Fıkra

"Nasrettin Hoca parayı veren düdüğü çalar fıkrası" için bir çizim şu şekilde yapılabilir: 1. Sahne: Nasrettin Hoca'nın pazardan aldığı düdüğü oğluna hediye etmesi çizilebilir. 2. Çocuklar: Etrafında toplanan çocuklar, Hoca'dan düdük isteyebilir. 3. Para veren çocuk: İçlerinden biri, elinde para ile Hoca'ya düdük almasını söyler ve Hoca parayı alıp düdüğü çocuğa verir. 4. Diğer çocuklar: Diğer çocuklar düdüklerini ister ve Hoca'nın "Parayı veren düdüğü çalar" dediği an çizilebilir. Bu çizim, fıkranın ana olaylarını ve mesajını görsel olarak aktaracaktır. Örnek bir çizim için bir karikatüristin veya illüstratörün yardımından faydalanılabilir.

Nasrettin Hoca'nın "Kazan Doğurdu" fıkrasında, Hoca'nın komşusundan ödünç aldığı kazanı iade ederken içine küçük bir tencere koyması ve komşusuna kazanın doğurduğunu söylemesi anlatılmaktadır. Hoca, bu hareketle çıkarına çok düşkün olan komşusuna bir ders vermek istemiştir. Bir süre sonra Hoca yine kazanı ödünç ister, ancak bu sefer geri getirmez.

Küçük Prens'in gezegeninde yanardağlar, baobap ağaçlarının köklerinin gezegeni delik deşik etmesini önlemek için vardır. Yanardağlar, aynı zamanda sorumluluk ve sevgi temalarını da simgeler.

Mizah örnekleri çeşitli türlerde olabilir: Stand-up komedi: Komedyenlerin izleyicileri espriler, hikayeler ve gözlemlerle eğlendirme şekli. Karikatürler ve çizgi romanlar: Çizimler ve metinler aracılığıyla esprili veya alaycı bir mesaj iletir. Film ve televizyon komedileri: Karakterler, hikayeler ve diyaloglar aracılığıyla izleyicilere eğlence sağlar. Komik yazılar: Mizahi hikayeler, blog yazıları veya hiciv içeren yazılı metinler. İnternet mizahı: Viral videolar, sosyal medya paylaşımları ve forumlardaki esprili konuşmalar. Bazı mizah türleri: Cinas ve şakalar: Kelime oyunları ve esprili konuşmalar. İnsanları ve hayvanları içeren mizah: İnsan ve hayvan karikatürleri. Hiciv: Toplumsal sorunları alaycı bir şekilde ele alır. Kara mizah: Ölüm, hastalık gibi ağır konuları alaycı bir şekilde işler. Ofansif mizah: Bazı gruplar için rahatsız edici veya saldırgan kabul edilebilecek mizah.

Nasrettin Hoca'nın bazı nükteleri şunlardır: Parayı Veren Düdüğü Çalar: Çocuklar Nasrettin Hoca'dan düdük ister, ancak sadece biri para verir. Hoca, parayı alan çocuğa düdüğü verir ve diğer çocuklar bağırır. Hoca, "Parayı veren düdüğü çalar" der. Ya Tutarsa: Nasrettin Hoca, gölün kıyısına gider ve yoğurduyla gölü mayalamaya çalışır. Birinin "Koskoca göl maya tutar mı?" sorusuna, "Peki ama ya tutarsa" der. Kazan Doğurdu: Nasrettin Hoca, komşusundan bir kazan ister, geri verirken içine bir tencere koyar. Komşu, tencereyi görünce, "Bu nedir?" diye sorar. Hoca, "Müjde, kazanınız doğurdu" der. Eşek Evde Yok: Nasrettin Hoca'dan eşeği isteyen köylüye, "Eşek evde yok" der. Köylü, ahırda eşeğin anırmasını duyunca, "Eşek ahırda" der. Hoca, "Eşeğin sözüne mi inanacaksın, benimkine mi" der. Nasrettin Hoca'nın nüktelerinde hazırcevaplık, nükte ve sağduyu ile saflık ve tuhaflık öğeleri birbirine bağlıdır.

"Üç bira" ifadesi, farklı bağlamlarda çeşitli hikayelere konu olmuştur. İşte bazıları: Ekşi Sözlük'teki yoruma göre, üç bira, çalışan bir insan için işten sonra rahatlamak ve güzel vakit geçirmek için ideal bir içecek miktarıdır. Main-Board ve AllaTurkaa forumlarında paylaşılan hikayelere göre, üç bira, üç kardeşin her bara gittiklerinde birbirleri yerine birer bira içmelerinin komik bir açıklamasıdır. Uludağ Sözlük'teki yoruma göre, üç bira, genellikle kızların sarhoş anlarına endekslenmiş bir ölçüdür. Esirkalp blogunda paylaşılan hikayeye göre, üç bira, Temel'in üçüz olan arkadaşlarıyla ilgili anlattığı ve içkiyi bırakma kararını açıklayan bir fıkradır.

Nasreddin Hoca fıkralarında kullanılan bazı yabancı kelimeler şunlardır: İngilizce: "O.K.", "herald". Almanca: "Sprechen Sie Deutsch?". İtalyanca: "Lei parla‟ I‟italiano?". İspanyolca: "Hablausted Espanol?". Rusça: "Vygovoritepo Ruskii?". Interlingua: "Parla vos Interlingua?". Yunanca: "Milate Ellinika?". Bulgarca: "Beszel Magyarul?". Bu kelimeler, fıkralarda mizah unsuru olarak kullanılmaktadır.

Osmanlı'da en çok hangi fıkra türünün olduğuna dair kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, Osmanlı mizahında çeşitli fıkra türlerinin bulunduğu bilinmektedir. Bu türler arasında: Mahallî fıkralar: Kayserili, Çemişgezekli, Erzurumlu, Oflu gibi dar bir çevrede bilinen tipler. Azınlık fıkraları: Rum, Yahudi ve Ermeni gibi etnik ve dinî grupların yarattığı tipler. Yabancı kaynaklı fıkralar: Çuha, Ebu Nuvas ve Behlül Dânâ gibi Arap kökenli tipler. Meslek fıkraları: Kuklacılar ve sihirbazlar gibi çeşitli meslekleri konu alan fıkralar. Ayrıca, Osmanlı döneminde Nasreddin Hoca, İncili Çavuş ve Bekri Mustafa gibi önemli fıkra tipleri de bulunmaktadır.

Nasrettin Hoca, acemi olduğu için bülbül gibi öttüğü söylenen bir gün, komşusunun bahçesine girer ve armut yemeye başlar. Bu fıkra, olayları bir bütün olarak değerlendirebilmenin önemini vurgular.

İşi Ustaya Öğretme Fıkrası şu şekildedir: Öğretmen, çocuklara ödev verir ve Ali'ye nasıl yapacağını sorar. Okula gittiğinde, öğretmenle arasında şu konuşma geçer: - Ali: "Sana, sana". - Öğretmen: "Çocuğum, yaptığın ödevi okur musun?". - Ali: "Git başımdan". - Öğretmen: "Sen kendini ne zannediyorsun?". - Ali: "Tarzan". - Öğretmen: "Seni büdüre götürücem". - Ali: "Olmaz şekerim, bugün işim var". Ali: "Pili bitti, pili bitti".

İlkokul seviyesinde Nasrettin Hoca'nın üç fıkrası: 1. Ya Tutarsa: Nasrettin Hoca, azığını heybesine koyup yola çıkmış. Öğlen vakti Akşehir Gölü kenarında, bir ağacın altında oturduğunda ekmeğini, zeytinini ve bir çanak yoğurdunu yemiş. Yoğurt çanağını gölde çalkalarken birisi sormuş: "Ne yapıyorsun Hoca?" diye. Hoca, "Göle maya çalıyorum" demiş. Adam, "İlâhi Hoca, göl maya tutar mı hiç?" diye üstelemiş. Hoca, "Ben de biliyorum tutmayacağını, ama ya tutarsa!" demiş. 2. Gönlüm Buna Razı Olmadı: Eşeği ile kasabaya alışverişe giden Nasrettin Hoca, birçok ağır şey almış ve bunları kocaman bir çuvala yerleştirmiş. Çuvalı sırtına alıp eşeğine bindiğinde, köylüler sormuş: "Ey Hoca, çuvalı niye kendi sırtına aldın?" Hoca, "Ne yapayım, zavallı hayvan zaten beni taşıyor, çuvalı da ona taşıtmaya gönlüm razı olmadı" demiş. 3. Ben Zaten İnecektim: Nasrettin Hoca, eşeği Karakaçan’a binip yola çıkmış. Karakaçan aniden ürküp hızla koşmaya başlamış ve köy meydanında aniden durmuş. Karakaçan’ın üstündeki Hoca tutunamayıp eşekten düşmüş. Olayı görenler, yere yayılan Hoca’ya bakıp gülüşmeye başlamış. Hoca, "Boşuna gülmeyin, düşmeseydim zaten ben inecektim" demiş.

"En iyi fıkrayı kim anlatır?" sorusuna kesin bir cevap vermek mümkün değildir. Fıkra anlatımında en iyilerden biri olarak İbrahim Kiras gösterilebilir. 2012 yılında Türkiye Yazarlar Birliği tarafından "Basın/Fıkra" dalında yılın yazarı ödülüne layık görülmüştür. Fıkraların sık geçen kahramanlarından bazıları ise şunlardır: Nasrettin Hoca; Temel, Fadime, Dursun; Bekri Mustafa; Bektaşi Dervişi.

"Taşaklı Coo" fıkrası, bir boğa olan Coo'nun çitten atlarken taşaklarını çitte bırakması ve bundan sonra sadece "Coo" olarak anılması hikayesini anlatır. Fıkrada geçen "taşaklı" kelimesi, İngilizce'de "got balls" anlamında olup, şanslı veya cesur anlamına gelir.

"Bir varmış, bir yokmuş, adamın biri varmış, ölmüş/yokmuş" fıkrası, varlık-yokluk tartışmasına ve insanın ölümlü olmasına vurgu yapar. Bu fıkra, aynı zamanda şu şekilde de yorumlanabilir: Soğuk espri: Gündelik hayatta bu adamın kişi kendisi olduğunu kabul etmek zor olabilir. Kişisel hikaye: Yazar, bu fıkrayı kendi babasıyla olan anısını anlatmak için kullanmış; babasının ölümünü ifade etmiştir.

Fıkraların bazı özellikleri: Konu: Güncel olayları, kişisel görüşleri, yaşanmış olayları veya herhangi bir konuyu ele alabilirler. Form: Kısa tutulmalı, ancak içeriği yoğun olmalıdır. Üslup: Anlatım dili kolay anlaşılmalı, akıcı, senli-benli olmalı ve mizahi, hiciv içeren bir yön barındırmalıdır. Amaç: Okuru veya dinleyeni eğlendirmek, düşünceyi aktarmak ve mesaj vermek. Yazarın tutumu: Yazar, ele aldığı konuda kendine ait fikirleri beyan eder, ancak ispat, iddia veya kanıt göstermek zorunda değildir. Plan: Düşünsel bir planla yazılır ve giriş, gelişme, sonuç bölümlerinden oluşur. Türleri: Gazete fıkraları ve küçük hikâye niteliğindeki nükteli, güldürü fıkraları olarak ikiye ayrılır.

"Yoldaş, peki sen ne demek istedin?" ifadesi, tek adam yönetimlerinde gösterilen ayarsız yalakalıklardan ötürü güncel kalan bir fıkraya atıfta bulunur. Fıkrada, sarhoş bir kişi Kremlin'in önünde "kahrolsun diktatör" diye bağırıyormuş.

Türk edebiyatında ilk fıkra, 19. yüzyılın sonlarında, Tanzimat döneminde yazılmıştır. Ahmet Rasim, Türk edebiyatındaki ilk fıkra yazarı olarak kabul edilir.

Teyo Pehlivan'ın fıkraları hakkında kesin bir sayı vermek mümkün değildir. Ancak, çeşitli kaynaklarda 100'e yakın fıkra olduğu belirtilmektedir. Teyo Pehlivan'ın fıkraları, dijital ortamlarda da geniş kitlelerce tanınmaktadır.

Nasrettin Hoca'nın kaynanası ile ilgili fıkra şöyledir: Hoca'nın kayınvalidesi çamaşır yıkarken ırmağa düşmüş, sulara kapılıp yitip gitmiş. Birisi Hoca'ya, "Hocam, sen ters yöne gidiyorsun!" diye seslenmiş. Başını o yöne çeviren Hoca, "Sen benim kaynanamı tanımazsın birader," demiş, "dünyanın en ters kadınıydı o. Mutlaka cesedi de ters yöne gitmiştir!".

Nasrettin Hoca'nın "Parayı Veren Düdüğü Çalar" fıkrasında beş kişi bulunmaktadır: 1. Nasrettin Hoca. 2. Çocuklar (birden fazla, en az beş). 3. Para veren çocuk. Fıkrada, çocuklar Nasrettin Hoca'dan düdük ister, ancak sadece bir çocuk para vererek düdük alır.