Duruşma

Yargıtay zabıt katiplerinin hangi metinleri yazdığına dair bilgi bulunamadı. Ancak, zabıt katiplerinin uygulama sınavlarında genellikle yazılı metinler üzerinden çalıştıkları bilinmektedir. Örneğin, 2016 yılında yapılan kadrolu ve sözleşmeli zabıt katipliği uygulama sınavlarında adaylara yazdırılacak metinler, Adalet Bakanlığı tarafından "hukukihaber.net" sitesinde paylaşılmıştır. Güncel sınav metinlerine ilişkin en doğru bilgiyi, ilgili bakanlığın resmi duyurularından öğrenmek mümkündür.

Mahkemeye giderken şahidi değiştirmek mümkündür, ancak belirli prosedürlerin takip edilmesi gerekmektedir. Tanığın sağlık mazereti gibi geçerli bir sebeple duruşmaya gelemeyeceği durumda, onun yerine başka bir tanığın dinlenmesi için mahkemeye bir dilekçe sunulabilir. Ayrıca, bir davada ikinci bir tanık listesi vermek usul hukuku bakımından mümkün değildir.

Seçil Erzan'ın son duruşmasının ne zaman olacağına dair güncel bilgi bulunamadı. Ancak, 16 Haziran 2025 tarihli habere göre, Seçil Erzan davasının duruşması 6 Ekim 2025'e ertelendi. Davanın duruşmalarıyla ilgili en güncel bilgileri takip etmek için resmi kaynakları veya haber sitelerini kontrol etmek önerilir.

İstinaf mahkemesinin duruşma açmaması durumunda şu sonuçlar ortaya çıkabilir: Adil yargılanma hakkının ihlali: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne göre, istinaf incelemesinin duruşmasız yapılması, özellikle cezai konularda, adil yargılanma hakkının gerekleriyle bağdaşmaz. İstinaf başvurusunun esastan reddi: İstinaf mahkemesi, dosya üzerinden yaptığı incelemede, ilk derece mahkemesinin kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu kanısına varırsa, istinaf başvurusunu esastan reddeder. Yeni delillere dayanamama: İlk derece mahkemesinde ileri sürülmeyen iddia ve savunmalar ile yeni delillere istinaf aşamasında dayanılamaz. İstinaf mahkemesinin duruşma açmaması için haklı nedenler sunması gerekir; aksi takdirde bu durumun değerlendirilmesi mümkün olmaz.

Zina nedeniyle boşanma davasının kaç duruşmada biteceği, her olayın özelliklerine göre farklılık gösterir. Normal şartlarda ortalama çekişmeli boşanma davası 8 ay ile 1 yıl arasında sona erer. Zina nedeniyle boşanma davasının ne kadar süreceği konusunda daha kesin bir bilgi vermek için bir avukata danışılması önerilir.

Hayır, dosya arşivde iken duruşma olmaz. Yargıtay'da dosya arşivde ifadesi, dosyanın incelenmek üzere sıra beklediğini ifade eder.

Yargıtay, duruşma tutanaklarını sahteliği sabit oluncaya kadar geçerli resmi belgeler olarak değerlendirir. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 222. maddesine göre, duruşmada yasal şekil ve usullere uyulup uyulmadığı ancak tutanakla ispat edilebilir ve tutanağa karşı sadece sahtecilik iddiası yöneltilebilir. Duruşma tutanağının her sayfasının hakim ve zabıt katibi tarafından imzalanması, tutanakların değiştirilmesini önlemek ve güven sağlamak amacıyla zorunludur.

Davaya katılmamak, davanın düşmesine yol açabilir, ancak bu durum davanın türüne ve kişinin sıfatına göre değişiklik gösterir. Hukuk davalarında: Davacı olarak duruşmaya katılmamak ve avukat da bulunmamak durumunda dava, müracaata bırakılır veya düşer. Davalı olarak duruşmaya katılmamak, yokluğunda karar verilmesine ve savunma hakkının kaybedilmesine neden olabilir. Ceza davalarında: Sanık veya şüpheli olarak duruşmaya katılmamak, zorla getirme veya yakalama kararına yol açabilir. Müşteki olarak duruşmaya katılmamak, hakim tarafından duruşmanın ertelenmesine veya taleplerin reddedilmesine neden olabilir. Tanık olarak duruşmaya katılmamak, disiplin para cezasına veya zorla getirilmeye yol açabilir.

HMK'nın 354 ve 355. maddeleri uyarınca duruşma yapılmadan verilecek kararlar, ilk derece mahkemesinin açık ve yeniden duruşma yapılmasına ihtiyaç duyulmayan hatalı karar vermesi halleridir. HMK'nın 355. maddesi uyarınca duruşma yapılmadan verilecek kararlar iki kategoriye ayrılır: 1. Esasa girmeden duruşmasız inceleme (HMK m. 355/1-a; HUMK m. 426M/I). Davaya bakması yasak olan hakimin karar vermiş olması. İleri sürülen haklı ret talebine rağmen reddedilen hakimin davaya bakmış olması. Mahkemenin görevli ve yetkili olmasına rağmen görevsizlik veya yetkisizlik kararı vermiş olması. Diğer dava şartlarına aykırılık bulunması. Mahkemece usule aykırı olarak davanın veya karşı davanın açılmamış sayılmasına, davaların birleştirilmesine veya ayrılmasına karar verilmiş olması. Mahkemece, uyuşmazlığın çözümünde etkili olabilecek ölçüde önemli delillerin toplanmamış veya değerlendirilmemiş olması ya da talebin önemli bir kısmı hakkında karar verilmemiş olması. 2. Esasla ilgili duruşmasız inceleme (HMK m. 355/1-b; m. 426M/II). Mahkeme kararında hiçbir eksiklik veya yanlışlık bulunmaması. Yargılamada hata olmamakla birlikte, hukuki değerlendirme hatası veya gerekçede hata olup, bunun da düzeltilmesi için duruşmaya ihtiyaç olmaması. Yargılamadaki eksikliğin duruşmasız tamamlanacak nitelikte olması. HMK'nın 354. maddesi, bölge adliye mahkemesinin incelemesinin, davanın özelliğine göre heyetçe veya görevlendirilecek bir üye tarafından yapılmasını düzenler.

Kapalı (gizli) duruşma, duruşmanın kapalı yapılması konusundaki gerekçeli karar ile birlikte hükmün açık duruşmada açıklanmasıyla sona erer. Kapalı duruşmanın açıklanacağı durumlar: Genel ahlakın veya kamu güvenliğinin kesin olarak gerekli kıldığı haller. Sanığın 18 yaşını doldurmamış olması. Boşanma davaları. Kapalı duruşmanın içeriği, herhangi bir iletişim aracıyla yayımlanamaz.

Ara duruşmadan sonra duruşmanın ne zaman olacağı, dava sürecine ve mahkemenin takvimine bağlı olarak değişir. Türkiye'de ceza mahkemelerinde iki duruşma arası genellikle 3 ay sürmektedir. Duruşma tarihlerinin kesin olarak belirlenmesi için mahkemenin resmi bildirimlerini takip etmek gereklidir.

Avukatın mazereti varsa duruşma ertelenebilir. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 140. maddesine göre, taraflardan birinin ön inceleme duruşmasının yokluğunda yapılmasını talep etmesi halinde, duruşmanın tarafların yokluğunda yapılması mümkündür. Ayrıca, Yargıtay 21. Hukuk Dairesi'nin 2019/5897 E. ve 2020/2229 K. sayılı kararına göre, avukatın aynı gün başka bir dava dosyasında duruşmasının bulunması, geçerli bir mazeret olarak kabul edilmektedir. Duruşma erteleme kararı, mahkemenin takdirine bağlıdır.

CMK'ya (Ceza Muhakemesi Kanunu) göre sanığın yokluğunda duruşma, aşağıdaki hallerde yapılabilir: Suçun sadece adli para cezası veya müsadereyi gerektirmesi. Mahkumiyet dışında bir karar verilmesi. Sorgusu yapılmış sanığın savuşması. Duruşmanın disiplinini bozan sanığın mahkeme salonundan dışarı çıkartılması. Tanık veya suç ortaklarının dinlenmesi sırasında sanığın dışarı çıkartılması. Sanığın bağışık tutulması. Sanığın kaçak olması. Basit yargılama usulünün uygulanması. Kovuşturma aşamasında aslolan sanığın duruşmada hazır bulunmasıdır.

Medeni usul hukukunda duruşma aşamaları şu şekildedir: 1. Dilekçeler Aşaması: Dava dilekçesi, cevap dilekçesi, cevaba cevap dilekçesi ve ikinci cevap dilekçesi sunulur. 2. Ön İnceleme Aşaması: Mahkeme, dava şartlarını ve ilk itirazları inceler, uyuşmazlık konularını belirler ve tarafları sulhe teşvik eder. 3. Tahkikat Aşaması: İddia, savunma ve deliller değerlendirilir, hükmün temelleri atılır. 4. Sözlü Yargılama Aşaması: Eğer yazılı yargılama usulünde ise bu aşama uygulanır. 5. Hüküm: Davanın sonucuna ilişkin karar verilir. Duruşma sırasında hakim, tarafların sözlü açıklamalarını zabıt katibi aracılığıyla tutanağa kaydeder ve bu tutanak hakim ile zabıt katibi tarafından derhal imzalanır. Aleniyet ilkesi gereği duruşmalar genellikle herkese açıktır, ancak genel ahlak veya kamu düzeninin gerektirdiği durumlarda hakim kararıyla kapalı yapılabilir.

Mahkeme duruşma günü, davanın açılmasından sonra mahkeme tarafından yapılan ilk inceleme işlemlerinin tamamlanmasıyla belli olur. Hukuk davalarında: Duruşma günü, dava açıldıktan sonra 30 ila 90 gün içinde belli olur. Ceza davalarında: Duruşma günü, iddianamenin kabul edilmesinden sonra belirlenir ve bu süreç, iddianamenin mahkemeye sunulmasından itibaren 15 ila 30 gün arasında değişebilir. Duruşma gününün belirlenmesinde mahkemenin iş yoğunluğu da etkili olabilir. Duruşma günü, e-Devlet üzerinden "Dava Dosyası Sorgulama" ekranı, UYAP Vatandaş Portalı, UYAP Mobil uygulaması veya ilgili mahkeme kaleminden doğrudan bilgi alınarak öğrenilebilir.

Basit yargılama usulünde genellikle duruşma yapılmaz, tüm işlemler evrak üzerinden yürütülür. Ancak, mahkemenin basit yargılama usulünün herhangi bir evresinde, uyuşmazlığın duruşma açılmaksızın çözülemeyeceği kanaatine varması durumunda, basit yargılama usulüne son verilerek olağan yargılama usulüne geçilebilir.

Evet, cumhuriyet savcısına soru sorulabilir. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun (CMK) 201. maddesine göre, cumhuriyet savcısı, müdafi veya vekil sıfatıyla duruşmaya katılan avukat; sanığa, katılana, tanıklara, bilirkişilere ve duruşmaya çağrılmış diğer kişilere, duruşma disiplinine uygun olarak doğrudan soru yöneltebilir. Ayrıca, sanık ve katılan da mahkeme başkanı veya hakim aracılığı ile soru yöneltebilir.

Karar duruşmasında mazeret kabul edilebilir, ancak bu durumun mahkeme tarafından değerlendirilip onaylanması gerekmektedir. Mazeretin kabul edilebilmesi için: Geçerli bir sebep sunulmalıdır. Mazeret dilekçesi duruşma gününden önce mahkemeye sunulmalıdır. Mazeretin kabulü mahkeme tarafından değerlendirildikten sonra karar verilir. Mahkeme mazeretinizi kabul ederse, duruşma ertelenebilir veya bir sonraki celse için size süre verilebilir.

Stajyer avukatlar, belirli koşullar altında duruşmalara girebilirler: İlk altı aylık staj döneminde sulh hukuk mahkemelerindeki duruşmalara katılabilirler. İkinci altı aylık staj döneminde, avukatın yazılı oluruyla asliye ceza mahkemeleri ve icra mahkemelerindeki duruşmalara girebilirler. Stajyer avukatlar, duruşmalara cübbesiz katılır ve bu yetki, staj bitim belgesinin verilmesiyle veya staj listesinden silinme ile sona erer.

5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun (CMK) 210. maddesine göre, olayın delili bir tanığın açıklamalarından ibaret ise, bu tanık duruşmada mutlaka dinlenmelidir. Tanığın duruşmada dinlenmemesi, Yargıtay tarafından bozma sebebi olarak görülebilir. CMK 210. maddenin istisnaları arasında, tanığın veya suç ortağının ölmüş olması, akıl hastalığına tutulmuş olması veya bulunduğu yerin öğrenilememesi gibi durumlar bulunur.