• Buradasın

    Ödüncün geri ödenmesinde enflasyon farkı talep edilebilir mi?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Ödüncün geri ödenmesinde enflasyon farkı talep edilip edilemeyeceği konusunda farklı görüşler bulunmaktadır:
    • Bazı fıkıhçılara göre, borç verenin parasının değer kaybı telafi edilmelidir 14. Bu durumda, borçlu borcun geri ödendiği tarihteki değere göre ödeme yapmalıdır 4.
    • Diğer fıkıhçılara göre, enflasyon farkı faize benzediği için caiz değildir ve borçlu borcun aslını ödemelidir 4.
    Türk hukuk sisteminde, borç anlaşmasında enflasyon farkının ödenip ödenmeyeceği genellikle belirlenmez ve normal şartlarda borç, alındığı tutarla geri ödenir 4. Ancak, bazı özel durumlarda ve sözleşmelerde, özellikle TL üzerinden borç verilen durumlarda, enflasyon farkının ödenmesi için düzenlemeler yapılabilir 4.
    Bu konuda kesin bir hüküm vermek için bir din alimine veya yetkili bir kuruma danışılması önerilir 4.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

    Konuyla ilgili materyaller

    Enflasyon farkı hangi davalarda istenir?

    Enflasyon farkı (munzam zarar) aşağıdaki davalarda istenebilir: Alacak davaları: Eğer alacak davası devam ediyorsa, davanın başında veya devam ederken talep genişletilerek munzam zarar da dava dilekçesine eklenebilir. Ayrı bir dava: Alacak tahsil edildikten sonra, enflasyon karşısında uğranılan zarar hesaplanarak ayrı bir munzam zarar davası açılabilir. Munzam zarar davası açılabilmesi için: Faizi aşan bir zararın varlığı, Borçlunun temerrüde düşme kusuru, Zarar ile temerrüt arasında nedensellik bağı gibi unsurların birlikte gerçekleşmesi gerekir. Ayrıca, yüksek enflasyon döneminde paranın değer kaybından dolayı zarara uğranıldığının ispatı da gereklidir.

    Enflasyon düzeltmesine tabi maddeler nelerdir?

    Enflasyon düzeltmesine tabi maddeler şunlardır: Öz sermaye kalemleri: sermaye; sermaye düzeltmesi olumlu ve olumsuz farkları; hisse senetleri ihraç primleri; hisse senedi iptal kârları; yasal yedekler; statü yedekleri; olağanüstü yedekler; özel fonlar (örneğin, sabit kıymet yenileme fonu, girişim sermayesi fonu). Stoklar: ilk madde ve malzeme, ticari mallar, yarı mamul ve mamul stokların maliyetine dahil edilen unsurlar. Diğer parasal olmayan kıymetler: tesis, makine ve cihazlar, demirbaşlar, birikmiş amortismanlar. Enflasyon düzeltmesi, ancak Türkiye İstatistik Kurumu tarafından ilan edilen fiyat endeksindeki artışın belirli oranları aşması durumunda yapılır.

    Enflasyon düzeltme karı ve enflasyon düzeltme zararı mahsuplaşır mı?

    Enflasyon düzeltme karı ve enflasyon düzeltme zararı mahsuplaşmaz. Enflasyon düzeltme zararı, izleyen dönemlerde vergi matrahından indirim konusu yapılabilir. Örneğin, 2024 yılında yapılan enflasyon düzeltmesi sonucunda oluşan kâr üzerinden vergi hesaplanırken, 2023 yılından gelen mali zarar dikkate alınır. Ayrıca, 2023 yılına ilişkin enflasyon düzeltmesinden hesaplanan enflasyon kâr/zarar farkı, özel düzenleme gereğince geçmiş yıllar kâr/zararı hesabında gösterilir ve bu şekilde tespit edilen geçmiş yıl kârı vergiye tabi tutulmaz, geçmiş yıl zararı ise zarar olarak kabul edilmez.

    Enflasyon düzeltmesinin amacı nedir?

    Enflasyon düzeltmesinin amacı, mali tabloların, paranın satın alma gücündeki değişimler nedeniyle gerçek durumu yansıtmayacak şekilde etkilendiği durumlarda, enflasyon etkilerini gidermektir. Enflasyon düzeltmesinin diğer amaçları şunlardır: Vergilendirme sürecindeki olumsuzlukları gidermek. Parasal olmayan kıymetlerin değerlerini enflasyon etkisinden arındırarak mali tabloları gerçeğe uygun hale getirmek. İşletmelerin gerçek kârını tespit etmek. Varlıkların güncel değerlerle doğru bir şekilde amortismanını sağlamak. Farklı dönemler ve şirketler arasındaki finansal verileri daha doğru bir şekilde karşılaştırmak. Enflasyonun erozyona uğrattığı sermayenin korunmasına yardımcı olmak.

    Enflasyon düzeltmesi yapılmazsa ne olur?

    Enflasyon düzeltmesi yapılmadığında aşağıdaki olumsuz sonuçlar ortaya çıkabilir: Usulsüzlük cezası: Vergi Usul Kanunu'na göre, enflasyon düzeltmesi yapmayan mükellefler için "vergi beyannameleri, bildirimler, evrak ve vesikaların kanunen belli şekil ve muhteviyatı ile ekleri ve bunlarla ilgili olarak yapılan diğer düzenlemelere ilişkin hükümlere uyulmamış olması" nedeniyle usulsüzlük cezası uygulanır. Mali tabloların yanıltıcı olması: Enflasyon düzeltmesi yapılmadığında, mali tablolar enflasyonun etkilerini yansıtmaz ve bu durum işletmelerin gerçek mali durumlarını gizler. Vergi yükünün artması: Yanıltıcı mali tablolar nedeniyle işletmeler, vergi yükünü artırabilir. Yatırımcıların yanıltılması: Gerçekçi olmayan finansal veriler, yatırımcıları yanlış yönlendirebilir.

    Enflasyon düzeltme farkı vergiye tabi mi?

    Enflasyon düzeltme farkının vergiye tabi olup olmadığı, bazı koşullara bağlıdır: Öz sermaye kalemlerine ait enflasyon farkları, düzeltme sonucu oluşan geçmiş yıl zararlarına mahsup edilebilir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sermayeye ilave edilebilir; bu işlemler kâr dağıtımı sayılmaz. Pasif kalemlere ait enflasyon fark hesapları, başka bir hesaba nakledildiği veya işletmeden çekildiği takdirde, bu işlemlerin yapıldığı dönemlerin kazancı ile ilişkilendirilmeksizin, bu dönemde vergiye tabi tutulur. 2024 ve 2025 hesap dönemlerinde yapılan enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan kâr/zarar farkı, kazancın tespitinde dikkate alınmayacak ve bu fıkra kapsamında belirlenen dönemler, geçici vergi dönemleri de dâhil olmak üzere, bir hesap dönemi kadar uzatmaya Cumhurbaşkanı yetkili olacaktır. Vergi mevzuatı sık sık değiştiği için, güncel bilgiler için bir mali danışmana başvurulması önerilir.

    Enflasyon düzeltme farkları nasıl dağıtılır?

    Enflasyon düzeltme farklarının dağıtımı, belirli kurallara tabidir: Öz sermaye farklarının sermayeye eklenmesi: Bu durumda, farklar kurumlar vergisine veya stopaja tabi değildir. İşletmeden çekilme veya başka hesaba aktarım: Bu işlemler, ilgili dönemin kazancı ile ilişkilendirilmeksizin doğrudan vergiye tabi tutulur ve kurumlar vergisi ile stopaj hesaplanır. Ortaklara dağıtım: Önce kurum kazancı olarak vergilendirilir, ardından ortakların hukuki durumuna göre kâr dağıtımına bağlı stopaj uygulanır. Ayrıca, 2023 yılı ve öncesi için, enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan zararların, sermaye olumlu farkları ve diğer öz sermaye kalemlerine ilişkin fark hesaplarına mahsup edilmesi mümkündür. Dağıtım işlemleri, vergi mevzuatına uygun olarak yapılmalı ve ilgili yasal düzenlemelere dikkat edilmelidir.