Enflasyon

Evet, enflasyon muhasebesi öncesi amortisman ayrılabilir. Ancak, 2024 yılı ve sonrasında kalan faydalı ömür süresince, amortisman ayırma işlemi, enflasyon düzeltmesi yapılmış tutarlar üzerinden gerçekleştirilir.

Japonya Merkez Bankası'nın (BoJ) enflasyon hedeflememesinin birkaç nedeni vardır: 1. Enflasyonun Geçici Faktörlerden Kaynaklanması: BoJ, enflasyondaki yükselişin geçici faktörlerden kaynaklandığını ve küresel ekonomideki yavaşlama eğiliminin devam ettiğini düşünmektedir. 2. İhtiyatlı ve Kademeli İlerleme: BoJ, büyük belirsizlikler nedeniyle genellikle ihtiyatlı ve kademeli bir şekilde ilerlemeyi tercih etmektedir. 3. İş Gücü Açığı ve Ücret Artışları: Japonya'da iş gücü açığının ücretleri olumlu yönde etkilemesi, enflasyonun ana eğiliminin yavaş yükselmesine neden olmaktadır. 4. Negatif Faiz Politikasından Çıkış: BoJ, yıllarca uyguladığı negatif faiz politikasından çıkmak zorunda kalmış ve faiz artırımlarına başlamıştır, ancak piyasa beklentilerini karşılamakta yetersiz kalmaktadır.

Enflasyon hedeflemesi, merkez bankalarının enflasyonu kontrol etmek için kullandığı bir para politikası çerçevesidir. İşte bu sürecin temel adımları: 1. Enflasyon Hedefinin Belirlenmesi: Merkez bankası, belirli bir yıllık enflasyon hedefi belirler. 2. Para Politikası Uygulaması: Merkez bankası, para politikalarını belirlenen enflasyon hedefine ulaşacak şekilde ayarlar. 3. Enflasyonu İzleme ve Değerlendirme: Merkez bankası, ekonomik verileri izler ve belirlenen enflasyon hedefine ulaşmak için gerekli adımları değerlendirir. 4. Politika Değişiklikleri: Gerekirse, merkez bankası politikalarını değiştirir ve enflasyon hedefine ulaşmak için yeni stratejiler geliştirir. Enflasyon hedeflemesinin amacı, ekonomik istikrarı sağlamak ve fiyat istikrarını korumaktır.

Bedelli askerlik ücreti, her yıl ocak ve temmuz aylarında olmak üzere 6 ayda bir belirlenir. Ücret, "240.000 memur aylık katsayı" formülüyle hesaplanır. Bu hesaplama, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan enflasyon oranları ve memur maaş katsayısındaki değişikliklere göre yapılır. 2025 yılı için belirlenen bedelli askerlik ücreti, 1 Temmuz - 31 Aralık tarihleri arasında geçerli olmak üzere 280.850,54 TL olarak belirlenmiştir.

Enflasyonun bütçe açığı üzerindeki etkisi iki yönlüdür: 1. Tanzi Etkisi: Enflasyon, vergi gelirlerinin reel değerini düşürerek bütçe açığını artırır. 2. Patinkin Etkisi: Enflasyon, kamu harcamalarının reel değerini azaltarak bütçe açıklarını azaltabilir. Sonuç olarak, bütçe açıklarının finansmanı için para basılması enflasyonu tetikleyebilir ve bu da dolaylı bir vergi işlevi görerek halka ek bir yük bindirir.

Mantı fiyatlarının artmasının birkaç nedeni vardır: 1. Enflasyon ve Malzeme Maliyetleri: Un, kıyma ve diğer dolgu malzemelerinin fiyatlarındaki artış, mantı üreticilerinin maliyetlerini yükseltmektedir. 2. Tedarik Zinciri Sorunları: Gıda maddelerinin temininde yaşanan zorluklar ve tedarik zincirindeki aksaklıklar da fiyatları etkileyen faktörler arasındadır. 3. İklim Değişiklikleri ve Tarım Politikaları: Tarım sektöründeki değişiklikler, özellikle kıyma fiyatlarını etkileyerek mantı fiyatlarının artmasına neden olabilir. 4. Artan Talep: Pandemi sonrası dönemde evde yemek pişirme alışkanlıklarının değişmesi ve ev yapımı gıdalara olan ilginin artması, mantı gibi geleneksel ürünlere olan talebi artırarak fiyatların yükselmesine yol açmıştır.

Faiz artışı en çok enflasyonun hızlandığı ve ekonomik büyümenin yavaşladığı dönemlerde etkili olur. Faiz artışının etkili olduğu diğer durumlar şunlardır: - Ödemeler dengesindeki açığın kapatılması: İthalatın ihracattan fazla olduğu durumlarda faiz artışı, ulusal para biriminin değerini düşürerek ihracatı daha cazip hale getirir. - Tüketim ve tasarruf eğilimi: Faizlerin yükselmesi, tüketici harcamalarını azaltır ve tasarrufları artırır. - Döviz kurları: Faiz artışı, yabancı yatırımcıların ülkeye sermaye getirmesini teşvik ederek yerel para biriminin değer kazanmasını sağlar.

Merkez Bankası'nın faizi 8 aydır sabit tutmasının nedeni, enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışlarının öngörüler ile uyumunu sağlamak ve dezenflasyon sürecini desteklemek olarak açıklanmıştır. Ayrıca, yurt içi talebin dengelenmesi, Türk lirasında reel değerlenme ve enflasyon beklentilerinde düzelme gibi faktörler de bu kararda etkili olmuştur.

İnşaat maliyetlerinin artmasının birkaç nedeni bulunmaktadır: Malzeme fiyatlarındaki artış. İşçilik giderlerindeki artış. Tedarik zinciri problemleri. 2025 yılı itibarıyla Türkiye genelinde konut inşaatlarında ortalama metrekare maliyeti 7.500 TL ile 14.000 TL arasında değişmektedir.

Merkez Bankası'nın faiz oranını 250 puan artırması durumunda şu sonuçlar ortaya çıkabilir: 1. Politika Faizi Yüzde 45'e Çıkar: Merkez Bankası, 25 Ocak 2024'teki toplantısında politika faizini 250 baz puan artırarak yüzde 45'e çıkardı. 2. Enflasyon Beklentileri: Faiz artışı, enflasyon beklentilerini iyileştirir ve fiyatlama davranışlarında olumlu bir değişim sağlar. 3. Ekonomik Denge: Bu tür bir artış, ekonomik dengeyi sağlamak ve enflasyonu kontrol altına almak için yapılır. 4. Yatırım ve Tüketim: Yüksek faiz oranları, tüketici harcamalarını azaltır ve yatırımları sınırlayabilir.

İTO (İstanbul Ticaret Odası) ve TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) aynı şeyler değildir. TÜFE, belirli bir dönemde tüketicilerin satın aldığı mal ve hizmetlerin fiyatlarındaki ortalama değişimi ölçen bir endekstir. İTO ise İstanbul için enflasyon verilerini yayınlayan bir kurumdur ve bu veriler, İstanbul'daki yaşam maliyetlerinin enflasyon karşısındaki durumunu yansıtır.

Enflasyon sepetindeki ağırlık, her bir mal veya hizmetin ekonomideki önemine göre hesaplanır. Bu hesaplama sürecinde şu adımlar izlenir: 1. Hane halkı harcama anketleri kullanılarak, sepetteki her bir kalemin toplam tüketici harcamaları içindeki göreli önemi belirlenir. 2. Ağırlıklar, her bir kalemin tüketici bütçesindeki payına göre atanır. 3. Ağırlıklandırma, enflasyon hesaplamasının doğru bir şekilde yapılabilmesi için gereklidir ve TÜFE gibi endekslerin temel bileşenlerinden biridir.

2016 yılı Kasım ayında: Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) bir önceki aya göre %0,52, bir önceki yılın Aralık ayına göre %6,78, bir önceki yılın aynı ayına göre %7,00 ve on iki aylık ortalamalara göre %7,79 artış göstermiştir. Yurt İçi Üretici Fiyatları Endeksi (Yİ-ÜFE) ise bir önceki aya göre %2,00, bir önceki yılın Aralık ayına göre %6,76, bir önceki yılın aynı ayına göre %6,41 ve on iki aylık ortalamalara göre %3,93 artış gerçekleşmiştir.

Son 6 yıllık enflasyon ortalaması, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) veya Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) gibi endeksler kullanılarak hesaplanır. Hesaplama adımları: 1. Fiyat Sepetinin Oluşturulması: Ekonominin tipik bir tüketicisi veya üreticisi tarafından düzenli olarak satın alınan ürün ve hizmetlerden oluşan bir sepet oluşturulur. 2. Fiyatların Toplanması ve Karşılaştırılması: Belirli aralıklarla (genellikle aylık) fiyatlar toplanır ve analiz edilir. 3. Endeks Hesaplaması: Her bir ürün ve hizmetin fiyatındaki değişim, tüm sepetin fiyatındaki toplam değişimi hesaplamak için bir araya getirilir. 4. Yüzdesel Değişim Hesaplama: Endeks, baz yılındaki fiyatların yüzdesi olarak ifade edilir ve son 6 yılın endeks değerleri toplanarak ortalama enflasyon oranı hesaplanır.

Kasım ayı enflasyonunun yüksek çıkmasının başlıca nedenleri arasında gıda fiyatlarının artışı yer almaktadır. Ayrıca, konut ve sağlık gibi temel ihtiyaçlardaki aylık fiyat artışları da enflasyonun yüksek olmasında etkili olmuştur.

Milletvekili maaş zammı, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan enflasyon oranları ve memur maaş katsayısı dikkate alınarak belirlenir. Ayrıca, Meclis bütçesi ve yıllık ekonomik planlama da maaşların belirlenmesinde rol oynar.

Evet, ödünçün geri ödenmesinde enflasyon farkı talep edilebilir. Bu, munzam zarar olarak adlandırılır. Yargıtay'ın kararlarına göre, borçlu temerrüde düşmeden borcunu ödemiş olsaydı, alacaklının mal varlığının kazanacağı durum ile temerrüdün sonunda ortaya çıkan durum arasındaki fark, temerrüt faizi ile karşılanmayan ek bir zarar olarak tazmin edilebilir. Enflasyon farkının talep edilebilmesi için, alacaklının uğradığı zararı somut olarak ispatlaması gerekmektedir.

İsviçre'de enflasyon oranı, Federal İstatistik Ofisi (BFS) tarafından Tüketici Fiyat Endeksi (LIK) kullanılarak hesaplanır. Hesaplama yöntemi şu şekildedir: 1. Bir yılın 12 aylık ortalama fiyat endeksi belirlenir. 2. Bu endeks, bir önceki yılın aynı ortalamasıyla karşılaştırılır. 3. İki endeks arasındaki fark, enflasyon oranı olarak ifade edilir.

2025 yılı Şubat ayında TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) oranı %2,27 olarak gerçekleşmiştir.

Spiral enflasyon, fiyatlar genel düzeyinin bir kez yükselmeye başlamasından sonra, ekonominin farklı kesimlerinin enflasyon artışının olumsuz etkilerinden kurtulmak için belirli tutum ve davranışlar içine girmesi sonucu ortaya çıkan kendi kendini büyüterek gelişen enflasyon süreci olarak tanımlanır. Bu süreçte: - Maliyetlerde yeni artışlar meydana gelir. - Maliyet artışları fiyatları yükseltir. - İktisadi karar birimlerinin beklentileri de değişince enflasyon daha da artar.