İbniSina

En büyük Fars bilim insanı olarak Birûni gösterilebilir. 973 yılında doğmuş ve 1051 yılında hayatını kaybetmiş olan Birûni, Fars gök bilimci, matematikçi ve filozof olarak tanınır. Başlıca özellikleri: Astronomi: Gök cisimlerinin hareketlerini gözlemlemiş ve hesaplamalar yapmıştır. Matematik: Trigonometrik formüller ve hesaplamalar geliştirmiş, cebir alanında önemli çalışmalar yapmıştır. Coğrafya: Hindistan'ın coğrafyası, kültürü ve bilimleri hakkında detaylı bilgiler sunan "Kitab al-Hind" adlı eseri vardır. Diğer önemli Fars bilim insanları arasında Harezmi de bulunur. Harezmi, matematik, astronomi ve coğrafya alanlarında çalışmalar yapmış, cebir ve denklem hesabı üzerine önemli eserler bırakmıştır.

İbni Sînâ, 980 yılında, günümüzde Özbekistan sınırları içerisinde yer alan Buhara'da doğmuştur.

İbn-i Sina, on üç yaşında tıp eğitimine başlamıştır. Tam adı Ebu Ali Sina olan İbn-i Sina, 980 yılında bugünkü Özbekistan'ın Buhara şehrinde doğmuş ve 1037 yılında Hamedan'da vefat etmiştir.

İbn-i Sina'nın 5 ciltlik eseri, "El Kânun Fi't-Tıbb" (Tıp Kanunu) olarak bilinir. Bu ansiklopedi, tıbbın temel ilkelerinden başlayıp, anatomi, fizyoloji, hastalıkların teşhisi ve tedavisi, ilaçların özellikleri ile cerrahi uygulamalara kadar geniş bir konuyu kapsar.

"Küçük Dahi İbn-i Sina" dizisinin 2. sezonunun 11. bölümünün ne zaman yayınlanacağına dair bilgi bulunamadı. Ancak, dizinin 2. sezonunun 20 Ocak 2025 tarihinde yayınlandığı bilinmektedir. Yeni bölümlerin yayın tarihi hakkında güncel bilgileri TRT'nin dijital platformu tabii'nin resmi sosyal medya hesaplarından veya tabii.com üzerinden takip edebilirsiniz.

7. sınıfta İbni Sina'nın işlenmesinin birkaç nedeni vardır: Önemli bir bilim insanı olması: İbni Sina, İslam'ın Altın Çağı olarak bilinen dönemde tıp, felsefe, matematik, astronomi ve fizik gibi birçok alanda önemli eserler vermiş ve çalışmalar gerçekleştirmiştir. Eğitim ve öğrenme sevgisi: İbni Sina'nın okumayı ve araştırmayı seven, meraklı bir kişi olarak tanıtılması, öğrencilere örnek olması açısından önemlidir. Farklı alanlarda bilgi sahibi olması: Tek bir alanda değil, birçok alanda uzmanlaşması, tüm bilimlerin birbiriyle bağlantılı olduğunu göstermesi açısından ders verici bir örnektir. Katkılarının hala kullanılması: Yazdığı eserlerin ve geliştirdiği formüllerin günümüzde de kullanılmaya devam etmesi, İbni Sina'nın ne kadar önemli bir bilim insanı olduğunu gösterir.

İbn-i Sina'nın bazı hocaları: Babası Abdullah Bey. Ebu Abdullah en-Nâtilî. Hanefi fakihi İsmail ez-Zâhid. Mahmud el-Messâh.

"Semaya" kelimesinin bir eser adı olup olmadığına dair bilgi bulunamadı. Ancak, "sema" ile ilgili bazı eserler şunlardır: Fevâidü’s-semâ’. Mesnevi. Ayrıca, halk şiirinde "semai" adı verilen, sekizlik hece ölçüsüyle yazılmış ve özel bir ezgiyle seslendirilen şiirler de vardır.

İbni Sina, vezir olarak Hemedan ve İsfahan şehirlerinde görev yapmıştır.

''Aklı kesmek'' deyiminin hikayesi şöyledir: Devrin ünlü hekimi ve matematikçisi olan İbn-i Sina, çocukken, matematiğe önem veren bir okula yazdırılır. Kervan yolda mola verir. "Bir ip, bir taşı kesiyor da benim aklım cebir ve geometriyi neden kesmesin?!" Her şeyi ortada bırakıp, okuluna geri döner. ''Aklı kesmek'' deyimi, bir şeyin gerçekleşeceğine inanmak ya da bir işe girişmeden önce akıl gücünün ve kabiliyetinin o işi başarmaya elverişli olup olmadığını tartmak, anlamında kullanılır.

İbni Sina'nın ortaya koyduğu özgün yapıtların Orta Çağ Avrupası'nda üniversitelerde okutulmasının sebepleri şunlardır: 1. Tıp Alanındaki Öncülüğü: İbni Sina'nın "El-Kanun Fi’t-Tıb" adlı eseri, modern tıbbın temellerinden biri olarak kabul edilir ve Avrupa üniversitelerinde tıp eğitimi için temel bir kaynak olmuştur. 2. Bilimsel ve Sistematik Yaklaşımı: İbni Sina, tıp, felsefe, fizik, astronomi ve kimya gibi alanlarda derin bilgiye sahipti ve bu bilgileri mantıksal ve sistematik bir şekilde birleştirdi. Bu, Orta Çağ Avrupası'ndaki skolastik düşünceye bir model sundu. 3. Çeviriler ve Erişilebilirlik: 12. yüzyılda eserlerinin Latince'ye çevrilmesi, Avrupa'daki bilim ve felsefe öğrencilerinin ona ulaşmasını sağladı. 4. Çok Disiplinli Yaklaşımı: Hem tıp hem de felsefe alanındaki eserlerinin bir arada sunulması, farklı bilim dallarına hitap etmesini sağladı. 5. Eksik Bilimsel Bilgiyi Tamamlama: Orta Çağ Avrupası'nda bilimsel bilgi sınırlıydı ve İbni Sina'nın eserleri bu boşluğu doldurdu. 6. Aristoteles ve İslam Bilginleri Arasındaki Köprü: İbni Sina, Aristoteles'in felsefesini yorumlamış ve geliştirmiştir, bu da Avrupa'da Aristoteles'in yeniden keşfedilmesine ve İslam bilginlerinin eserlerinin incelenmesine olan ilgiyi artırmıştır.

İbni Sina'nın hayatını anlatan filmler iki farklı yerde çekilmiştir: 1. "Küçük Dahi İbn-i Sina" dizisi, İstanbul'un Riva ve Beykoz bölgelerinde çekilmiştir. 2. 2013 yapımı Alman filmi "İbni Sina: Hekim" (The Physician), Almanya'da çekilmiştir.

İbni Sina'nın doğum yılı 980'dir.

İbni Sina'nın Tanrı anlayışının dayandığı beş temel ilke şunlardır: 1. Varlığının Zorunluluğu: Tanrı'nın varlığı zorunludur ve kendi kendine yeterlidir. 2. Nedensizlik: Tanrı'nın bir nedeni yoktur, O ilk sebeptir. 3. Teklik: Tanrı'nın ortağı, dengi veya benzeri yoktur. 4. Birlik/Basitlilik: Tanrı çokluğu barındırmaz, bileşik değildir. 5. Etkinlik: Tanrı, ilim ve akıl sahibidir.

İbni Sina'ya göre en şifalı bitki konusunda kesin bir yanıt vermek zor olsa da, onun önerdiği bazı şifalı bitkiler şunlardır: Zeytin: Sindirim sistemi üzerinde olumlu etkiler yaratır ve cilt sağlığını iyileştirir. Kekik: Mikropları öldürücü ve sindirimi kolaylaştırıcı özelliklere sahiptir, ayrıca solunum yollarını rahatlatır. Nane: Mide bulantısı ve hazımsızlık gibi problemleri tedavi etmekte etkilidir, sinirleri yatıştırıcı ve baş ağrılarını gidermeye yardımcıdır. Safran: Ruhsal dengeyi sağlamak ve depresyon tedavisinde kullanılır, ayrıca sindirim sistemine ve kalp sağlığına faydalıdır. Kuşburnu: Yüksek C vitamini içeriği sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirir ve enfeksiyonlara karşı koruyucu etkisi vardır. Ayrıca, İbn-i Sina'nın "El-Kanun fi't-Tıb" adlı eserinde vücudu arındıran ve birçok rahatsızlığa şifa olan başka bitkiler de önerdiği bilinmektedir.

İbni Sina'nın "El-Kanun fi't-Tıb" adlı tıp kitabı 14 cilt olarak tamamlanmıştır.

İbni Sina'nın bulduğu bazı icatlar ve keşifler şunlardır: 1. Kan Dolaşımı: Bedendeki kan dolaşımının nasıl olduğunu ortaya koymuştur. 2. Mikrop Kavramı: Hastalıkların kaynağının gözle görülmeyen mikroplar olduğunu ilk kez ortaya koymuş ve bu kavramı tıp literatürüne sokmuştur. 3. Hacamat Tedavisi: Ameliyatlarda hastayı uyuşturarak daha az acı çekmesini sağlayan ilk hekim olmuştur. 4. Tıp Eserleri: "el-Kanun fi't-Tıb" adlı eseri, tıp alanında birçok yüzyıl boyunca temel kaynak olarak kullanılmıştır. 5. Psikolojik Bozukluklar: Psikolojik bozukluklardan fizyolojik rahatsızlıklara kadar pek çok hastalığın teşhis ve tedavilerini göstermiştir.

İbni Sina'ya göre iç duyular şunlardır: 1. Ortak Duyu: Dış duyuların nesnelere ilişkin verilerini yeniden bütün halinde idrak eder. 2. Tasarlama Gücü: Nesnelerin tikel suretlerini olduğu gibi saklar. 3. Vehim Gücü: Dış duyuların idrak edemediği tikel anlamların idrakini sağlar (örneğin, "kurt" suretinin çağrıştırdığı "tehlike" gibi). 4. Belleme/Hatırlama Gücü: Vehim gücünün algıladığı tikel anlamları saklar ve biriktirir. 5. Tahayyül/Tefekkür Gücü: Tikel özelliklerden soyutlanmış tümel suretleri ve kavramları idrak eder.

İbni Sina'nın ishal için önerdiği bitki sumaktır.

İbni Sina'nın "uçan adam" metaforu, ruhun bedenden ayrı, manevi bir cevher olduğunu anlatmak için kullanılır. Bu metafora göre, boşlukta duran, hiçbir uzvu birbirine değmeyen, hiçbir duyusu olmayan bir insanı hayal etmek gerekir. Böylece İbni Sina, nefsin duyulardan farklı olduğunu ve bedenin ölümünden sonra da varlığını sürdürebileceğini öne sürer.