HeceÖlçüsü

7'li hece ölçüsüyle yazılan manilere "düz mani" denir.

Levent Yüksel'in "Beni Bırakın" şarkısı 8'li hece ölçüsü ile yazılmıştır.

Cenap Şahabettin, hece ölçüsüne "parmak hesabı" diyen şairdir.

Toplumcu şiirde hece ölçüsü kullanılır.

Tevfik Fikret, Servet-i Fünun döneminde hece ölçüsünü kullanan tek yazardır.

Kafiyeli ve 8 hece ölçülü bir şiir örneği şu şekilde olabilir: Semai Uzun ince bir yoldayım Gidiyorum gündüz gece Bilmiyorum ne hâldeyim Gidiyorum gündüz gece Bu dörtlük, 8'li hece ölçüsü ile yazılmıştır.

Mani, 7'li hece ölçüsü ile yazılır.

Cumhuriyet döneminde hece ölçüsüyle yazılmış bazı şiir örnekleri şunlardır: 1. "Bütün Yaz" - Faruk Nafiz Çamlıbel: > "Ne güzel geçti bütün yaz, > Geceler küçük bahçede... > Sen zambaklar kadar beyaz > Ve ürkek bir düşüncede". 2. "Han Duvarları" - Faruk Nafiz Çamlıbel: > "Çarpıyor yüreğime de o yolun heyecanı, > Bir daha dönmemek nedir, bilir mi o yolcu?". 3. "Gemiciler" - Halit Fahri Ozansoy: > "Gemiciler, gemiciler, > Denizin çocukları, > Dalgaların sevdalıları". 4. "Bingöl Çobanları" - Kemalettin Kamu: > "Ben gurbette değilim, > Gurbet benim içimde".

Aşık Veysel, hece ölçüsünün 8 ve 11'li kalıplarını kullanarak şiirlerini söylemektedir.

Bir şiirde hece ölçüsünü bulmak için şu adımları izlemek gerekir: 1. Dizeleri Yazın: Şiiri satır satır yazın. 2. Hece Sayısını Belirleyin: Her dizede kaç hece olduğunu sayın. 3. Hece Sayılarını Karşılaştırın: Her dizedeki hece sayısının eşit olup olmadığını kontrol edin.

Koşma nazım biçiminde hece ölçüsü genellikle 11’li (6+5 veya 4+4+3) olarak kullanılır.

8'li hece ölçüsü, dizelerde 4+4 duraklı veya duraksız olarak ayrılır.

Enis Behiç Koryürek, hece ölçüsü ile yazılmış şiirler kaleme almıştır.

Alevi deyişleri, genellikle 7'li hece ölçüsü ile söylenir çünkü bu ölçü, anonim halk şiirinin ve türkülerin ortak özelliklerinden biridir.

11'li hece ölçüsüyle şiir yazmak için her dizede 11 hece bulunmalıdır. Örnek bir 11'li hece ölçüsü şiiri: > Senden ayrılalı bir yıl oldu, > Sensiz günlerim zehir doldu, > Dertli başım yastığa koydu, > Aklımda hep sen varsın. > > (Aşık Veysel) Ayrıca, 11'li hece ölçüsünde dizeler okunurken duraklara dikkat edilmelidir; bu duraklar sözcüklerin bölünmesiyle değil, sözcüklerin ardından yapılır.

8'li hece ölçüsünde durak, 4+4 şeklindedir.

15'li hece ölçüsü, her dizesi 15 heceden oluşan bir şiir kalıbıdır.

Hece ölçüsü ve kafiye şiirin önemli ahenk unsurlarıdır. Hece ölçüsü, dizelerdeki sözcüklerin hece sayısının belli bir düzene bağlı olarak eşit olması temeline dayanır. Kafiye ise dizelerin sonunda bulunan yazılışları ve okunuşları aynı, anlamları ve görevleri farklı kelimelerin, eklerin benzerliğidir. Dört ana kafiye türü vardır: 1. Yarım kafiye: Dize sonlarında tek ses benzerliğidir. 2. Tam kafiye: Dize sonlarında iki ses benzerliğidir. 3. Zengin kafiye: Dize sonlarında üç veya daha fazla ses benzerliğidir. 4. Cinaslı kafiye: Dize sonlarında yazılışları aynı, anlamları farklı olan sözcüklerle yapılan kafiyedir.

Hece ölçüsü ve aruz ölçüsü, şiirde kullanılan iki farklı ölçü türüdür. Hece ölçüsü, dizelerdeki hece sayısının eşit olması kuralına dayanır ve ağırlıklı olarak halk edebiyatında kullanılmıştır. Aruz ölçüsü ise dizelerdeki hecelerin kısalık-ortanca uzunluk ve yaprak esasına bağlı olan bir ölçü sistemidir ve Divan edebiyatında yaygın olarak kullanılmıştır. Dolayısıyla, hece ölçüsünde aruz yoktur.

11'li hece ölçüsüyle yazılan şiirlere koşma ve destan denir.