Klimatoloji

Kışın uçak kanatlarının donmasının nedeni, hava sıcaklığının sıfırın altına düşmesi ve suyun 0 derecede donmasıdır. Eğer uçak kanatları su ile yıkanırsa, donma sonucu uçuş zorlaşır.

Soğuk hava dalgaları, genellikle kutup veya kutup hava kütlelerinin etkisiyle oluşur. Ayrıca, iklim değişikliği de soğuk hava dalgalarının sıklığını ve şiddetini artırabilir. Soğuk hava dalgalarının diğer nedenleri arasında yüksek basınç koşulları ve sürtünme yer alır.

Buzluk Mağarası'nda buzun oluşmasının nedeni, mağaranın jeomorfolojik özelliği ve klimatolojik şartlardır. Mağaranın içinde, yer altı hava akımı sonucunda kışları sıcak, yazları ise soğuk bir ortam oluşur.

Klimatik afet, atmosfer olayları sonucunda gerçekleşen doğal afetlerdir. Başlıca klimatik afetler şunlardır: - Kuraklık: Yağışın azalması ve buharlaşmanın etkisiyle su kaynaklarının, toprağın ve canlıların ihtiyaçlarını karşılayamaz hale gelmesi. - Sel ve taşkın: Ani ve şiddetli yağışlar ile kar erimeleri sonucu oluşan hızlı akışa sahip sular. - Şiddetli rüzgarlar: Hızı saatte 63 ila 120 km'ye ulaşan sert rüzgarlar, en yıkıcı olanına kasırga denir. - Sıcak veya soğuk hava dalgası: İklim koşullarının normalden aşırı sapması.

Dünyanın dönmesinin durması durumunda birçok felaketsel olay meydana gelir: 1. İklim değişiklikleri: Gece tarafı donarken, gündüz tarafı çok ısınır ve bu da sıcaklık dengesizliklerine yol açar. 2. Okyanus ve hava akımları: Coriolis etkisi ortadan kalkar, bu da okyanus akıntılarının ve hava akımlarının düzenini bozar. 3. Gelgitler: Ay'ın yerçekimi etkisiyle oluşan gelgitler, Dünya'nın dönüşüyle hareket eder ve dönüş durduğunda gelgitler yılda sadece bir kez değişir. 4. Manyetik alan: Dünya'nın manyetik alanı kaybolur, bu da Güneş'ten gelen radyasyonun doğrudan gezegene ulaşması anlamına gelir ve bu da yaşam için ölümcül olabilir. 5. Teknolojik çökmeler: Uydu sistemleri ve iletişim ağları çöker, GPS ve hava durumu tahminleri gibi teknolojiler çalışmaz hale gelir. Bu olaylar, Dünya üzerindeki yaşamın büyük ölçüde sona ermesine neden olur.

Kriyosferi etkileyen faktörler şunlardır: 1. Küresel Isınma: Artan sera gazı emisyonları, kriyosferdeki buzulların ve kar örtüsünün erimesine neden olur. 2. Volkanik Faaliyetler: Atmosfere yayılan gazlar ve kül, sıcaklık değişimlerine yol açar. 3. Okyanus Akıntıları: Sıcaklık dağılımını etkileyerek kriyosferin dengesini bozar. 4. İnsan Faaliyetleri: Sanayi, ormansızlaştırma ve aşırı fosil yakıt kullanımı, iklim değişikliğine katkıda bulunur. 5. Yer Şekilleri ve Yükselti: Dağlık alanlarda sıcaklık düşer ve yağış artar, bu da kriyosferin yerel özelliklerini etkiler.

Klimatoloji için aşağıdaki kitaplar önerilmektedir: 1. "Genel Klimatoloji: Atmosfer, Hava ve İklimin Temelleri" - Oğuz Erol. 2. "Klimatoloji ve Meteoroloji" - Murat Türkeş. 3. "Temel Klimatoloji".

Ekstrem olaylar çeşitli alanlarda görülür: 1. Klimatolojik Karakterli: Aşırı sıcaklar, soğuklar, şiddetli rüzgarlar ve fırtınalar. 2. Jeomorfolojik Karakterli: Tsunami, volkanizma, deprem ve kütle hareketleri (heyelan, çamur akıntısı). 3. Hidrolojik Karakterli: Aşırı yağışlar, kuraklık. Bu olaylar genellikle Büyük Okyanus çevresi, tropikal kuşaklar ve Antarktika gibi bölgelerde daha sık görülür.

Detroit'te kış aylarında ortalama sıcaklık 2,2 °C civarındadır. En soğuk aylar olan Ocak ve Şubat aylarında ise sıcaklık -1,0 °C'ye kadar düşebilir.

Sinoptik ve klimatolojik meteorolojik gözlem türleri şunlardır: 1. Sinoptik Rasatlar: Uluslararası saat dikkate alınarak yapılan, hava tahminleri için kullanılan gözlemlerdir. 2. Klimatolojik Rasatlar: Her meteoroloji istasyonunun bulunduğu yerin yerel saatine göre yaptığı gözlemlerdir.

Temmuz-Ağustos aylarında klimatik, jeomorfolojik ve hidrolojik kökenli ekstrem olaylarının bir arada gerçekleşme ihtimali Karadeniz Bölgesi'nde en fazladır.

Pleistosen Çağ, yaklaşık 2.580.000 ila 11.700 yıl önce süren ve dünyanın en son tekrarlanan buzullaşma dönemini kapsayan jeolojik çağdır. Bu dönemde, kıtasal buz tabakaları Avrupa ve Kuzey Amerika'nın orta enlem bölgelerine kadar genişlemiş ve küresel yıllık ortalama sıcaklık, günümüz ortalamalarına göre yaklaşık 4-5 °C daha soğuk olmuştur.

Coğrafya ve klimatoloji arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Coğrafya, yeryüzündeki doğal ve beşeri olayların neden ve sonuçları ile yeryüzüne dağılışını inceleyen bir bilim dalıdır. 2. Klimatoloji ise, iklimin ve iklim elemanlarının (sıcaklık, nem, basınç, yağış gibi) oluşumunu, etkileşimini ve yeryüzündeki dağılışını inceleyen bir coğrafya alt dalıdır. Dolayısıyla, klimatoloji daha spesifik olarak iklim bilimini kapsar.

Prof. Dr. Murat Türkeş, Boğaziçi Üniversitesi'nde klimatoloji alanında öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır.

Grönland'da iklim değişikliğinin başladığı kesin bir tarih vermek zor olsa da, son bin yılda sıcaklıkların arttığı ve bu artışın 1995'ten itibaren hızlandığı bilinmektedir.

Dünyanın ilk iklim sınıflandırmasını yapan bilim adamı, Alman klimatolog Wladimir Köppen'dir.

Klimatoloji, coğrafyanın bir alt dalı olup, atmosfer içerisinde meydana gelen hava olayları ile yeryüzünde görülen iklim tiplerini inceleyen bilim dalıdır. Klimatolojinin coğrafya içindeki diğer konuları: - İklim elemanlarının (sıcaklık, nem, basınç, yağış) oluşumu ve etkileşimi; - İklimin coğrafi yeryüzünün şekillenmesi ve tüm yaşam üzerindeki etkileri.

AO (Arktik Salınım), Kuzey Yarımkürenin 20 derece yukarı enlemlerinden itibaren görülen basınç anomalilerini prensip alan bir endeks çeşididir. NAO (Kuzey Atlantik Salınımı), Kuzey Atlantik Okyanusu'nda görülen bir fenomendir. AO ve NAO'nun bazı özellikleri: Pozitif AO ve NAO: Kutbi girdap kuvvetlidir, soğuk hava güney enlemlere inmez, Türkiye'de soğuk ve yağışsız günler görülür. Negatif AO ve NAO: Kutbi girdap zayıftır, soğuk hava güney enlemlere iner, Türkiye'de ılık ve yağışlı günler görülür. Nötr AO ve NAO: Basınç değerleri uzun yıllar ortalamasına yakındır. AO ve NAO'nun etkileri genellikle kış aylarında daha belirgin olup, yaz aylarında etki dereceleri azalır.

Murat Türkeş'in "Klimatoloji ve Meteoroloji" kitabı 672 sayfadan oluşmaktadır.

2014 Kuzeybatı Toprakları Yangını Kanada'da yaz aylarında meydana gelmiştir.