Potasyum

Potasyum oksit (K2O) saf bir gübredir. Potasyum gübreleri, bitkilere potasyum (K) elementi sağlamak amacıyla kullanılan kimyasal gübrelerdir.

Klor, çeşitli iyonlarla birlikte çalışır. İşte bazı örnekler: Klorür İyonu (Cl-). Hipoklorit İyonu (ClO-). Klorit İyonu (ClO2-). Klorat İyonu (ClO3-). Perklorat İyonu (ClO4-). Ayrıca, klor, ametallerle de etkileşir, ancak karbonla etkileşime girmez.

Tam buğday makarna, potasyum eksikliği yapmaz; aksine, tam buğday makarnası beyaz makarnaya göre daha fazla potasyum içerir. Tam buğday makarnasının 100 gramında 80-100 mg potasyum bulunabilir. Ancak, makarnanın potasyum içeriği, kullanılan unun çeşidine ve işlenme şekline göre değişiklik gösterebilir. Potasyum eksikliği yaşamamak için tam buğday makarnasını potasyum açısından zengin sebzelerle birleştirmek faydalı olabilir. Herhangi bir diyet programına başlamadan önce mutlaka doktora danışılmalıdır.

Magvital magnezyum içerir, potasyum içermez. Bir saşe Magvital, 365 mg magnezyum iyonuna eşdeğer 670 mg magnezyum karbonat ve 342 mg magnezyum oksit içerir. Potasyum uyarısı olarak, bir saşe Magvital'in 1 mmol (39 mg)'dan daha az potasyum ihtiva ettiği, yani esasında potasyum içermediği belirtilmektedir.

Hipokalemik (potasyum düşüklüğü) bir hastanın ne yemesi gerektiği konusunda bir doktora danışılması önerilir. Potasyum açısından zengin bazı besinler: avokado; muz; erik; portakal; fasulye ve bezelye; balık; süt; domates; ıspanak, maydanoz, marul; fıstık ezmesi. Ayrıca, koyu yeşil yapraklı sebzeler, badem, susam ve tahin gibi bitkisel kaynaklar da kalsiyum içerir.

Potasyum yüksekliğinde (hiperkalemi) EKG'de (elektrokardiyografi) şu dalgalar görülebilir: Sivri ve yüksek T dalgaları. PR aralığında uzama. QRS kompleksinde genişleme. P dalgasının silinmesi. Ventriküler fibrilasyon veya asistoli (ileri vakalarda). Potasyum yüksekliğinin ciddi sağlık riskleri taşıyabileceği ve acil tıbbi müdahale gerektirdiği unutulmamalıdır.

Azot (N), fosfor (P) ve potasyum (K) bitkilerde farklı işlevlere sahiptir: Azot (N): Bitkilerin kök, gövde, sürgün, dal ve meyve gelişimi için önemlidir. Fosfor (P): Kök büyümesine destek olur, çiçeklenmeyi teşvik eder ve dane ile meyve tutulumu için gereklidir. Potasyum (K): Bitkinin genel sağlığına ve gelişimine yardımcı olur. NPK gübreleri, bu üç temel besin maddesini bir arada sunarak bitkilerin sağlıklı büyümesini ve yüksek verim elde edilmesini sağlar.

Potasyum (K+) yüksekliğinin (hiperkalemi) bazı nedenleri: Aşırı potasyum tüketimi. Böbrek fonksiyon bozuklukları. İlaçların yan etkileri. Diyabet. Dehidrasyon. Doku hasarı. Addison hastalığı. Potasyum yüksekliği ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğinden, belirtiler görüldüğünde bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

SAP madeninin hammaddesi, alüminyum, potasyum, amonyum ve fosfat gibi formlarda kimyasal olarak bulunabilir. Türkiye'de Kütahya, Şebinkarahisar ve İzmir gibi bölgelerde şap madeni bulunmaktadır.

Kan tahlilinde sodyum ve potasyum değerlerinin tehlikeli olduğu durumlar şunlardır: Sodyum: Düşüklük (Hiponatremi): Kandaki sodyum miktarı 136 mEq/L'nin altına inerse tehlike oluşur. Yükseklik (Hipernatremi): Sodyum değerlerinin yükselmesi, susuzluk hissi, baş ağrısı, huzursuzluk ve yüksek tansiyon gibi durumlara yol açabilir. Potasyum: Düşüklük (Hipokalemi): Kandaki potasyum 3.0 mEq/L'nin altına düştüğünde tehlike başlar. Yükseklik (Hiperkalemi): Potasyum seviyesi 6.0 mEq/L'nin üzerine çıktığında kalp ritminde düzensizlikler, kas güçsüzlüğü ve baş dönmesi gibi belirtiler görülebilir. Normal değerler: Sodyum: 135-145 mmol/L. Potasyum: 3.5-5.0 mEq/L. Değerlerin tehlikeli olup olmadığını kesin olarak belirlemek için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Potasyum eksikliği (hipokalemi) durumunda, potasyumdan zengin gıdaların tüketilmesi önerilir. İşte bazı potasyum açısından zengin besinler: Muz. Ispanak. Patates. Avokado. Mercimek. Ayrıca, potasyum takviyeleri doktor kontrolünde kullanılabilir. Her bireyin potasyum ihtiyacı farklı olabileceğinden, potasyum alımını belirlemek için bir sağlık uzmanına danışmak en doğrusudur.

Serum potasyum seviyesi 3,5-5,0 mmol/L arasında olmalıdır. Bu seviyenin altına düşmesi hipokalemi, üstüne çıkması ise hiperkalemi olarak adlandırılır. Potasyum seviyesinin normal aralıkta olup olmadığını öğrenmek için kan ya da idrar testi yapılması gerekir. Potasyum seviyesiyle ilgili doğru bilgi ve yönlendirme için bir doktora danışılması önerilir.

Yanıklarda serumdaki potasyum (K+) düzeyi artar. Bunun nedeni, doku harabiyeti, hemoliz ve metabolizmanın artmasıdır.

Islak kimyasal söndürücülerde potasyum asetat, potasyum karbonat veya potasyum sitrat gibi potasyum bazlı tuzlar kullanılır.

Potasyum takviyeleri, doktor tarafından önerildiği durumlarda alınmalıdır. Genellikle potasyum eksikliği belirtileri gösteren veya diüretik ilaçlar kullanan bireylerde potasyum takviyeleri önerilir. Potasyum takviyelerinin uygun dozunun, bireyin durumuna bağlı olarak değişebileceği bilinmektedir. Potasyum takviyesi kullanmadan önce mutlaka doktora başvurulması önerilir.

Sodyum ve potasyum en çok bulunan besinler: Sodyum: Sofra tuzu (sodyum klorür). İşlenmiş gıdalar: tütsülenmiş ürünler, işlenmiş etler, salamura gıdalar, hazır çorbalar, kuruyemiş, cips ve patlamış mısır gibi tuzlu atıştırmalıklar. Potasyum: Taze meyve ve sebzeler: muz, ıspanak, avokado, mercimek, tatlı patates ve badem gibi besinler. Hayvansal kaynaklar: somon ve yoğurt.

K ve Ca elementleri şunlardır: K (Potasyum). Ca (Kalsiyum). Periyodik tablodaki yerleri: K, 1A grubunda (alkali metaller) yer alır. Ca, 2A grubunda (toprak alkali metaller) yer alır.

Diyaliz solüsyonundaki potasyum düzeyi, hastanın prediyaliz serum potasyum seviyesine göre belirlenmelidir: Prediyaliz serum potasyum düzeyi 4 mEq/L'den az ise, diyalizattaki potasyum düzeyi 4 mEq/L veya üzerinde olmalıdır. Prediyaliz plazma potasyum düzeyi 5,5 mEq/L'den yüksek olan stabil hastalarda, diyaliz solüsyonu potasyum düzeyi 2 mEq/L olmalıdır. Diyaliz solüsyonu potasyum düzeyinin belirlenmesi, doktor tarafından yapılmalıdır.

Potasyumun diğer adı kaliyumdur. Potasyum, adını izole edildiği, "potas" olarak da bilinen potasyum karbonattan almıştır. Potasyumun İngilizce adı ise, çeşitli potasyum tuzlarını çıkarmak için erken bir yönteme atıfta bulunan "potas" kelimesinden gelmektedir.

Hipokalemide (potasyum düşüklüğü) T dalgasının düzleşmesinin nedeni, kandaki potasyum seviyesinin normalden düşük olmasıdır. Hipokaleminin diğer EKG bulguları arasında U dalgasının amplitüdünün artması ve ST segment çökmesi yer alır. Hipokalemi, kusma, ishal, sindirim sistemi problemleri, aşırı terleme, böbrek hastalıkları ve yoğun alkol tüketimi gibi nedenlerle ortaya çıkabilir. EKG yorumlanması uzmanlık gerektirdiğinden, bir sağlık profesyoneline danışılması önerilir.