı. Ancak, döllenmeden sonra görülebilecek bazı durumlar ve yaklaşık süreleri şu şekildedir: Yerleşme (implantasyon) kanaması. Vajinal akıntı. Her kadının vücudu farklı tepkiler verebileceği için, bu süreler ve belirtiler kişiden kişiye değişebilir.

GnRH (Gonadotropin Salgılatıcı Hormon) seviyesinin yükselmesine neden olan bazı durumlar şunlardır: Ergenlik: Ergenlik döneminin başlangıcında GnRH salınımı artarak kızlarda ilk adet kanamasının, erkeklerde ise sperm üretiminin ve cinsel olgunlaşmanın başlamasını sağlar. Hipofiz tümörleri: Hipofiz bezinde nadiren görülen gonadotropinoma adı verilen tümörler, GnRH'ın etkisini taklit ederek LH ve FSH artışına sebep olabilir. Polikistik over sendromu (PCOS): Bu durumda, yüksek insülin seviyeleri GnRH aktivitesini artırır. Ayrıca, sosyal çevre ve davranış da GnRH üretimini etkileyebilir; örneğin, sosyal baskınlık gösteren balık türlerinde GnRH salgısı artarken, sosyal olarak alt basamakta olan balıklarda azalır. GnRH seviyesinin yükselmesi, çocuklarda erken ergenliğe, yetişkinlerde ise hipofiz bezinde tümörlere ve hormon dengesizliklerine yol açabilir. Bu nedenle, GnRH seviyesindeki değişikliklerin tıbbi olarak değerlendirilmesi önemlidir.

Spermin yumurtaya ulaşması, yani döllenme, genellikle 24 saat içinde gerçekleşir. Ancak, sperm hücreleri kadın vücudunda 4 ila 5 gün kadar canlı kalabilir.

Motil sperm, hareketli sperm anlamına gelir. Sperm motilitesi, sperm hücrelerinin hareketliliğine ve hızına göre 4 farklı derecede sınıflandırılır: Grade 1: Hareketsiz (immotil) spermler. Grade 2: İleri hareketin olmadığı, ancak yerinde hareketli (motil) spermler. Grade 3: İleri, yavaş hareketli (motil) spermler. Grade 4: İleri, hızlı hareketli (motil) spermler. Sperm motilitesi, sperm testi (spermiogram, semen testi) ile değerlendirilir.

Oogenesis (yumurta oluşumu) ve spermatogenesis (sperm oluşumu) arasındaki bazı farklar şunlardır: Konum: Spermatogenesis testislerin seminifer tübüllerinde, oogenesis ise yumurtalıkların foliküllerinde gerçekleşir. Üretim Hızı: Spermatogenesis, günde milyonlarca sperm üretir; oogenesis ise ayda bir yumurta hücresi üretir. Hücre Bölünmesi: Spermatogenesis eşit bölünme ile dört haploid sperm hücresi oluşturur; oogenesis ise eşit olmayan bölünme ile bir büyük yumurta hücresi ve küçük polar cisimler üretir. Zamanlama: Spermatogenesis ergenlik döneminde başlar ve yaşam boyu devam eder; oogenesis ise doğumdan önce başlar, ergenlik döneminde devam eder ve döllenme gerçekleşene kadar tamamlanır. Genetik Çeşitlilik: Spermatogenesis, mayoz ve rekombinasyon sayesinde genetik olarak çeşitli sperm hücreleri üretir; oogenesis ise rekombinasyon eksikliği nedeniyle genetik olarak özdeş hücreler üretir.

Korpus luteum, yumurtalıkta oluşan ve gebeliğin erken dönemlerinde progesteron hormonu üretiminden sorumlu olan bir yığın hücredir. Korpus luteumun parçaları: Lutein hücreleri. Korpus luteum bazen sıvı ile dolarak kistik oluşumlara yol açabilir.

Bir kadını hamile bırakmak için gereken minimum sperm sayısı, doğal yolla gebelik oluşabilmesi için şu şekildedir: Sperm sayısı: Mililitre meni başına en az 15 milyon sperm bulunmalıdır. Toplam sperm sayısı: Yaklaşık 40 milyon sperm olmalıdır. Ancak, döllenmenin gerçekleşebilmesi için başlangıçta milyonlarca sperm gereklidir; çünkü spermlerin büyük bir kısmı rahim yolunda hayatını kaybeder.

Sarı cisim (corpus luteum), dişi memelilerde görülen geçici bir endokrinal yapıdır. Sarı cismin oluşma süreci: Yumurta folikülünün olgunlaşıp içindeki yumurtanın serbest hale gelmesinden sonra folikülün dönüşmesiyle oluşur. Yumurtanın çıkmasından sonra onu çevreleyen granüloza hücreleri lipitle dolar ve sarımsı bir renk alır. Sarı cismin işlevleri: Göreceli olarak yüksek seviyelerde progesteron, orta seviyelerde estradiol ve inhibin A üretir. Daha fazla gonadotropin salıcı hormonun (GnRH) salgılanmaması dolayısıyla lüteinleştirici hormon (LH) ve folikül-uyarıcı hormon (FSH) salgılanmaması için mutedil miktarda östrojen salgılar. Sarı cismin faaliyetinin bitmesiyle birlikte âdet kanamaları tekrar başlar.

Sağlıklı bir erkek için haftada en az 3 kez boşalmak, sperm üretim döngüsünün devamlılığı açısından önerilir. Ancak bu süre, kişiden kişiye farklılık gösterebilir; bazı erkeklerin boşalma süresi 50 saniyeye kadar düşerken, ortalama süre 4-5 dakikadır. Düzenli bir cinsel hayatı olmayan erkekler, mastürbasyon yaparak da sperm üretim döngülerini devam ettirebilirler.

Sperm, vücut dışında yaklaşık 15-20 dakika içinde kurur ve ölür. Ancak, vajinaya yakın bir sıcaklık ve nem ortamı bulan meninin içinde spermler 20 dakikaya kadar yaşayabilir. Spermin kuruma süresi, bulunduğu ortamın koşullarına göre değişiklik gösterebilir.

Morula, embriyonik gelişimin çok erken bir evresindeki embriyoya verilen isimdir. Döllenme (fertilizasyon) sonunda oluşan tek hücreli zigot hızlıca bölünmeye başlar ve blastomerler (hücreler) oluşur. Morula, Latince "morus" (dut) kelimesinden türetilmiştir.

Eşleşme (döllenme) süreci yaklaşık 1-2 saat sürer.