AnalizYöntemleri

GC (gaz kromatografisi), maddelerin kimyasal bileşimlerini analiz etmek için kullanılan bir tekniktir. GC'nin kullanım alanlarından bazıları: havadaki kirleticilerin tespiti; ilaçların, kimyasalların ve gıdaların analizi; çevre, biyoteknoloji, gıda, farmakoloji ve petrokimya sektörleri. Ayrıca, GC (Garbage Collector) programlama dillerinde, artık kullanılmayan (çöp) nesneleri yok eden arka plan programı olarak da işlev görür.

Ontolojik analiz yöntemi, sanat eserlerini ön yapı ve arka yapı şeklinde iki temel tabakaya ayırarak inceleyen bir yaklaşımdır. Bu yöntemdeki tabakalar: Ön yapı: Eserin malzeme ve seslerden oluşan, bağımsız ve kendi başına var olan katmanıdır. Arka yapı: Anlam, nesne, karakter ve kader tabakalarını içerir; bağımsız bir varlık tarzı yoktur, özneye bağlıdır. Ontolojik analiz, özellikle şiir gibi edebi metinlerin derinlikli bir şekilde çözümlenmesinde kullanılır.

Ontolojik analiz yöntemi, sanat eserlerini ön yapı ve arka yapı şeklinde iki temel tabakaya ayırarak inceleyen bir yaklaşımdır. Bu yöntemdeki tabakalar: Ön yapı: Eserin malzeme ve seslerden oluşan, bağımsız ve kendi başına var olan katmanıdır. Arka yapı: Anlam, nesne, karakter ve kader tabakalarını içerir; bağımsız bir varlık tarzı yoktur, özneye bağlıdır. Ontolojik analiz, özellikle şiir gibi edebi metinlerin derinlikli bir şekilde çözümlenmesinde kullanılır.

Nitel veri analizi yöntemleri şunlardır: İçerik Analizi: Yazılı, görsel veya sesli metinlerin sistematik incelenmesi, kalıpların ve anlamlı bölümlerin belirlenmesi. Tematik Analiz: Nitel verilerdeki temaların analiz edilmesi ve harekete geçirilebilir içgörülere dönüştürülmesi. Söylem Analizi: Dil kullanımının birçok farklı boyutunun incelenmesi, anlatıcının sözlü becerilerinin ve kimliğinin anlaşılması. Anlatı Analizi: İnsanların bir olayı nasıl anlattıklarını, kendi görüşlerini ve anlam inşa ettiklerini incelemek. Betimsel Analiz: Nitel verilerin betimlenmesi ve yorumlanmasında kullanılır, genellikle önceden belirlenmiş şemalar üzerinden analiz yapılır. Ayrıca, nitel veri analizinde triangülasyon yöntemi de kullanılabilir; bu yöntem, birden fazla veri toplama yöntem ve tekniğinin bir arada kullanılmasını içerir.

KİT yöntemi, farklı alanlarda farklı şekillerde çalışabilir. İşte iki örnek: 1. Kemik İliği Transplantasyonu (KİT): Bu yöntem, kemik iliğinde yer alan kök hücrelerin, başka bir bireyin sağlıklı hücreleri ile değiştirilmesini içerir. 2. Biyolojik Oksijen İhtiyacı Analizi (KİT Yöntemi): Bu yöntem, atıksu numunelerinin BOI (Biyolojik Oksijen İhtiyacı) değerini belirlemek için kullanılır. KİT yönteminin genel adımları: 1. Kavramların Seçimi: İncelenecek konuyla ilgili önemli kavramlar belirlenir. 2. Kavramlar Arası İlişkilerin Belirlenmesi: Seçilen kavramlar arasındaki etkileşimler ve bağlar analiz edilir. 3. Grafik veya Şematik Gösterim: Veriler grafiklerle veya şemalarla görselleştirilir. 4. Analiz ve Değerlendirme: Kavramlar arasındaki ilişkilerin anlamı ve önemi değerlendirilir.

Gantt Şeması, bir projenin başlangıç ve bitiş tarihleri arasındaki en uzun görev zincirini gösteren kritik yolu analiz etmek için kullanılan bir proje yönetim aracıdır. Kritik yol analizi, proje bitiş tarihini doğrudan etkileyen bağlantılı görevler zincirini belirler. Gantt Şeması'nın bazı özellikleri: Sol tarafta etkinliklerin bir listesi bulunur. Her aktivite, bir çubuk ile temsil edilir. Çubukların konumu ve uzunluğu, aktivitelerin başlangıç ve bitiş tarihini ve süresini gösterir. Kritik yol analizinin bazı aşamaları: Proje ve önemli faaliyetlerin tanımlanması. Faaliyetler arası ilişkilerin belirlenmesi. Öncelik ilişkilerinin belirlenmesi. Aktiviteler ağının çizilmesi. Faaliyetler için yapılma süresi ve/veya maliyet tahminlerinin yapılması. Ağdaki en uzun yolun (kritik yol) hesaplanması ve belirlenmesi.

Biyokimyasal analiz yöntemleri arasında şunlar bulunur: Spectrofotometri. Kromatografi. Elektroforez. Enzimatik testler. Spektrometrik analizler. Titrimetrik analizler. Ayrıca, biyokimyasal analizlerde kolorimetrik, enzimatik, volümetrik, gravimetrik gibi farklı ölçüm yöntemleri de bulunmaktadır.

Bilimsel analiz yöntemleri genel olarak nicel ve nitel yöntemler olarak kategorize edilebilir. Nicel yöntemler: Anket Araştırması: Belirli bir popülasyondan bilgi toplamak için sorular yöneltilir. Deneysel Araştırma: Belirli değişkenler üzerinde kontrollü koşullar altında etkili olan faktörler belirlenir. İstatistiksel Analizler: Tanımlayıcı ve çıkarımsal istatistikler, korelasyon ve regresyon analizleri gibi yöntemler kullanılır. Nitel yöntemler: Betimsel Analiz: Veriler önceden belirlenen temalar altına yerleştirilir. İçerik Analizi: Mesajın anlam ve dilbilgisi açısından sınıflandırma ve sayılara dönüştürme işlemi yapılır. Gözlemsel Araştırma: Davranışlar, olaylar doğal ortamlarında gözlemlenir. Mülakat ve Odak Grupları: İnsan deneyimlerini, düşüncelerini ve algılarını anlamaya yönelik yöntemler kullanılır. Ayrıca, belgesel araştırma, tarama yöntemi, vaka çalışması gibi yöntemler de bulunmaktadır.

FEM (Sonlu Elemanlar Metodu), karmaşık yapıların analizinde kullanılan sayısal bir yöntemdir. FEM analizinin bazı kullanım alanları: Mühendislik: Yapıların tasarımında güvenilirliği ve doğruluğu sağlamak için kullanılır. Yapıştırıcı modelleme: Yapıştırıcıların davranışını analiz ederek, uygulama gereksinimleri için doğru yapıştırıcı sistemini belirlemeye yardımcı olur. Diğer alanlar: Akışkan-yapı etkileşimi, termomekanik ve biyomekanik gibi alanlarda da kullanılır. FEM analizinin faydaları: Fiziksel prototip sayısını azaltarak maliyet tasarrufu sağlar. Tasarım değişikliklerinin fiziksel prototip oluşturulmadan önce uygulanmasına imkan tanır. Sistem davranışının ayrıntılı görselleştirmelerini sunarak iyileştirme alanlarını belirler.

Televizyonda izleyici ölçümü, elektronik cihazlar ve anketler kullanılarak yapılır. İzleyici ölçümü sürecinde şu adımlar izlenir: Veri tabanı araştırması. Panel oluşturulması. İzleyici ölçüm cihazı kullanımı. Veri aktarımı. Veri üretimi. Türkiye'de televizyon izleme ölçümü, TİAK A.Ş. tarafından yüklenici firmalar aracılığıyla gerçekleştirilir. Ayrıca, Nielsen gibi şirketler de dünya genelinde reyting ölçümleri yapmaktadır.

Aracı rolünün incelenmesi, bağımsız değişkenin bağımlı değişken üzerindeki etkisini açıklayan bir ara değişkenin varlığını test etmek için kullanılan istatistiksel bir yöntemdir. Bu analiz sürecinde üç temel ilişki test edilir: 1. Bağımsız değişken → Bağımlı değişken (doğrudan etki). 2. Bağımsız değişken → Aracı değişken. 3. Aracı değişken → Bağımlı değişken. Aracı değişken analizinin bazı kullanım alanları şunlardır: Davranış bilimleri. Müşteri memnuniyeti çalışmaları. Psikolojik araştırmalar. Aracı değişken analizinde kullanılan bazı yöntemler şunlardır: Baron & Kenny (1986) yöntemi. Sobel testi. Bootstrapping yöntemi.

Uydu görüntülerinden şehirsel gelişim şu yöntemlerle tespit edilebilir: Landsat uydu görüntüleri: IDRISI Selva 16.0 yazılımı kullanılarak kontrollü sınıflandırma yöntemiyle analiz edilir. Yüksek çözünürlüklü uydu görüntüleri: IKONOS gibi yüksek çözünürlüklü uydu görüntüleri kullanılarak, kentsel gelişimin yönü izlenebilir ve plana uygun olmayan yapılar belirlenebilir. Veri haritalama ve analiz: Coğrafi bilgi sistemleri (CBS), uydu görüntülerini kullanarak veri haritalama ve analiz yapar. Bu yöntemler, şehirsel gelişimin yanı sıra çevresel değişimlerin izlenmesi ve afet risk analizi gibi alanlarda da kullanılır.

Kumaş görüntü analizi, genellikle şu adımları içerir: 1. Numune Alımı: Kumaşın renk raporu ve desen özelliklerini kapsayacak şekilde numune alınır. 2. Hazırlık: Numune kumaşın kenarları düzleştirilir, en ve boyu ölçülür. 3. Görüntü Yakalama: Kumaş, kamera ve ışıklandırma sistemi ile donatılmış bir düzeneğe yerleştirilir ve belirli açılardan görüntüleri alınır. 4. Görüntü İşleme: Alınan görüntüler, belirli bir amaca yönelik işlemlerin tanımlandığı görüntü analiz teknikleriyle işlenir. 5. Ölçüm ve Değerlendirme: Kumaşın belirli özellikleri (örneğin, dökümlülük veya dikiş büzülmesi) ölçülür ve değerlendirilir. Görüntü analizi, dikiş büzülmesi gibi parametrelerin objektif değerlendirilmesinde kullanılır ve hızlı, etkin bir yöntem olarak kabul edilir.

Tematik analiz, nitel araştırma içinde en yaygın analiz biçimlerinden biridir. Tematik analizin bazı özellikleri: Esneklik. Çeşitli yaklaşımlar. Kullanım alanları. Amaç. Tematik analiz genellikle şu adımları içerir: 1. Verilere aşina olma. 2. Kodlama. 3. Temaların oluşturulması. 4. Temaların gözden geçirilmesi. 5. Temaların tanımlanması ve adlandırılması. 6. Yazılı rapor.

Sınai kimyada kolonmetrik analiz yöntemleri şunlardır: Kromatografi. Spektroskopi. Titrimetri. Enstrümantal analiz. Ayrıca, kolorimetrik analizler de sınai kimyada kullanılan bir yöntemdir.

Finansal riskten korunma muhasebesinde etkinliğin ölçülmesi için geriye dönük (retrospektif) ve ileriye dönük (prospektif) yöntemler kullanılır. Kullanılan bazı yöntemler şunlardır: Rasyo Analizi (Dollar-Offset Yöntemi). Regresyon Analizi. Varyans Küçültmesi. Kritik Koşullar Yöntemi. Etkinliğin ölçülmesi için seçilen yöntemin mantıklı olması ve riskten korunma dönemi boyunca tutarlı bir şekilde uygulanması önerilir.

Dış standart yöntemi, belirli durumlarda kullanılır: Analitik kimya ve ölçüm tekniklerinde, belirli bir analit veya madde konsantrasyonunun belirlenmesi gerektiğinde kullanılır. Bitki analizleri ve rutin analizlerde, aynı zamanda tatmin edici sonuçlar almak için bileşen analizi ölçmek amacıyla kullanılır. Dış standart yönteminin kullanımı, çalışma koşullarının sıkı bir şekilde kontrol edilmesine bağlıdır.

Farmakolojide gravimetrik analizin ne olduğuna dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, gravimetrik analiz hakkında genel bilgi verilebilir. Gravimetrik analiz, aranan maddenin, örnekten saf bir bileşik veya elementel hâlde ayrılıp tartılması temeline dayanan bir nicel analiz yöntemidir. Gravimetrik analizde genellikle şu adımlar izlenir: Numune kurutma ve tartım. Numune çözme. Fazla çökeltici reaktif ekleme. Çökeltiyi koagüle etme. Çökeltiyi süzme. Çökeltiyi yıkama. Kurutma ve sabit hale getirme. Gravimetrik analiz, hem kimya eğitimi uygulamalarında hem de pratik uygulamada faydalıdır çünkü az alet gerektirir ve öğrenmesi kolaydır.

Molekül ve atom sayısı, Avagadro sayısı kullanılarak bulunabilir. Tanecik sayısı verilen bir maddenin mol sayısı, verilen tanecik sayısının Avagadro sayısına bölünmesiyle hesaplanır. Bir mol, 6,02 x 10²³ temel parçacığa (atom, molekül, iyon) sahiptir. Örneğin, 9,03 x 10²³ tane CH₄ molekülü, 6,02 x 10²³ tane molekül içeren 1 mol CH₄ olduğuna göre, 9,03 x 10²³ / 6,02 x 10²³ = 1,5 mol CH₄'dür. Atom veya molekül sayısını bulmak için ayrıca şu formül kullanılabilir: n = N / NA. n: Mol sayısı, N: Verilen tanecik sayısı, NA: Avagadro sayısı (6,02 x 10²³).

Regresyon ve regrese terimleri arasında bir fark yoktur. "Regresyon" kelimesi, bağımlı bir değişken ile bağımsız değişkenler arasındaki ilişkiyi analiz etmek için kullanılan istatistiksel bir yöntemi ifade eder. Regresyon türleri: Basit doğrusal regresyon: Tek bir bağımsız değişken ile analiz yapılır. Çoklu doğrusal regresyon: Birden fazla bağımsız değişkenin etkisi analiz edilir. Lojistik regresyon: Bağımlı değişkenin kategorik olduğu durumlarda kullanılır. Regrese terimi, genellikle yanlış yazılmış veya yanlış kullanılmış bir terimdir ve bu nedenle spesifik bir anlamı yoktur.