Engellilik

Yurt dışından alınan sağlık raporu Türkiye'de geçerli değildir. Türkiye'de erken emeklilik, vergi indirimi, engelli maaşı, engelli kimlik kartı gibi haklardan yararlanmak isteyen bireylerin, Türkiye'de yeniden engelli raporu (heyet raporu) almaları gerekmektedir. Ancak, yurtdışında tanzim edilen engelli kimlik kartı/sağlık raporu hamili vatandaşların ülkemizde sağlanan bazı haklardan yararlanmalarına ilişkin olarak Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından yürütülen çalışmalar neticesinde, engelli kimlik kartlarını ülkemizde tanıtma işlemlerine yönelik bazı düzenlemeler yapılmıştır. Ayrıntılı bilgi, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın soru-cevap formatındaki web sayfasında yer almaktadır.

Ampute ve engelli aynı şey değildir, ancak ampute olmak bir tür engelliliğe yol açabilir. Ampute, bir uzvun cerrahi müdahale ile kesilmesi anlamına gelir. Engelli ise, doğuştan veya sonradan olan çeşitli nedenlerle (kaza, hastalık vb.) fiziksel veya zihinsel olarak kısıtlılık yaşayan kişileri tanımlar. Dolayısıyla, ampute olan herkes engelli kabul edilmez, ancak ampute olmak bir tür engelliliğe yol açabilir.

Ampute ve engelli aynı şey değildir, ancak ampute olmak bir tür engelliliğe yol açabilir. Ampute, bir uzvun cerrahi müdahale ile kesilmesi anlamına gelir. Engelli ise, doğuştan veya sonradan olan çeşitli nedenlerle (kaza, hastalık vb.) fiziksel veya zihinsel olarak kısıtlılık yaşayan kişileri tanımlar. Dolayısıyla, ampute olan herkes engelli kabul edilmez, ancak ampute olmak bir tür engelliliğe yol açabilir.

Sol kulak 85 dB işitme kaybı, %60 oranında rapor alabilir. İşitme kaybı özür oranı hesaplanırken "Saf Ses Odyometrisi (Pure Tone Audiometry - PTA)" ve "Konuşma Odyometrisi" testleri esas alınır. Balthazar Formülü: Sağ kulak için belirlenen işitme kaybı yüzdesi (85 dB = %60). Engellilik Oranı: Her iki kulak için Balthazar Formülü kullanılarak tek bir değer haline getirilir. Bu hesaplamaya göre, sol kulak 85 dB işitme kaybı için %60 oranında rapor alınır. Rapor oranı, kişinin genel sağlık durumu ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir. Kesin oran için yetkili bir sağlık kuruluşuna başvurulması önerilir.

Kanser engelli raporunun geçerlilik süresi, raporun sürekli ya da süreli olmasına göre değişiklik gösterir: Sürekli raporlar: Kişinin engel durumunun sabit kaldığı durumlarda verilir. Süreli raporlar: Engel durumunun zaman içinde değişebileceği veya kontrol gerektirmesi durumunda belirli bir süre için geçerlidir. Genel olarak, kanser engelli raporlarının geçerlilik süresi hakkında kesin bir bilgi vermek mümkün değildir. En doğru bilgi için, raporun üzerinde belirtilen geçerlilik süresine bakılması önerilir.

Engelli maaşları, engellilik oranına göre belirlenmektedir. 2025 yılı itibarıyla geçerli olan engelli maaşı tutarları şu şekildedir: %40 ile %69 engellilik oranı: Aylık 2.797 TL. %70 ve üzeri engellilik oranı: Aylık 4.196 TL. 18 yaş altı engelliler: Aylık 2.797 TL. Maaş tutarları, memur maaş katsayısı dikkate alınarak hesaplanır ve yılın ikinci yarısındaki enflasyon farkına göre güncellenebilir. Engelli maaşı alabilmek için ayrıca Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak, sosyal güvenceye sahip olmamak ve hane içinde kişi başı düşen gelir miktarının asgari ücretin üçte birinden fazla olmaması gibi şartlar da bulunmaktadır.

Şant takılan bir çocuğun engelli oranı, sağlık durumuna ve şantın neden olduğu etkilere bağlı olarak değişir. Engelli oranı, en az %40 olmalıdır ve bu oran, devlet veya üniversite hastanelerinde heyet raporu ile belgelenmelidir. Şant takılan bir çocuğun engelli oranı hakkında kesin bir bilgi vermek mümkün değildir. Engelli oranı, sağlık kurulları tarafından belirlenir ve bireyin günlük yaşamını ne ölçüde etkilediğine göre değişir. Daha fazla bilgi için bir sağlık kuruluşuna başvurulması önerilir.

FMF (Ailevi Akdeniz Ateşi) hastalığının yüzde kaç engel olduğuna dair kesin bir oran vermek mümkün değildir. Engelli raporu oranı, hastanın sağlık durumuna ve hastalığın etkilerine bağlı olarak değişir. Engelli raporu almak için aşağıdaki adımlar izlenmelidir: 1. Doktor Raporu: Hastanın durumunu belirten bir doktor raporu alınmalıdır. 2. Başvuru: İlgili sağlık kurumuna başvuru yapılmalıdır. 3. Değerlendirme: Sağlık kurulu tarafından hastanın durumu ve engellilik oranı değerlendirilir. 4. Sonuç: Değerlendirme sonrası engelli raporu verilip verilmediği hakkında bilgi verilir. Daha fazla bilgi için bir sağlık kuruluşuna başvurulması önerilir.

Zihinsel engelli isimlerinden bazıları şunlardır: Angelman sendromu; Asperger sendromu; dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu; Down sendromu; frajil-X sendromu; Heller sendromu; hidrosefali; Rett sendromu; spina bifida; Williams sendromu. Zihinsel engel türleri hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki kaynaklar kullanılabilir: zicev.org.tr; omuzomuza.com.tr; megep.meb.gov.tr; akademikterapi.com.

Engelli heyet raporu için en az üç doktor imzası gereklidir. Heyet raporunun geçerli olabilmesi için uzman doktorların imzalarının yanı sıra baştabibin (başhekimin) de imzası gereklidir.

İş göremezlik raporu için meslekte kazanma gücü kaybı oranı en az %10 olmalıdır. Sürekli iş göremezlik geliri alabilmek için bu oran, yetkili sağlık kuruluşlarının verdiği raporlar üzerinden Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından belirlenir. %10 ile %99,9 arasında bir oran tespit edilirse, birey “kısmi iş göremez” olarak değerlendirilecektir.

Hayır, engelli raporu ile özürlü raporu aynı şey değildir. Özürlü. Engelli. Türk Dil Kurumu'na göre, "özürlü" kelimesi defolu anlamına gelmekte olup, bu kelime ticari mallar için kullanılır. 3 Mayıs 2013 tarihli 28636 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan 6462 sayılı kanun ile daha önceki bazı resmi tanımlarda geçen; "özürlü", "sakat" veya "çürük" (askere uygun değildir) gibi ibareler yerine "engelli" ibaresinin kullanılması kanuna bağlanmıştır.

Unipolar depresyonun engel oranı, bireyin bu durumdan ne ölçüde etkilendiğine bağlı olarak %10 ile %20 arasında değişmektedir. Bu oran, depresyonun şiddeti, süresi ve bireyin sosyal destek sistemine bağlı olarak farklılık gösterebilir. Duygudurum bozukluğu engelli raporu için yetkili hastanelerin sağlık kurulu birimine başvurulmalıdır.

Hayır, ÇÖZGER ve engelli raporu aynı değildir. Engelli raporu, 18 yaş ve üstü bireyler için düzenlenen, engellilik durumunu belgeleyen rapordur. ÇÖZGER (Çocuklar İçin Özel Gereksinim Raporu) ise 0-18 yaş arası çocuklar için düzenlenen, çocuğun özel gereksinimlerini belirten rapordur.

Gözleri görmeyen biri, rüyalarında görüntü göremez; ancak sesler, dokunsal deneyimler, kokular, tatlar ve duygular gibi farklı duyusal deneyimler yaşar. Doğuştan görme engelli olan bireyler, genellikle hiçlik veya siyahlık gibi bir algı tanımlarlar. Gözleri olmayan bireyler, görme yerine duyma, dokunma, koklama ve tat alma gibi diğer duyularını daha fazla kullanma eğilimindedir.

Eski engellilik sistemi, 15 Ocak 2025 tarihinde yürürlüğe giren kanunla birlikte büyük ölçüde değişmiş ve bazı uygulamalar sona ermiştir. Değişen uygulamalar: Engellilik oranının belirlenmesi: Engellilik oranı artık SGK sağlık kurulları tarafından belirlenmekte ve bu süreçte sadece en fazla çalışma gücü kaybına yol açan hastalık dikkate alınmaktadır. Emeklilik koşulları: Çalışma gücü kayıp oranı ve sigortalılık süresi gibi yeni prim günü şartları getirilmiştir. Kontrol muayeneleri: Daha önce vergi indirimi ile emekli olan ve kontrol muayenesine tabi tutulan kişilerin engellilik durumları yeniden değerlendirilmektedir. Eski sistemin devam ettiği durumlar: 15 Ocak 2025 tarihinden önce başvuru yapanlar: Bu tarihten önce engelli vergi indiriminden yararlanarak emeklilik başvurusu yapanlar, eski mevzuata göre emekli olacaklardır. Yeni uygulama, Resmi Gazete'de yayımlanıp yürürlüğe girdikten sonra eski sistemin bazı yönleri sona erecektir.

Çalışma gücünden en az %40 oranında yoksun olmak, kişinin iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az %40’ını kaybettiğini ifade eder. Malulen emeklilik hakkı kazanmak için engel oranının %40 ile %49 arasında olması durumunda, en az 18 yıl sigortalılık süresi ve 4100 gün prim ödeme şartı aranmaktadır. Malulen emeklilik şartları ve süreçleri hakkında güncel bilgi almak için Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) başvurulması önerilir.

Serebral palsi, ek süre hakkı sağlamaz. Serebral palsi, doğum öncesi, doğum sırasında veya doğum sonrası dönemde beyinde meydana gelen kalıcı hasar nedeniyle ortaya çıkan bir motor bozukluktur ve tedavisi yoktur. Serebral palsi hastalarının yaşam süresi, genel sağlık durumlarına ve aldıkları bakımın kalitesine bağlı olarak değişir.

Çölyak sağlık raporu, çölyak hastalarına çeşitli haklar ve avantajlar sağlar: SGK'dan aylık yardım alma: Raporla, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından aylık olarak ödenen çölyak devlet desteğinden yararlanılabilir. 2025 yılı için yaş aralığına göre aylık ödeme tutarları şu şekildedir: 0-5 yaş: 250 TL; 5-15 yaş: 350 TL; 15 yaş ve üzeri: 500 TL. Gıda yardımlarına erişim: Kaymakamlık Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları, belediyeler ve diğer kurumların çölyak hastalarına sağladığı destek ve yardımlardan faydalanılabilir. Engelli raporu alma imkanı: Çölyak hastaları, başka bir rahatsızlıkları yoksa genellikle %25 iş gücü kaybı oranı alır.

Spastik kuadriplejik serebral palsi, serebral palsinin en ağır formudur.