Etik

Hipokrat Yemini, hekim-hasta ilişkisine yeni bir odaklanma gerekliliği nedeniyle Dünya Tıp Birliği tarafından değiştirilmiştir. Yapılan değişikliklerle: Hasta özerkliğine ve onuruna saygı ifadesi yemine eklenmiştir. "Hocalarıma saygı duyacağım" ifadesi, "Hocalarıma, meslektaşlarıma ve öğrencilerime saygı duyacağım" şeklinde genişletilmiştir. Hekimlerin, hastaları ve sağlık hizmetinin gelişimi yararına bilgi paylaşması gerektiği belirtilmiştir. Kendi sağlıklarına ve yeteneklerine katkı sağlayarak daha yüksek standartlarda sağlık hizmeti verme vurgusu yapılmıştır. Bu değişiklikler, modern tıp etiğinin gerekliliklerini karşılamak amacıyla gerçekleştirilmiştir.

"Komşuculuk kazanacak" ifadesi, karşılıklı yardımlaşma ve dayanışmanın önemini vurgulayan bir söylemdir. Bu ifade, toplumsal birlik ve yardımlaşmanın temel alınması gerektiğini ve bu sayede herkesin hakça hizmetten faydalanacağını ifade eder.

Stoa felsefesinin önemli olmasının bazı nedenleri: Kişisel erdem etiği: Stoacılık, erdem pratiğinin mutluluğa ulaşmak için hem gerekli hem de yeterli olduğunu savunur. Evrensel kardeşlik anlayışı: Stoacılar, insanlar arasında ırk, renk, coğrafya veya zenginlik gibi farklılıklardan dolayı ayrım yapılmaması gerektiğini savunurlar. Bilişsel psikoterapiye etkisi: Stoacı felsefe, özellikle akılcı duygusal davranışçı terapi (BDT) aracılığıyla modern bilişsel psikoterapinin felsefi temelini oluşturmuştur. Sistematik dünya açıklaması: Stoacılar, mantık, monistik fizik ve natüralist etik ideallerinden inşa edilen birleşik bir dünya açıklaması sunmuşlardır. Rönesans ve çağdaş dönem etkileri: Stoacılık, Rönesans döneminde (Neostoacılık) ve çağdaş dönemde (modern Stoacılık) yeniden canlanmış ve etkilerini sürdürmüştür.

Etik dışı davranışlardan bazıları şunlardır: İntihal (aşırma). Sahtecilik (uydurma). Çarpıtma. Duplikasyon (yineleme). Dilimleme (bölme). Haksız yazarlık. Ayrıca, şiddet, baskı, sömürü, bencillik, dedikodu, bedensel ve cinsel taciz, hakaret, küfür, ayrımcılık ve kötü alışkanlıklar da etik dışı davranışlar arasında yer alır.

Yozlaşmış toplum, değerlerin kaybolduğu, ahlaki çöküşün yaşandığı ve bireylerin özünden saparak başka kültürlere ait değerleri benimsediği bir toplumdur. Yozlaşmış toplumlarda genellikle şu durumlar görülür: Değerlerin kaybı. Bireysel çıkarların ön planda tutulması. Yolsuzluk ve adaletsizlik. Yozlaşma, toplumun genel refahını ve ilerlemesini olumsuz yönde etkileyen bir sorundur.

PETA'nın (People for the Ethical Treatment of Animals) amacı, hayvanların yiyecek, giyecek, eğlence veya araştırma gibi herhangi bir şekilde istismar edilmesini engellemektir. PETA'nın odaklandığı konular şunlardır: fabrika çiftçiliği; kürk çiftçiliği; hayvan testleri; hayvanların eğlence amaçlı kullanılması. Ayrıca, balıkçılık, haşere olarak nitelendirilen hayvanların öldürülmesi, hayvanları zincirle bağlamak veya esaret altında tutmak, arka bahçe köpekleri, horoz dövüşü ve boğa güreşine karşı da kampanyalar düzenler.

Immanuel Kant, Aydınlanma Çağı'nın en önemli filozoflarından biri olarak kabul edilir ve modern felsefenin en etkili isimlerinden biridir. Kant'ın önemli olmasının bazı nedenleri: Felsefi sistem: Önceki filozofların düşüncelerini eleştirerek yeni bir felsefi sistem oluşturmayı amaçlamış ve bu çabasıyla bir dönüm noktası olmuştur. Bilgi ve epistemoloji: A priori bilgi ve analitik-sentetik ayrımı gibi kavramlarla bilginin kaynağına ve doğasına dair önemli düşünceler geliştirmiştir. Etik ve ahlak felsefesi: Ahlaki eylemlerin temelinde evrensel ahlaki yasaların olduğunu savunan kategorik imperatif kavramını ortaya koymuştur. Metafizik ve din felsefesi: Metafizik soruların akılın sınırları nedeniyle cevapsız kalacağını savunmuş, ancak ahlaki bir bakış açısıyla Tanrı görüşüne değinmiştir. Siyaset felsefesi: Kalıcı barışın, tarafların çıkarlarının bir uluslar konfederasyonu dâhilinde birleştirilmesi yoluyla sağlanabileceğini savunmuştur. Kant'ın felsefesi, modern felsefede önemli bir dönüm noktası olmuş ve günümüzde de hala filozoflar, bilim insanları ve entelektüeller tarafından incelenmeye devam etmektedir.

Melez insan, farklı ırklardan gelen anne ve babanın çocuğu olarak ortaya çıkar. Melez kelimesi ayrıca şu anlamlara da gelebilir: Bitki: Farklı bitki türlerinin çaprazlanması sonucu elde edilen, her iki ebeveynin özelliklerini taşıyan bitki. Hayvan: Farklı ırklardan gelen ebeveynlerin çiftleşmesi sonucu doğan hayvan.

A Serbian Film (Bir Sırp Filmi), 2010 yılında birçok ülkede pornografi ve vahşet nedeniyle yasaklanmıştır. Filmin yasaklandığı ülkeler arasında Brezilya, Yeni Zelanda, Norveç, İspanya, Finlandiya bulunmaktadır.

Etik, insanların kurduğu bireysel ve toplumsal ilişkilerin temelini oluşturan değerleri, normları, kuralları, doğru-yanlış ya da iyi-kötü gibi ahlaksal açıdan araştıran bir felsefe disiplinidir. Etik kelimesinin diğer anlamları: Töre bilimi. Ahlaki, ahlakla ilgili. Etik kavramı, çeşitli meslek kolları arasında tarafların uymak zorunda olduğu veya kaçındığı davranışları da ifade eder.

İtibar kazanmak için şu yöntemler uygulanabilir: Sözleri tutmak ve tutarlı olmak. Dürüst ve güvenilir olmak. Açık iletişim kurmak. Sosyal sorumluluk. Dijital itibar yönetimi. Kaliteli hizmet sunmak. İtibar, çaba, zaman ve sabır gerektiren bir süreçtir; aynı zamanda kırılgan olup sürekli beslenmesi gerekir.

PETA (People for the Ethical Treatment of Animals), tüm hayvanları savunmaktadır. PETA'nın savunduğu hayvanlardan bazıları: Memeliler; Balıklar; Sürüngenler; Kuşlar; Amfibiler; Kabuklular. Örgütün temel odak noktaları arasında fabrika çiftçiliği, kürk çiftçiliği, hayvan deneyleri ve hayvanların eğlence amaçlı kullanılması yer almaktadır.

Sarı gazetecilik, çok az ya da hiçbir dayanağı olmadan yapılmış bir araştırmaya göz alıcı haber başlıkları eklenerek daha çok gazete satılmak için yapılan gazetecilik türüdür. Bu teknik, bazen haberlerdeki olayın abartılması, skandal tüccarlığı ya da sansasyonalizm olarak ortaya çıkabilir. Terim, ilk olarak 19. yüzyılın sonlarında, New York'ta yayınlanan Joseph Pulitzer'in sahibi olduğu New York World ile William Randolph Hearst’ın sahibi olduğu New York Journal gazeteleri arasındaki tiraj savaşları sırasında ortaya çıkmıştır. Sarı gazetecilik terimi, basılı kaynaklarda ilk olarak New York Press editörü Erwin Wardman tarafından kullanılmıştır. Sarı gazeteciliğin bazı özellikleri şunlardır: önemsiz olaylara ilişkin büyük punto manşetler; fotoğraf, resim ve çizimlerin fazlaca kullanılması; sahte söyleşilerin, yanıltıcı başlıkların, sahte bilimin ve uzman olarak tanıtılan kişilere dayandırılan hatalı “öğretici” içerikli yazıların yayınlanması; tam renkli pazar günü içeriklerinin ve karikatürlerin kullanılması; sisteme karşı duran mazluma karşı dramatize edilmiş sempati.

Ahiliğin üç temel ilkesi şunlardır: 1. Cimrilik yerine lütuf kapısı: Tüm nimetler Allah'tan gelir ve en büyük lütuf Allah'ındır. 2. Yalan yerine dürüstlük kapısı: Kişi, kendi zararına da olsa dürüst ve adil olmalıdır. 3. Hırs yerine kanaat kapısı: Kişi, açgözlü olmamalı ve az şeylerle yetinmesini bilmelidir. Ahiliğin diğer temel ilkeleri arasında "herze ve hezeyan yerine marifet kapısı", "kahır ve zulüm yerine hilim ve mülâyemet kapısı" gibi ilkeler de bulunmaktadır.

İnsan davranışının temel ilkeleri şunlardır: Genetik faktörler, sinir sistemi, hormonlar ve çevresel etkileşimlerin kompleks etkileşimi. Dış dünya ile kurulan ilişkinin, kişinin kendi iç dünyasıyla kurduğu ilişkinin dışa yansıması olması. Davranışların geçmiş deneyimler ve öğrenmelerle şekillenmesi. Davranışların fiziksel ve sosyal çevre üzerinde etki yaratması. Davranışların açık (motor hareketler ve sözel ifadeler) ve örtük (düşünme gibi gözlemlenemeyen) şekillerde olabilmesi. Davranışların oluşumunda organik faktörler (yaş, cinsiyet, sinir sistemi vb.), psikolojik faktörler (duygu, heyecan), ortam, geçmiş yaşantı ve deneyimler, beklenti ve tutumlar gibi çeşitli nedenlerin etkili olması.

Dört çeşit sorumluluk: 1. Hukuki Sorumluluk: Yasal düzenlemelere uyumun bir sonucu olarak ortaya çıkar. 2. Cezai Sorumluluk: Toplum düzenini bozan davranışlar için ceza hukuku kapsamında devletin müdahalesidir. 3. Ahlaki (Etik) Sorumluluk: Toplumun değer yargılarına aykırı davranışlar için vicdani ve sosyal baskı sonucu ortaya çıkar. 4. Disiplin Sorumluluğu: Meslek, kamu hizmeti veya kurum kurallarına aykırı davranışlar için kurum içi yaptırımlardır. Ayrıca, ekonomik sorumluluk ve sosyal sorumluluk gibi diğer sorumluluk türleri de bulunmaktadır.

Etik ikilemde karar vermek için aşağıdaki adımlar izlenebilir: 1. Problemin Tanımlanması: Zor durumun kısa bir tanımının yapılması ve psikolojik danışma süpervizörü veya deneyimli bir danışmanla görüşülmesi. 2. Etik Standartlara Göre İnceleme: Türk PDR-DER Etik Kuralları, ACA Etik Kodları ve ASCA-Okul Psikolojik Danışmanları için Etik İlkeler Kılavuzu gibi kaynaklara başvurulması. 3. İlkelere Göre İnceleme, Bilgi Toplama ve Danışma: Meslektaşlarla konuşup bilgi alınması, daha deneyimli bir meslek elemanından süpervizyon alınması. 4. Çözüm Alternatiflerinin Üretilmesi: Etik amaçlara ulaşmayı sağlayacak olası eylemlerin belirlenmesi. 5. Uygun Çözüm Alternatifinin Seçilmesi: Evrensellik, başkalarına açıklık ve adalet gibi kriterlere göre en uygun seçeneğin belirlenmesi. 6. Eylem Planı Hazırlama ve Değerlendirme: Seçilen hareket planının gözden geçirilmesi ve yeni etik problemler yaratıp yaratmayacağının değerlendirilmesi. 7. Uygulama ve Sonucu Değerlendirme: Kararın etik yönden haklılığının ortaya konulması ve benzer durumlarda aynı kararın verilip verilmeyeceğinin değerlendirilmesi.

Etik ve ahlak arasındaki temel farklar şunlardır: Kaynak: Etik, felsefenin bir alt dalıdır ve evrensel felsefi prensipleri inceler. Kapsam: Etik, soyut ve teorik olup, iyi veya kötü ile ilgilenir. Değişkenlik: Ahlak, toplumdan topluma ve bireyden bireye değişebilir. Amaç: Etik, insanların nasıl yaşaması gerektiğini değil, nasıl davranması gerektiğini açıklar. Uygulama: Etik, bireylerin hayatındaki ilkeleri seçme özgürlüğünü ifade ederken, ahlak grup tarafından belirlenen kurallara uyumu gerektirir. Yaptırım: Ahlak kurallarına uymamanın yaptırımları manevi olup, toplum tarafından ayıplanma veya dışlanma şeklinde gerçekleşir.

Yalanın en büyük zararı, birey ve toplum üzerinde yarattığı olumsuz etkilerdir. Yalanın birey açısından zararları: Güven duygusunu azaltır. Manevi dejenerasyona yol açar. İçsel zorluklara neden olur. Yalanın toplum açısından zararları: Güven ve doğruluk gibi toplumsal değerleri zedeler. Sosyal ilişkilerin zayıflamasına ve hukuki ihlallere yol açabilir. Toplumda kutuplaşmalara neden olabilir. Ayrıca, yalan söylemek İslam dininde haram ve büyük günahlardan biri olarak kabul edilir.

"Superintelligence" kelimesi iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Film: 2020 yapımı, Ben Falcone'un yönettiği bir romantik aksiyon komedi filmidir. 2. Kitap: Nick Bostrom'un 2014 yılında yayımlanan kitabı, yapay zekanın insan zekasını aşması durumunda ortaya çıkabilecek etkileri ve bu duruma karşı nasıl bir yol izlenmesi gerektiğini ele alır. Ayrıca, "superintelligence" terimi, yapay zekanın insan zekasını çok geride bıraktığı bir seviyeyi ifade eder.