KimyasalBağlar

Formal yükü 0 olan atomlar, nötr hallerinde bulunan ve kimyasal bağlarda elektronları eşit olarak paylaşan atomlardır. Bu duruma örnek olarak hidrojen ve oksijen atomları verilebilir.

Karbonhidratlarda bulunan bağlar şunlardır: 1. Glikozit Bağı: Monosakkaritlerin (basit şekerler) birleşerek disakkaritleri (çift şekerler) oluşturduğu bağdır. 2. Ester Bağı: Polisakkaritlerin (kompleks şekerler) oluşumunda yer alan bağdır.

Kimyasal türlerde itme ve çekme kuvvetleri, bağlanma sırasında atomların ve moleküllerin elektron bulutları ve çekirdekleri arasındaki etkileşimler sonucu oluşur. İtme kuvvetleri, aynı yüklü iyonların veya atomların birbirini itmesi şeklinde ortaya çıkar. Çekme kuvvetleri ise şu şekillerde gerçekleşir: - Güçlü etkileşimler: Çekme kuvvetleri itme kuvvetlerinden büyükse, kimyasal bağlar oluşur. - Zayıf etkileşimler: Çekme ve itme kuvvetleri birbirine yakın olduğunda veya çekme kuvvetleri az baskın olduğunda meydana gelir.

9. sınıf kimya dersinde "Çeşitlilik ve Etkileşimler" konusu, doğadaki madde çeşitliliğini ve bu maddelerin nasıl etkileşimde bulunarak yeni maddeler oluşturduğunu ele alır. Etkileşimler başlığı altında incelenen temel konular şunlardır: 1. Kimyasal Bağlar: Atomlar, moleküller ve iyonlar arasındaki etkileşimler, kimyasal bağlarla sonuçlanır ve bu bağlar sayesinde yeni maddeler meydana gelir. Başlıca kimyasal bağlar: - İyonik Bağ: Pozitif ve negatif yüklü iyonlar arasında oluşur. - Kovalent Bağ: İki atomun elektronlarını paylaşarak oluşturduğu bağdır. - Metalik Bağ: Metal atomlarının arasında serbest hareket eden elektronların oluşturduğu bağdır. 2. Moleküller Arası Etkileşimler: Moleküller arasında dipol-dipol, London kuvvetleri ve hidrojen bağı gibi etkileşimler vardır.

Alaşımlar, bileşik değildir çünkü alaşımı oluşturan metal atomları arasında herhangi bir iyonik veya kovalent bağ gözlemlenmez. Bunun yerine, alaşımlar, farklı elementlerin kimyasal reaksiyona girmeden karıştırılması ve katılaştırılmasıyla oluşturulur.

Yükseltgenme basamakları bir atomun kimyasal bağda yer alırken sahip olabileceği varsayımsal yükü temsil eder. Bu basamakları bulmak için aşağıdaki kurallar kullanılır: 1. Element Kuralı: Serbest bir element halindeki atomun yükseltgenme basamağı sıfırdır. 2. İyon Kuralı: Tek atomlu bir iyon için yükseltgenme basamağı, iyonun yüküyle aynıdır. 3. Toplam Yük Kuralı: Nötr bir molekülde, tüm atomların yükseltgenme basamaklarının toplamı sıfıra eşit olmalıdır. 4. Periyodik Tablo Kuralı: Periyodik tablodaki konumları nedeniyle bazı elementlerin yükseltgenme basamakları için genel kurallar vardır: - 1A Grubu elementleri bileşiklerinde genellikle +1 yükseltgenme basamağına sahiptir. - 2A Grubu elementleri bileşiklerinde genellikle +2 yükseltgenme basamağına sahiptir. - 7A Grubu elementleri bileşiklerinde genellikle -1 yükseltgenme basamağına sahiptir. - Oksijen, peroksitler dışında genellikle -2 yükseltgenme basamağına sahiptir. - Hidrojen, metal hidrürlerinde -1, diğer bileşiklerde +1 yükseltgenme basamağına sahiptir. Bu kuralları kullanarak, bir bileşiğin veya iyonun yükseltgenme basamaklarını hesaplamak mümkündür.

Valens enerji — bir atomun en dış enerji seviyesindeki elektronlardır. Bu elektronlar, kimyasal bağların oluşumunda doğrudan rol oynar ve atomların kimyasal reaksiyonlara girme ve bağ yapma yeteneklerini belirler.

Karbon-karbon çift bağı, sp2 hibritleşmesi yoluyla oluşur. Bu süreçte, karbon atomu bir s orbitalini iki p orbitaliyle karıştırarak üç sp2 orbitali oluşturur. Sonuç olarak, oluşan bağ sigma (σ) bağı olarak bilinirken, p orbitalleri kullanılarak iki karbon atomu arasında oluşan bağ pi (π) bağı olarak adlandırılır.

İndüklenmiş dipol-indüklenmiş dipol etkileşimine örnek olarak iyot (I₂) molekülü verilebilir. Bu etkileşimde, polar olmayan bir molekül olan iyot, yanına gelen polar bir molekülün etkisiyle geçici olarak polar hâle gelir ve anlık bir dipol oluşur.

Kitinde beta-glikozidik bağ bulunur.

Bileşik atomlar, iki veya daha fazla farklı elementin atomlarının kimyasal bağlarla bir araya gelmesiyle oluşur. Bu süreç şu şekillerde gerçekleşebilir: 1. İyonik Bağlar: Bir atom elektron kaybederken, diğer bir atom bu elektronu kazanır ve pozitif ve negatif yüklü iyonlar oluşur. 2. Kovalent Bağlar: İki atom elektronlarını paylaşarak birleşir. 3. Metal Bağlar: Metal atomları arasında serbest elektronların varlığı ile karakterizedir.

HCN Lewis yapısını çizmek için aşağıdaki adımları izlemek gerekmektedir: 1. Toplam değerlik elektronlarını hesaplayın: Hidrojen (1), karbon (4) ve azot (5) atomlarının değerlik elektronlarını toplayarak HCN molekülündeki toplam değerlik elektron sayısını bulun. Bu durumda, toplam değerlik elektronları 10'dur. 2. Merkez atomu seçin: Hidrojen her zaman dışarıda kalacağından, en az elektronegatif atom olan karbonu merkeze yerleştirin. 3. Atomları bağlayın: Karbon ve hidrojen atomları arasına tek bağ, karbon ve azot atomları arasına ise üçlü bağ çizin. 4. Yalnız çiftleri işaretleyin: Dış atomlar olan hidrojen ve azot atomlarına yalnız çiftleri ekleyin. 5. Formal yükleri hesaplayın: Hidrojen için formal yük 0, karbon için +2 ve azot için -2 olmalıdır. Bu adımları takip ederek, HCN'nin kararlı Lewis yapısını elde edebilirsiniz.

Zayıf ve güçlü etkileşimler arasındaki ayrım, bağ enerjisi ve etkileşim kuvvetlerinin büyüklüğüne göre yapılır. Güçlü etkileşimler şunları içerir: - İyonik bağlar: Zıt yüklü iyonların elektrostatik çekim kuvveti ile bağlanması. - Kovalent bağlar: Atomların elektronlarını ortaklaşa kullanarak bağlanması. - Metalik bağlar: Metal atomlarının serbest elektronları ile pozitif iyonları arasındaki çekim kuvveti. Bu tür etkileşimlerin bağ enerjisi yaklaşık 40 kj/mol veya daha yüksektir. Zayıf etkileşimler ise van der Waals kuvvetleri ve hidrojen bağları olarak ikiye ayrılır ve bağ enerjileri daha düşüktür (yaklaşık 40 kj/mol'den az).

Yanlış. Uyarılmış halde yarı dolu orbital sayısı daha fazladır.

Alkenlerde sigma ve pi bağı sayısını bulmak için aşağıdaki adımlar izlenir: 1. Lewis Yapısı Çizilir: Molekülün Lewis yapısı çizilerek atomların birbirine nasıl bağlandığı ve her atomun etrafındaki elektron çiftleri belirlenir. 2. Tüm Bağlar Belirlenir: Moleküldeki tüm kimyasal bağlar tanımlanır; her bir bağ, iki atom arasında paylaşılan bir çift elektronu temsil eder. 3. Sigma ve Pi Bağları Ayrılır: Sigma bağları, atomlar arasındaki ilk bağdır ve birden fazla bağ içeren durumlarda (çift veya üçlü bağ), ilk bağ sigma bağıdır, geri kalanlar ise pi bağıdır. 4. Sigma Bağı Sayısı Hesaplanır: Moleküldeki tüm sigma bağları sayılır; tek bağlar yalnızca sigma bağı içerirken, çift ve üçlü bağların ilk kısmı da sigma bağıdır. Açık zincirli moleküllerde, (atom sayısı – 1) formülü sigma bağ sayısını verir.

Azot (N), kararlı bir element olarak kabul edilir. Azot molekülü (N₂), iki azot atomunun üçlü bağ ile birleşmesiyle oluşur ve bu bağ oldukça kararlıdır.

Bir atomun valans kabuğu, atomun en dış kabuğudur.

Kovalent bağ ve ikili bağ aynı şey değildir. Kovalent bağ, iki ametal atomu arasında elektronların ortaklaşa kullanılması ile oluşan çekim kuvvetidir. İkili bağ ise, iki atom arasında iki elektron çifti ile oluşan kovalent bağ türünü ifade eder.

3. enerji düzeyinde ve daha üst enerji seviyelerinde bulunan, kompleks şekillere sahip olan, eş enerjili 5 tane orbitalden oluşan orbital türü, d orbitalidir. Sınır düzey diyagramı için aşağıdaki adımlar izlenebilir: 1. Şekillerin Çizilmesi: dxz, dz2, dyz, dxy ve dx2-y2 olmak üzere beş farklı d orbitali çizilir. 2. Yönelimlerin Belirtilmesi: Her bir orbitalin uzayda farklı yönelimleri olduğu için, her bir şekil farklı bir eksen üzerinde yer alır. 3. Enerji Seviyesinin Gösterilmesi: Tüm d orbitalleri aynı enerji seviyesine sahip olduğu için, diyagramda enerji seviyesi sabit olarak gösterilir. Bu şekilde, d orbitallerinin sınır düzey diyagramı tamamlanmış olur.

Metan molekülünü çizmek için iki farklı yöntem kullanılabilir: 1. El işi malzemeleri kullanarak: - 1 inç genişliğinde 5 köpük top, akrilik boya ve kürdan gereklidir. - Mavi akrilik boya ile dört köpük topu boyayıp hidrojen atomu, kalan kırmızı topu ise karbon atomu olarak kullanın. - Dört kürdanı karbon atomuna yerleştirip dört hidrojen atomunu kürdanların ucuna itin. 2. Lewis yapısı çizerek: - Merkezi atom olarak karbon atomunu seçin ve yazın. - Karbon atomunu diğer atomlarla tek bağla bağlayın (bu bağları ilerledikçe ikili veya üçlü bağ olarak değiştirebilirsiniz). - Her atom için değerlik elektronlarını göstererek elektronları yerleştirin. - Tüm yapının etrafına parantez koyun ve molekülde bir yük varsa sağ üst köşeye yazın.