Eserler

En önemli yapma destanlar arasında şunlar sayılabilir: 1. "İlahi Komedya" - Dante (İtalyan). 2. "Çılgın Orlando" - Ariosto (İtalyan). 3. "Kurtarılmış Kudüs" - Tasso (İtalyan). 4. "Kaybolmuş Cennet" - John Milton (İngiliz). 5. "Henriade" - Voltaire (Fransız). Türk edebiyatında ise Fazıl Hüsnü Dağlarca'nın "Üç Şehitler Destanı" ve "İstanbul Fetih Destanı" önemli yapma destanlar arasında yer alır.

Yılmaz Erdoğan, birçok tiyatro oyunu yazmıştır. Bunlardan bazıları şunlardır: "Gereği Düşünüldü"; "Haşlama Taşlama" ve "Kadınlık Bizde Kalsın" (Yasemin Yalçın Tiyatrosu'nda); "Otogargara"; "Cebimde Kelimeler"; "Bana Bir Şeyhler Oluyor"; "Haybeden Gerçeküstü Aşk".

Kaşgarlı Mahmut, 1008 yılında Türkistan'da doğmuş, Türk dilbilimci ve yazardır. Hayatı: - Eğitim: Saciye ve Hamidiye Medreseleri'nde eğitim gördü. - Çalışmaları: Orta Asya'yı dolaşarak Türk dilini ve kültürünü inceledi. - Önemli Eseri: 1072-1073 yılları arasında yazdığı "Divanü Lügati't-Türk" adlı eseri, Abbasi halifesine armağan etti. - Son Yılları: Kitabı tamamladıktan kısa bir süre sonra Kaşgar'a döndü ve burada vefat etti. Dil Bilgisi ve Diğer Çalışmaları: Arapça ve Farsça'yı iyi derecede biliyordu, ayrıca "Atabetü'l-Hakayık" ve "Lübabü'l-Ensab" gibi başka eserler de yazdı.

Cenâbî Mustafa Efendi, Türkiye Selçuklularını "el-‘Aylemü’z-Zâhir fî Ahvâli’l-Evâ’il ve’l-Evâhir" adlı eserinde ele almaktadır. Bu eserde, Türkiye Selçuklu tarihi 86 kısımdan biri olarak yer almakta ve Cenâbî Mustafa Efendi, bu kısım için en sahih kaynaklara başvurmuştur. Ayrıca, Osmanlı tarihine dair ayrıntılı bilgiler verdiği "Gülşen-i Tevarih" adlı eserinde de Türkiye Selçuklularına yer verdiği düşünülmektedir.

“Şevâhidü’n-nübüvve” adlı eser, İranlı alim ve şair Mevlana Abdurrahman Cami tarafından yazılmıştır.

Mimar Hayreddin, 15. yüzyıl sonları ile 16. yüzyıl başlarında yaşamış bir Osmanlı mimarıdır. Önemli eserleri: - Mostar Köprüsü. - II. Bayezid Külliyesi ve Bayezid Camii. - Galata Kulesi. Mimar Hayreddin'in doğum ve ölüm tarihleri bilinmemektedir.

"Mîzânü'l-amel" eseri, İslam düşünürü Gazzâlî'ye aittir.

"Bize Göre" eseri, Ahmet Haşim tarafından yazılmıştır.

Hikmet Onat'ın bazı eserleri şunlardır: "Kandilli Sırtlarından"; "Siperde Mektup Okuyan Askerler"; "Savaşa Giderken Veda"; "Kabataş'tan Manzara"; "Dikiş Diken Kadın"; "Derede Sandal"; "Salacak"; "Topkapı Sarayı"; "Kıyıda Gemi"; "Ortaköy".

Kâbî iki farklı kişi olabilir: 1. Kindî (Ebu Yusuf Yakub bin İshak el-Sebbah el-Kindî): 801 yılında Basra'da doğmuş, 873 yılında Bağdat'ta ölmüş bir Arap bilim insanıdır. 2. Kâ'bî: 273 (886) yılında Belh'te doğmuş, Bağdat'ta yaşamış bir Mu'tezile âlimidir.

Mimar Sinan'ın 7 eseri, Osmanlı mimarisinin ve dünya mimarlık tarihinin önemli kilometre taşları olarak kabul edilir. Bu eserler şunlardır: 1. Süleymaniye Camii: İstanbul'un silüetini şekillendiren, estetik ve işlevsellik açısından dikkat çeken bir yapıdır. 2. Selimiye Camii: Tek kubbeli yapı tasarımının zirvesi olarak görülür ve UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alır. 3. Şehzade Camii: Kanuni Sultan Süleyman'ın oğlu Şehzade Mehmet anısına yaptırılan, klasik Osmanlı mimarisinin ilk örneklerinden biridir. 4. Mihrimah Sultan Camii: Işık kullanımındaki ustalığı ve denize bakan avlusuyla öne çıkar. 5. Rüstem Paşa Camii: İznik çinileriyle süslenmiş, detaylı ve zarif bir yapıdır. 6. Uçan Payandalar: Ayasofya'nın yıkılmasını engellemek için yapılan önemli bir mühendislik çalışmasıdır. 7. Sultan Selim'in Mezar Anıtı: 2. Selim'in türbesi, Mimar Sinan'ın ustalık eserlerinden biridir. Bu eserler, form, işlevsellik, akustik özellikler ve yapı teknikleri açısından Mimar Sinan'ın mimari dehasını ve yenilikçi yaklaşımlarını yansıtır.

Baş ucu kitabı — sık sık yararlanılan, ana bilgileri veren ve değerini yitirmeyen eserdir.

İbnü'l-Kalânisî'nin Zeylü Tarih-i Dımaşk adlı eseri, H. 450 (1059) ile H. 555 (1160) yılları arasındaki dönemi kapsar.

Beş Hececiler'in en önemli eserleri arasında şunlar yer alır: 1. Faruk Nafiz Çamlıbel: "Han Duvarları", "Çoban Çeşmesi", "Zindandan Mehmed'e Mektuplar". 2. Enis Behiç Koryürek: "Miras", "Güneşin Ölümü", "Emir Sultan". 3. Halit Fahri Ozansoy: "Cenk Duyguları", "Rüya", "Efsaneler". 4. Yusuf Ziya Ortaç: "Sarı Çizmeli Mehmet Ağa", "Beşik", "Ocak". 5. Orhan Seyfi Orhon: "Dağlarca", "Yıldız".

Kitâbü’s-Sülûk, Takıyyüddîn Ahmed el-Makrîzî’nin “Devletlerin Bilgisi İçin Yol” anlamına gelen tarih eseridir. Bu eserde, Kahire Kalesi’nin Mısır’ın saltanat merkezi haline gelmesi üzerine kaleye hâkim olan sultanlar, Selâhaddîn-i Eyyûbî’nin halefleri ve Memlük sultanlarının müellifin dönemine kadar gelen tarihi hakkında bilgi verilmektedir. Ayrıca, eserde Haçlı Seferleri zamanında Eyyûbîlerin ve diğer idari unsurların siyasi, sosyal ve iktisadi şartları da detaylıca tasvir edilmektedir.

16. yüzyılda yazılmış bazı önemli yazma eserler şunlardır: Fuzûlî'nin Eserleri: Beng ü Bade, Hadikatü's-suada, Leylâ vü Mecnûn, Kırk Hadis Tercümesi. Babür Şah'ın Eserleri: Babürname, Babür Divanı, Aruz Risâlesi, Mübeyyen, Risale-i Validiyye. Nazire Mecmuaları: Eğridirli Hacı Kemal'in Cami’ün-Nezair, Edirneli Nazmî'nin Mecma’ü’n-Nezair, Pervâne b. Abdullah'ın Mecmu’a-i Nezair. Tezkireler: Latîfî'nin Lâtifî Tezkiresi, Ahdî'nin Gülşen-i Şuâra, Kınalızâde Hasan Çelebi'nin Tezkiretü’ş-Şuârâ. Ayrıca, 16. yüzyılda Metâliü’s Saâde adlı tılsım dolu bir yazma eser de bulunmaktadır.

Türk şiirlerinden seçmeler arasında öne çıkan bazı eserler şunlardır: 1. "Ya Evde Yoksan" - Cemal Safi, besteleyen: Atilla Özdemiroğlu. 2. "Leylim Ley" - Sabahattin Ali, besteleyen: Zülfü Livaneli. 3. "Olmasa Mektubun" - Murathan Mungan, besteleyen: Manos Loyzos (Yeni Türkü yorumu). 4. "Sessiz Gemi" - Yahya Kemal, seslendiren: Hümeyra. 5. "Çocuklar Gibi" - Sabahattin Ali, seslendiren: Sezen Aksu. 6. "Lavinia" - Özdemir Asaf. 7. "Bu Aşk Burada Biter" - Ataol Behramoğlu, seslendiren: Haluk Levent. 8. "Seni Düşünmek Güzel Şey" - Nazım Hikmet, seslendiren: Ezginin Günlüğü. 9. "Hasretinden Prangalar Eskittim" - Ahmed Arif, seslendiren: Ahmet Kaya. 10. "Şimdi Sevişme Vakti" - Sait Faik, seslendiren: Ezginin Günlüğü.

Zeylü Tarihi Dımaşk, İbnü’l-Kalânisî tarafından yazılan ve H. 450 (1059) ile 555 (1160) yılları arasındaki olayları anlatan bir eserdir. Eserde anlatılan konular arasında: - Siyasî, içtimâî ve askerî olaylar. - Fâtımîler, Selçukluların Suriye hâkimiyeti, Dımaşk Atabekliği ve Haçlılar hakkında bilgiler. - Orijinal belgeler, örneğin Dihkûz Kalesi Fetihnamesi ve Muhammed Tapar tarafından verilen Şam valiliği menşuru. Bu yönüyle eser, Türk ve İslam tarihi açısından XI. ve XII. yüzyıla ışık tutan önemli bir kaynak olarak kabul edilir.

Katip Çelebi'nin en önemli buluşları arasında şunlar yer alır: 1. "Cihannüma": Osmanlı ve dünya coğrafyasını detaylı bir şekilde ele alan, modern anlamda coğrafya bilgisinin gelişimine büyük katkı sağlayan bir eserdir. 2. "Keşfü’z-Zünûn": 14.000’den fazla kitabı ve yazarı tanıtan kapsamlı bir bibliyografik eserdir. 3. "Fezleke": Osmanlı tarihi üzerine yazılmış önemli bir kroniktir. 4. "Tuhfetü’l-Kibar fi Esfari’l-Bihar": Osmanlı denizcilik tarihi hakkında önemli bilgiler içeren bir eserdir. Katip Çelebi, bu eserleriyle sadece Osmanlı dünyasında değil, Avrupa'da da büyük ilgi görmüş ve Batılı bilim insanları tarafından incelenmiştir.

Toyo İto'nun bazı önemli eserleri şunlardır: 1. Tree-ness House (2017) - Japonya'nın Toshima bölgesinde bulunan bir konut projesi. 2. Yatsushiro Belediye Müzesi (1991) - Artpolis projesinin bir parçası olarak tasarlandı. 3. Rüzgar Kulesi (The Tower of Winds) - Yokohama'da bulunan ve mimarın teknolojiye verdiği önemi gösteren bir yapı. 4. Odate Dome (1997) - Japonya'nın Akita kentinde bulunan bir spor arenası. 5. Sendai Mediatheque (2001) - 8 katlı bir kütüphane, sanat galerisi ve sinema içeren karma içerikli bir yapı. 6. 2002 Serpentine Pavyonu - Koreli Toyo İto ve Cecil Balmond tarafından tasarlanan geçici bir sergi alanı. 7. Tama Sanat Üniversitesi Kütüphanesi (2007) - Tokyo'nun Hachioji kentinde bulunan bir kütüphane. 8. Porta Yangın Kuleleri (2009) - Barselona'da bulunan bir yapı kompleksi. 9. Home-for-All - 2011 yılında Japonya'daki deprem sonrası evsiz kalan insanlar için tasarlanan bir proje.