LaboratuvarTeknikleri

Flagella boyaması ile bakterilerin hareket organı olan flagellaların varlığı muayene edilir.

Kataforez ve elektroforez arasındaki temel fark, elektrolit çözeltisi içindeki yüklü parçacıkların hareket yönündedir: - Kataforez, katyonların (pozitif yüklü parçacıklar) elektroforezidir ve bu parçacıkların katoda (negatif kutup) doğru hareketini içerir. - Elektroforez ise genel olarak, bir numunedeki kimyasal türlerin elektriksel özelliklerini kullanarak onları analiz etmek için kullanılan bir tekniktir ve anyonların (negatif yüklü parçacıklar) anoda (pozitif kutup) doğru hareketini içerir.

DNA ve RNA izolasyonu, hücrelerden bu nükleik asitlerin saf bir şekilde ayrıştırılması işlemidir. İzolasyon yöntemleri genel olarak iki ana kategoriye ayrılır: 1. Fiziksel yöntemler: Dondurma, parçalama veya santrifüjleme gibi fiziksel işlemleri içerir. 2. Kimyasal yöntemler: Fenol-kloroform ekstraksiyonu veya RNA izolasyonu kitleri gibi reaktörlerin kullanımını içerir. İzolasyon prosedürü genel olarak şu adımları içerir: 1. Örnek hazırlığı: RNA'nın izole edileceği hücre veya doku örneği uygun koşullarda hazırlanır. 2. Hücrelerin parçalanması: Örnek, RNA'yı serbest bırakmak için parçalanır. 3. Ekstraksiyon: RNA, uygun bir çözgen ile ekstrakte edilir. 4. Santrifüjleme: Ekstraksiyon işleminden sonra, santrifüjleme ile RNA'nın saflaştırılması gerçekleştirilir. 5. Saflaştırma: RNA'nın saflığı, alkol veya diğer çözücüler kullanılarak artırılır. İzolasyon işleminin doğru bir şekilde yapılması, elde edilen verilerin güvenilirliği açısından büyük önem taşır.

Nanopartiküllerin dağılımı, çeşitli karakterizasyon teknikleri kullanılarak ölçülür: 1. Dinamik Işık Saçılımı (DLS): Süspansiyondaki kolloidal parçacıkların hidrodinamik boyutunu ölçmek için yaygın bir yöntemdir. 2. Transmisyon Elektron Mikroskobu (TEM): Nanopartiküllerin doğrudan görüntülenmesini sağlar ve şekil, boyut ve boyut dağılımı hakkında bilgi verir. 3. X-ışını Kırınımı (XRD): Kristal yapı için kullanılmasına rağmen, boyutu da çıkarabilir. 4. Taramalı Elektron Mikroskobu (SEM): Nanopartikül yüzey topografisinin ve boyut analizinin yüksek çözünürlüklü görüntülerini sağlar. 5. Nanoparçacık İzleme Analizi (NTA): Lazer ışık kaynağı kullanarak sıvı içinde hareket eden bireysel parçacıkları yakalar ve boyutlarını belirler. Bu teknikler, nanopartiküllerin hem boyut hem de konsantrasyon dağılımını anlamak için kullanılır.

Distilasyon yöntemi ile aşağıdaki maddeler ayrılır: 1. Alkollü içecekler: Etanol ve su gibi alkollü içecekler, kaynama noktaları farklı olan sıvıların ayrılması için distilasyon ile üretilir. 2. Organik kimyasallar: Petrol fraksiyonlarının ayrılması ve organik kimyasalların saflaştırılması için distilasyon kullanılır. 3. Isıya duyarlı maddeler: Su buharı distilasyonu, ısıya duyarlı veya yüksek kaynama noktasına sahip maddelerin ayrılmasında etkilidir. 4. Farmasötik ürünler: Vakum distilasyonu, termal hassasiyeti olan farmasötik ürünlerin saflaştırılmasında kullanılır.

Histoloji doku takip aşamaları şunlardır: 1. Tespit (Fiksasyon): Dokuların yaşamın durduğu andaki yapısal özelliklerini korumak için kimyasal maddelerle sabitlenmesi. 2. Yıkama: Tespit sıvısının kalıntılarının dokudan uzaklaştırılması. 3. Suyu Giderme (Dehidrasyon): Doku örneklerindeki suyun ve sıvıların etil alkol gibi ajanlarla uzaklaştırılması. 4. Saydamlaştırma: Dehidrasyonda kullanılan ajanın dokudan uzaklaştırılıp, dokuyu şeffaflaştıran bir maddenin dokuya sokulması. 5. Gömme (Blokaj): Parafin veya paraplast gibi maddelerle doku parçalarının gömülerek blokların oluşturulması. 6. Kesit Alma: Mikrotom adı verilen özel bir aygıtla parafin bloklardan 5-7 µm kalınlığında kesitlerin alınması. 7. Boyama: Preparatların boyanarak mikroskop altında izlenebilir hale getirilmesi.

Mekanik homojenizasyon, dokuları ve hücreleri parçalamak için dış fiziksel kuvvetlerin uygulanmasını içeren bir yöntemdir. Bu yöntemde kullanılan bazı aletler ve cihazlar şunlardır: - French press: Numuneyi basınç altında küçük bir açıklıktan iterek hücrelerin bozulmasına neden olur. - Waring karıştırıcıları ve rotor statorları: Dokuları daha küçük boyutlarda keser ve parçalar. Mekanik homojenizasyon ayrıca öğütme, kırma veya öğütme gibi yöntemlerle de sağlanabilir.

Moleküler spektroskopik yöntemler, elektromanyetik radyasyonun madde ile moleküler düzeydeki etkileşimlerini incelemek için kullanılan tekniklerdir. İşte bazı yaygın moleküler spektroskopik yöntemler: 1. Ultraviyole-Görünür (UV-Vis) Spektroskopisi: Moleküllerdeki elektronik geçişleri incelemek için kullanılır, elektronların enerji seviyeleri hakkında bilgi sağlar. 2. Kızılötesi (IR) Spektroskopisi: Fonksiyonel grupları ve moleküler titreşimleri tanımlamak için kullanılır, moleküler yapıya ve özelliklere dair fikir verir. 3. Raman Spektroskopisi: Işığın elastik olmayan saçılımına dayanarak IR spektroskopisini tamamlar, moleküler simetri ve titreşimlerin incelenmesinde faydalıdır. 4. Kütle Spektrometrisi (MS): Numunedeki moleküler kütlelerin ve yapıların belirlenmesi için kullanılır. 5. Lazer Spektroskopisi: Yüksek çözünürlüklü ölçümler sağlar ve moleküler spektrumların ince ayrıntılarını incelemeyi mümkün kılar. Bu yöntemler, kimya, biyoloji, fizik ve çevre bilimi gibi çeşitli alanlarda geniş bir uygulama yelpazesine sahiptir.

pH, bir çözeltinin asitlik veya bazlık derecesini ölçmek için aşağıdaki formülle hesaplanır: pH = -log[H⁺]. Bu formülde [H⁺], çözeltinin hidrojen iyonlarının konsantrasyonunu ifade eder. pH değerini hesaplamak için ayrıca aşağıdaki yöntemler de kullanılabilir: 1. pH metre: Çözeltiye yerleştirilen elektrotlar arasındaki elektromotor kuvvet farkını pH okumalarına dönüştüren bir cihaz kullanılır. 2. Kimyasal indikatörler: Renk değişiklikleri ile çözeltinin pH seviyesini gösterir. 3. Titrasyon: Çözeltinin asit veya bazik özelliklerini belirlemek için bilinen konsantrasyondaki bir çözelti ile reaksiyona sokulması.

Basit boyama ve diferansiyel boyama mikrobiyolojide kullanılan iki temel boyama yöntemidir. Basit boyama, mikroorganizmaları tek bir boya ile renklendirerek temel morfolojik yapılarının incelenmesini sağlar. Diferansiyel boyama ise farklı mikroorganizmaların hücre duvarı veya iç yapılarındaki farklılıkları belirlemek için kullanılır.

Gram boyamada mordan ve karşı boya şu şekildedir: 1. Mordan: Gram iyot (iyot ve potasyum iyodür karışımı). 2. Karşı Boya: Sulu fuksin veya safranin.

Multiplex PCR aşağıdaki alanlarda kullanılır: 1. Patojen tespiti ve tanımlaması. 2. SNP genotiplemesi. 3. GMO (genetik olarak modifiye edilmiş organizmalar) analizi. 4. Mutasyon ve polimorfizm analizi. 5. Kalıtımsal analiz. 6. Bağlantı analizi. 7. Forensik çalışmalar.

Kolorimetrik analiz yöntemi, bir reaktif ile oluşturulan rengin şiddetinin, derişimi bilinen bir renk ile karşılaştırılarak bir maddenin kantitatif analiz yöntemidir. Lise düzeyinde bu yöntem şu şekilde açıklanabilir: 1. Renk Reaksiyonu: Uygun bir kimyasal kromofor grubu ile maddenin peptit bağları veya amino asit kalıntıları reaksiyona sokulur. 2. Ölçüm: Oluşan rengin yoğunluğu, spektrofotometre veya kolorimetre gibi cihazlarla ölçülür. 3. Karşılaştırma: Elde edilen değer, standart renk değerleri ile karşılaştırılarak maddenin konsantrasyonu belirlenir. Bu yöntem, hem çabuk sonuç alınan hem de mikro düzeyde uygulanabilen analizlerde kullanılır.

Tüp bebek tedavisinde laboratuvarda sperm seçimi, spermlerin hareketliliği, morfolojisi (şekli) ve kalitesini değerlendirerek en iyi sperm hücrelerinin seçilmesini içerir. Bu işlem için çeşitli yöntemler kullanılır: 1. Mikroskop Altında İnceleme: Spermler laboratuvar koşullarında mikroskop altında incelenir ve en sağlıklı ve hareketli olanlar seçilir. 2. ICSI (İntrasitoplazmik Sperm Enjeksiyonu): Bu yöntemde, bir sperm doğrudan bir yumurta içine enjekte edilir. 3. PICSI (Faz İçi Sperm Seçimi): Spermler, özel bir kap içinde yumurta ile etkileşime sokulur ve en iyi sperm hücreleri seçilir. 4. MACS (Manyetik Aktive Hücre Seçimi): Bu yöntemde, sperm yüzeyindeki belirli proteinlere bağlı olarak seçim yapılır. 5. IMSI (Gelişmiş Mikroskop Tekniği): Daha yüksek çözünürlükte ve büyütmede sperm hücrelerinin morfolojisinin incelenerek en iyi spermlerin seçilmesine olanak tanır. Sperm seçimi işlemi, tüp bebek laboratuvarında uzmanlar tarafından gerçekleştirilir.

Askıda katı madde tayini şu adımlarla yapılır: 1. Numune Hazırlığı: Numune iyice karıştırılarak homojen hale getirilir. 2. Kurutma: Numune, 103-105 °C'de kurutulur ve desikatörde oda sıcaklığına soğutulur. 3. Filtrasyon: Numune, cam yapılı bir filtreden geçirilir. 4. Katı Madde Ölçümü: Filtrenin üst kısmında kalan kısım, 103-105 °C'de sabit sıcaklıkta ısıtılır. Formül: Askıda Katı Madde = (W2 - W1) × 1000 / V. W2: Kurutulmuş filtre kağıdı ve katı madde ağırlığı (mg). W1: Filtre kağıdının ilk ağırlığı (mg). V: Filtre edilen sıvının hacmi (ml). Askıda katı madde tayini, su analizlerinde, çevresel çalışmalarda ve endüstriyel kalite kontrollerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu işlem, uzmanlık ve özel ekipman gerektirdiğinden, bir laboratuvardan destek alınması önerilir.

Karışımların ayrılması ile ilgili notlar şunlardır: 1. Buharlaştırma: Sıvı içerisinde çözünen katı maddeleri ayırmak için kullanılır. 2. Damıtma: Sıvı-sıvı homojen karışımların ayrılmasında kullanılır. 3. Yoğunluk Farkı: Yoğunlukları farklı ve birbirine karışmayan sıvı-sıvı karışımların ayrılmasında kullanılır. 4. Mıknatısla Ayırma: Karışım içerisinde demir, nikel ve kobalt varsa mıknatısla ayırım sağlanabilir. 5. Süzme: Çözünmeyen katı ve sıvı maddeler süzme yöntemi ile ayrılabilir. 6. Eleme: Tanecik büyüklüğü farklı olan maddeler elenerek ayrılabilir.

Çizgi plak yöntemi ile tek koloni elde etmek için aşağıdaki adımlar izlenir: 1. Besiyerinin steril hazırlanması. 2. Örnekten bir miktar alınması ve steril pipetle plak üzerine konulması. 3. Örnek inokülasyon iğnesi veya cam çubukla yayılması. 4. Plakın uygun inkübasyon koşullarında bekletilmesi. 5. Tekli kolonilerin izole edilmesi. Bu yöntemde, besiyeri üzerinde çizgi şeklinde kültür yayılarak mikroorganizma yoğunluğunun her çizgide azaltılması sağlanır.

Agaroz jel elektroforezinde jel kaseti kullanılır. Jel kaseti, agaroz jelin dökülüp polimerleşmesi için kullanılan, içinde tarak bulunan bir yapıdır.

Kriyoskopik nokta tayini, bir maddenin sıvıdan katıya geçtiği sıcaklığın (kriyoskopik nokta) belirlenmesi işlemidir. Bu işlem çeşitli yöntemlerle yapılabilir: 1. Kriyoskoplar: Cam veya plastik prizma kullanarak maddenin kırılma indisini ölçer ve kriyoskopik noktayı hesaplar. 2. Yoğunluk ölçerler: Şamandıra veya benzeri bir mekanizma ile maddenin yoğunluğunu ölçer ve bu değeri kullanarak kriyoskopik noktayı belirler. 3. Kalorimetreler: Faz geçişine uğrayan maddenin içine veya dışına olan ısı akışını ölçer ve bu verileri kriyoskopik nokta için kullanır. 4. Termal analiz cihazları: Diferansiyel taramalı kalorimetre (DSC) veya termogravimetrik analiz (TGA) gibi tekniklerle maddenin termal özelliklerini ölçer. Ayrıca, mikro kaynama noktası tayini ve dijital kaynama noktası ölçüm sistemleri gibi daha modern yöntemler de mevcuttur.

Direkt kalorimetre yöntemi, fiziksel aktivite sırasında vücutta meydana gelen ısının doğrudan ölçülmesi esasına dayanan bir enerji tüketimi ölçüm yöntemidir. Bu yöntemde, termal olarak izolasyonu yapılmış kapalı bir ortamda, kişinin ürettiği ısı hassas sensörlerle ölçülür ve enerji harcaması hesaplanır. Direkt kalorimetri, en doğru sonucu veren kriter yöntemlerden biri olarak kabul edilir.