Endokrinoloji

Erciyes Üniversitesi Endokrinoloji Bölümü, Mustafa Eraslan – Fevzi Mercan Çocuk Hastanesi'nde yer almaktadır.

Evet, diabetes insipidus tehlikeli olabilir çünkü tedavi edilmezse dehidrasyona yol açabilir. Dehidrasyonun belirtileri arasında kuru cilt, ağız, burun ve sinüsler, baş dönmesi, yorgunluk, kas ağrıları, bulantı ve bayılma yer alır. Tedavi ise yeterli miktarda sıvı tüketmeyi ve doktor tarafından reçete edilen ilaçları almayı içerir.

Uludağ Üniversitesi Pediatrik Endokrinoloji Polikliniği, Görükle Kampüsü'ndeki A bloklarda yer almaktadır.

Tiroid hastalığı, özellikle Graves orbitopati olarak adlandırılan durumda, gözleri genellikle hastalığın ileri evrelerinde etkiler. Gözlerin etkilenme belirtileri arasında: - Kızarıklık, şişlik ve öne doğru fırlamış gözler; - Göz kapaklarında fazla açılma ve geriye doğru çekilme; - Göz hareketlerinde kısıtlılık ve çift görme; - Gözlerde batma, yanma, aşırı sulanma veya kuruluk hissi. Risk faktörleri arasında sigara kullanımı ve tiroid hormonlarının dengesizliği yer alır.

Tiroid kistinin en fazla kaç cm olması gerektiği konusunda kesin bir sınır yoktur, ancak 4 cm'ye ulaştığında kanser riski arttığı için bu boyuttaki kistlerin ameliyatla alınması önerilir. Tiroid kistlerinin takibi ve tedavisi için bir endokrin uzmanına başvurulması önemlidir.

Evet, PCOS (Polikistik Over Sendromu) durumunda dahiliye (iç hastalıkları) bölümü de bakabilir. Ancak, PCOS teşhisi ve tedavisi için genellikle endokrinoloji uzmanına başvurulması önerilir.

Çocuklarda boy uzaması için Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı veya Çocuk Endokrinoloji bölümüne gidilir. Doktor, çocuğun yaşına göre boyuna, kilosuna ve ergenlik durumuna göre bir değerlendirme yapar ve gerekli görürse tahlil planlar.

Üroloji ve endokrinoloji bölümleri, insan taşına farklı açılardan bakarlar: 1. Üroloji: İdrar yolları sistemi (böbrekler, üreterler, mesane ve üretra) ve erkek üreme organlarıyla ilgilenir. 2. Endokrinoloji: Bezler ve hormonların bozukluklarını teşhis ve tedavi eder.

Kortizon ve kortizol farklı maddelerdir, ancak isimleri benzerdir. Kortizol, adrenal bezler tarafından doğal olarak üretilen bir hormondur ve stres yönetimi, metabolik denge, kan şekeri kontrolü ve bağışıklık sistemi modülasyonu gibi önemli görevler üstlenir. Kortizon ise, vücuttaki doğal kortizolün etkilerini taklit etmesi için dışarıdan sentetik olarak alınan bir hormondur.

Gonadal hastalık, gonadların (yumurtalıklar veya testisler) işleyişini etkileyen bozuklukları ifade eder. Bazı gonadal hastalık türleri: - Polycystic Ovary Syndrome (PCOS): Kadınlarda görülen, yumurtalıkların fazla androjen üretmesiyle karakterize bir durumdur. - Klinefelter Sendromu: Erkeklerde testosteron üretiminin yetersiz olmasıyla ilişkilidir. - Turner Sendromu: Sadece kadınlarda görülen, tek X kromozomunun varlığıyla ortaya çıkan bir durumdur. Gonadal hastalıkların belirtileri arasında infertilite, düzensiz adet döngüleri, ikincil cinsel karakteristiklerde değişiklikler ve hormonal dengesizlikler yer alır. Teşhis genellikle kan testleri, görüntüleme çalışmaları ve genetik testlerle yapılır.

TSH (Tiroid Stimüle Edici Hormon) ve GnRH (Gonadotropin Salgılatıcı Hormon) farklı mekanizmalarla çalışır, ancak dolaylı olarak birbirlerini etkileyebilirler. TSH, hipofiz bezinden salgılanır ve tiroid bezini uyararak T3 ve T4 hormonlarının üretimini artırır. Olumsuz geri bildirim mekanizması gereği, kandaki tiroid hormonlarının (T3 ve T4) artışı, TSH salgısını azaltır.

Hipogonadizm, erkeklerde testislerin yeterli miktarda hormon üretememesi veya sperm üretiminin azalması durumudur ve çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir. Başlıca nedenleri: 1. Primer Hipogonadizm: Testislerde doğrudan bir sorun olduğunda ortaya çıkar. Bu nedenler arasında: - Klinefelter sendromu gibi genetik hastalıklar. - İnmemiş testis. - Geçirilmiş orşit (testis iltihabı). - Kanser tedavisi (kemoterapi, radyoterapi). - Testis travması veya ameliyatları. 2. Sekonder Hipogonadizm: Beyindeki hipotalamus veya hipofiz bezinde bir sorun olduğunda ortaya çıkar. Bu nedenler arasında: - Hipofiz tümörleri veya ameliyatları. - Kronik hastalıklar (böbrek yetmezliği, siroz). - Obezite. - Anabolik steroid kullanımı. - Aşırı stres ve aşırı egzersiz. Diğer nedenler arasında bağışıklık sistemi sorunları ve yaşlanma da yer alır. Hipogonadizm şüphesi varsa, kesin tanı ve uygun tedavi için bir üroloji uzmanına başvurmak gereklidir.

Hipogonadizm, erkeklerde testislerin yeterli miktarda hormon üretememesi veya sperm üretiminin azalması durumudur ve çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir. Başlıca nedenleri: 1. Primer Hipogonadizm: Testislerde doğrudan bir sorun olduğunda ortaya çıkar. Bu nedenler arasında: - Klinefelter sendromu gibi genetik hastalıklar. - İnmemiş testis. - Geçirilmiş orşit (testis iltihabı). - Kanser tedavisi (kemoterapi, radyoterapi). - Testis travması veya ameliyatları. 2. Sekonder Hipogonadizm: Beyindeki hipotalamus veya hipofiz bezinde bir sorun olduğunda ortaya çıkar. Bu nedenler arasında: - Hipofiz tümörleri veya ameliyatları. - Kronik hastalıklar (böbrek yetmezliği, siroz). - Obezite. - Anabolik steroid kullanımı. - Aşırı stres ve aşırı egzersiz. Diğer nedenler arasında bağışıklık sistemi sorunları ve yaşlanma da yer alır. Hipogonadizm şüphesi varsa, kesin tanı ve uygun tedavi için bir üroloji uzmanına başvurmak gereklidir.

MEN (Multiple Endocrine Neoplasia) sendromunun dört ana çeşidi vardır: 1. MEN 1 (Wermer sendromu): Paratiroid bezleri, pankreas ve hipofiz bezinde tümörler veya aşırı büyüme ile karakterizedir. 2. MEN 2A (Sipple sendromu): Medüller tiroid karsinomu, pheokromositoma ve paratiroid tümörlerini içerir. 3. MEN 2B (William sendromu): Medüller tiroid karsinomu, pheokromositoma, mukozal nöromalar ve marfanoid görünüm ile ilişkilidir. 4. MEN 4: Paratiroid, pankreas ve hipofiz bezinde tümörler ile karakterizedir, ancak MEN 1'den farklı bir gene bağlıdır.

Evet, testosteron erkeklerde sesi kalınlaştırır. Bu durum, ergenlik döneminde testislerde üretilen testosteronun gırtlağı genişletmesi ve ses tellerini uzatıp kalınlaştırması sonucu meydana gelir.

Somatotropin ve somatorelin farklı hormonlardır, ancak her ikisi de büyüme hormonu (GH) ile ilişkilidir. - Somatotropin, hipofiz bezi tarafından üretilen doğal büyüme hormonudur ve vücuttaki tüm dokuların büyümesini uyarır. - Somatorelin ise, hipotalamus tarafından salgılanan ve GH salınımını uyaran bir hormondur. Dolayısıyla, somatotropin daha genel bir terim olup, somatorelin onun bir uyarıcısı olarak düşünülebilir.

Özlem Çelik'in yaptığı işler, farklı alanlarda faaliyet gösteren üç farklı kişi için geçerlidir: 1. Özlem Çelik (Bursa Ticaret Borsası): Bisiklet üretimi ve yedek parça satışı yapan aile şirketinde Muhasebe ve Finans Müdürü olarak görev yapmaktadır. 2. Özlem Çelik (Euroversity Yurtdışı Eğitim ve Danışmanlık): 15 yılı aşkın deneyimiyle yurtdışında eğitim, vize danışmanlığı, dil kursları ve yurtdışına göç süreçleri konularında profesyonel hizmet vermektedir. 3. Özlem Çelik (Acıbadem Sağlık Grubu): Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları alanında profesör doktor olarak çalışmaktadır.

Evet, adrenal hiperplazi ve adrenogenital sendrom aynı durumu ifade eder. Adrenogenital sendrom, böbrek üstü bezlerinden androjen salgılanmasının artışı ile ortaya çıkan bir sendromdur.

Diabetes insipidusun en sık nedeni, vazopressin (antidiüretik hormon) hormonunun eksikliği veya böbreklerin bu hormona yanıt vermemesidir. Bu durumun spesifik nedenleri ise şunlardır: - Santral diabetes insipidus: Hipotalamus veya hipofiz bezindeki bozukluklar. - Nefrojenik diabetes insipidus: Böbreklerin vazopressine düzgün cevap verememesi. - Gestasyonel diabetes insipidus: Hamilelik sırasında plasentanın vazopressinaz enzimini üretmesi. - Dipsojenik diabetes insipidus: Hipotalamustaki susuzluk mekanizmasının anormal çalışması.

ACTH (adrenokortikotropik hormon), böbrek üstü bezinin kabuk bölgesini (korteks) uyarır ve buradan steroid yapılı hormonların ve özellikle kortizolün salgılanmasını sağlar. ACTH'nin uyarısıyla böbrek üstü bezinde ayrıca aldosteron ve androjenler de salgılanır.