Diyaliz

Tek bir böbreğin yaşam süresi, kişinin genel sağlık durumu, yaşam tarzı ve beslenme düzenine bağlı olarak değişir. Yapılan araştırmalara göre, tek böbrekli bireyler 70 yıl veya daha uzun süre sağlıklı bir şekilde yaşayabilirler. Ayrıca, böbrek nakli olan hastaların yaşam süresi, diyaliz tedavisi gören hastalara göre 2-3 kat daha fazladır ve nakledilen böbreğin uyum göstermesine bağlı olarak 30 yılı aşabilir.

Diyaliz, böbreklerin işlevini yerine getiremediği durumlarda vücuttaki zararlı maddeleri, fazla sıvıyı ve toksinleri temizleyen yapay bir süreçtir. Neden yapılır: 1. Böbrek yetmezliği: Kronik veya akut böbrek yetmezliği durumunda böbrekler artık vücuttaki zararlı maddeleri etkili bir şekilde temizleyemez. 2. Semptomların hafifletilmesi: Diyaliz, nefes darlığı, yorgunluk, kas krampları, mide bulantısı ve kusma gibi böbrek yetmezliğinin belirtilerini azaltır. 3. Yaşam kalitesinin artırılması: Diyaliz, hastaların genel sağlık durumunu iyileştirir ve yaşam sürelerini uzatır.

Özer Uçuran Çiller'in hastalığı diyaliz olarak belirtilmiştir.

Uldeviliz terimi, belgelerde veya kaynaklarda tanımlanmamış bir terimdir. Ancak, "diyaliz" terimi ile ilgili bilgiler mevcuttur. Diyaliz, böbreklerin çalışmadığı veya yeterince çalışmadığı durumlarda, vücuttaki zararlı atık maddeleri ve fazla sıvıyı yapay yollarla temizleyen bir tedavi yöntemidir. Diyaliz teknikerlerinin görevleri arasında: - Diyaliz makinesini hazırlamak ve kullanmak; - Hastaların diyaliz sırasında takibini yapmak ve gerekli bakımı sağlamak; - Hasta yakınlarına genel durum hakkında bilgi vermek.

Diyaliz tedavisi süresi, uygulanan yönteme ve hastanın durumuna göre değişiklik gösterir: - Hemodiyaliz: Genellikle 3-5 saat sürer ve haftada 3 kez yapılır. - Periton Diyalizi: Evde veya hastane ortamında gerçekleştirilir ve her seans yaklaşık 4-6 saat sürer. Ayrıca, böbrek fonksiyonlarının ne kadar azalmış olduğu ve diyaliz sıklığı da süreyi etkileyen faktörler arasındadır.

Diyaliz hastalarının yaşam süresi ortalama 6 yıl olarak kabul edilmektedir. Ancak bu süre, gelişen teknoloji sayesinde biraz uzamış olup, bazı hastalarda 38 yıla kadar çıkabilmektedir. Diyaliz hastalarının yaşam süresi, aldıkları tedaviye ve genel sağlık durumlarına bağlı olarak değişebilir. Kesin bir yargı için bir doktora danışmak önemlidir.

Kedilerde diyaliz tedavisi, yaşam süresini ortalama 6 yıl uzatabilir.

Türkiye'de diyaliz makinelerinin bulunmama nedeni, ilk hemodiyaliz çalışmalarının ve makinelerinin ülkeye girişinin 1960'lı yıllarda başlamış olmasıdır. Ayrıca, diyaliz tedavisinin yaygınlaşmasında bürokratik sorunlar, malzeme ve cihazların yurtdışından temin edilmesi, eğitilmiş personel yetersizliği gibi faktörler de gecikmelere yol açmıştır.

Diyalize giren hastaların aldığı su miktarı, uygulanan diyaliz türüne ve hastanın ihtiyaçlarına bağlı olarak değişir. Hemodiyaliz seanslarında genellikle 100-200 litre su kullanılır. Her hastanın durumu farklı olduğu için, kesin su tüketimi miktarı için bir doktora veya diyetisyene danışmak önemlidir.

Fresenius Diyaliz Merkezleri, Fresenius Medikal Hizmetleri AŞ'ye aittir.

Kronik diyaliz, ICD 10'da "Z49.1" kodu ile temsil edilmektedir.

Diyalizörler iki ana gruba ayrılır: hemodiyalizörler ve peritonel diyalizörler. Diğer diyalizör çeşitleri şunlardır: 1. Yapay böbrek: Hemodiyalizde en sık kullanılan diyaliz cihazı türüdür. 2. Diyaliz filtresi: Evde veya klinikte kullanılabilen daha küçük ve taşınabilir bir cihazdır. 3. Sürekli renal replasman tedavisi (CRRT) diyalizörü: Akut böbrek hasarı olan veya sürekli diyaliz gerektiren diğer rahatsızlıkları olan hastaların tedavisi için kullanılır. 4. Hemofiltre: Kanı filtrelemek için içi boş bir fiber membran kullanan bir diyaliz cihazı türüdür.

Kuru ağırlık terimi iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Tıp ve Diyaliz: Fazla miktardaki bütün sıvının diyaliz ile uzaklaştırılmasından sonra kalan kişinin gerçek ağırlığıdır. 2. Biyoloji: Bir biyokütlenin uygun zaman ve sıcaklıklarda kurutularak içerdiği suyun uzaklaştırılması sonucu kalan ağırlığıdır.

Diyalize başlama onayı için "Diyaliz Bilgisi Formu" kullanılmalıdır.

Diyalizde kalıcı kateter, genellikle göğüs bölgesindeki büyük venlere takılır.

ICD-10 koduna göre diyaliz, hastanın serum kreatinin seviyesi günlük 15 ml/dakikanın altına düştüğünde başlar. Kesin karar, hastanın semptomlarının durumuna ve böbreğin işlevini ne kadar yerine getirdiğine göre doktor tarafından verilir.

Diyaliz hastalarının tüketebileceği meyveler, potasyum ve fosfor içeriği düşük olanlar arasından seçilmelidir. Ayrıca, karpuz ve üzüm de diyaliz hastaları tarafından tüketilebilir, ancak bu meyvelerin de aşırı miktarda yenmemesi gerekmektedir. Dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta ise, diyaliz hastalarının meyve tüketiminde porsiyon kontrolüne dikkat etmeleri ve doktor veya diyetisyen önerisi doğrultusunda hareket etmeleridir.

Diyaliz, böbrek yetmezliği çeken hastalar için iki ana yöntemle yapılır: hemodiyaliz ve periton diyalizi. Hemodiyaliz süreci genellikle şu adımları içerir: 1. Vasküler erişim sağlama: Arter ve ven arasında cerrahi bir bağlantı (fistül) oluşturulur veya kan akışını kolaylaştırmak için bir tüp (greft) kullanılır. 2. Kanın makineye aktarılması: Damardan alınan kan, diyaliz makinesine yönlendirilir ve makine tarafından sürekli olarak pompalanır ve temizlenir. 3. Süzme işlemi: Kan, yapay bir böbrek olan diyalizörden geçerken, atıklar ve fazla su bir diyaliz solüsyonu ile süzülür. 4. Temiz kanın vücuda geri dönüşü: Süzülen kan, başka bir iğne aracılığıyla vücuda geri verilir. 5. İşlem sonrası takip: Diyaliz tamamlandıktan sonra hastanın genel durumu ve vasküler erişim yeri kontrol edilir. Periton diyalizi ise karın zarını filtre olarak kullanır ve şu şekilde yapılır: 1. Hasta, karın bölgesine steril bir kateter yerleştirir. 2. Diyaliz sıvısı, katetere bağlanarak karın boşluğuna enjekte edilir. 3. Sıvı, belirli bir süre karın boşluğunda bekletilir ve atık maddeler bu sıvıya geçer. 4. Son olarak, sıvı dışarı alınarak atılır ve işlem tamamlanır.

Köpeklerin diyaliz süresi, böbrek yetmezliğinin evresine ve hastalığın seyrine bağlı olarak değişir. Kronik böbrek yetmezliği durumunda, diyaliz tedavisi ömür boyu devam edebilir.

Diyaliz ihtiyacı için ICD kodu Z49'dur.