Enflasyon

12 Eylül 2024 tarihinde borsanın 1270 seviyesine düşmesinin başlıca nedenleri şunlardır: 1. Küresel Ekonomik Belirsizlikler: Enflasyon endişeleri ve faiz oranlarına yönelik beklentiler, küresel borsalarda sert düşüşlere yol açtı. 2. Yurt Dışı Piyasalardaki Dalgalanmalar: ABD'de açıklanan zayıf ekonomik veriler ve merkez bankalarının para politikalarındaki belirsizlikler, borsa endekslerinin gerilemesine neden oldu. 3. Jeopolitik Riskler: Orta Doğu'da artan gerilim ve jeopolitik riskler, borsadaki düşüşü tetikledi. 4. Yüksek Enflasyon ve Döviz Kurları: Yüksek enflasyon ve döviz kurlarındaki hareketlilik, borsada satış baskısını artırdı.

Ünlü ekonomist Prof. Dr. Özgür Demirtaş'ın bazı görüşleri şunlardır: 1. 2024 Sonu Tahminleri: Demirtaş, 2024 sonuna kadar ekonomik durumun daha da kötüleşeceğini öngörmektedir. 2. Yapısal Reformlar: Demirtaş, ekonomik iyileşme için yapısal reformların yapılması gerektiğini savunmaktadır. 3. Enflasyon ve Baz Etkisi: Merkez Bankası'nın faiz kararını eleştirmiş ve enflasyon düşüşünün baz etkisi nedeniyle olacağını belirtmiştir.

0 Türk Lirası'nın neden değerli olduğuna dair bilgi bulunamadı. Ancak, Türk lirasının değerli olduğu bazı ülkeler şunlardır: Arjantin. Laos. Vietnam. Endonezya. Kuzey Makedonya. Türk lirasının değerli olduğu ülkelerin para birimleri ve kurları zamanla değişebilir.

Enflasyonist risk, çeşitli ekonomik faktörler ve durumlar nedeniyle ortaya çıkar: 1. Talep yönlü enflasyon: Tüketici talebindeki ani artışlar veya devlet harcamalarındaki yükselmeler sonucu oluşur. 2. Arz yönlü enflasyon: Enerji fiyatları, işgücü maliyetleri gibi üretim maliyetlerindeki artışlar nedeniyle meydana gelir. 3. Para arzının artması: Merkez bankalarının para arzını kontrol edememesi veya aşırı para basımı enflasyonist baskıya yol açabilir. 4. Doğal afetler ve savaşlar: Üretimin azalması ve fiyatların yükselmesi enflasyonu tetikleyebilir. Bu durumlar, ekonominin genel dengesini bozarak uzun vadede ekonomik istikrarı tehdit edebilir.

Geçmişe dönük enflasyon hesabı yapmak için aşağıdaki adımlar izlenir: 1. Enflasyon Oranının Belirlenmesi: İşletmenin faaliyet gösterdiği ekonomiyi etkileyen enflasyon oranı belirlenir. 2. Mali Tabloların Düzeltilmesi: Geçmiş mali tablolar, enflasyonun etkisini hesaba katacak şekilde düzeltilir. 3. Endekslerin Kullanılması: Düzeltmeler, tüketici fiyat endeksi (TÜFE) veya üretici fiyat endeksi (ÜFE) gibi ilgili enflasyon endeksleri kullanılarak yapılır. 4. Düzeltme Katsayısının Hesaplanması: Düzeltme katsayısı, yıl sonu endeksinin yıl başına bölünmesiyle bulunur. 5. Amortisman Hesaplaması: Enflasyon etkisiyle amortisman hesaplaması da yeniden yapılır, çünkü varlıkların defter değeri değişmiştir. Bu adımlar, işletmelerin finansal tablolarını enflasyonun etkilerine göre güncelleyerek daha doğru bir şekilde analiz etmelerini sağlar.

Ticari kar, enflasyon düzeltmesine tabi tutulur. Bu, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun mükerrer 298. maddesi uyarınca belirlenmiştir.

Şubat 2025 ayında yıllık enflasyon, TÜİK'e göre %39,05, ENAG'a göre ise %79,51 olarak gerçekleşti.

Türkiye'de en son 2024 yılı Aralık ayında 28 yıllık enflasyon oranı %44,38 olarak gerçekleşmiştir.

500 liralık banknotun basılmama nedenleri arasında şunlar gösterilmektedir: Psikolojik etki: 500 TL banknot, enflasyonun çok yüksek olduğunu düşündürerek moral etkisi yaratabilir. Taşıma zorluğu: Yüksek değerli banknotlar, günlük alışverişlerde pratik değildir. Kayıtdışı ekonomi: Büyük banknotların, kara para aklama ve yasa dışı faaliyetlerde kullanılma riski vardır. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, ihtiyaç duyulması halinde 500 ve 1000 TL değerinde banknotların basılabileceğini belirtmiştir.

Kira artış oranı, enflasyondan fazla olabilir, ancak bu durum yasal düzenlemelerle sınırlıdır. Türkiye'de kira artışları, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) 12 aylık ortalamasına bağlı olarak belirlenir ve bu oran, kira zamlarının yasal üst sınırını oluşturur.

Eskalasyon riski, genellikle yüksek enflasyon nedeniyle girdi fiyatlarında görülen hızlı artışların sabit birim fiyatlarla ihalenin gerçekleştirilmesini engellediği durumlarda ortaya çıkar. Bu risk, inşaat ve diğer alanlarda fiyat farklarının oluşmasına ve yüklenicilerin mağduriyet yaşamasına yol açabilir.

176 No'lu Vergi Usul Kanunu Sirküleri, 2024 yılında yayımlanmış olup, enflasyon düzeltmesi uygulamasına ilişkin bazı hususları açıklamaktadır. Sirkülerde yer alan bazı açıklamalar: Stokların düzeltilmesinde basit ortalama yöntemi: Bu yöntemde "bir önceki geçici vergi dönemi" ifadesi, enflasyon düzeltmesi yapılmış bir önceki geçici vergi dönemini ifade eder. Ar-Ge ve tasarım harcamalarının indirimi: "263 Araştırma ve Geliştirme Giderleri" hesabında aktifleştirilen harcamaların enflasyon düzeltmesine tabi tutulmasından kaynaklı fark tutarları, Ar-Ge ve tasarım indirimine konu edilemez. Tasfiye işlemlerinde öz sermaye enflasyon farkları: Öz sermaye kalemlerine ait enflasyon farkları, düzeltme sonucu oluşan geçmiş yıl zararlarına mahsup edilebilir veya sermayeye ilave edilebilir. Gelecek dönemlere ait giderler: 31.12.2023 tarihli bilançoda yer alan gelecek dönemlere ait giderler, 2024 ve sonraki yıllarda ilgili gider hesabına çekilirken, 31.12.2023 tarihinde oluşan enflasyon farkları KKEG olarak dikkate alınmalıdır.

Haziran 2024'te yıllık enflasyon yüzde 71,60 olarak gerçekleşmiştir.

Geçmiş yılların TEFE (Toptan Eşya Fiyat Endeksi) oranlarını aşağıdaki sitelerden bulabilirsiniz: 1. legalbank.net: 2005 yılından itibaren TEFE ve diğer enflasyon oranlarının yıllık verilerini içerir. 2. vergitakvimi.com: 2024 yılı ve önceki yıllara ait aylık TEFE ve TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) oranlarını sunar. 3. blog.param.com.tr: TEFE ve ÜFE (Üretici Fiyat Endeksi) analizlerini ve geçmiş yıllara ait verileri içerir.

Asgari ücret zammı refah payı hesaplaması, şu şekilde yapılabilir: 1. Enflasyon oranının belirlenmesi. 2. Refah payı oranının belirlenmesi. 3. Hesaplamanın yapılması. Örneğin, eski maaş 10.000 TL, enflasyon oranı %20 ve refah payı %5 ise hesaplama şu şekilde yapılır: 10.000 × (1 + 0,20 + 0,05) = 12.500 TL. Refah payı, yasal bir zorunluluk olmayıp, hükümetin veya işverenin sosyal politikaları doğrultusunda belirlenir.

Durmaz İnşaat'ın batmasının birkaç nedeni olabilir: 1. Yükselen İnşaat Maliyetleri: Demir, çimento ve işçilik gibi ana giderlerdeki hızlı artışlar, maliyet hesaplarını tutumsuz hale getirdi. 2. Enflasyon ve Fiyat Farkları: Enflasyon hesaplama yöntemindeki farklılıklar ve verilen fiyat farklarının piyasa gerçeklerinden uzak olması, inşaat sektörünün zarar etmesine yol açtı. 3. Yüksek Faiz Oranları: İnşaat kredilerinin faiz oranlarının yükselmesi, projelerin finansmanını zorlaştırdı ve birçok müşterinin projelere başlamasını geciktirdi. 4. Plansız ve Risk Yönetimi Yapmadan İnşaat: Yeterli sermaye ve nakit akışa sahip olmadan büyük projelere girişmek, ekonomik krizlerde firmaların batmasına neden oldu.

Kiracının enflasyon farkından korunması için aşağıdaki yöntemler önerilir: 1. Kira Artış Oranlarının Dengeli Belirlenmesi: Kira artışlarının belirlenmesinde piyasa koşulları, enflasyon oranları ve bölgesel dinamikler dikkate alınmalıdır. 2. Yazılı Kira Sözleşmeleri: Kira sözleşmelerinin yazılı olarak yapılması ve TEFE-TÜFE zammının ek bir kira sözleşmesiyle bağlı hale getirilmesi, olası anlaşmazlıkları önler. 3. Hakların Bilinmesi: Kiracının, kanuna aykırı zam taleplerini reddetme ve haksız zam için mahkemeye başvurma hakkı vardır. 4. Alternatif Çözüm Yöntemleri: Kira anlaşmazlıklarının çözümünde yargı yoluna başvurulmadan önce arabuluculuk gibi alternatif çözüm yöntemlerinin değerlendirilmesi önerilir. Bu yöntemler, kiracının ekonomik sürdürülebilirliğini ve haklarını korumasına yardımcı olur.

Ekonomik istikrarsızlığa neden olan faktörler şunlardır: 1. Finansal Balonlar ve Spekülasyon: Varlık fiyatlarının gerçek değerinin çok üzerine çıkması ve balonların patlaması. 2. Aşırı Borçlanma ve Kredi Krizi: Hem devletlerin hem de bireylerin aşırı borçlanması, borçların geri ödenemez hale gelmesi. 3. Enflasyon ve Hiperenflasyon: Paranın satın alma gücünü azaltarak halkın refah seviyesini düşüren enflasyon. 4. Üretim ve Tedarik Zinciri Krizleri: Üretim kapasitesinin düşmesi veya tedarik zincirlerinin bozulması. 5. Gelir Adaletsizliği ve İşsizlik: Gelir dağılımındaki eşitsizlik ve işsizlik oranlarının artması. 6. Politik ve Jeopolitik Faktörler: Yanlış ekonomi politikaları, siyasi istikrarsızlık ve savaşlar. 7. Doğal Kaynak Krizleri ve Enerji Şokları: Enerji kaynaklarının fiyatlarındaki ani dalgalanmalar.

2025 yılı Ocak ayı için Merkez Bankası'nın enflasyon tahmini yüzde 4,07 olarak belirlenmiştir. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 3 Şubat 2025 Pazartesi günü açıklanacak olan Ocak ayı enflasyon rakamlarının, ekonomistlerin tahminlerine göre aylık yüzde 4,29 artması ve yıllık bazda ise yüzde 41,11'e gerilemesi beklenmektedir.

Türkiye ekonomisinin temel sorunları ders notu olarak şu şekilde özetlenebilir: 1. Yüksek Enflasyon: Fiyat seviyelerinin sürekli artması, halkın alım gücünü düşürmektedir. 2. Döviz Kurlarındaki Dalgalanmalar: Döviz kurlarındaki yükseliş, ithal ürünlerin maliyetlerini artırmakta ve ekonomik istikrarsızlığa yol açmaktadır. 3. Kamu Harcamaları ve Vergiler: Artan kamu harcamaları ve vergi oranları, vatandaşların günlük yaşamını doğrudan etkilemektedir. 4. Cari Açık: İthalatın ihracattan fazla olması, dış ticaret açığını ve ekonomik kırılganlığı artırmaktadır. 5. İşsizlik: Genç nüfus arasında işsizlik oranının yüksek olması, iş bulma fırsatlarını sınırlamaktadır. 6. Gelir Dağılımı Eşitsizliği: Toplumda zenginlik ve fırsatlara eşit erişim konusunda adaletsizlikler bulunmaktadır. 7. Altyapı Yetersizliği: Ulaşım, enerji ve iletişim gibi alanlarda altyapı eksiklikleri, iş yapma maliyetlerini artırmaktadır.