Mütevatir, Arapça kökenli bir kelime olup, "bir haberin ağızdan ağıza yayılması, yaygın söylenti" anlamına gelir 15.
Mütevatir kelimesi, dini metinlerde ise "bir haberin, yalan üzerine birleşmeleri mümkün olmayan ve her zaman kendilerine güvenilen kimseler tarafından bildirilmesi" olarak tanımlanır 12.
Mütevatir, ayrıca "konusunun doğruluğu bilgisini bizzat kendisi veren haber" anlamında kelâm ve fıkıh usulü terimi olarak da kullanılır 25.
Mütevatir ve meşhur haber arasındaki temel fark, rivayet eden kişilerin sayısında yatmaktadır. Mütevatir haber: Yalan üzerinde birleşmeleri mümkün olmayan çok sayıdaki bir topluluk tarafından rivayet edilen haberdir. Meşhur haber: Başlangıçta birkaç kişi tarafından rivayet edilip daha sonra yaygınlaşan haberdir. Ayrıca, mütevatir haber Kur'an'a yakın bir delil gücüne sahipken, meşhur haber ile Kur'an'daki genel ifadelerin detayları tahsis ve takyid edilebilir.
Mütevatir hadisler iki ana çeşide ayrılır: 1. Lafzî mütevatir: Tüm râvîlerin aynı lafızlarla rivayet ettiği hadislerdir. 2. Manevî mütevatir: Lafızları farklı olmakla birlikte, râvîlerin aynı anlamı ifade ettiği hadislerdir. Ayrıca, bazı kaynaklarda tevatür-ü tafsilî ve tevatür-ü icmalî gibi daha detaylı sınıflandırmalar da bulunmaktadır.
Tevatür, Arapça kökenli bir kelime olup, "bir haberin ağızdan ağıza yayılması, yaygın söylenti" anlamına gelir. Dini metinlerde ise bir haberin, yalan üzerine birleşmeleri mümkün olmayan ve her zaman kendilerine güvenilen kimseler tarafından bildirilmesi olarak tanımlanır. Ayrıca, bazı kaynaklarda destan ve masal gibi sözlü edebiyat ürünleri için de tevatür kelimesi kullanılır.
{"257p0":{"state":{"logoProps":{"url":"https://yandex.com.tr"},"formProps":{"action":"https://yandex.com.tr/search","searchLabel":"Bul"},"services":{"activeItemId":"answers","items":[{"url":"https://yandex.com.tr/gundem/","title":"Gündem","id":"agenda"},{"url":"https://yandex.com.tr/shopping/","title":"Alışveriş","id":"shopping"},{"url":"https://yandex.com.tr/finance/","title":"Finans","id":"finance"},{"url":"https://yandex.com.tr/yacevap/","title":"YaCevap","id":"answers"},{"url":"https://yandex.com.tr/yaozet/","title":"YaÖzet","id":"summary"},{"url":"https://yandex.com.tr/travel/","title":"Seyahat","id":"travel"},{"url":"https://yandex.com.tr/video/search?text=popüler+videolar","title":"Video","id":"video"},{"url":"https://yandex.com.tr/gorsel/","title":"Görsel","id":"images"}]},"userProps":{"loggedIn":false,"ariaLabel":"Menü","plus":false,"birthdayHat":false,"child":false,"dialogProps":{"host":"yandex.com.tr","lang":"tr","project":"neurolib","queryParams":{"exp_flags":"skin","preset":"oceania","utm_source":"portal-neurolib"},"retpath":"https%3A%2F%2Fyandex.com.tr%2Fyacevap%2Fc%2Fdiger%2Fq%2Fmutevatir-ne-demek-2940089490%3Fncrnd%3D23641","tld":"com.tr","platform":"desktop"},"className":"PortalHeader-User"},"suggestProps":{"selectors":{"form":".HeaderForm","input":".HeaderForm-Input","submit":".HeaderForm-Submit","clear":".HeaderForm-Clear","layout":".HeaderForm-InputWrapper"},"suggestUrl":"https://yandex.com.tr/suggest/suggest-ya.cgi?show_experiment=222&show_experiment=224","deleteUrl":"https://yandex.com.tr/suggest-delete-text?srv=web&text_to_delete=","suggestPlaceholder":"Yapay zeka ile bul","platform":"desktop","hideKeyboardOnScroll":false,"additionalFormClasses":["mini-suggest_theme_tile","mini-suggest_overlay_tile","mini-suggest_expanding_yes","mini-suggest_prevent-empty_yes","mini-suggest_type-icon_yes","mini-suggest_personal_yes","mini-suggest_type-icon_yes","mini-suggest_rich_yes","mini-suggest_overlay_dark","mini-suggest_large_yes","mini-suggest_copy-fact_yes","mini-suggest_clipboard_yes","mini-suggest_turboapp_yes","mini-suggest_expanding_yes","mini-suggest_affix_yes","mini-suggest_carousel_yes","mini-suggest_traffic_yes","mini-suggest_re-request_yes","mini-suggest_source_yes","mini-suggest_favicon_yes","mini-suggest_more","mini-suggest_long-fact_yes","mini-suggest_hide-keyboard_yes","mini-suggest_clear-on-submit_yes","mini-suggest_focus-on-change_yes","mini-suggest_short-fact_yes","mini-suggest_app_yes","mini-suggest_grouping_yes","mini-suggest_entity-suggest_yes","mini-suggest_redesigned-navs_yes","mini-suggest_title-multiline_yes","mini-suggest_type-icon-wrapped_yes","mini-suggest_fulltext-highlight_yes","mini-suggest_fulltext-insert_yes","mini-suggest_lines_multi"],"counter":{"service":"neurolib_com_tr_desktop","url":"//yandex.ru/clck/jclck","timeout":300,"params":{"dtype":"stred","pid":"0","cid":"2873"}},"noSubmit":false,"formAction":"https://yandex.com.tr/search","tld":"com.tr","suggestParams":{"srv":"serp_com_tr_desktop","wiz":"TrWth","yu":"1515816541764134548","lr":20815,"uil":"tr","fact":1,"v":4,"use_verified":1,"safeclick":1,"skip_clickdaemon_host":1,"rich_nav":1,"verified_nav":1,"rich_phone":1,"use_favicon":1,"nav_favicon":1,"mt_wizard":1,"history":1,"nav_text":1,"maybe_ads":1,"icon":1,"hl":1,"n":10,"portal":1,"platform":"desktop","mob":0,"extend_fw":1,"suggest_entity_desktop":"1","entity_enrichment":"1","entity_max_count":"5"},"disableWebSuggest":false},"context":{"query":"","reqid":"1764134551338155-4722798205086367918-balancer-l7leveler-kubr-yp-klg-100-BAL","lr":"20815","aliceDeeplink":"{\"text\":\"\"}"},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"257pw01-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"header"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"header"},"257p1":{"state":{"links":[{"id":"main","url":"/yacevap/","title":"Ana Sayfa","target":"_self"},{"id":"technologies","url":"/yacevap/c/teknoloji","title":"Teknoloji","target":"_self"},{"id":"psychology-and-relationships","url":"/yacevap/c/psikoloji-ve-iliskiler","title":"Psikoloji ve İlişkiler","target":"_self"},{"id":"science-and-education","url":"/yacevap/c/bilim-ve-egitim","title":"Bilim ve Eğitim","target":"_self"},{"id":"food","url":"/yacevap/c/yemek","title":"Yemek","target":"_self"},{"id":"culture-and-art","url":"/yacevap/c/kultur-ve-sanat","title":"Kültür ve Sanat","target":"_self"},{"id":"tv-and-films","url":"/yacevap/c/filmler-ve-diziler","title":"Filmler ve Diziler","target":"_self"},{"id":"economics-and-finance","url":"/yacevap/c/ekonomi-ve-finans","title":"Ekonomi ve Finans","target":"_self"},{"id":"games","url":"/yacevap/c/oyun","title":"Oyun","target":"_self"},{"id":"sport","url":"/yacevap/c/spor","title":"Spor","target":"_self"},{"id":"beauty-and-style","url":"/yacevap/c/guzellik-ve-moda","title":"Güzellik ve Moda","target":"_self"},{"id":"useful-tips","url":"/yacevap/c/faydali-ipuclari","title":"Faydalı İpuçları","target":"_self"},{"id":"auto","url":"/yacevap/c/otomobil","title":"Otomobil","target":"_self"},{"id":"law","url":"/yacevap/c/hukuk","title":"Hukuk","target":"_self"},{"id":"travel","url":"/yacevap/c/seyahat","title":"Seyahat","target":"_self"},{"id":"animals-and-nature","url":"/yacevap/c/hayvanlar-ve-doga","title":"Hayvanlar ve doğa","target":"_self"},{"id":"health","url":"/yacevap/c/saglik","title":"Sağlık","target":"_self"},{"id":"other","url":"/yacevap/c/diger","title":"Diğer","target":"_self"}],"activeLinkId":"other","title":"Kategoriler","baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"257pw02-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"header-categories"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"header-categories"},"257p2":{"state":{"tld":"com.tr","markdown":"**Mütevatir**, Arapça kökenli bir kelime olup, **\"bir haberin ağızdan ağıza yayılması, yaygın söylenti\"** anlamına gelir [```1```](https://tr.wikipedia.org/wiki/Tevat%C3%BCr)[```5```](https://www.milliyet.com.tr/egitim/mutevatir-ne-demek-mutevatir-tevatur-haber-nedir-ozellikleri-nelerdir-6453828).\n\n**Mütevatir** kelimesi, dini metinlerde ise **\"bir haberin, yalan üzerine birleşmeleri mümkün olmayan ve her zaman kendilerine güvenilen kimseler tarafından bildirilmesi\"** olarak tanımlanır [```1```](https://tr.wikipedia.org/wiki/Tevat%C3%BCr)[```2```](https://islamansiklopedisi.org.tr/mutevatir).\n\nMütevatir, ayrıca **\"konusunun doğruluğu bilgisini bizzat kendisi veren haber\"** anlamında kelâm ve fıkıh usulü terimi olarak da kullanılır [```2```](https://islamansiklopedisi.org.tr/mutevatir)[```5```](https://www.milliyet.com.tr/egitim/mutevatir-ne-demek-mutevatir-tevatur-haber-nedir-ozellikleri-nelerdir-6453828).","sources":[{"sourceId":1,"url":"https://turkish_dic.en-academic.com/31600/M%C3%9CTEVAT%C4%B0R","title":"MÜTEVATİR","shownUrl":"https://turkish_dic.en-academic.com/31600/M%C3%9CTEVAT%C4%B0R","rel":"nofollow"},{"sourceId":2,"url":"https://www.lugatim.com/s/m%C3%BCtevatir","title":"Kubbealtı Lugatı","shownUrl":"https://www.lugatim.com/s/m%C3%BCtevatir","rel":"nofollow"},{"sourceId":3,"url":"https://www.seslisozluk.net/M%C3%9CTEVAT%C4%B0R-nedir-ne-demek/","title":"Sesli Sözlük - MÜTEVATİR","shownUrl":"https://www.seslisozluk.net/M%C3%9CTEVAT%C4%B0R-nedir-ne-demek/","rel":"nofollow"},{"sourceId":4,"url":"https://www.hurriyet.com.tr/egitim/mutevatir-ne-demek-ne-anlama-gelir-mutevatir-kelimesinin-tdk-sozluk-anlami-41964529","title":"Hürriyet: Mütevatir Ne Demek, Ne Anlama Gelir? Mütevatir...","shownUrl":"https://www.hurriyet.com.tr/egitim/mutevatir-ne-demek-ne-anlama-gelir-mutevatir-kelimesinin-tdk-sozluk-anlami-41964529","rel":"nofollow"},{"sourceId":5,"url":"https://tr.wiktionary.org/wiki/m%C3%BCtev%C3%A2tir","title":"Mütevâtir - Vikisözlük","shownUrl":"https://tr.wiktionary.org/wiki/m%C3%BCtev%C3%A2tir","rel":"nofollow"}],"isHermione":false,"headerProps":{"header":"Mütevatir ne demek?","homeUrl":"/yacevap/","categoryUrl":"/yacevap/c/diger","categoryTitle":"Diğer","canUseNativeShare":false,"tags":[{"href":"/yacevap/t/dil","text":"Dil"},{"href":"/yacevap/t/hadis","text":"Hadis"},{"href":"/yacevap/t/sozlukanlami","text":"SözlükAnlamı"}],"extralinksItems":[{"variant":"reportFeedback","reportFeedback":{"feature":"YazekaAnswers","title":"Bu yanıtta yanlış olan ne?","checkBoxLabels":[{"value":"Uygunsuz veya aşağılayıcı yanıt"},{"value":"Soruma yanıt verilmedi"},{"value":"Bilgi hataları var"},{"value":"Bilgi yetersiz"},{"value":"Bilgi güncel değil"},{"value":"Görüntüleme hataları"},{"value":"Yanıtta kullanılan kaynaklar güvenilir değil"},{"value":"Bu soru için yanıt gerekmiyor"},{"value":"Diğer"}]}}]},"suggestProps":{"suggestItems":[{"id":0,"text":"Mütevatirin diğer anlamları nelerdir?","url":"/search?text=M%C3%BCtevatir+kelimesinin+anlamlar%C4%B1&promo=force_neuro"},{"id":1,"text":"Hadis ilminde mütevatir nasıl tanımlanır?","url":"/search?text=Hadis+ilminde+m%C3%BCtevatir&promo=force_neuro"},{"id":2,"text":"Mütevatiri yalanlamak mümkün müdür?","url":"/search?text=M%C3%BCtevatir+yalanlanabilir+mi%3F&promo=force_neuro"},{"id":-1,"url":"/search?text=M%C3%BCtevatir+ne+demek%3F&promo=force_neuro","text":"Daha fazla bilgi"}]},"feedbackProps":{"feature":"YazekaAnswers","baseProps":{"metaFields":{"yandexuid":"1515816541764134548","reqid":"1764134551338155-4722798205086367918-balancer-l7leveler-kubr-yp-klg-100-BAL"}},"positiveCheckboxLabels":[{"value":"Yanıtı çok beğendim"},{"value":"Yanıtta gerekli bilgiler var"},{"value":"Kolay anlaşılır"},{"value":"Diğer"}],"negativeCheckboxLabels":[{"value":"Uygunsuz veya aşağılayıcı yanıt"},{"value":"Soruma yanıt verilmedi"},{"value":"Bilgi hataları var"},{"value":"Bilgi yetersiz"},{"value":"Bilgi güncel değil"},{"value":"Görüntüleme hataları"},{"value":"Yanıtta kullanılan kaynaklar güvenilir değil"},{"value":"Bu soru için yanıt gerekmiyor"},{"value":"Diğer"}]},"dialogStoreProps":{"baseUrl":""},"globalStoreProps":{"imageBackendUrl":"https://yandex.com.tr/images-apphost/image-download?cbird=171","query":"","retina":false,"avatarId":"0","isMacOS":false,"isEmbeddedFuturis":false,"brand":"yazeka","device":{"isIOS":false,"platform":"desktop"}},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"257pw03-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"question"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"question"},"257p3":{"state":{"relatedMaterials":[{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://aof.sorular.net/sorucevap/mutevatir-meshur-ve-ahad-rivayetler-ne-anlama-gelmektedir?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://eodev.com/gorev/14221755?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://isamveri.org/pdfdrg/G00007/2017_2/2017_2_GUMUSOGLUH.pdf?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://islamansiklopedisi.org.tr/mutevatir?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://sorularlarisale.com/mutevatir-ve-tevatur-ne-demektir?size=16&stub=1"],"header":"Mütevatır ve meşhur haber arasındaki fark nedir?","teaser":"Mütevatir ve meşhur haber arasındaki temel fark, rivayet eden kişilerin sayısında yatmaktadır. Mütevatir haber: Yalan üzerinde birleşmeleri mümkün olmayan çok sayıdaki bir topluluk tarafından rivayet edilen haberdir. Meşhur haber: Başlangıçta birkaç kişi tarafından rivayet edilip daha sonra yaygınlaşan haberdir. Ayrıca, mütevatir haber Kur'an'a yakın bir delil gücüne sahipken, meşhur haber ile Kur'an'daki genel ifadelerin detayları tahsis ve takyid edilebilir.","href":"/yacevap/c/diger/q/mutevatir-ve-meshur-haber-arasindaki-fark-nedir-611205295","tags":[{"href":"/yacevap/t/islam","text":"İslam"},{"href":"/yacevap/t/hadis","text":"Hadis"},{"href":"/yacevap/t/dinibilgiler","text":"DiniBilgiler"}]},{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://dhbt.gen.tr/mutevatir-ahad-zayif-ve-mevzu-hadisler-2/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://feyyazmedresem.com/12-ravi-sayisina-gore-hadis-cesitleri.html?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://sorularlarisale.com/mutevatir-ve-tevatur-ne-demektir?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://kevser.com.tr/hadis-cesitleri/1380/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://tr.wikipedia.org/wiki/Tevat%C3%BCr?size=16&stub=1"],"header":"Kaç çeşit mütevatir vardır?","teaser":"Mütevatir hadisler iki ana çeşide ayrılır: 1. Lafzî mütevatir: Tüm râvîlerin aynı lafızlarla rivayet ettiği hadislerdir. 2. Manevî mütevatir: Lafızları farklı olmakla birlikte, râvîlerin aynı anlamı ifade ettiği hadislerdir. Ayrıca, bazı kaynaklarda tevatür-ü tafsilî ve tevatür-ü icmalî gibi daha detaylı sınıflandırmalar da bulunmaktadır.","href":"/yacevap/c/diger/q/kac-cesit-mutevatir-vardir-148545795","tags":[{"href":"/yacevap/t/egitim","text":"Eğitim"},{"href":"/yacevap/t/islambilimleri","text":"İslamBilimleri"},{"href":"/yacevap/t/hadis","text":"Hadis"}]},{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.kelimetre.com/tevat%C3%BCr-ne-demektir?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://kelimeler.gen.tr/tevatur-nedir-ne-demek-301742?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.ehlisunnetbuyukleri.com/Dini-Terimler-Sozlugu/Detay/TEVATUR/1949?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.luggat.com/tev%C3%A2t%C3%BCr/1/1?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://turkish.en-academic.com/60043/tevat%C3%BCr?size=16&stub=1"],"header":"Tevatür ne demek?","teaser":"Tevatür, Arapça kökenli bir kelime olup, \"bir haberin ağızdan ağıza yayılması, yaygın söylenti\" anlamına gelir. Dini metinlerde ise bir haberin, yalan üzerine birleşmeleri mümkün olmayan ve her zaman kendilerine güvenilen kimseler tarafından bildirilmesi olarak tanımlanır. Ayrıca, bazı kaynaklarda destan ve masal gibi sözlü edebiyat ürünleri için de tevatür kelimesi kullanılır.","href":"/yacevap/c/diger/q/tevatur-ne-demek-3124015192","tags":[{"href":"/yacevap/t/dil","text":"Dil"},{"href":"/yacevap/t/anlam","text":"Anlam"}]}],"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"257pw04-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"related"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"related"},"257p4":{"state":{"tld":"com.tr","isIos":false,"isQuestionPage":true,"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"257pw05-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"ask_question"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"ask_question"},"257p5":{"state":{"generalLinks":[{"id":"privacy-policy","text":"Gizlilik politikası","url":"https://yandex.com.tr/legal/privacy_policy/"},{"id":"terms-of-service","text":"Kullanıcı sözleşmesi","url":"https://yandex.com.tr/legal/tos/"},{"id":"report-error","text":"Hata bildir","url":"https://forms.yandex.com.tr/surveys/13748122.01a6645a1ef15703c9b82a7b6c521932ddc0e3f7/"},{"id":"about-company","text":"Şirket hakkında","url":"https://yandex.com.tr/project/portal/contacts/"}],"copyright":{"url":"https://yandex.com.tr","currentYear":2025},"socialLinks":[{"url":"https://www.tiktok.com/@yandex.turkiye","type":"tiktok","title":"TikTok"},{"url":"https://www.youtube.com/@YandexTurkiye","type":"youtube","title":"Youtube"},{"url":"https://www.facebook.com/YandexComTr","type":"facebook","title":"Facebook"},{"url":"https://www.instagram.com/yandex__turkiye/","type":"instagram","title":"Instagram"},{"url":"https://x.com/yndxturkiye","type":"x","title":"X"}],"categoriesLink":[],"disclaimer":"Seçili sitelerdeki metinlere göre Yazeka tarafından oluşturulan yanıtlardır. Hatalar içerebilir. Önemli bilgileri kontrol ediniz.","baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"257pw06-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"footer"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"footer"}}