HavaTrafiği

Türkiye'de uçak radarları, Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü ve TÜBİTAK Bilişim ve Bilgi Güvenliği İleri Teknolojiler Araştırma Merkezi iş birliğiyle geliştirilen Millî Gözetim Radarı gibi çeşitli yerlerde bulunmaktadır. Ayrıca, uçuş radarı hizmetleri sunan bazı platformlar da mevcuttur: - Flightradar24: Dünya çapında popüler bir uçuş radarı hizmeti olup, web sitesi üzerinden her uçak hakkında bilgi sunan bir harita hizmeti sağlar. - Canlı Uçuş Takibi: Türkiye'deki hava trafiğini anlık olarak takip eden bir platformdur.

Evet, Yüksekova'da DHMİ (Devlet Hava Meydanları İşletmesi) bulunmaktadır. Adres: Çimenli Mahallesi, 30300 Karlı Köyü/Yüksekova/Hakkari. İletişim: 0438 300 33 33.

Hava trafiğinin canlı takip edilmesinin birkaç önemli nedeni vardır: 1. Uçuş Güvenliği: Hava trafik kontrolörleri, uçakların konumlarını gerçek zamanlı olarak izleyerek güvenli mesafeyi sağlar ve çatışmaları önler. 2. Verimlilik: Uçuş rotaları, gecikmeleri en aza indirmek ve yakıt tasarrufu sağlamak için gerçek zamanlı olarak ayarlanabilir. 3. Acil Durumlar: Uçak kaçırma veya tıbbi acil durumlar gibi durumlarda, hızlı konum belirleme ve kurtarma operasyonlarının koordinasyonu kolaylaşır. 4. Yolcu Deneyimi: Yolcular, uçuşlarının durumunu kontrol edebilir, gecikmeleri belirleyebilir ve havaalanına zamanında varabilirler. 5. Trafik Yönetimi: Havalimanları ve hava trafik kontrol sistemleri, hava trafiğini verimli bir şekilde yönetir.

Trabzon Havalimanı'nın sahibi Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ)'dir.

Seyrüsefer sistemi, uçakların kalkış aşamasından iniş aşamasına kadar takip edecekleri güvenli ve en kısa yolu belirleyen sistemdir. Seyrüsefer sistemleri dört ana kategoriye ayrılır: 1. Harita Okuma Tekniği (Kara Seyrüseferi): Pilot, konum ve pozisyon bilgisini harita ile karşılaştırma yaparak bulur. 2. Gökyüzü Cisimleriyle Seyrüsefer: Güneş, gezegen, ay ve yıldızlar gibi gökyüzü cisimlerini kullanarak yapılan seyrüseferdir. 3. Hesaplamalı Seyrüsefer (Dead Reckoning): Mesafe, hız, yön, zaman ve rüzgâr gibi faktörlerin bilinmesiyle hiçbir seyrüsefer yardımcısı kullanılmadan bilinen bir noktadan belirli bir süre sonra istenilen noktaya gitmeyi hedefler. 4. Radyo Seyrüseferi: Hava aracının yer tabanlı (VOR, NDB, DME, VDF) ve uzay tabanlı (GPS, GLONASS, Galileo) sistemlerden aldığı radyo sinyalleri aracılığıyla yaptığı seyrüsefer tipidir.

16 Ocak 1983'te Ankara Esenboğa Havalimanı'nda meydana gelen uçak kazası, şiddetli tipi nedeniyle RVR (Runway Visual Range) pist görüş mesafesinin sıfır metreye kadar düşmesi sonucu gerçekleşti. Olay günü, Trablus-Paris-İstanbul-Ankara seferini yapmakta olan Boeing-727-2F2 tipi TC-JBR tescilli uçak, ani rüzgar değişikliği (windshear fenomeni) nedeniyle pas geçme teşebbüsünde bulundu ve bu sırada talihsiz kaza meydana geldi.

Türkiye'de yolcu uçakları takip edilmektedir. Bu takip işlemleri için aşağıdaki platformlar kullanılabilir: 1. NelerYokki.com.tr: Bu site üzerinden anlık olarak Türkiye hava sahasındaki yolcu uçaklarını görebilir ve sefer bilgilerine ulaşabilirsiniz. 2. Canli.ucustakibi.com: Canlı uçuş takibi yaparak, Türkiye ve dünyadaki diğer havalimanlarına inen veya kalkan uçakları takip edebilirsiniz. 3. Flightradar.online: Bu site, Flightradar24 gibi uçuş takip hizmetleri sunarak, ticari uçaklar, kargo uçakları, özel uçaklar ve helikopterleri takip etmenizi sağlar.

ILS (Aletli İniş Sistemi), uçakların piste hassas bir şekilde iniş yapmasını sağlayan bir seyrüsefer yardımcı sistemidir. İşe yararları: - Bulut tavanının alçak ve görüş faktörlerinin kötü olduğu hava koşullarında, uçağın alçak bir biçimde piste yaklaşmasını ve emniyetli bir şekilde iniş yapmasını sağlar. - Pilota istikamet ve süzülüş hattı bilgisi verir. - Özellikle sisli ve karlı havalar gibi görüş mesafesinin çok düşük olduğu zamanlarda pilotların inişlerini kolaylaştırır.

Bir uçağın nerede olduğunu öğrenmek için Flightradar24 gibi uçuş takip web siteleri veya mobil uygulamalar kullanılabilir. Arama yapmak için: 1. Uçuş numarasını veya uçak kayıt numarasını girerek spesifik bir uçağı takip edebilirsiniz. 2. Havaalanlarının resmi web siteleri de kalkış ve varış bilgilerini güncel olarak yayınlar. Ayrıca, ADS-B (Automatic Dependent Surveillance–Broadcast) sistemi kullanarak da uçakları takip etmek mümkündür.

Kartal semalarında uçakların görülmeme nedeni, eğitim uçuşları olabilir. Ayrıca, film çekimleri için de uçakların kullanıldığı bilinmektedir.

"2:22" filmi, New York'ta hava trafiği kontrol merkezinde çalışan Dylan Branson'un, iş esnasında gördüğü bir ışık demeti sonrası iki uçağın çarpışmasının eşiğinden dönmesini konu alır. Bu olay sonrası Dylan'ın hayatı alt üst olur ve her gün aynı saatte, öğleden sonra 2:22'de aynı olayların tekrarlandığını fark eder. Ayrıca, "02:22" saatinin numerolojide özlem, tutku ve aynı duyguları beslemek anlamlarına geldiği de söylenir.

Uçmanın yasak olduğu bazı bölgeler şunlardır: 1. Bermuda Şeytan Üçgeni: Lanetli olarak adlandırılan bu bölge, uçakların kaybolmasına neden olan esrarengiz olaylarla anıldığı için uçuşlara kapalıdır. 2. Güney Kutbu: Aşırı soğuk hava ve dağlık arazi gibi nedenler, uçakların yakıtının donmasına ve görüş açısının bozulmasına yol açabileceği için bu bölge üzerinden uçuş yapılmaz. 3. Pasifik Okyanusu: Düz ve uzun süren rotası nedeniyle pilotlar tarafından tercih edilmez ve zorunlu olmadıkça bu bölgeden geçilmez. 4. Kâbe: Dini saygı ve güvenlik nedeniyle Mekke üzerindeki hava sahasında uçuşlar yasaktır. 5. Kuzey Kore: Yüksek güvenlik riskleri ve siyasi belirsizlikler nedeniyle bu ülkeye yapılan uçuşlar kısıtlıdır.

Havalimanlarındaki pist uzunlukları farklı uçakların operasyonel gereksinimlerine göre belirlenir. Bu gereksinimler şunları içerir: Uçak tipi ve boyutları: Daha büyük uçaklar için daha uzun pistler gereklidir. Maksimum kalkış ağırlığı: Pist uzunluğu, uçakta taşınan yolcu ve kargo miktarına bağlı olarak değişir. Motor gücü: Güçlü motorlara sahip uçaklar, daha kısa sürede kalkış hızına ulaşabilir ve daha kısa pistlerde havalanabilir. Ayrıca, çevresel faktörler de pist uzunluğunu etkiler: Rakım ve sıcaklık: Yüksek irtifalarda ve sıcak iklimlerde hava yoğunluğu daha düşük olur, bu da uçağın daha uzun bir piste ihtiyaç duymasına neden olur. Rüzgar: Rüzgarın yönü ve şiddeti, uçağın kalkış ve iniş mesafelerini etkiler.

Uçakların inişte yalpalaması birkaç nedenden kaynaklanabilir: 1. Hava Koşulları: Şiddetli rüzgar, türbülans veya düşük görüş mesafesi, pilotun iniş açısını ve hızını zorlaştırabilir. 2. Pilotaj Hatası: Yanlış alçalma açısı veya hız kontrolü, uçağın pistle daha sert temas etmesine yol açabilir. 3. Teknik Sorunlar: İniş takımlarında veya uçuş kontrol sistemlerinde yaşanan arızalar inişi zorlaştırabilir. 4. Pist ve Havalimanı Koşulları: Kısa pistler veya engebeli yüzeyler, uçağın daha hızlı ve sert temas etmesine neden olabilir. Bu durumlar, uçağın güvenliğini sağlamak için pilotlar tarafından bilinçli olarak sert iniş yapılarak önlenmeye çalışılabilir.

Pilotlar 30 bin fitte uçar çünkü bu yükseklik, ticari uçaklar için optimum uçuş irtifalarından biridir. Bu irtifada uçmanın bazı avantajları şunlardır: - Yakıt verimliliği: Havanın incelmesi sayesinde uçaklar daha az yakıt tüketir. - Hava trafiği: Yüksek fitlerde uçmak, hava trafiğinden kaçınmayı sağlar ve zamandan tasarruf sağlar. - Türbülans: Yüksek irtifalarda türbülans daha az olduğu için uçuşlar daha güvenlidir.

Uçaklar, asfalt yerine beton piste iner çünkü beton pistler daha dayanıklıdır ve uzun ömürlüdür. Diğer avantajlar: - Yüksek ağırlık kapasitesi: Beton, ağır uçakların iniş ve kalkışlarını daha iyi destekler. - Isı direnci: Beton, sıcaklığa karşı daha dirençlidir ve sıcaklık değişimlerine karşı formunu korur. - Daha az bakım gerektirir: Beton pistler, daha az sıklıkla onarım ve yeniden kaplama ihtiyacı duyar. - Yüksek sürtünme katsayısı: Beton, uçakların güvenli bir şekilde durmasını sağlayan sürtünmeyi artırır. - Çevresel koşullara direnç: Beton, suya, kimyasallara ve diğer çevresel etkenlere karşı daha dayanıklıdır.

Uçakta kalkış ve iniş aşamaları, birçok karmaşık faktörün bir araya gelmesi ve hataların telafisi için daha az zaman olması nedeniyle korkutucu olabilir. Kalkış aşamasında: - Motorlarda sorun çıkması durumunda, pilotun kalkışı tamamlamak veya uçağı tekrar pistte tutmak arasında seçim yapması için neredeyse hiç zamanı olmaz. - Yan rüzgarlar gibi hava koşulları, kalkış performansını etkileyebilir. İniş aşamasında: - Kötü hava koşulları, pist durumu ve görüş sorunları, uçağın manevra yapmasını zorlaştırabilir ve ölümcül kazalara yol açabilir. - Ağırlık, fren mesafesini ve iniş takımı ile diğer yapısal bileşenlere uygulanan gerilimi etkiler.

Son yıllarda daha sık türbülans olaylarının yaşanmasının iki ana nedeni olduğu düşünülmektedir: 1. İklim Değişikliği: Bazı bilim insanları, iklim değişikliğinin havadaki jet akımlarını etkileyerek türbülans olaylarının artmasına neden olduğunu öne sürmektedir. 2. Hava Trafiğindeki Yoğunluk: Günümüzde gökyüzünde çok daha fazla uçak seyahat etmekte olup, bu durum ister istemez şiddetli türbülans olaylarının daha sık yaşanmasına ve daha görünür olmasına sebebiyet vermektedir.

Çanakkale'deki uçak pistinin kapatılma nedeni, 27 Kasım 2023 tarihinde Atatürk Havalimanı'nda yaşanan bir olay olabilir. Bu olayda, Bodrum'dan İstanbul'a hareket eden TC-ART tescilli özel Cessna tipi bir uçak, iniş yaptıktan kısa bir süre sonra pistten çıkarak yeşil alana sapmış ve pist hava trafiğine kapatılmıştır.

Birgen Air, 6 Şubat 1996'da meydana gelen ve 189 kişinin hayatını kaybettiği bir uçak kazasının ardından mali sıkıntılar ve olumsuz tanıtım nedeniyle kapandı. Kazada, Birgenair'in Boeing 757-225 uçağının hava hızı göstergelerinden birinin arızalanması sonucu pilotların uçağın hızının çok hızlı veya çok yavaş olup olmadığı konusunda yanılmaları ve havalimanına geri dönmemeleri etkili oldu. Bu olay, diğer indirimli uçuş organizatörlerine de olumsuz yansıdı ve rezervasyonlarda keskin bir düşüşe yol açtı.