Hematoloji

Kan hastalıklarında kullanılan kemoterapi, hematolojik kanserlerin tedavisinde uygulanır. Kemoterapide kullanılan ilaçlar, kanser hücrelerinin büyümesini ve çoğalmasını engelleyerek onları yok etmeyi amaçlar. Kemoterapi, Medikal Onkoloji uzmanları tarafından planlanır ve uygulanır.

Kan biliminde aşağıdaki bölümler yer almaktadır: 1. Hematoloji: Kan ve kan yapıcı organların hastalıklarını inceleyen tıp dalıdır. 2. İç Hastalıkları (Dahiliye): Böbrek hastalıkları da dahil olmak üzere vücudun iç organlarının hastalıklarıyla ilgilenir. 3. Nefroloji: Böbrek hastalıklarıyla özel olarak ilgilenen bölümdür.

Multipl miyelomda yükselen proteinler, M proteinleri olarak adlandırılan IgG, IgA veya hafif zincirlerdir.

Onko-hematoloji doktoru, kan hastalıkları ve kanserin teşhis, tedavi ve yönetimi konusunda uzmanlaşmış bir tıp doktorudur. Görevleri arasında: - Hastaların tıbbi geçmişlerini incelemek ve değerlendirmek; - Kemoterapi, immünoterapi ve diğer tedavi yöntemlerini uygulamak; - Laboratuvar testleri ve görüntüleme sonuçlarını yorumlamak; - Hastalar ve aileleriyle tedavi süreci hakkında bilgilendirme yapmak; - Multidisipliner bir ekiple iş birliği içinde çalışmak; - Klinik araştırmalara katılmak ve akademik yayınlar hazırlamak.

Prof. Dr. Osman İlhan iki farklı yerde çalışmaktadır: 1. Lokman Hekim Akay Hastanesi, Hematoloji Kliniği ve Kök Hücre Nakli Merkezi. 2. Koru Hastanesi, Hematoloji Kliniği ve Kemik İliği Nakli Merkezi (2023 yılından itibaren).

Hematolojik kanserlerin teşhisinde kullanılan filmler şunlardır: 1. Kemik İliği Biyopsisi: Kemik iliğindeki hücrelerin incelenmesini sağlar ve lösemi, myelom gibi hastalıkların tanısında kullanılır. 2. PET-CT ve MRI: Organlardaki değişiklikleri ve büyümeleri tespit etmek için kullanılan görüntüleme yöntemleridir. 3. Ultrasonografi: Lenf nodları ve dalak gibi organların büyümesini incelemek için kullanılır. Ayrıca, kan tahlilleri ve genetik tetkikler de hematolojik kanserlerin teşhisinde önemli rol oynar.

Çocuk hematolojisi, 0-18 yaş arası çocukların kan ve kan yapıcı organlarını etkileyen aşağıdaki hastalıklara bakar: Anemi: Vücutta yeterince sağlıklı kırmızı kan hücresi üretilememesi veya kaybedilmesi sonucu meydana gelen durum. Trombositopeni: Yetersiz trombosit üretimi veya aşırı trombosit kaybı sonucu düşük trombosit sayısına sahip olma durumu. Lösemi: Kan hücrelerinin kontrolsüz bir şekilde üretildiği kanserli bir durum. Orak Hücre Anemisi: Anormal orak hücre şeklindeki kırmızı kan hücreleri nedeniyle ortaya çıkan hastalık. Hemofili: Kanın pıhtılaşmasını sağlayan faktörlerin eksikliği veya yetersizliği nedeniyle kanamaların normalden uzun sürdüğü genetik hastalık. Talasemi: Hemoglobinin yapımında rol oynayan genlerdeki bozukluk nedeniyle kan hücrelerinin düzgün çalışamaması ve yıkılmasıyla sonuçlanan kalıtsal hastalık. Bu hastalıkların tanısı ve tedavisi için çocuk hematologları ile görüşmek önemlidir.

Sekonder polisitemi, miyeloproliferatif bir hastalık olmayıp, dört temel durumun sonucu olarak ortaya çıkan bir durumdur. Bu durumlar şunlardır: 1. Yüksek irtifalara çıkma: Yüksek rakımda yaşamak, dokulara oksijen taşınmasını zorlaştırarak polisitemiye neden olabilir. 2. Kan oksijenasyonunun düşmesine neden olan hastalıklar: Solunum yetmezliği, kronik obstrüktif akciğer hastalığı gibi durumlar sekonder polisitemiye yol açabilir. 3. Hormon eritropoietin sekrete eden tümörler: Özellikle böbrek tümörleri gibi tümörler, aşırı eritropoietin üretimine neden olarak polisitemiye yol açabilir. 4. Kalıtsal bozukluklar: Aşırı eritropoietin üretimi veya aktivitesine neden olan genetik bozukluklar da sekonder polisitemiye katkıda bulunabilir. Sekonder polisitemi, vücudun kanın oksijen taşıma kapasitesini artırma çabası olarak değerlendirilir.

NRBC (nucleated red blood cells) tıpta "çekirdekli kırmızı kan hücreleri" anlamına gelir. Bu hücreler, kemik iliğinde üretilen ve normalde dolaşımda bulunmaması gereken, genç kırmızı kan hücreleridir. NRBC testi, kan örneğindeki bu hücrelerin sayısını ve yüzdesini belirlemek için yapılan bir tıbbi testtir ve genellikle hematolojik bozuklukları değerlendirmek ve tanılamak için kullanılır.

Hematolojik kanserler, kan hücrelerinden kaynaklanan ve genellikle kan, kemik iliği veya lenf sistemini etkileyen kanser türleridir. Başlıca hematolojik kanser türleri şunlardır: - Lösemi: Beyaz kan hücrelerinin anormal aşırı üretimi ile bağlantılı olarak kemik iliğinde ve kanda lokalizedir. - Lenfoma: Lenfatik sistemi ilgilendirir ve tümörler düğümlerde lokalizedir. - Multipl Miyelom (Kahler Hastalığı): Kemik iliğinde habis plazma hücreleri tarafından oluşturulur. Bu kanserler, genetik mutasyonlar, çevresel faktörler ve bağışıklık sistemi bozuklukları gibi çeşitli faktörlerin etkisiyle gelişebilir. Belirtileri arasında ateş, kilo kaybı, yorgunluk, kanama ve morarmalar, lenf bezlerinde şişlik ve kemik ağrıları yer alabilir. Doğru tanı ve tedavi için bir sağlık profesyoneline başvurmak önemlidir.

Megaloblastik anemi ve pernisyöz anemi durumlarında B12 vitamini eksikliği söz konusudur.

KLI tıpta farklı anlamlara gelebilir: 1. Kappa-lambda görüntüleme (kappa-lambda imaging). 2. Ki-67 etiketleme indeksi (Ki-67 Labeling Index), gastroenterolojide kullanılan bir terim. 3. Kronik lenfositik lösemi (Chronic Lymphocytic Leukemia, KLL), beyaz kan hücrelerinin kontrolsüz üretildiği ve biriktiği bir kan kanseri türü.

Kanda santrifüj sonrası üç ana katman oluşur: 1. Plazma: En üst katman, kanın sıvı bileşeni olan plazmadır ve su, elektrolitler, proteinler, hormonlar ve diğer çeşitli maddeleri içerir. 2. Buffy Coat: Plazmanın hemen altında, ince bir tabaka olan buffy coat bulunur ve beyaz kan hücreleri (lökositler) ile trombositleri (trombositler) içerir. 3. Kırmızı Kan Hücreleri (Eritrositler): Santrifüjlenen kanın çoğunluğu, en alt katmanı oluşturan kırmızı kan hücreleri tarafından doldurulur.

Hematocrit yüksekliğine hematoloji bölümü bakar.

Periferik yaymada lökosit formülü, lekeli kan yaymasında mikroskop altında farklı lökosit türlerinin yüzde oranının hesaplanmasıyla belirlenir. Hesaplama yöntemleri: 1. Schilling yöntemi: Yaymanın dört alanındaki lökosit sayısı belirlenir ve toplam yüz ila iki yüz hücre sayılır. 2. Filippchenko yöntemi: Yayma, başlangıç, son ve ortalama gibi üç bölüme ayrılır ve her bölümde aynı sayıda hücre sayılır. Sonuçlar, özel bir diferansiyel sayım tablosu olan Egorov ızgarasına girilir ve on bir tuşlu bir sayaç kullanılarak daha rahat ve hızlı bir şekilde belirlenebilir. Modern laboratuvarlarda, lökosit formülünü daha yüksek doğrulukla otomatik olarak hesaplayan analizörler de kullanılmaktadır.

Bacakta morarma için Dahiliye (İç Hastalıkları) veya Hematoloji bölümüne başvurulabilir. Eğer morarma bir çarpma veya düşme sonucu oluşmuşsa, Cildiye doktoruna da gidilebilir.

Hemolitik anemiye hematoloji bölümü bakar.

Kalıtsal sferositoz, tedavi edilmezse tehlikeli olabilir. Kalıtsal sferositozun bazı komplikasyonları şunlardır: - Hemolitik kriz: Kırmızı kan hücrelerinin yıkımıyla seyreden acil bir tablo. - Megaloblastik anemi: Folat ve B12 vitamini eksikliğine bağlı olarak gelişebilir. - Safra taşları ve safra kesesi iltihapları. - Yenidoğan ve çocuklarda büyüme ve gelişme geriliği. - İskelet sistemi rahatsızlıkları. Tedavi yöntemleri arasında fototerapi, kan nakli ve dalağın ameliyatla çıkarılması yer alır.

Lökositlerin nadir olması, normal lökosit popülasyonunun içinde düşük bir oranda bulunması anlamına gelir. Nadir lökositlerin görülmesi şu durumlarla bağlantılı olabilir: - Enfeksiyonlar: Özellikle parazitik ve alerjik reaksiyonlar. - Hematolojik bozukluklar: Lösemi ve diğer kan hastalıkları. - İmmün yanıtlar: Vücudun immün yanıtı, bazı hastalıkların seyrinde nadir lökositlerin artmasına neden olabilir. - İlaç etkileri: Belirli ilaçlar, lökosit sayısını etkileyerek nadir hücrelerin artışına yol açabilir.

SAP'de "ASH" ifadesi iki farklı anlama gelebilir: 1. American Society of Hematology Self-Assessment Program (ASH-SAP): Bu, Amerikan Hematoloji Derneği'nin kendi kendini değerlendirme programıdır ve hematoloji alanında eğitim ve inceleme materyalleri sunar. 2. Active Session History (ASH): Bu, Oracle veritabanlarında performans analizi için kullanılan bir veri kaynağıdır ve veritabanı oturumlarının anlık görüntülerini içerir.