Domates

1 dekardan alınan çeri domates miktarı, çeşitli faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Genel olarak, bir dekardan 15 ila 20 ton arasında domates alınabilir. Ancak, çeri domatesin özel yetiştirme koşulları ve çeşitleri göz önünde bulundurulduğunda, kesin bir rakam vermek zordur. Geleneksel tarım yöntemiyle bir dönüm araziden yılda ortalama 12 ton domates üretilirken, topraksız tarım serasında aynı büyüklükteki alanda yılda 40 tonun üzerinde ürün elde edilebilir. En sistemli seralarda bile bir domates fidesinden ortalama 20 kilogram civarında ürün alınabilir. Daha fazla bilgi için yerel tarım uzmanlarına veya ilgili kaynaklara başvurulması önerilir.

Domates en çok C vitamini içerir. Ayrıca domates, A, B ve K vitaminleri ile potasyum, folat ve likopen gibi antioksidanlar açısından da zengindir.

Kırmızı kıvırcık domatesle yapılabilecek salatalardan bazıları şunlardır: Kırmızı kıvırcık marul salatası. Cevizli kırmızı kıvırcık salatası. Kırmızı kıvırcık domatesle yapılabilecek salatalar hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki kaynaklar incelenebilir: gzt.com'da yer alan "Kıvırcık Salata" tarifi; tr.pinterest.com'da yer alan "Kıvırcık Salata Tarifleri" panosu; yemek.com'da yer alan "Kıvırcık Salatası Tarifi".

Domatesin daha fazla meyve vermesi için çiçeklenme ve meyve bağlama dönemlerinde dengeli NPK gübreleri kullanılabilir. NPK gübreleri, azot, fosfor ve potasyum içerir. Azot (N), vejetatif büyümeyi destekler ancak fazla azot, meyve tutumunu azaltabilir. Fosfor (P), çiçeklenme ve meyve üretimini teşvik eder. Potasyum (K), fotosentezi destekler ve meyvelerin olgunlaşmasına yardımcı olur. Ayrıca, kalsiyum ve magnezyum gibi mikro element eksiklikleri yaprak gübresiyle giderilebilir. Gübreleme programı, domatesin türü, toprak ve çevre koşulları gibi birçok faktöre bağlıdır. En doğru gübreleme programı için bir tarım uzmanına danışılması önerilir.

Domates bor eksikliğini gidermek için aşağıdaki yöntemler uygulanabilir: Gübre kullanımı: Bor içeriği düşük olan gübreler tercih edilmelidir. Besin çözeltisinin optimizasyonu: Besin çözeltisinin bor seviyesi düzenli olarak analiz edilerek kontrol altında tutulmalıdır. Sistem yönetimi ve drenaj: Kapalı devre hidroponik sistemlerde suyun periyodik olarak değiştirilmesi ve drenaj oranlarının artırılması, bor toksisite seviyelerini düşürebilir. Bor eksikliği durumunda bir tarım uzmanına danışılması önerilir.

Domates salçası çeşitleri: Kıvam ve lezzetine göre: Ev yapımı domates salçası. Sanayi tipi domates salçası. Acı domates salçası. Tatlı domates salçası. Üretim yöntemine göre: Hot Break (HB) salçası. Cold Break (CB) salçası.

Domates ve brokoli ile yapılabilecek bazı soslar: Domates Sosu: Domates, soğan, kereviz sapı, havuç, sıvı yağ ve tereyağı kullanılarak hazırlanan kırmızı renkli bir sostur. Hollandez Sosu: Yumurta sarısı, tereyağı, limon suyu ve soğuk su ile yapılan sarı renkli bir sostur. Creole Sos: Domates sosunun bir türevi olan bu sos, baharatlı bir tada sahiptir. Ayrıca, beşamel sos da brokoli ile birlikte kullanılabilir.

Domates carpaccio yapmak için gerekli malzemeler: 2 adet büyük boy domates (incecik halka şeklinde kesilmiş); çeşitli renkte çeri domatesler (ortadan ikiye kesilmiş); 1 adet taze mozarella peyniri; 1 avuç nane; 4 yemek kaşığı biberiyeli zeytinyağı; 1,5 yemek kaşığı kara incir sirkesi; 1 çay kaşığı tuz. Yapılışı: 1. Rondo da taze nane yaprakları, zeytinyağı, tuz ve kara incir sirkesi çekilerek bir araya getirilir. 2. Servis tabağına sostan 1 kaşık dökülür. 3. Tabağa incecik dilimlenen domatesler, sosu da dağıtarak dizilir. 4. Üzerine tekrar 1 yemek kaşığı sos gezdirilir. 5. 1 sıra daha domatesler dizilir ve üzerine tekrar 1 yemek kaşığı sos gezdirilir. 6. Tabağın etrafına farklı renkli çeri domatesler yerleştirilir. 7. Tabağın merkezine mozarella peyniri konur ve süslemek için peynirin üstüne de sos gezdirilir ve taze biberiye dalı koyularak servis edilir. Domates carpaccio tarifi, luccabythesea.com ve tr.pinterest.com sitelerinde de mevcuttur.

Tybif F1 domates fidesi, tütün mozayik virüsüne (TMV) ve domates sarı yaprak kıvırcıklık virüsüne (TYLCV) karşı dayanıklıdır. Ayrıca, (HR) ToMV/VaVd/Fol: 0,1 ve (IR) TYLCV/Ma/Mi/Mj hastalık dayanımlarına sahiptir. Hastalık dayanımları konusunda en doğru bilgi için fide üreticisine veya tarım uzmanına danışılması önerilir.

Oturak domates için ekilebilecek tohum çeşitlerinden bazıları şunlardır: Hib. Oturak Domates Tohumu – Marla F1. Hibrit Oturak Domates Tohumu Carmesia F1. Hibrit Oturak Domates Tohumu Berisso F1. Hangi tohumun ekilmesi gerektiği, domates yetiştiriciliğinin açık alanda mı yoksa örtü altında mı yapılacağına ve yetiştiriciliğin amacına (sofralık, sanayilik, ihracat, iç piyasa gibi) bağlıdır. Tohum seçimi yapılırken bir ziraat mühendisine danışılması önerilir.

1 adet çeri domates (15 gr) 4 kalori, 1 orta porsiyon (50 gr) çeri domates ise 13 kalori içerir.

Marmande domatesinin bazı özellikleri: Anavatanı: Marmande, Lot-et-Garonne, Fransa. Çeşit: Standart, yarı sırık domates çeşididir. Görünüm: Orta boy, yassı, nervürlü ve bazen düzensiz; pedinkülde kavisli. Et yapısı: Dolu, tutarlı ve çok kokulu. Tat: Tatlı ve hoş kokulu. Yetiştirme: Seralarda, tünellerde veya korunaklı açık alanlarda yetiştirilir. Dayanıklılık: Düşük sıcaklıklara dayanıklıdır. Verim: Erken (55-65 gün) ve çok verimlidir. Kullanım: Taze, çiğ veya pişmiş olarak; salatalarda ve doldurulmuş domates yapımında kullanılır.

Domatesler parçalandıktan sonra, pulp (domates suyu) elde etmek için aşağıdaki adımlar izlenir: 1. Isıtma: Parçalanan domatesler derhal 65-80°C arasında bir sıcaklığa kadar ısıtılır. 2. İnceltme: Palperlerde aşamalı olarak inceltilir. Bu işlemler, sıcak işleme (hot break) veya soğuk işleme (cold break) yöntemleriyle gerçekleştirilebilir. Sıcak işleme yönteminde, pektolitik enzimler inaktif hale gelir ve salça daha kıvamlı olur, ancak çekirdeklerden geçen maddeler salçanın acımsı bir tat almasına neden olabilir.

Sulanmış domatesin tadı, domatesin türüne ve sulama yöntemine bağlı olarak değişebilir. Yeterli sulanmış domates, dengeli bir nem seviyesinde olduğunda, çiçek dökülmesi önlenir ve gelişim desteklenir. Aşırı sulanmış domates, kök çürümesine ve oksijen azlığına yol açabilir, bu da domatesin lezzetini olumsuz etkileyebilir. Market tipi domatesler, buzdolabında birkaç gün güvenle saklanabilir, ancak çok uzun süre buzdolabında bekletildiğinde tatta gözle görülür bir düşüş olabilir. Yüksek kaliteli, aromatik domates türleri, oda sıcaklığında kısa süreli bekletmeye uygundur. Sonuç olarak, domatesin sulanma durumu, genel lezzet üzerinde dolaylı bir etkiye sahip olabilir, ancak domatesin tadını belirleyen esas faktör, saklama yöntemi ve domatesin çeşidi gibi diğer unsurlardır.

1 domates ağacı, çeşide ve bakım koşullarına bağlı olarak 20 kilogram ile 55 kilogram arasında ürün verebilir. Örneğin, normal şartlarda seralarda bir domates ağacından yaklaşık 20 kilogram ürün alınırken, bazı yetiştiriciler 55 kilogramın üzerinde verim elde edebilmektedir. Açık alanda sırık domates yetiştiriciliğinde ise hektar başına ortalama 60-100 ton ürün alınabilir. Bu bilgiler, genel bir fikir vermek amacıyla paylaşılmıştır; kesin verim, yerel koşullar ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir.

Domates püresinde bulunan bazı vitaminler şunlardır: C Vitamini. A Vitamini. K Vitamini. Folat (B9 Vitamini). Ayrıca domates püresi, potasyum ve likopen gibi antioksidanlar açısından da zengindir. Besin değerleri ve vitamin içeriği, domates püresinin türüne ve markasına göre değişiklik gösterebilir.

Beefsteak domateslerin bazı farkları: Boyut: Beefsteak domatesleri, diğer domates türlerine göre daha büyük boyutlarda olabilir ve bazıları bir kilogramın üzerine çıkabilir. Doku: Beefsteak domateslerin eti daha yumuşaktır, big beef domateslerin eti ise daha sıkıdır. Lezzet: Beefsteak domateslerin lezzeti daha tatlı ve karmaşıktır, big beef domateslerin lezzeti ise daha güçlü ve domates aromalıdır. Yetiştirme: Beefsteak domatesler, genellikle ev bahçeleri ve yerel çiftçiler tarafından daha küçük miktarlarda yetiştirilirken, big beef domatesler ticari üretim için hibrit olarak yetiştirilir. Büyüme Alışkanlıkları: Big beef domatesler, genellikle sera veya geniş alanlarda yetiştirilir. Vitamin ve Antioksidan İçeriği: Big beef domatesler, vitamin C ve likopen açısından biraz daha yüksek olabilir. Her iki domates türü de besleyici ve lezzetli olup, salatalar, sandviçler ve burgerler için uygundur.

1 kilogram domates, ortalama 7 adet domates içerir. Ancak bu sayı, domatesin büyüklüğüne ve türüne göre değişiklik gösterebilir.

Beyazlayan domates konservesi tüketilmemelidir. Konservenin beyazlaması, küf oluşumuna işaret eder ve bu durum, konservenin bozulduğunu gösterir. Konservenin bozulduğunu gösteren diğer belirtiler arasında şişkin veya çıkıntılı kapaklar, kötü koku ve renk değişiklikleri bulunur. Bozulmuş konserveler, gıda zehirlenmesi, botulizm ve sindirim problemleri gibi ciddi sağlık riskleri taşıyabilir.

Domates serasının para kazandırma süresi 2-3 yıl arasında değişmektedir. Ayrıca, 3-5 yıl içinde kendini amorti eden seralar da bulunmaktadır.