EskiÇağ

9. sınıf tarih ders kitabı cevapları sayfa 108'de, "Eski Çağ medeniyetlerinin ordu yapılarına" ilişkin bir tablo ve bu medeniyetlerin yönetim ve ordu sistemleri hakkında bilgiler bulunmaktadır.

Eski çağ medeniyetleri genellikle çok tanrılı inançlara sahipti. Bazı önemli inanç sistemleri şunlardır: Mezopotamya: Sümerler tarafından oluşturulan inançlarda tanrılar insanlara benziyordu ve tapınaklar büyük bir özveriyle inşa ediliyordu. Mısır: Firavunlar tanrı kral olarak kabul ediliyordu ve ölümden sonra bedenin korunmasına yönelik mumyalama işlemleri yapılıyordu. Hititler: İnsanî özelliklere sahip tanrılar adına bayramlar düzenleniyor ve hastalıklar doğanın gözlemlenmesiyle teşhis ediliyordu. Yunanlılar: Tanrılar adına olimpiyatlar ve spor etkinlikleri düzenleniyor, tanrı ve insan heykelleriyle tapınakları süslüyorlardı. Türkler: Gök Tanrı inancını benimsemişler, ataları için kurbanlar ve anıt mezarlar yapmışlardı.

Tarih öncesi dönemlerde kullanılan bazı müzik aletleri şunlardır: 1. Flüt: Hayvan kemiklerinden veya bambudan yapılan, üfleme yoluyla ses çıkaran en eski flütler. 2. Arp: Mezopotamya, Sümer ve Mısır dönemlerinde kullanılan, büyük boyutlara sahip ve tapınak müziklerinde önemli bir yer tutan çalgı. 3. Davul: Tahta, taş veya hayvan derisinden yapılan, ritim oluşturmak amacıyla çeşitli törenlerde kullanılan çalgı. 4. Def: İlk defler kasnaksız olarak yapılmış, daha sonra nemden ve ısıdan korunmak için kasnaklarla çevrilmiştir. 5. Sistrum: Metal, kil veya ahşaptan yapılan, çıngırak gibi sallanarak ses çıkaran vurmalı çalgı. 6. Boynuz: Hayvan boynuzlarından yapılan, modern orkestra kornosunun atası olan nefesli çalgı.

Eski çağda hukuk, 5N 1K kuralına göre şu şekilde tanımlanabilir: 1. Ne: Hukuk, toplumda bireyler ve kurumlar arasındaki ilişkileri düzenleyen kurallar bütünüdür. 2. Neden: Temel amacı, sosyal düzeni sağlamak, haksızlıkları önlemek ve devlet otoritesini korumaktır. 3. Nasıl: Eski çağda hukuk genellikle dini inanışlarla iç içe geçmiş, yasalar krallar veya din adamları tarafından belirlenmiştir. 4. Nerede: Farklı medeniyetlerde (Mezopotamya, Mısır, Roma vb.) çeşitli hukuk sistemleri uygulanmıştır. 5. Kim: Yasaların uygulanması ve adaletin sağlanması, toplumun farklı kesimlerini (halk, soylular, köleler vb.) kapsamıştır.

Eski çağda Yakın Doğu'da birkaç devlet bulunmaktaydı: İlhanlılar; Altın Orda; Memluk Devleti; Türkiye Selçuklu Devleti ve beylikleri; Bizans İmparatorluğu.

9. sınıf tarih ders kitabında 120. sayfada genellikle "Eski Çağ Medeniyetlerinde Hukuk" konusu ele alınır. Bu bölümde: Hukuk kurallarının amacı ve toplumsal düzeni sağlama işlevi vurgulanır. Urukagina ve Hammurabi gibi liderlerin hukukun korunmasındaki rolleri anlatılır. Farklı medeniyetlerin hukuk kuralları arasındaki benzerlikler ve farklılıklar karşılaştırılır. Yazılı ve yazısız hukuk kuralları arasındaki farklar ve bunların toplumsal yapıya etkileri incelenir.

Eski Çağ medeniyetlerinde ordu, genellikle daimi ve profesyonel yapıdaydı. Özellikleri: - Askerler: Yaya ve atlı piyadeler, savaş arabaları, okçular ve kılıçlı askerlerden oluşurdu. - Silahlar: Demir silahların yaygınlaşmasıyla birlikte ok, yay, kalkan, mızrak, topuz, balta ve kılıç gibi silahlar kullanılırdı. - Zorunlu Askerlik: Birçok medeniyette erkekler zorunlu olarak askerlik yapardı. - Savunma: Şehir devletleri, düşman saldırılarına karşı surlar ve kaleler inşa ederdi. - Taktikler: Meydan savaşlarında piyadelerin düşmanın savaş arabalarına direnme gücü önemliydi. Örnekler: - Asur İmparatorluğu: Güçlü ve disiplinli ordusuyla bilinirdi. - Roma İmparatorluğu: Lejyon adı verilen askeri birliklere sahipti ve taktiksel üstünlükleriyle tanınırdı. - Hunlar: Onluk sisteme dayalı ordu yapısı ve stratejik taktikleriyle dikkat çekerlerdi.

Eski çağda ordular, genellikle daimi ve zorunlu askerlik esasına göre örgütlenirdi. Örgütlenme özellikleri: - Monarşik yapı: Kral veya imparator gibi mutlak yetkilere sahip bir hükümdarın komutasında olurdu. - Bürokratik yapılar: Yönetim işlerinin etkin yürütülmesi için yazı, hesaplama ve kayıt tutma gibi bürokratik yapılar önemli rol oynardı. - Savaş arabaları ve silahlar: Savaş arabaları, okçular, mızraklı piyadeler ve kılıçlı askerler gibi çeşitli silah ve araçlar kullanılırdı. - Savunma ve saldırı: Şehir devletleri, surlar ve kaleler inşa ederek kendilerini düşman saldırılarına karşı savunurlardı. - Ücretli askerler: Bazı medeniyetlerde, özellikle Bizans ve Sasani ordularında, ücretli askerler de orduya katılırdı.

Eski Çağ'ın özellikleri şunlardır: 1. Teknolojik Geri Kalmışlık: Eski Çağ toplumları, teknolojik açıdan çok az gelişme kaydetmiş, üretim ve sanayiye adapte olma çabası göstermemiştir. 2. Tarım ve Yerleşim: Üretim ve yerleşim alanları belirleyici unsur olmuş, insanlar avcılık ve toplayıcılıkla geçinmiştir. 3. Sosyal Yapı: Toplumlar, genellikle hiyerarşik bir yapıya sahip olup, aristokrasi ve kölelik gibi sosyal sınıflar öne çıkmıştır. 4. Yönetim ve Hukuk: İlk devletler ve hukuk sistemleri bu dönemde ortaya çıkmış, yönetim genellikle monarşi veya aristokrasi şeklinde olmuştur. 5. Kültür ve Sanat: Eski Çağ medeniyetleri, sanat, edebiyat, felsefe ve bilim alanlarında önemli ilerlemeler kaydetmiş, mimari ve dini yapılar gelişmiştir.

Eski Çağ'da yönetim sistemleri şu şekilde sınıflandırılabilir: 1. Monarşi: Tek bir soyun yönettiği, krallığın babadan oğula geçtiği yönetim biçimidir. 2. Teokrasi: Dini ve siyasi yetkilerin tek bir elde toplandığı yönetim şeklidir. 3. Aristokrasi: Siyasi hakların soylulara ait olduğu yönetimdir. 4. Cumhuriyet: Halkın egemenliğini kendi elinde tuttuğu ve bunu belirli süreler için seçtiği milletvekilleri aracılığıyla kullandığı devlet biçimidir. Ayrıca, manda sistemi gibi daha az yaygın yönetim biçimleri de vardı.

Eski yönetim kavramı, Eski Çağ medeniyetlerindeki yönetim sistemlerini ifade eder. Bu sistemler, genellikle şu özellikleri içerir: 1. Monarşi ve Krallıklar: Yönetimin en yaygın biçimi monarşiydi ve krallar tanrısal güçlerle desteklenirdi. 2. Teokrasi: Dini ve siyasi gücün birleştiği yönetimlerdi; örneğin, Mısır'da firavunlar tanrı-kral olarak kabul edilirdi. 3. Bürokrasi: Yönetim işlerinin daha etkin yürütülebilmesi için bürokratik yapılar geliştirilmişti. 4. Zorunlu Askerlik: Erkekler zorunlu olarak askerlik yapar ve orduya katılmak bir vatandaşlık görevi olarak görülürdü. 5. Savaş Teknikleri ve Silahlar: Savaş arabaları, okçular, mızraklı piyadeler ve demir silahlar yaygındı. Bu yönetim sistemleri, medeniyetlerin geniş alanlara hükmetmesini ve iç düzeni sağlamasını mümkün kılmıştır.

Eski Çağ'da tarım, Mezopotamya olarak bilinen coğrafyada başlamıştır. Ayrıca, tarımın bağımsız olarak geliştiği diğer bölgeler Güneydoğu Asya ve Orta Amerika'dır.

Eski Çağ'da inanç ve sanat anlayışı şu şekildeydi: İnanç: - Çoktanrıcılık (Politeizm): Birçok Eski Çağ medeniyeti, farklı tanrıların belirli doğa olaylarını ve yaşamın yönlerini temsil ettiği çoktanrıcı bir inanç sistemine sahipti. - Tanrı-Kral İnancı: Bazı medeniyetlerde, hükümdarlar tanrısal bir statüye sahipti ve tanrıların yeryüzündeki temsilcileri olarak kabul edilirdi. - Tapınaklar ve Ritüeller: İnançlar, tapınaklar ve ritüeller aracılığıyla yaşatılırdı; bu yapılar, sanatın ve mimarinin gelişiminde büyük rol oynadı. Sanat: - Dini Temalar: Sanat, büyük ölçüde dini temalar etrafında şekillenirdi; heykeller, resimler ve diğer eserler tanrıları ve dini ritüelleri betimlemek için kullanılırdı. - Mimari: Tapınaklar, piramitler ve zigguratlar gibi yapılar, hem dini ibadet yerleri hem de sanatın zirvesini temsil eden yapılar olarak inşa edilirdi. - Edebiyat ve Mitoloji: İnançlar, Eski Çağ edebiyatında önemli bir yer tutardı; Homeros'un İlyada ve Odysseia'sı gibi eserler, Yunan tanrılarının ve kahramanlarının hikayelerini anlatırdı.

Eski Çağ medeniyetlerinde yönetim ve ordu şu şekildeydi: 1. Yönetim: - Monarşi: En yaygın yönetim biçimiydi, bir kral veya kraliçe mutlak yetkilere sahipti. - Teokrasi: Dini ve siyasi gücün birleştiği yönetimlerdi, örneğin Mısır'da firavunlar tanrı-kral olarak kabul edilirdi. - Bürokrasi: Yönetim işlerinin daha etkin yürütülebilmesi için bürokratik yapılar geliştirilmişti. 2. Ordu: - Daimi Ordular: Büyük imparatorlukların kurulmasıyla birlikte sürekli savaş halinde olan devletler daimi ordular oluşturdu. - Zorunlu Askerlik: Birçok medeniyette erkekler zorunlu olarak askerlik yapardı. - Savaş Araçları: Savaşlarda savaş arabaları, okçular, mızraklı piyadeler ve kılıçlı askerler kullanılırdı. - Savunma: Şehir devletleri, düşman saldırılarına karşı kendilerini savunmak için surlar ve kaleler inşa ettiler.

Eski Çağ'da savaşanlar arasında öne çıkan bazı topluluklar şunlardır: 1. Mısırlılar: Savaş sanatının gelişimine katkıda bulunmuşlar ve piramitleri inşa ederek mimari sanatı geliştirmişlerdir. 2. Babilliler: Yazı sistemini geliştirmişler ve edebiyatın gelişimine katkıda bulunmuşlardır. 3. Asurlular: İmparatorluklarını genişletmişler ve ticaretin gelişimine katkıda bulunmuşlardır. 4. Frigler: Savaş sanatına katkıda bulunmuşlar ve imparatorluklarını genişletmişlerdir. Ayrıca, gladyatörler, Maoriler, Aztekler ve Spartalılar gibi vahşi savaşçı topluluklar da Eski Çağ'da önemli rol oynamışlardır.

Eski Çağ'da Yakındoğu'da öne çıkan uygarlıklar şunlardır: 1. Sümerler: Mezopotamya'da (bugünkü Irak) MÖ 3500 civarında kurulan ilk önemli uygarlık. 2. Mısırlılar: MÖ 2600 civarında Firavunlar dönemini başlatmışlar, piramitler, hiyeroglif yazısı ve mumyalama sanatıyla ünlüdürler. 3. Babiller: MÖ 1800 civarında Sümerler'in ardılları olarak ortaya çıkmışlar, Hammurabi yasasıyla tanınırlar ve astronomi ile matematikte ilerlemeler kaydetmişlerdir. 4. Hititler: Kızılırmak havzasında MÖ 3-2. yüzyıllarda kurulmuş, merkezi bir yapıya sahip ilk devletlerden biridir. 5. Urartular: Van Gölü etrafında yaşamış, tunç çağını yaşamış ve Asurlulara karşı verdikleri mücadeleyle siyasal birlik sağlamışlardır. 6. Lidyalılar: Frigya'nın zayıflamasıyla güçlenmiş, elverişli coğrafyalarıyla önemli bir ticaret merkezi haline gelmiş ve tarihte ilk parayı kullanmışlardır. 7. Fenikeliler: Antik Çağ'ın en önemli denizci topluluklarından biri olup, ilk alfabeyi kullanmışlardır. 8. Persler: MÖ 8. ve 7. yüzyıllarda İran merkezli olarak kurulmuş, Doğu dünyasını tek egemenlik altında toplayan ilk imparatorluk olmuşlardır.

Eski çağ medeniyetlerinde yazılı ve yazısız hukuk kuralları şu şekilde özetlenebilir: Yazılı Hukuk Kuralları: 1. Tanım: Merkezi otoriteler tarafından oluşturulan, yazılı belgelerle belirlenen kurallardır. 2. Özellikler: Düzenli, öngörülebilir ve sistematiktir. 3. Örnekler: Hammurabi Kanunları (Mezopotamya), On İki Levha Kanunları (Roma), Ur-Nammu Kanunları (Sümer). Yazısız Hukuk Kuralları: 1. Tanım: Toplumun gelenekleri, görenekleri ve ahlaki değerleri üzerine kurulu, sözlü olarak aktarılan kurallardır. 2. Özellikler: Esnek ve uyarlanabilirdir. 3. Örnekler: Sözlü gelenekler, törenler, ritüeller ve yerel adetler.

Eski çağda sanat, farklı medeniyetlerde çeşitli şekillerde gelişmiştir: 1. Paleolitik Çağ: Sanatın bilinen en eski örnekleri bu döneme aittir. 2. Neolitik Çağ: Tarımın keşfi ve yerleşik hayata geçişle birlikte, taş işçiliği, heykel ve seramik gibi yeni sanat formları ortaya çıkmıştır. 3. Antik Yunan ve Roma: Bu dönemlerde sanat, hem teknik hem de estetik açıdan büyük ilerlemeler kaydetmiştir. 4. Orta Çağ: Sanat, dini temaların egemen olduğu bir dönem olmuştur. 5. Rönesans: Bu dönem, sanatın yeniden doğuşunu simgeler.

Eski çağ medeniyetleri ile ilgili yazılıda şu konular ele alınabilir: 1. Mezopotamya Medeniyetleri: Sümerler, Akadlar, Babiller ve Asurlular. 2. Mısır Medeniyeti: Nil Nehri çevresinde gelişen bu medeniyetin piramitler, hiyeroglif yazısı ve ahiret inancı gibi özellikleri. 3. Anadolu Medeniyetleri: Hititler, Frigler, Urartular ve Lidyalılar. 4. Hint ve Çin Medeniyetleri: Hindistan'da Budizm ve Hinduizm'in doğuşu, Çin'de ise pusula, barut, kağıt ve matbaanın icadı gibi önemli teknolojik buluşlar. Bu konular, eski çağ medeniyetlerinin dünya tarihine olan etkilerini ve bıraktıkları kalıcı mirasları anlamamıza yardımcı olur.

Eski Çağ'da Anadolu'da çok tanrılı bir din anlayışı hakimdi. Anadolu'daki bazı inançlar şunlardır: Hitit Dini: Hititlerin inanç sistemi, yerel Anadolu tanrılarıyla beraber Mezopotamya ve Hurri mitolojisinden de etkilenmiştir. Frig Mitolojisi ve Kibele Kültü: Friglerin en önemli tanrıçası Kibele, bereket tanrıçası olarak bilinir ve ana tanrıça olarak saygı görürdü. Lykia Mitolojisi: Lykialılar, özgün bir inanç sistemine sahip olup, kendi tanrılarını ve efsanelerini geliştirmişlerdir. Anadolu'da ayrıca Şamanizm, atalar kültü ve tabiat ruhlarına tapınma gibi inançlar da vardı.